Η εγκληματικότητα και τα φαινόμενα παραβατικότητας για την Κρήτη όπως η οπλοκατοχή, η ζωοκλοπή, οι αγροζημίες, η καλλιέργεια κάνναβης, η εμπορία σκληρών ναρκωτικών, η ασυνείδητη εγκληματική οδηγική συμπεριφορά, αποτελούν ζητήματα που απασχολούν καθημερινά τις αστυνομικές δυνάμεις του νησιού αλλά και την κοινωνία ολόκληρη. Πέραν από τα εγκλήματα που καταγράφονται που δεν διαφέρουν σε τίποτα με όσα συμβαίνουν σε άλλες περιοχές της χώρας η παραβατικότητα εδώ κρύβεται πίσω από τον μανδύα της λεγόμενης «παράδοσης» του νησιού και εσφαλμένα συχνά αποδίδεται ως στοιχείο «λεβεντιάς» στους εμπλεκόμενους, παρότι πρόκειται για συμπεριφορές που έχουν ξεκάθαρα χαρακτηριστικά στυγνού εγκληματία. Το ζήτημα αυτό κάνει την εγκληματικότητα στο νησί να παίρνει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως ομολογούν οι ειδικοί. Παράλληλα τα στοιχεία της «ομερτάς» που έχουν πολλά εγκλήματα κάνουν το θέμα πιο σύνθετο, καθώς τα εγκλήματα στο νησί τελούνται συχνά με την ανοχή των τοπικών κοινωνιών, που υπό τον φόβο αντιποίνων αποφεύγουν να μιλήσουν και «κοιτούν τη δουλειά τους».
Οι ειδήσεις πολλές φορές θα γράψουν για εγκλήματα βεντέτας στην Κρήτη και θα πουλήσουν τα θέματα αυτά στα δελτία τους στην προσπάθειά τους «κρατήσουν» το κοινό στους δέκτες τους, όμως η αναπαραγωγή των στερεοτύπων μόνο καλό δεν κάνει. Βεντέτες στην εποχή μας μάλλον δεν υπάρχουν. Η πραγματικότητα είναι ωμή. Μιλάμε για σκληρά εγκλήματα, ισχυρά συμφέροντα, μεγάλα οικονομικά κέρδη. Και για την αντιμετώπιση αυτών των εγκλημάτων τα οποία σαφώς και έχουν εξελιγμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά σε σχέση με παλαιότερα, απαιτούν συντονισμένες προσπάθειες, ενισχυμένες αστυνομικές δυνάμεις, εξοπλισμένες με σύγχρονα μέσα, υποστηριζόμενες οικονομικά και διοικητικά προκειμένου να μπορέσουν να «χτυπήσουν» το οργανωμένο έγκλημα που διαπράττεται στο νησί.
Όλα τα παραπάνω συζητήθηκαν στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε χθες αργά το απόγευμα στο Σπίτι του Πολιτισμού, με πρωτοβουλία της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Νομού Ρεθύμνου, τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κρήτης, με τίτλο: «Η εγκληματικότητα στην Κρήτη: μύθος ή πραγματικότητα;». Η ημερίδα αποτέλεσε ένα ουσιαστικό ανοικτό διάλογο ανάμεσα στην κοινωνία, τους φορείς και τους εκπροσώπους τον άμεσα εμπλεκόμενων δηλαδή των αστυνομικών. Με αφορμή μάλιστα και τα πρόσφατα αιματηρά γεγονότα στα Βορίζια η χθεσινή συνάντηση έμοιαζε πιο επίκαιρη από ποτέ. Είναι χαρακτηριστικό πως το Σπίτι του Πολιτισμού γέμισε με κόσμο με φορείς, τοπικές αρχές και απλούς πολίτες να δίνουν το παρόν, συμμετέχοντας σε έναν ανοιχτό, εποικοδομητικό διάλογο που απασχολεί αναμφίβολα την τοπική κοινωνία.
Στη διάρκεια της εκδήλωσης αναγνώστηκαν οι χαιρετισμοί του υπουργού Πολιτικής Προστασίας Γ. Κεφαλογιάννη, του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Ν. Ανδρουλάκη (από τον γραμματέα της ΝΕ Ρεθύμνου Α. Αντωνίου), της υφυπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Σ. Βολουδάκη, του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Ρεθύμνου Μ. Χνάρη και του αντιπεριφερειάρχη Επιχειρηματικότητας Μ. Βάμβουκα.
Ακόμη, στην εκδήλωση παραβρέθηκαν φυσικά και άνθρωποι της «πρώτης γραμμής» όπως ο Νίκος Σπυριδάκης, γενικός αστυνομικός διευθυντής Περιφέρειας Κρήτης, ο οποίος χαρακτηριστικά σημείωσε πως: «Στην Κρήτη όχι μόνο σαν αστυνομικοί αλλά σαν κοινωνία έχουμε όλοι ανάγκη να βελτιώσουμε ορισμένα πράγματα».
Ο Αντρέας Γύπαρης, πρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων νομού Ρεθύμνου, που άνοιξε την εκδήλωση στον χαιρετισμό του ανέφερε μεταξύ άλλων ότι: «Τα δυσάρεστα γεγονότα όπως το τελευταίο στα Βορίζια επαναλαμβάνονται διαχρονικά και σχεδόν καθημερινά. Άλλα μεγαλύτερα άλλα μικρότερα. Άλλα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας και άλλα που δεν μαθαίνονται ποτέ. Περιστατικά τα οποία τορπιλίζουν σχεδόν σε καθημερινή βάση ένα από τα υπέρτατα αγαθά αυτό της δημόσιας ασφάλειας και της κοινωνικής ειρήνης». Ο ίδιος επεσήμανε πως: «Οι αστυνομικοί δεν ζητούν τα εύσημα, ζητούν μέσα, στήριξη, σεβασμό και αναγνώριση του δύσκολου έργου που εκτελούν καθημερινά. Και όταν η πολιτεία και η κοινωνία τους τα παρέχει τα αποτελέσματα φαίνονται στην πρόληψη, στην καταστολή και τη διαχείριση κρίσεων αλλά και στην καθημερινή επαφή με τον πολίτη».
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και χαιρέτησε ο Γρηγόρης Γερακαράκος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων ο οποίος στάθηκε στις ανάγκες που έχουν οι αστυνομικοί υπάλληλοι προκειμένου να επιτευχθεί η αποτελεσματική αστυνόμευση, όπως είπε, η οποία απαιτεί συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ειδικότερα, τόνισε: «Θέλουμε επαρκή στελέχωση των υπηρεσιών και μέριμνα, διοικητική και οικονομική για τους αστυνομικούς μας, ώστε να μπορούν πραγματικά να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους. Σύγχρονο εξοπλισμό διότι οι εγκληματίες δεν αστειεύονται. Συνεχή εκπαίδευση διότι αλλάζουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και ουσιαστικά στήριξη διότι πολλές φορές ο αστυνομικός νιώθει απροστάτευτος και αυτό είναι πρόβλημα».
Κύριοι ομιλητές στην ημερίδα ήταν οι: Ο Νικόλαος Παπαδάκης, καθηγητής και διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης του Τμ. Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης ο Ανδρέας Αργυρόπουλος, ποινικολόγος, LLM, δικηγόρος Δ.Σ. Ρεθ ύμνου παρ’ Αρείω Πάγω και Γεώργιος Παπακωνσταντής, καθηγητή Εγκληματολογίας, Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου, Ταξίαρχος ε.α. Ελληνικής Αστυνομίας.
Στοχεύοντας στην αιτία του προβλήματος
Στο ερώτημα της ημερίδας «Η εγκληματικότητα στην Κρήτη: μύθος ή πραγματικότητα;», ο ποινικολόγος Ανδρέας. Αργυρόπουλος, τόνισε πως είναι μια σκληρή πραγματικότητα η εγκληματικότητα. Ο ίδιος παρατηρεί πως δεν έχει επιδεινωθεί, αντιθέτως οι μορφές της είναι που αλλάζουν αλλά και η έντασή της σε κάποιες περιπτώσεις. «Ωστόσο, η εγκληματικότητα στην Κρήτη είναι ένα ζωντανό μόρφωμα, υπήρχε, υπάρχει και από ό,τι φαίνεται θα υπάρχει. Και για τον λόγο αυτό δεν είναι λύση η καταστολή ή η οριζόντια οριζοντιοποίηση των ποινών. Θα πρέπει να είμαστε πιο στοχευμένοι στον τρόπο αντίδρασης. Να στοχοποιήσουμε τα θέματα, τις ομάδες, τις αιτίες που προκαλούν το πρόβλημα και εκεί ακριβώς να «χτυπήσουμε» και να τις αντιμετωπίσουμε», τόνισε ο ίδιος.
Αναφορικά με τις μορφές παραβατικότητας στην Κρήτη ανέφερε ότι αφορά κυρίως στη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, την οπλοκατοχή και οπλοχρησία, την τροχαία παραβατικότητα, πράγμα που κατά τον ίδιο «είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα, ακόμα πιο έντονο στην Κρήτη και λόγω νοοτροπίας και οδηγικής συμπεριφοράς». Ακόμη ο ίδιος στάθηκε και στην ενδοοικογενειακής βίας που «Είναι μία μορφή παραβατικότητας, που ήταν αφανής. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι καταγγέλλονται ολοένα και περισσότερα περιστατικά».
Παρέμβαση στην κοινωνία
Σε δηλώσεις του ο κ. Νίκος Παπαδάκης, στάθηκε στην κοινωνική διάσταση που παίρνει το φαινόμενο της εγκληματικότητας στο νησί και μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στη λεγόμενη «ομερτά», τον νόμο της σιωπής. Σύμφωνα με τον ίδιο δεν πρόκειται απλώς για συνενοχή, αλλά συχνά είναι και ζήτημα στρατηγικής επιβίωσης για ανθρώπους που πρέπει να συνυπάρξουν δίπλα σε εγκληματίες και παραβάτες. «Υπάρχει ομερτά. Κατά τη γνώμη μου όμως δεν είναι και πάρα πολύ απλό να κουνάει κανείς το δάκτυλο σε ανθρώπους που ζουν εγκλωβισμένοι σε κοινωνίες που κάποιοι εξυπηρετούν συχνά και συμφέροντα που έχουν σκληρό οικονομικό περιεχόμενο. Το να μη μιλήσεις εκεί σημαίνει και στρατηγική επιβίωσης ή τουλάχιστον συμβίωσης. Είναι τόσο σύνθετο το φαινόμενο», τόνισε μεταξύ άλλων.
Ακόμη αναφέρθηκε και σε κάποιες ουσιώδεις ενδεχομένως παρεμβάσεις που μπορούν να γίνουν στην κοινωνία. Δράσεις δηλαδή ευαισθητοποίησης όπως είπε, από ακαδημαϊκούς μέχρι και τοπικούς φορείς που ασκούν πολιτική, σε συστηματική βάση. Επιπλέον πρότεινε τη δυνατότητα για ανώνυμες καταγγελίες ανακουφίζοντας ίσως ανθρώπους που δεν μπορούν να μιλήσουν ανοικτά, καθώς όπως σημείωσε: «υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δυσφορούν και θέλουν να μιλήσουν».
«Μπορούν να συμβάλλουν όλοι»
Από την πλευρά του ο κ. Παπακωνσταντής, τόνισε πως στις μέρες η κοινωνία εμφανίζεται πολύ πιο συνειδητοποιημένη και ευαισθητοποιημένη σε σχέση με παλαιότερα, με αποτέλεσμα να έχει βελτιωθεί η κατάσταση. Ωστόσο, όπως σημείωσε «Χρειάζεται βέβαια περισσότερη βελτίωση και απαιτείται πολιτική βούληση και συναίνεση όλων, από το κεντρικό κράτος μέχρι και όλους τους συλλογικούς φορείς, περιφερειακή – τοπική αυτοδιοίκηση, συλλόγους, εκκλησία, καλλιτέχνες. Μπορούν να συμβάλλουν όλοι».
Ο ίδιος σχολιάζοντας τα μέτρα που εξήγγειλε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μ. Χρυσοχοΐδης, ανέφερε: «Είναι πολύ σημαντικό ότι εξαγγέλθηκε ενίσχυση της αστυνομίας με αστυνομικούς ερευνητές, που θα εξιχνιάζουν εγκλήματα και όχι μόνο αστυνομικούς καταστολής. Από την άλλη μεριά, χρειάζεται και πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο, προκειμένου να υπάρξουν αλλαγές στο πέρασμα του χρόνου, γιατί η κατάσταση δεν θα αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη».
Οι αστυνομικοί τίμησαν την κόρη του Στάθη Λαζαρίδη
Συγκινητική στιγμή στη διάρκεια της χθεσινής εκδήλωσης ήταν η απονομή τιμητικής πλακέτας στην κόρη του αείμνηστου ειδικού φρουρού Στάθη Λαζαρίδη, Μαρία, του αστυνομικού φρουρού που τραυματίστηκε σοβαρά το 2007 σε αιματηρή ενέδρα στα Ζωνιανά και ήταν σε κώμα από τότε έως και το 2015 οπότε και έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 35 ετών.
Ο Αντρέας Γύπαρης πρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Ρεθύμνου απευθυνόμενος στην κόρη του Στάθη Λαζαρίδη, Μαρία, απονέμοντάς της την τιμητική πλακέτα, ανέφερε: «Στεκόμαστε όλοι με σεβασμό μπροστά στη μνήμη του πατέρα σου, του Στάθη Λαζαρίδη. Ενός ανθρώπου που το 2007 στα Ζωνιανά με τη στάση και τη θυσία του τίμησε στο έπακρο την αποστολή του και φόρεσε για πάντα τον τίτλο του ήρωα. Ο Στάθης δεν είναι για εμάς ένα όνομα σε μια λίστα. Είναι σύμβολο καθήκοντος, λεβεντιάς και προσφοράς. Η απώλειά του σημάδευσε το Σώμα και την Κρήτη αλλά η μνήμη του έγινε φάρος που φωτίζει τον δρόμο όσων συνεχίζουν να υπηρετούν. Είναι όμως μια μικρή υπόσχεση ότι ο Στάθης δεν θα λησμονηθεί. Ότι το παράδειγμά του θα διδάσκει και ότι το όνομά του θα ζει μέσα από όσους τιμούν τις αξίες για τις οποίες εκείνος στάθηκε όρθιος μέχρι το τέλος. Σε εσένα που βρίσκεσαι σήμερα εδώ, ενήλικη πια, αποδίδουμε αυτό το μικρό δείγμα ευγνωμοσύνης. Για τον πατέρα σου, για την προσφορά του, για το φως που άφησε πίσω του».
Η ίδια με βουρκωμένα μάτια παρέλαβε την τιμητική πλακέτα και ευχαρίστησε από καρδιάς τους συναδέλφους του πατέρα της.
