Σοβαρές παραμένουν οι ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά

Πολύ σοβαρό παραμένει το πρόβλημα με τις ελλείψεις φαρμάκων, με την κατάσταση, όπως λένε οι φαρμακοποιοί, να επιδεινώνεται κάθε φορά που γίνεται άρση της απαγόρευσης των εξαγωγών φαρμακευτικών σκευασμάτων. Η προμήθεια των φαρμάκων από τις φαρμακαποθήκες εξακολουθεί να γίνεται με πλαφόν, ενώ πολλές φορές φαρμακεία δεν καταφέρνουν να προμηθευτούν ούτε ένα κουτί από τα σκευάσματα λόγω της αυξημένης ζήτησης.

Η κατάσταση είναι δύσκολη και πολλές φορές μη διαχειρίσιμη τόσο από τους φαρμακοποιούς όσο και από τους ασθενείς.

Ήδη την περασμένη Πέμπτη ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) προχώρησε σε άρση της απαγόρευσης των εξαγωγών σε 119 σκευάσματα, γεγονός που αποτελεί δείκτη ομαλοποίησης της αγοράς από τις ελλείψεις φαρμάκων, όμως οι φαρμακοποιοί επιμένουν πως δεκάδες σκευάσματα λείπουν από τα ράφια τους. Την ίδια στιγμή, ο ΕΟΦ αποφάσισε την απαγόρευση παράλληλων εξαγωγών για 91 φάρμακα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά.

Η απόφαση ελήφθη μετά την τελευταία συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής που ελέγχει κατά τακτά χρονικά διαστήματα τη διαθεσιμότητα των φαρμάκων στη χώρα μας και γίνεται στο πλαίσιο της προσπάθειας να αντιμετωπιστεί η έλλειψη σε ορισμένα σκευάσματα στην εγχώρια αγορά.

Η απόφαση, ωστόσο, είναι προσωρινή και θα έχει διάρκεια τρεις μήνες, από τις 04/04/2024 ως τις 04/07/2024.

Συγκεκριμένα, ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) σημειώνει πως υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε πολλά φάρμακα, στα οποία πρόσφατα έγινε άρση της προστασίας.

Σε συνάντηση που έγινε την περασμένη Παρασκευή στο υπουργείο Υγείας με τον γενικό γραμματέα Στρατηγικού Σχεδιασμού, Άρη Αγγέλη, οι φαρμακοποιοί κατέθεσαν στοιχεία για περίπου 30 με 40 σκευάσματα, που όπως υποστηρίζουν, δεν έπρεπε να βγουν ποτέ από το καθεστώς προστασίας.

Αντίστοιχη είναι και η εικόνα που δίνει στα «Ρ.Ν.» η κ. Ευρυδίκη Ψυχαράκη, αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ρεθύμνου: «Ο αριθμός των ελλειπτικών φαρμάκων παραμένει υψηλός, και έχουμε θέματα στο κομμάτι της τροφοδοσίας. Οι φαρμακαποθήκες λειτουργούν με πλαφόν, οι εταιρείες λειτουργούν με πλαφόν διακίνησης και σε πολλές περιπτώσεις εάν προλάβεις παίρνεις από το διαθέσιμο υπόλοιπο που διατίθεται. Για παράδειγμα τον προηγούμενο μήνα σε κάποια σκευάσματα δεν πρόλαβα να πάρω τίποτα. Έδιναν δύο ανά φαρμακείο πανελλαδικά και δεν πρόλαβα να πάρω. Σε έλλειψη είναι όλες οι φαρμακευτικές κατηγορίες. Οφθαλμολογικά σκευάσματα, αντιπυρετικά φάρμακα είτε σε ενέσιμη μορφή, είτε σε δισκίο, φάρμακα για τον σακχαρώδη διαβήτη σε σοβαρότατες ελλείψεις, φάρμακα που αφορούν το νευρικό σύστημα είτε είναι για επιληψία είτε για κατάθλιψη είτε άλλες ψυχιατρικές περιπτώσεις ή νευρολογικές. Επίσης έχουμε ελλείψεις σε φάρμακα που αφορούν στην εύρυθμη λειτουργία της χολής, έχουμε θέματα με τα παιδικά αντιβιοτικά, τα οποία επίσης διατίθενται με πλαφόν» τονίζει και επισημαίνει ότι: «Είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι με την άρση της απαγόρευσης εξαγωγών το πρόβλημα επιδεινώνεται. Σε αυτά τα φάρμακα γίνεται εξαγωγή προς άλλες χώρες οι οποίες έχουν καλύτερη τιμολογιακή πολιτική. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται είναι κάτι που πρέπει να διερευνήσει η πολιτεία και να εξασφαλίσει την επάρκεια φαρμάκων στην αγορά για τους πολίτες της Ελλάδας. Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι ένα μελανό σημείο στην όλη ιστορία και το οποίο κάθε φορά αποκαλύπτεται με την απαγόρευση και με την άρση των εξαγωγών, είναι ξεκάθαρο».

Η αγωνία του φαρμακευτικού κόσμου εντείνεται εν όψει και της τουριστικής περιόδου, όπου λόγω της αύξησης του πληθυσμού αναμένεται να αυξηθεί και η ζήτηση για φάρμακα, άρα να οξυνθεί το πρόβλημα:

«Έχουμε την ανησυχία με την έναρξη της καλοκαιρινής σεζόν για την επιδείνωση του προβλήματος, καθώς είναι δύο οι παράμετροι. Αφενός είναι ο πολλαπλασιασμός των επισκεπτών και των αναγκών λόγω εποχικότητας στο νησί μας και αφετέρου το απρόβλεπτο του πράγματος. Δεν μπορούμε να ξέρουμε από βδομάδα σε βδομάδα ή και από μέρα σε μέρα, τι φάρμακο θα προκύψει να είναι ελλειπτικό. Οπότε δεν μπορούμε να κάνουμε κανέναν προγραμματισμό αγορών με δεδομένα που μπορεί να έχουμε από προηγούμενες χρονιές. Για παράδειγμα να υπολογίσουμε ότι χρειαζόμαστε κάποια αντιβιοτικά σπρέι σε «χ» ποσότητα για να μεριμνήσουμε να τα πάρουμε ή ότι χρειαζόμαστε μια «χ» ποσότητα αντιβιοτικών για να είμαστε σταθερά σε επάρκεια. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό» σχολιάζει η κ. Ψυχαράκη.

Η νέα on-line ηλεκτρονική πλατφόρμα «Δήλωση Αποθεμάτων Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης», στην οποία όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αλυσίδα παραγωγής, εμπορίας και διακίνησης φαρμάκων υποχρεώνονται να δηλώνουν τα αποθέματά τους, έχει τεθεί ήδη σε λειτουργία. Όπως εξηγεί στα «Ρ.Ν.» η αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ρεθύμνου, Ευρυδίκη Ψυχαράκη, πρόκειται για μια εξέλιξη θετική μεν, ωστόσο προς το παρόν δεν έχουν φανεί τα αποτελέσματά της:

«Μετά την ολοκλήρωση της παραμετροποίησης επιτέλους ολοκληρώνεται η διαδικασία, οπότε μπορούμε να δηλώνουμε online τα φάρμακα και να ολοκληρώνεται η διαδικασία υποβολής. Η απάντηση που έλαβα ήταν ότι «έλαβαν το αίτημά μας, μας ευχαρίστησαν για τη συνεργασία και μας ενημέρωσαν ότι θα ερευνήσουν σε επίπεδο αγοράς τι ακριβώς συμβαίνει με τα φάρμακα που δηλώσαμε». Διαδικαστικά το τυπικό κομμάτι και η ευθύνη από εμάς ξεκινάει και τελειώνει με τη δήλωση. Διερευνητικά από πλευράς ΕΟΦ πως το αντιμετωπίζουν, πως το διαχειρίζονται και πως δρομολογούνται οι όποιες εξελίξεις, δυστυχώς δεν είναι κάτι που μπορώ να το γνωρίζω. Αυτό που σίγουρα λειτουργεί θετικά είναι ότι όταν οι 52 φαρμακευτικοί σύλλογοι της χώρας δηλώνουν ταυτόχρονα ελλείψεις, έχουν πραγματική εικόνα σε πραγματικό χρόνο του τι συμβαίνει. Το πρόβλημα βέβαια δεν έχει λυθεί. Το μόνο που λειτούργησε ευνοϊκά, αλλά δεν είναι από επιλογή, είναι ότι με αφορμή τις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες έχουν κινηθεί τα πράγματα λίγο ελαφρύτερα σε σχέση με άλλες χρονιές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να έχουμε φάρμακα στη διάθεσή μας. Εκεί που καρδιοχτυπούσαμε όλο το χειμώνα για το κομμάτι πως θα καλύψουμε τις ανάγκες των παιδιών σε αντιβιοτικά, ήρθε μια αφρικανική σκόνη που κράτησε σχεδόν ένα δεκαήμερο στο νησί και είναι όλοι με ρινίτιδες. Δηλαδή πάλι δεν μπορείς να ξέρεις πως θα κινηθούν τα πράγματα, γιατί η αλληλεπίδρασή μας με το περιβάλλον και με τους ανθρώπους είναι σε συνεχή εξέλιξη, δεν ξέρουμε τι θα βγει» αναφέρει και τονίζει ότι οι φαρμακοποιοί είναι διαρκώς σε αγωνία για το πως θα βρουν τα απαραίτητα φάρμακα για να εξυπηρετήσουν τους ασθενείς: «Σε επίπεδο επάρκειας φαρμάκων στην αγορά είμαστε σε διαρκή αγωνία και ανησυχία, γιατί είναι τελείως απρόβλεπτο το πως κινούνται τα πράγματα. Παρόλα αυτά παραμένει σοβαρό πρόβλημα γιατί οι ίδιες οι εταιρίες έχουν θέματα με τη διακίνηση των φαρμάκων είτε στη γραμμή παραγωγής, είτε συσκευασιών, είτε δραστικών ουσιών. Οπότε είναι μια αλυσίδα γεγονότων και καταστάσεων που επηρεάζει αρνητικά τη διάθεση των φαρμάκων στην ελληνική αγορά» αναφέρει και τονίζει ότι το βασικό αίτημα του κλάδου είναι «για κάθε συνταγή που συνταγογραφείται να υπάρχει το αντίστοιχο φάρμακο σε κάθε φαρμακείο ανά πάσα ώρα και στιγμή». «Το πρόβλημα δεν αφορά πλέον μόνο τους χρόνια πάσχοντες, οι οποίοι είναι πολύ εξοικειωμένοι γιατί επισκεπτόμενοι το φαρμακείο της επιλογής τους τους ενημερώνει ο φαρμακοποιός ότι το φάρμακό σας είναι σε έλλειψη, θα μπορούμε να το έχουμε διαθέσιμο τότε και κινούνται με κάθε τρόπο όλοι οι συνάδελφοι στο να καλύψουν το πελατολόγιο που ξέρουν ότι σταθερά χρειάζονται αυτό το φάρμακο. Για νέο ασθενή δυσκολεύουν τα πράγματα, ο οποίος θα πρέπει να μπει σε αγωγή με ελλειπτικό φάρμακο. Πολλές φορές αναγκαζόμαστε να πούμε σε ανθρώπους να το αναζητήσουν σε άλλον συνάδελφο που ενδεχομένως έχει περιθώριο στο πλαφόν των φαρμάκων που προμηθεύεται για να καλύψει την ανάγκη τους, γιατί εμείς δεν μπορούμε. Δεν είναι ότι δεν θέλουμε, αλλά δεν μπορούμε να τους καλύψουμε και ότι θα μείνουν πίσω στην αγωγή τους. Οπότε αναγκάζουμε τους ανθρώπους να γυρίζουν τα φαρμακεία για να δουν που μπορούν να εξυπηρετηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και τον πιο γρήγορο» κατέληξε η κ. Ψυχαράκη.