Παρουσία της ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών συνεδρίασε χθες το διοικητικό συμβούλιο της ΚΕΔΕ, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου παρουσίασε τις προτάσεις της ΚΕΔΕ για τους ακόλουθους έξι σημαντικούς προγραμματικούς στόχους που έχουν διατυπωθεί την προηγούμενη τετραετία προς την κυβέρνηση.
Οι προτάσεις αυτές, σημείωσε, θα μπορούσαν να αποτελέσουν και τους πυλώνες της επόμενης σημαντικής «Μεταρρύθμισης Αποκέντρωσης και Αυτοδιοίκησης», διευκρινίζοντας ότι αυτές λαμβάνουν υπόψη τόσο τις αποφάσεις του συνεδρίου της ΚΕΔΕ (Νοέμβριο 2022) όσο και τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, όπως διατυπώθηκαν από τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη στη βουλή. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με ανακοίνωση της ΚΕΔΕ οι πυλώνες είναι οι παρακάτω:
1ος Πυλώνας, αφορά στην ισόρροπη ανάπτυξη και την ενίσχυση των μικρών δήμων
Η ΚΕΔΕ προτείνει ένα τετραετές πρόγραμμα υποστήριξής τους, ιδίως των ορεινών, νησιωτικών και νεοσύστατων δήμων, με ειδική χρηματοδότηση μέσω της ετήσιας αύξησης των ΚΑΠ τουλάχιστον κατά 5% την τετραετία 2024-2027.
2ος Πυλώνας, αφορά στην οικονομική αυτοτέλεια και την αύξηση των κεντρικών αυτοτελών πόρων
Η μείωση των εσόδων και ιδιαίτερα των ΚΑΠ στη δεκαετία του 2010 κατά 60% περίπου λόγω της δημοσιονομικής κατάστασης και η παράλληλη αύξηση των δαπανών, λόγω της υπερβάλλουσας ζήτησης κοινωνικών υπηρεσιών κατά την οικονομική κρίση και την πανδημία, δημιούργησε σοβαρά λειτουργικά προβλήματα.
Με δεδομένο τον νέο τρόπο κατανομής των ΚΑΠ από το 2024 αλλά και με βάση την αρχή της συνέχειας της δημόσιας διοίκησης και των δεσμεύσεων της κυβέρνησης, η αυτοδιοίκηση αναμένει αύξηση της χρηματοδότησης από 01.01.2024 τουλάχιστον κατά 10%.
Η ΚΕΔΕ αναμένει επίσης την πλήρη και ανόθευτη εφαρμογή του ν.3852/2020 και κατ΄ αναλογία της εξέλιξης των φορολογικών εσόδων που χρηματοδοτούν τους ΚΑΠ. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι με βάση τον ισχύοντα νόμο, οι χρηματοδοτήσεις των δήμων για το 2023 θα πρέπει να είναι αυξημένες κατά 778 εκ. ευρώ.
3ος Πυλώνας αφορά στη διοικητική αυτοτέλεια και την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας
Η ΚΕΔΕ θεωρεί ότι είναι αναγκαία η διεύρυνση των βαθμών ελευθερίας των δήμων στην οργάνωση των υπηρεσιών τους. Για παράδειγμα, ειδικότερα όσον αφορά τον θεσμό της κινητικότητας, πρέπει να υιοθετηθεί η πρόταση της ΚΕΔΕ, δηλαδή να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του δημάρχου για το προσωπικό όλων των κατηγοριών και όχι μόνο των τεχνικών και των οικονομικών υπαλλήλων.
Παράλληλα, χρειάζεται η ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των δήμων, μέσω του προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας του ΕΣΠΑ 2021-2027.
4ος Πυλώνας είναι η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των δήμων
Προτείνεται για την επόμενη τετραετία ένα 4ετές πρόγραμμα:
α) Για την κάλυψη των κενών θέσεων.
β) Για τη στελέχωση των νέων υπηρεσιών (πολιτικής προστασίας, εσωτερικού ελέγχου, ΔΟΜ κ.λπ.) και
γ) Για την αντικατάσταση των αποχωρούντων υπαλλήλων (με την κινητικότητα και τη συνταξιοδότηση).
Επίσης, είναι αυτονόητο ότι ξεχωριστή θέση στο ανθρώπινο δυναμικό κατέχει το σώμα των αιρετών και χρειάζεται η βελτίωση της καταστατικής θέσης τους.
5ος Πυλώνας: Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης
Η ΚΕΔΕ έχει διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις για τα Χωροταξικά και τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια, τη διαχείριση των απορριμμάτων, τη διαχείριση της ύδρευσης και της αποχέτευσης, την εξοικονόμηση ενέργειας και την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την ηλεκτροκίνηση των οχημάτων, τις προστατευόμενες περιοχές Natura κ.λπ. Αρκετές από τις προτάσεις δεν υιοθετήθηκαν. Είναι αναγκαία η ενεργητική υποστήριξη του υπουργείου Εσωτερικών, αλλά και τη θετική σύμπραξη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
6ος Πυλώνας: Ψηφιακός μετασχηματισμός των δήμων
Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το ΕΣΠΑ χρηματοδοτούν το πρόγραμμα «Έξυπνες Πόλεις» και ήδη οι 17 μεγάλοι δήμοι χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι ένα πρόγραμμα συλλογικής υποστήριξης των υπολοίπων 315 δήμων για την αξιοποίηση του προγράμματος «Έξυπνες Πόλεις» του ΕΣΠΑ.
Αιτήματα προς το υπουργείο Εσωτερικών
Εκτός όμως από αυτούς τους έξι σημαντικούς προγραμματικούς στόχους, που προϋποθέτουν την ενεργητική συμμετοχή και στήριξη συνολικά της κυβέρνησης, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λ. Κυρίζογλου, έθεσε και τα ζητήματα στα οποία έχει την κύρια ή την αποκλειστική αρμοδιότητα το υπουργείο Εσωτερικών και τα οποία είναι αναγκαίο στην επόμενη περίοδο να προωθηθούν κατά προτεραιότητα. Αυτά είναι:
1. Η σύνταξη Νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης (Δήμων και Περιφερειών).
2. Η σύνταξη Νέου Κώδικα Δημοτικών Υπαλλήλων.
3. Ένα 2ετές πρόγραμμα συγκρότησης των επτά (7) Αυτοτελών Υπηρεσιών Εποπτείας ΟΤΑ με διασφάλιση υποδομής και εξοπλισμού, πρόσληψη προσωπικού, οργάνωση υπηρεσιών και εκπόνηση προτύπων, κατάρτιση και συμβουλευτική υποστήριξη προσωπικού, ενημέρωση αιρετών και υπαλλήλων ΟΤΑ.
4. Πρόγραμμα συλλογικής υποστήριξης των δήμων για τη δημιουργία ή την ενίσχυση των δομών που προβλέπουν οι νόμοι της τελευταίας περιόδου:
• Ολοκλήρωση του προγράμματος στελέχωσης της Δημοτικής Αστυνομίας.
• Ολοκλήρωση του προγράμματος συγκρότησης των ΥΔΟΜ.
• Συγκρότηση του συστήματος εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων.
5. Βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης των δήμων, με την υποστήριξη της ΕΕΤΑΑ (αντικατάσταση Β.Δ. 17-5/1959, εφαρμογή του Π.Δ. 54/2018 και του προϋπολογισμού επιδόσεων).
6. Υιοθέτηση από το Εθνικό Μητρώο Διαδικασιών «ΜΙΤΟΣ» των παραδοτέων του προγράμματος «Απλούστευση και προτυποποίηση διαδικασιών των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού» που υλοποίησε η ΕΕΤΑΑ.
Παράλληλα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα ακόλουθα επείγοντα ζητήματα:
• Νομοθετικές ρυθμίσεις βελτίωσης του εκλογικού συστήματος ενόψει των εκλογών του Οκτωβρίου 2023.
• Επείγουσες χρηματοδοτήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίες αφορούν: απόδοση 125 εκ. ευρώ για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών των δήμων, 20 εκ. ευρώ για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους των σχολείων, 90 εκ. ευρώ για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους των ΔΕΥΑ, 5 εκ. για το πρόγραμμα περίθαλψη αδέσποτων ζώων συντροφιάς και 10 εκ. ευρώ για το πρόγραμμα ναυαγοσωστικής κάλυψης.
• Νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν τη βελτίωση της καταστατικής θέσης των αιρετών, την περαιτέρω βελτίωση του θεσμού της κινητικότητας, τη συνέχιση του προγράμματος Κοινωφελούς Εργασίας, την αύξηση του ορίου μέγιστης κατανάλωσης καυσίμων στους ΟΤΑ κ.λπ.
Ν. Κεραμέως: Αυτοδιοίκηση ισχυρή με ξεκάθαρους κανόνες, διαφάνεια, λογοδοσία, λειτουργική και τεχνική αυτοτέλεια
Η Υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως υπογράμμισε ότι η σύσσωμη παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών στο ΔΣ της ΚΕΔΕ, αποτελεί ισχυρό μήνυμα για τη στήριξη που θέλει να δώσει η κυβέρνηση της ΝΔ στην Αυτοδιοίκηση.
Η Κυβέρνηση, τόνισε η κα Κεραμέως θέλει μια Αυτοδιοίκηση ισχυρή με ξεκάθαρους κανόνες, διαφάνεια, λογοδοσία, λειτουργική και τεχνική αυτοτέλεια. Θα στηρίξει το έργο της, θα δώσει περισσότερα εργαλεία, περισσότερους πόρους – οικονομικούς, ανθρώπινους και υλικούς – σε όλους τους δήμους, στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων.
Η υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε στην ανάγκη να υπάρξει ένα σύγχρονο πλαίσιο λειτουργίας των δήμων, σημείωσε ότι είναι προτεραιότητα της κυβέρνησης η σύνταξη του Νέου Κώδικα Δήμων και Περιφερειών και ότι το υπουργείο δουλεύει εντατικά για αυτό.
Σε ότι αφορά τα δημοσιονομικά η υπουργός ανέφερε πως η προσπάθεια που γίνεται είναι για αύξηση των δημοσιονομικών πόρων.
Για τις προσλήψεις η κ. Κεραμέως ανέφερε ότι σε συνεργασία με το ΑΣΕΠ συζητούνται τρόποι ενίσχυσης και συντόμευσης των διαδικασιών, ενώ κάλεσε τους δήμους να δηλώσουν τις προτεραιότητες που έχουν στην πλατφόρμα για τον προγραμματισμό προσλήψεων το 2024. Σημείωσε ότι υπάρχει διάθεση να στηριχθούν οι Δήμοι με ανθρώπινο δυναμικό, ωστόσο, είπε η προτεραιότητα είναι η στελέχωση των δομών υγείας.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Θεοδωρής Λιβάνιος τόνισε ότι αποτελεί προτεραιότητα η ισόρροπη ανάπτυξη των δήμων, αλλά κυρίως η στελέχωση, η λειτουργική αυτοτέλεια και η κάλυψη των βασικών υποδομών στους μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς δήμους και σε αυτήν την προσπάθεια θα εξακολουθεί να συνδράμει και η ΕΕΤΑΑ, με τη συνέχιση της τεχνικής υποστήριξής τους.
Σε ότι αφορά τους ΚΑΠ σημείωσε πως «θα πρέπει να δούμε πως θα προχωρήσουμε με τα νέα κριτήρια κατανομής» και ότι η όποια αύξηση προέλθει από τη βελτίωση των δεικτών της οικονομίας θα πρέπει να στραφεί στην περιφέρεια. Επίσης προανήγγειλε ότι θα γίνει ειδική συζήτηση για το θέμα των ΔΕΥΑ.
Σε ότι αφορά στον Ενιαίο Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων σημείωσε ότι αποτελεί το βασικό πρότζεκτ του υπουργείου. Αναφερόμενος στον ψηφιακό μετασχηματισμό των δήμων σημείωσε τη χαμηλή ανταπόκριση συμμετοχής των δήμων στα προγράμματα, ενώ το ίδιο ισχύει σε ότι αφορά στην κατάθεση προτάσεων στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Τέλος ο κ. Λιβάνιος υπογράμμισε πως τα προς επίλυση θέματα είναι πολλά, αλλά πολλές είναι και οι δυνατότητες συνεργασίας.
