Με την πλάτη στον τοίχο βρίσκεται ο αγροτοκτηνοτροφικός κόσμος του Ρεθύμνου. Το άμεσο μέλλον προβλέπεται δυσοίωνο υπό τις υπάρχουσες συνθήκες. Το κόστος παραγωγής έχει φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη, με τα έξοδα να «τρέχουν» και να αυξάνονται συνεχώς.
Οι τιμές στα καύσιμα, τα λιπάσματα και τις ζωοτροφές έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Στην εξίσωση προστίθεται και το ρεύμα που προκαλεί… ηλεκτροσόκ σε όλα τα νοικοκυριά.
Αρκετοί διαβλέπουν ότι το ανεξέλεγκτο κύμα ακρίβειας, που «σαρώνει» την κοινωνία, θα αποτελέσει το τελειωτικό «χτύπημα» στον πρωτογενή τομέα της πατρίδας μας, στον οποίο άνθρωποι απ’ τον συγκεκριμένο κλάδο δίνουν λίγους μήνες ζωής… ακόμα.
Διαμορφώνεται, έτσι, ένα δυσμενές και αποτρεπτικό περιβάλλον για τους εκπροσώπους των νεότερων γενιών που θέλουν να αφοσιωθούν στη γη του τόπου τους. Όσοι έπεσαν στα βαθιά, και επένδυσαν σε μία τέτοιου είδους ενασχόληση, είναι υποχρεωμένοι να …κολυμπήσουν πολλές φορές κόντρα στο ρεύμα, για να ορθοποδήσουν επαγγελματικά, οικονομικά και κοινωνικά, στήνοντας το σπιτικό τους. Δίνοντας ζωή και συνέχεια σε μία ύπαιθρο που κινδυνεύει με πλήρη ερημοποίηση….
Οι άμεσοι κίνδυνοι
«Οι πρώτες ύλες (ζωοτροφές και λιπάσματα) έχουν πάρει 80-100% αύξηση από πέρυσι. Τα φάρμακα, όλα τα αγροτικά εφόδια, κι αυτά έχουν πάρει αύξηση από 40-60%» περιγράφει στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος Αγροτικού συλλόγου Ρεθύμνου Γιώργος Κατσανέβας.
Κάνει λόγο για μία απελπιστική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι: « Πάρα πολλοί δεν λίπαναν τις ελιές, κάτι το οποίο σημαίνει ότι θα μειωθεί η ελαιοπαραγωγή του χρόνου. Εφέτος θα βγει λάδι, αλλά του χρόνου εάν δεν βάλουν πάλι λίπασμα, θα πέσει κατακόρυφα η παραγωγή!».
Σε ανάλογη μοίρα βρίσκονται και οι κτηνοτρόφοι: Λόγω της ακρίβειας αδυνατούν να ταΐζουν συστηματικά τα ζώα τους «με αποτέλεσμα αυτά να υποσιτίζονται και να μην παράγουν γάλα και κρέας – δηλαδή βγάζουν πολύ χαμηλές ποσότητες. Του χρόνου θα είναι πολύ μεγάλο το πρόβλημα» μας προετοιμάζει ο κ. Κατσανέβας. «Τα αμνοερίφια θα είναι λίγα απ’ ό,τι καταλαβαίνω και θα αυξηθεί πάρα πολύ η τιμή τους. Το φετινό καλοκαίρι μπορεί να τη βγάλουμε, να υπάρχει επάρκεια, αλλά του χρόνου με τις υπάρχουσες συνθήκες εάν δεν μειωθούν τα πετρέλαια – τα καύσιμα γενικά που χρησιμοποιούν οι αγρότες (το αγροτικό πετρέλαιο), θα υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην παραγωγή!».
Ήδη, το σιτάρι από τα 16 ευρώ πήγε στα 24 ευρώ το σακί! «Είναι πάρα πολύ μεγάλη η αύξηση» σχολιάζει ο πρόεδρος Αγροτικού συλλόγου Ρεθύμνου, εκφράζοντας την ανησυχία του και για το μέλλον του λαδιού: «Το 2023 η παραγωγή θα είναι μειωμένη, αν δεν γίνει κάτι για να πέσουν οι τιμές των λιπασμάτων. Πάρα πολλοί δεν θα τους συμφέρει να καλλιεργούν».
Εκτός από δυσεύρετα, τα εργατικά χέρια είναι πλέον και ακριβότερα. «35-40 και 50 ευρώ παίρνουν οι εργάτες. Και δεν βρίσκεις κιόλας! Αρκετοί έχουν εγκαταλείψει τις εργατικές καλλιέργειες και πάνε στα ξενοδοχεία και δουλεύουν» επισημαίνει ο κ. Κατσανέβας.
Κάποιοι σκέφτονται να βγάλουν στο… σφυρί τις περιουσίες τους, «αλλά δεν μπορείς να εγκαταλείψεις τόσο εύκολα την πατρική σου περιουσία!» ενίσταται ο πρόεδρος Αγροτικού συλλόγου Ρεθύμνου. «Δεν είναι εύκολο να είσαι 30-40 και 50 χρόνια αγρότης και ν’ αλλάξεις επάγγελμα. Οι νέοι γεωργοί αν δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, πιστεύω ότι θα φύγουν από τον αγροτικό κλάδο. Τώρα συντηρούνται με τα Σχέδια Βελτίωσης και τις επιδοτήσεις». Από εκεί και πέρα όμως;
Δυσμενείς οι συνθήκες στο Αμάρι
«Ο πρωτογενής τομέας όπως δείχνουν τα πράγματα, λόγω του πολύ αυξημένου κόστους παραγωγής, τελειώνει κάθε μέρα!» δηλώνει στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού συλλόγου Αμαρίου Γιάννης Μανουσάκης.
«Οι ζωοτροφές είναι γύρω στο 60% πάνω σε σχέση με πέρυσι» παρατηρεί και συνεχίζει: «Δεν μπορεί να ισοσκελίσει η πώληση του γάλακτος και η πώληση του κρέατος την αύξηση των ζωοτροφών και του πετρελαίου. Οπότε, μαθηματικά ένας κτηνοτρόφος θα σταματήσει να παράγει. Τα ζώα, όπου μπορεί ο καθένας, τα σφάζει και τα πουλάει (σε γάμους κ.λπ.) μισοτιμής για να μην έχει αυτό το κόστος».
Προβλέπει μάλιστα ότι τον επόμενο χειμώνα θα υπάρχει ο μισός ζωικός πληθυσμός! Κι όσοι συνάδελφοί του απομείνουν στο επάγγελμα «δεν θα μπορούν να παράξουν! Η παραγωγή την επόμενη χρονιά, σε γάλα και κρέας, θα είναι μειωμένη κατά 70% περίπου!».
Θα διαμαρτυρηθεί εντόνως διότι, όπως διατείνεται, ο κλάδος του βάλλεται από παντού: «Έχουμε την αύξηση στα καύσιμα (30-40%), ο κόσμος δεν θα μπορέσει να σπείρει για να βγάλει τη ζωοτροφή αυτή που βγάζουμε για να μπορέσει να παράξει. Δεν μπορεί να αγοράσει πετρέλαιο, να σπείρει και να καλλιεργήσει τα χωράφια! Έχουμε πάνω από 100% αύξηση στην αμμωνία επίσης: Από 13 ευρώ πήγε στα 33-35 ευρώ – γύρω στο 120% πάνω. Και δεν ξέρουμε εάν έρθουν σπόροι από το εξωτερικό και σε τι τιμή θα έρθουν».
Με μαθηματική ακρίβεια, όπως θα συμπληρώσει, «Είναι τελειωμένος ένας κτηνοτρόφος εδώ στο Αμάρι, που είναι κι ένας ορεινός δήμος. Έχουμε κι εσώκλειστη κτηνοτροφία λόγω καιρικών συνθηκών. Εμείς δεν παράγουμε τριφύλλι, το αγοράζουμε από πάνω. Πέρσι ξεκινούσε από τα 25 λεπτά τέτοια εποχή το κιλό, τώρα ξεκινάει από 40-45 ευρώ για να αγοράσεις, να βάλεις μέσα στην αποθήκη σου τριφύλλι!».
Θα εξηγήσει ακόμα: «Ως ορεινός δήμος που είμαστε, το χειμώνα πρέπει τα παραγωγικά ζώα να είναι μέσα. Και τι θα φάνε μέσα; Τριφύλλι δεν μπορεί να βάλει μέσα ο παραγωγός, δεν μπορεί να κάνει τίποτα».
Είναι απολύτως πεπεισμένος ότι «Το μεγάλο πρόβλημα θα φανεί τη νέα σεζόν. Ήδη, κουβεντιάζουν ότι γάλα δεν υπάρχει στα ράφια και προσπαθούν με διάφορα τερτίπια να πουν ότι το γάλα θα ξεκινήσει από το 1,60 στην πάνω Ελλάδα, μήπως αναγκαστούμε ορισμένοι και χρεωθούμε – και πώς θα χρεωθούμε!».
Την ίδια στιγμή, όπως θα αναφέρει οι αποθήκες δίνουν… τελεσίγραφα στους κτηνοτρόφους: Πληρώστε άμεσα με μετρητά για να πάρετε ζωοτροφές!
«Τα άλλα χρόνια δινόταν μία πίστωση από τις αποθήκες. Ήξεραν ότι ο κτηνοτρόφος θα παράξει μία ποσότητα γάλακτος και θα πληρωθούν κι αυτοί. Τώρα, βλέπουν ότι δεν θα βγει γάλα και δεν μπορούν να σε πιστώσουν. Δηλαδή, μας έχουν πει πως όποιος έχει χρήματα θα αγοράσει ζωοτροφή από τη νέα σεζόν. Τα οποία χρήματα δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Το 80% των κτηνοτρόφων δεν έχει ξεπληρώσει τις περσινές τροφές λόγω του ότι ανέβηκε υπερβολικά η τιμή τους. Το γάλα έμεινε σταθερό, κι έχουν μείνει όλοι χρεωμένοι! Και πώς θα σου δώσει ύστερα ο αποθηκάριος; Σου λένε πλήρωσε, για να πάρεις ζωοτροφή. Αυτομάτως, η κατάσταση οδηγείται στο τέλμα!».
Ο κ. Κώστας Σαββάκης, πρόεδρος του Αγροτικού συλλόγου Πλατάνου Αμαρίου, μας μίλησε για την περιοχή του: «Ο Πλάτανος είναι ένα ημιορεινό χωριό, αγροτοκτηνοτροφικό. Παλιά το χωριό μας είχε ζωή. Τώρα έχει ρημάξει, όπως έχει ρημάξει το κάθε χωριό στην ύπαιθρο. Δεν μένουν οι άνθρωποι, γιατί δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν για να κάτσουν και να ζήσουν εδώ, όπως συνέβαινε παλιά. Τώρα πρέπει να πουλήσεις ολόκληρο το αρνί για να πάρεις ένα τσουβάλι τροφή! Η πιο μικρή αύξηση είναι στα λιπάσματα, που αυξήθηκαν 100%. Τα φυτοφάρμακα έχουν βγει στα ουράνια, πιο πάνω δεν πάει! Όσο για τα καύσιμα, τον χειμώνα που μας πέρασε είχε το πετρέλαιο 1,60 και λέγανε ότι δεν συμφέρει αυτόν που έχει τρακτέρ να πάει να κάνει το χωράφι του! Τώρα φτάσαμε στα 2,20-2,25! Πού θα πάει αυτή η δουλειά; Το ηλεκτρικό ρεύμα, πού θα φτάσει; Ποιος θα τα βγάλει πέρα με τέτοια ακρίβεια και με τέτοια κρίση;» είναι μερικά απ’ τα αγωνιώδη ερωτήματα που θα θέσει.
«Οι περισσότεροι θέλουν να πουλήσουν τα πρόβατά τους»
Η εικόνα που μας έδωσε από τα Ανώγεια ο κ. Νικηφόρος Χαιρέτης, πρόεδρος του Αγροτικού Γαλακτοκομικού συνεταιρισμού Ανωγειών «Πρόοδος», χαρακτηρίζεται «καταστροφική» και «τελειωτική» από τον ίδιο: «Δεν υπάρχει περίπτωση εφέτος να γυρίσει η χρονιά για τους κτηνοτρόφους. Με τα περσινά δεδομένα, πριν τον πόλεμο, δεν βγαίναμε! Τώρα διπλασιάστηκαν όλα: πήρε 100% αύξηση το καλαμπόκι – έκανε 13 ευρώ περίπου το σακί και τώρα πήγε στα 27-28!
Διπλασιάστηκε το πετρέλαιο, διπλασιάστηκε η ζωοτροφή. Με το ζόρι τα φέρναμε βόλτα πέρσι – φανταστείτε εφέτος τί γίνεται! Δεν υπάρχει περίπτωση να τη βγάλουμε! Τελείωσαν όλα. Εάν δεν παρθούν κάποια μέτρα, δεν αλλάξει κάτι, εάν δεν σταματήσει ο πόλεμος, δεν θα υπάρξει καμία σωτηρία!».
Όπως θα υποστηρίξει «οι περισσότεροι θέλουν να πουλήσουν τα πρόβατά τους. Και ποιος θα τα αγοράσει; Κανείς δεν θέλει».
Αδυνατεί να προβλέψει τί θα γίνει από εδώ και πέρα.
Για τα νέα παιδιά, θα σχολιάσει: «Αυτά έχουν μπλέξει. Επέλεξαν να ασχοληθούν, έχουν μπει σε προγράμματα, έχουν πάρει επιδοτήσεις, έχουν κάνει επενδύσεις· τώρα έχουν μπει στον ποταμό και θέλουν να περάσουν απέναντι. Θα γυρίσουν πίσω; Πρέπει να προχωρήσουν. Γιατί μπήκαν στα πρόβατα, έβαλαν ένα στόχο στη ζωή τους. Έκαναν ένα προγραμματισμό ως νέοι αγρότες. Και τώρα, τι θα κάνουν; Αν γυρίσουν πίσω είναι κακό. Να προχωρήσουν δεν μπορούνε. Δεν μπορώ να υπολογίσω τίποτα. Η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη!» θα τονίσει, καταλήγοντας πως «Αυτή την ακρίβεια δεν την έχω ξαναζήσει, ποτέ! Οι τιμές αυτές στο καλαμπόκι δεν υπήρξαν ποτέ! Και για τις ζωοτροφές ισχύει το ίδιο».
