Το 60% των έργων σε επίπεδο Κρήτης έχει ήδη ενταχθεί στην προγραμματική περίοδο 2021 – 2027 που έχει προϋπολογισμό 564 εκ ευρώ. Περιφέρεια και Διαχειριστική Αρχή καλούν τους δήμους και τους άλλους χρηματοδοτούμενους φορείς να «τρέξουν» και να ωριμάσουν τις μελέτες ώστε μέχρι τέλος του έτους να έχει γίνει η ένταξη όλων των έργων για να μπορέσουν στο διάστημα που μένει να τα ολοκληρώσουν.
Τα ζητήματα αυτά συζητήθηκαν χθες στο Ρέθυμνο, στο ξενοδοχείο Theartemis όπου και πραγματοποιήθηκε η 4η Συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του ΕΣΠΑ παρουσία στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Περιφέρειας και της Διαχειριστικής Αρχής, δημάρχων κα φορέων του νησιού.
Μέιζον ζήτημα που αναδείχτηκε στη διάρκεια της συνεδρίασης ήταν η υποστελέχωση των υπηρεσιών και η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού για την προετοιμασία των φακέλων.
Πάντως από το φετινό ΕΣΠΑ ξεχωρίζουν τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης που αφορούν στους μητροπολιτικούς δήμους του νησιού με έναν προϋπολογισμό 90 εκ. ευρώ. Για τον δήμο Ρεθύμνου το ποσό αυτό αφορά σε 18 εκ. ευρώ και ο σχεδιασμός επικεντρώνεται σε αναζωογόνηση των γειτονιών της πόλης. Έμφαση όμως δόθηκε και σε έργα υποδομής και αντιπλημμυρικής προστασίας αλλά και κοινωνικές δράσεις και δράσεις πολιτιστικού χαρακτήρα.
Ο περιφερειάρχης Κρήτης σε δηλώσεις του ανέφερε: «Το νέο ΕΣΠΑ είναι ένα πρόγραμμα 564 εκατομμυρίων, μέσω του οποίου θέλουμε να ολοκληρώσουμε έργα τα οποία δεν έχουν ολοκληρωθεί, έργα που πρέπει να ενταχθούν και ειδικά θέλω να αναφερθώ στα σχέδια βιώσιμης αστικής ανάπτυξης που οι τέσσερις πρωτεύουσες των Περιφερειακών Ενοτήτων χρηματοδοτούνται με ένα πολύ μεγάλο ποσό, κοντά στα 90 εκατομμύρια, που αφορά την αναζωογόνηση των περιοχών αυτών, όπως επίσης και για τις περιοχές υπαίθρου, έργα για την ύδρευση, για σχολεία, για παιδικούς σταθμούς, για το περιβάλλον, για το κοινωνικό πρόσωπο που πρέπει να έχουν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες.
Όλα αυτά είναι θέματα, τα οποία, προχωρούν, έχουμε μία εξαίρετη συνεργασία με όλους τους φορείς υλοποίησης, αυτό το οποίο χρειάζεται είναι και η κατεύθυνση από πλευράς των υπουργείων, να έχουμε μία συνεργασία και από τα τομεακά προγράμματα των Υπουργείων, να πάρει η Περιφέρειά μας, γιατί είναι σημαντικοί οι πόροι των τομεακών προγραμμάτων».
Έχουν ήδη ενταχθεί 205 έργα σε όλη την Κρήτη
Ο προϋπολογισμός την τρέχουσα προγραμματική περίοδο είναι αυξημένος κατά 150 εκ. ευρώ ανέφερε σε δηλώσεις της η προϊστάμενη της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Κρήτης Μαρία Κασσωτάκη η οποία σημείωσε ότι μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα 205 έργα σε όλο το νησί: «Είμαστε περίπου στη μέση της περιόδου υλοποίησης του προγράμματος, με βάση τους κανονισμούς. Το πρόγραμμα έχει δύο χρόνια υλοποίησης, παρόλα αυτά έχει ένα μεγάλο ποσοστό ενεργοποίησης, δηλαδή έχουν ήδη εξειδικευτεί αρκετές δράσεις και έχουν βγει οι περισσότερες προσκλήσεις. Έχουμε εντάξει περίπου 205 έργα μέχρι στιγμής στο πρόγραμμά μας, περίπου 60% του προϋπολογισμού του προγράμματος, άρα προχωράμε πολύ γρήγορα στις εντάξεις και ο στόχος μας είναι μέχρι το τέλος αυτού του έτους να έχουμε εντάξει τα περισσότερα έργα, για να τους δώσουμε ικανό χρόνο να υλοποιηθούν μέχρι το τέλος της προγραμματικής αυτής περιόδου, να υλοποιηθούν και να ολοκληρωθούν».
Σύμφωνα με την προϊστάμενη της Διαχειριστικής Αρχής τα όποια προβλήματα εντοπίζονται στην ωριμότητα των έργων και στην ταχύτητα προετοιμασία των σχετικών φακέλων κάτι που απαιτεί διαρκή εκπαίδευση και φυσικά επαρκές προσωπικό: «Τα προβλήματα εντοπίζονται στην ωρίμανση περισσότερο των έργων και στις ταχύτητες με τις οποίες στη συνέχεια τα έργα υλοποιούνται, δηλαδή από τη στιγμή που θα ενταχθούν, μέχρι να δημοπρατηθούν και να αποκτήσουν σύμβαση. Πρέπει να επιταχύνουμε τις διαδικασίες μας όλοι. Και οι φορείς μας πολλές φορές δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα και ένα πολύ σημαντικό θέμα είναι το πώς θα υποστηριχθούν για να μπορέσουν να το κάνουν αυτό, διότι όπως ξέρετε οι φορείς είναι αρκετά υποστελεχωμένοι και την ίδια στιγμή έχουν αρκετές ανάγκες και πρέπει να απορροφήσουν πάρα πολλά χρήματα.
Η υποστελέχωση είναι πολύ σημαντικό θέμα και η ολοένα αυξανόμενη γραφειοκρατία και οι νέες νομοθεσίες, οι οποίες επιβάλλουν καινούργια ζητήματα, για τα οποία θα πρέπει να ενημερώνονται τα στελέχη, προκειμένου να γίνονται όλα τα θέματα νόμιμα και κανονικά».
Οι προτεραιότητες για το Ρέθυμνο
Για το Ρέθυμνο προτεραιότητα από τη νέα προγραμματική περίοδο αποτελεί το μεγάλο οδικό έργο που αφορά στην παράκαμψη της Αξού Μυλοποτάμου, έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, ενώ σε συνεργασία με τον δήμο Ρεθύμνης προχωρούν οι διαδικασίες για την ένταξή του έργου που αφορά στην ανέγερση του νέου αρχαιολογικού μουσείου, ανέφερε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης Μαρία Λιονή.
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργος Μαρινάκης σε δηλώσεις του αναφέρθηκε στα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, συνολικού προϋπολογισμού 18 εκ. ευρώ, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την αναζωογόνηση των γειτονιών. «Είναι θέμα ημερών να τρέξουμε έργα τα οποία έχουν ιδιαίτερα κοινωνικό και παιδαγωγικό αποτύπωμα, μιας που έχουμε μέσα και σχολικές υποδομές. Σχεδιάζουμε και νέο σχολείο στο Άδελε, του οποίου η ωριμότητα είναι πάρα πολύ προχωρημένη και προφανώς ετοιμάζουμε το Νηπιαγωγείο στο οικόπεδο, επί της οδού Ασκούτση, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό, πέρα των άλλων αναπλάσεων».
Παράλληλα όπως πρόσθεσε: «Μεγάλος στόχος και για τον δήμο Ρεθύμνης είναι το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, το ποσό το οποίο είχε προδεσμευτεί είναι πάρα πολύ μικρό σύμφωνα με τους προϋπολογισμούς του έργου, αλλά θεωρώ ότι μετά τη συνάντηση με την Υπουργό Πολιτισμού, τον Περιφερειάρχη μας και προφανώς τη διαχειριστική αρχή θα καταφέρουμε να το κάνουμε έτσι διαχειριστικά ώστε και τώρα να ενταχθεί και να μπορεί να υλοποιηθεί με το επόμενο πρόγραμμα».
Ο δήμαρχος Ρεθύμνης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην υποστελέχωση των υπηρεσιών αλλά και στην ανάγκη τα ευρωπαϊκά προγράμματα να έχουν περισσοτέρους πόρους για ζητήματα κλιματικής κρίσης και προστασίας από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής: «Έχουμε ολοένα και λιγότερο επιστημονικό κόσμο, για περισσότερα απαιτητικά και γραφειοκρατικά προγράμματα και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να απασχολήσει σε όλα τα επίπεδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Πολιτεία, αλλά και τη διαχειριστική αρχή, αφού πρέπει να βρούμε εργαλεία ευέλικτα, να μπορούμε να υποστηρίξουμε όλα αυτά τα φιλόδοξα προγράμματα που έχουν προγραμματιστεί.
Παράλληλα, τα ζητήματα ιδίως τα αντιπλημμυρικά πρέπει να έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα και πολύ μεγαλύτερη χρηματοδότηση, αφού ό,τι και να σχεδιάζουμε έρχεται η κλιματική κρίση και μπορεί να τα διαλύσει μέσα σε ελάχιστες ώρες. Πρέπει λοιπόν να θωρακίσουμε και τις πόλεις και την ύπαιθρό μας έτσι ώστε τα έργα αυτά να είναι πραγματικά αποδοτικά. Όπως επίσης στα θέματα της λειψυδρίας πρέπει να δώσουμε πολύ μεγάλη έμφαση με έργα πολλαπλής χρησιμότητας, αφού τα μικρά πράγματα μπορούν να επιτελέσουν σκοπούς και πολιτικής προστασίας, αλλά και υδροδότησης».
Στ. Αρναουτάκης: «Πρέπει να διατηρηθεί ο πυρήνας της πολιτικής συνοχής – Εθνική θέση όλων των Περιφερειών της χώρας»
Σαφές μήνυμα για την ανάγκη διατήρησης του πυρήνα της Πολιτικής Συνοχής ως βασικό αναπτυξιακό εργαλείο της Ε.Ε., έστειλε Περιφερειάρχης Κρήτης και Α΄ Αντιπρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ), Σταύρος Αρναουτάκης, στο πλαίσιο της 4ης Συνεδρίασης της Επιτροπής Παρακολούθησης του Προγράμματος «ΚΡΗΤΗ 2021-2027».
Κατά την εναρκτήρια ομιλία του, ο Σταύρος Αρναουτάκης εξέφρασε ευθέως την ανησυχία του για τις συζητήσεις που εξελίσσονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αφορούν τη μελλοντική αρχιτεκτονική της Πολιτικής Συνοχής στην προγραμματική περίοδο μετά το 2027, κάνοντας λόγο για προτάσεις που οδηγούν σε συρρίκνωση των διαθέσιμων πόρων και συγχώνευση των χρηματοδοτικών εργαλείων, με αρνητικές συνέπειες για τις ευρωπαϊκές περιφέρειες.
«Η σκέψη για ενοποίηση των Ταμείων και μείωση της χρηματοδότησης προς τις Περιφέρειες αποτελεί επικίνδυνη οπισθοδρόμηση για την ευρωπαϊκή περιφερειακή ανάπτυξη. Θα ήταν εγκληματικό να αποδυναμωθεί ο ρόλος της Πολιτικής Συνοχής, ενός θεμελιώδους εργαλείου που στηρίζει την ανάπτυξη, τη συνοχή και τη δικαιοσύνη στον ευρωπαϊκό χώρο», υπογράμμισε ο περιφερειάρχης Κρήτης.
Ο Σταύρος Αρναουτάκης, εκπροσωπώντας και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΝΠΕ, δήλωσε κατά τη συνεδρίαση πως όλες οι Περιφέρειες της χώρας είναι ενωμένες απέναντι σε αυτές τις προτάσεις, και στέκονται στο πλευρό των δεκατεσσάρων κρατών-μελών που ήδη έχουν εκφράσει αντίθεση στις συγκεκριμένες κατευθύνσεις.
«Η θέση μας ως ΕΝΠΕ είναι σαφής και ομόφωνη. Η Πολιτική Συνοχής, είναι η καρδιά της αναπτυξιακής στρατηγικής για τις Περιφέρειες και πρέπει να παραμείνει ισχυρή, ευέλικτη και επαρκώς χρηματοδοτούμενη. Η Ελλάδα, περισσότερο από ποτέ, έχει ανάγκη από μια συνεκτική πολιτική που να απαντά στις κοινωνικές, οικονομικές και κλιματικές προκλήσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο περιφερειάρχης Κρήτης κάλεσε τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους κοινωνικούς εταίρους σε συντονισμένη στάση διεκδίκησης, ώστε να διασφαλιστεί ότι η νέα περίοδος 2028-2034 θα έχει ισχυρή Περιφερειακή Πολιτική και ισόρροπη χρηματοδοτική κατανομή.
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Ρεθύμνης και πρόεδρος της ΠΕΔ πρόσθεσε: «Αν θέλουμε πραγματικά την Περιφέρεια να έχει δύναμη και να αποδείξει ότι εδώ τις κοινωνίες μας τις αντιλαμβανόμαστε σαν γειτονιές μας, δεν είναι απρόσωπη η κοινωνία των μικρών Περιφερειών, είναι η κοινωνία της αλληλεγγύης, της ανθρωπιάς για την οποία έχουμε άμεση γνώση ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες. Εγώ αντιλαμβάνομαι πάρα πολύ καλά ότι πάμε σε ανασχεδιασμό των προγραμμάτων, γιατί προφανώς έχουμε ξεχάσει τον παράγοντα άνθρωπο και την κοινωνική συνοχή που πρέπει να υπάρχει σε όλη την Ευρώπη, αλλά από την άλλη μεριά θέλει και περισσότερο δικαιοσύνη. Δεν έχουμε όλες οι περιοχές της Ευρώπης τις ίδιες ιδιαιτερότητες και τις ίδιες ανάγκες. Εμείς εδώ κάνουμε πολλαπλά πράγματα και τα κάνουμε με ολοένα και λιγότερα μέσα. Θέλουμε λοιπόν περισσότερη εμπιστοσύνη στην τοπική αυτοδιοίκηση, λιγότερη γραφειοκρατία και επιτέλους να έχουμε τη δυνατότητα να βρίσκουμε τους συνεργάτες μας και να δουλεύουμε τα προγράμματα με συνέπεια και προφανώς με απόλυτη εποπτεία. Κανείς δεν θέλει να είναι ασύδοτος, κανείς δεν θέλει να είναι ανεύθυνος, αλλά δεν μπορούμε να απολογούμαστε με όρους αδυνάτου. Αυτό είναι κάτι που δεν είναι ανεκτό».
Επιθεώρησαν το κτίριο της Αντιπεριφέρειας και τις κοινωνικές δομές
Εν τω μεταξύ στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχαν την ευκαιρία το απόγευμα της Πέμπτης να επιθεωρήσουν έργα που έγιναν με κοινοτικά κονδύλια όπως είναι το ιστορικό κτίριο της Αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου αλλά και τις κοινωνικές δομές του δήμου.
Όπως είπε Μαρία Κασσωτάκη: «Είχαμε χωριστεί σε δύο ομάδες, η μία ομάδα επισκέφτηκε το κτήριο της Περιφέρειας, στο οποίο τα τελευταία χρόνια κάναμε ενεργειακή αναβάθμιση, οπότε έχει πραγματικά γίνει ένα πιο βιοκλιματικό κτίριο. Την ίδια στιγμή όμως είναι ένα ιστορικό και εμβληματικό κτίριο για το Ρέθυμνο, είχε αρκετές δυσκολίες για να γίνει αυτή η ενεργειακή αναβάθμιση, οπότε είναι μία καλή πρακτική, πώς σε ένα διατηρητέο, τόσο μεγάλο κτήριο έχουμε τη δυνατότητα να τους κάνουμε μία βιοκλιματική, μία αναβάθμιση ενεργειακή.
Μας έκαναν μία εξαιρετική παρουσίαση, τόσο για την ιστορικότητα του κτιρίου, όσο και για το έργο το συγκεκριμένο.
Η δεύτερη ομάδα επισκέφτηκε κοινωνικές δομές του Δήμου Ρεθύμνης, το Κέντρο Κοινότητας και το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων και στη συνέχεια επισκέφτηκε το σύλλογο «Αγάπη», που φιλοξενείται στο κτίριο της Μητρόπολης Θεομήτωρ. Έμειναν κατενθουσιασμένοι από τον τρόπο λειτουργίας των κοινωνικών δομών και το έργο το οποίο παράγεται σε αυτές τις δομές».
