Του ΝΙΚΟΥ ΦΛΕΜΕΤΑΚΗ
Aν αι ψυχαί αθάνατοι εισίν, όπως μας λέγουν,
το πνεύμα σου ίσως, …… πλησίον μας πλανάται,
κ’ αισθάνεσ’ ευχαρίστησιν οπόταν τ’ όνομά σου
ακούης εις τα χείλη μας, και αι πισταί μας σκέψεις
με τη φιλτάτην μνήμην σου οπόταν συγκινώνται….
Στίχοι του Κώστα Καβάφη, που εκ μέρους μας, ας μας επιτραπεί να τους απευθύνουμε στον δάσκαλο των Γραμμάτων Στυλιανό Αλεξίου, που σήμερα συμπληρώνονται εννέα χρόνια (12 Νοεμβρίου 2013 – 12 Νοεμβρίου 2022) από τον θάνατό του. Του καθηγητή του πανεπιστημίου Κρήτης, του φιλόλογου, του αρχαιολόγου, του συγγραφέα. Του σημαντικού και ξεχωριστού επιστήμονα των Γραμμάτων και της προηγούμενης γενιάς της Κρήτης, που στις ημέρες μας λείπει από το πανεπιστήμιο Κρήτης, την αρχαιολογία, την ανάπτυξη του πολιτιστικού και πολιτισμικού πολιτισμού, του πνευματικού στερεώματος, των πνευματικών εκδηλώσεων από την πόλη του Μεγάλου Κάστρου, που τόσο τον αγάπησε μα και που τόσο ο ίδιος αγάπησε το Μεγάλο Κάστρο αλλά και τους Καστρινούς.
Λείπει από τη ζωή της κοινωνικής και πνευματικής ζωής του Μεγάλου Κάστρου γιατί η βροχή του χρόνου θέλησε να διαλύσει τον πνευματικό ογκόλιθο, αλλά χωρίς να μπορέσει να λιώσει το περιεχόμενο του ογκόλιθου, τον οποίο «ουδ΄ ο πας αιών εξαλείψειεν αν», κανένας αιώνας δεν μπορεί να εξαφανίσει. Γιατί η διαδρομή και η δράση του Στυλιανού Αλεξίου σημάδεψαν την πολιτιστική, την πολιτισμική, την επιστημονική, την πνευματική και την κοινωνική ζωή του τόπου μας.
Επειδή το περιεχόμενο του έργου του είναι δομημένο με άυλα πνευματώδη πετραδάκια, που πάντα θα μένουν και θα κτίζουν, θα διδάσκονται και θα διδάσκουν, θα μελετώνται και θα μεταλαμπαδεύονται, θα μεταφέρουν και θα μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, από αιώνα σε αιώνα. Γιατί όσοι γνώρισαν και συνεργάστηκαν με τον Στυλιανό Αλεξίου έχουν να καταθέσουν μόνο θετικές μνήμες. Είχα την τύχη να συνεργαστώ μαζί του πάνω σε θέματα πολιτιστικής και πολιτισμικής ανάπτυξης και ο δρόμος μου φωτίστηκε με περίσσιο φώς.
Τα πνευματικά έργα του, οι θετικές σκέψεις του θα μεταφέρονται γιατί στον χώρο της Αρχαιολογίας τα πετραδάκια αυτά δημιούργησαν αξιομνημόνευτο, αξιοπρόσεχτο και αναγνωρισμένο έργο, σε παγκόσμιο επίπεδο, γιατί με τη σωστή και ειδική επαγγελματική και εκπαιδευτική διαδρομή άφησε το ιδιαίτερο στίγμα του σε κάθε επιστημονική ενότητα την οποίαν υπηρέτησε και ζήλο και αφοσίωση.
Το διδακτικό του έργο έφερε την Κρήτη μας, σε όλες τις άκρες της ελληνικής και όχι μόνον γης, μεγάλα δικά μας και ξένα φιλολογικά ονόματα και καθοδηγώντας τους νέους Έλληνες και ξένους επιστήμονες από ποικίλα πανεπιστήμια, συνέβαλε στη διεθνή άνθηση των αρχαιολογικών ελληνικών ευρημάτων.
Με το ερευνητικό αρχαιολογικό του έργο για τη νέα ελληνική λογοτεχνία αλλά και με τις μεταφραστικές του δοκιμές σφράγισε με τον δικό του μοναδικό τρόπο την ελληνική γλώσσα και τη φιλολογική ερμηνεία.
Η δημιουργία πτέρυγας στο μουσείο Ηρακλείου, η ίδρυση μουσείων Χανίων και Αγίου Νικολάου, η ανακάλυψη σπουδαίων αρχαιολογικών ευρημάτων (υστερομινωικών τάφων του Λιμένος Κνωσού και των πρωτομινωικών θολωτών τάφων της αρχαίας πόλης Λέβυνθος, (σημερινό Λέντα), φέρουν την ανεξίτηλη σφραγίδα του Αείμνηστου διευθυντού του μουσείου Ηρακλείου, Στυλιανού Αλεξίου.
Θα μεταφέρονται γιατί στον χώρο της αρχαιολογίας και Λογοτεχνίας τα ψιμυθευτά αυτά πετραδάκια ανέδειξαν έναν κορυφαίο και σημαντικό πλάστη της ελληνικής γραμματείας.
Ακόμη τον ανέδειξαν σε σπουδαία προσωπικότητα διανόησης με βαρύτητα τις πνευματικές εργασίες, τα σχήματα των οποίων αναφέρονται στην γλωσσολογία και στις ετυμολογίες λέξεων του κρητικού ιδιώματος, στις μελέτες και στις εκδόσεις της κρητικής λογοτεχνίας, με μνημειώδη την έκδοση του «Ερωτόκριτου».
Ως συμπέρασμα όλων των παραπάνω εξάγεται ότι για τρείς λόγους ο Στυλιανός Αλεξίου μένει στην ιστορία:
- Πρώτον: Ο Στυλιανός Αλεξίου συνέβαλε ως ακαδημαϊκός δάσκαλος επί αρκετά έτη στην εξέλιξη της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, μέσα από τη δημιουργία ανθρωπίνου δυναμικού του τόπου μας.
- Δεύτερον: Ο Στυλιανός Αλεξίου υπήρξεν ιδρυτής Αρχαιολογικών Μουσείων τα οποία εκθέτουν τον τοπικό ανθρώπινον πολιτισμό, προάγουν την εκπαίδευση και συντελούν στη μελέτη και στην ψυχαγωγία και
- Τρίτον: Ο Στυλιανός Αλεξίου παρέδωσε στους μεταγενέστερους την κριτική έκδοση σημαντικότατων κειμένων της Κρητικής Λογοτεχνίας, οι οποίες θεωρούνται διεθνώς κλασικές και η δημοσίευση των μελετών και των δύο Σολωμικών εκδόσεων αποτελούν κορυφαία προσφορά στη φιλολογική επιστήμη.
Άνθρωπος διακριτικός, μεστός και σοβαρός στα λόγια και ενεργός στις πράξεις και πάνω απ’ όλα ενεργός πολίτης, με συμμετοχή, δράσεις και μετρήσιμο αποτέλεσμα.
Πριν από εννέα χρόνια έφυγε αλλά άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην πόλη και τους ανθρώπους του πνεύματος και της επιστήμης. Υπηρέτησε με αρχές, με αξίες, με ήθος και ευγένεια, όπου εκλήθη.
Παρέδωσε τη μνημειώδη έκδοση του αριστουργήματος της κρητικής λογοτεχνίας «Ερωτόκριτος Βιτζέντζου Κορνάρου», σκοπός της οποίας ήταν, κατά μαρτυρία του ιδίου, να δώσει ένα κείμενο αυθεντικότερο, περισσότερο πιστό στην αρχική μορφή του έργου.
Για όλα αυτά η μνήμη του θα κρατήσει για παντα στις καρδιές όλων μας. Γιατί αείμνηστε δάσκαλε:Είσαι μεθ’ ημών. Του τάφου σου ο λίθος
πέπλον ψιλόν, διαφανές, διά ημάς θα είναι. Και αν σ’ έχασαν τα βλέμματα των φίλων σου, σε βλέπουν και θα σε έχουν, αείποτ’ αι ψυχαί των, αι μνήμαι, αι καρδίαι των, αχώριστον εταίρον.
