Με μεγάλη χαρά υποδεχόμαστε την ανακοίνωση της διοργάνωσης της υποδοχής των πρωτοετών φοιτητών από το Πανεπιστήμιο Κρήτης (ΠΚ) και το Δήμο Ρεθύμνης (ΔΡ), που θα λάβει χώρα από την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου έως και την Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2022, με μια επιπλέον εκδήλωση στις 23 του ίδιου μήνα στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας. Μια εξέλιξη που φανερώνει από τη μια πλευρά τη συνειδητοποίηση της συμβολής για την ανάπτυξη της πόλης της εδώ και δεκαετίες παρουσίας των φοιτητών και από την άλλη τα αντανακλαστικά των δύο σημαντικών αυτών «φερόντων οργανισμών» απέναντι στην κρίσιμη συγκυρία για τη ουσιαστική λειτουργική βιωσιμότητα των πανεπιστημιακών σχολών του Ρεθύμνου και στην αγωνία που εκφράστηκε από την κοινωνία των πολιτών.
Για όλους εμάς στα «Ρεθεμνιώτικα Νέα» (ΡΝ) υπάρχει μια επιπλέον ικανοποίηση, αφού πέρα από το διαχρονικό ενδιαφέρον της εφημερίδας για τη σχέση ΠΚ και πόλης του Ρεθύμνου, θεωρούμε ότι συμβάλαμε μαζί με του υπόλοιπους ενδιαφερόμενους με ένα ακόμη «λιθαράκι», αυτό της διαδικτυακής εκδήλωσης που εμπνεύστηκε και συντόνισε ο εκδότης της εφημερίδας Μανόλης Χαλκιαδάκης τον Απρίλιο του 2021 και που συνοδεύτηκε από τα τεκμηριωμένα ρεπορτάζ επικαιρότητας των (ΡΝ), καθώς και με το περιοδικό δισέλιδο «διάλογοι για την πόλη, διάλογοι για το πανεπιστήμιο». Μέρος και αυτά του ευρύτερου προβληματισμού που έχει αναπτυχθεί για τις αναγκαίες συνέργειες που επιβάλλονται από τις απαιτήσεις των καιρών, οι οποίες θα συνδυάζουν την εφαρμογή της γνώσης και της καινοτομίας στην αναπτυξιακή στρατηγική του Ρεθύμνου και όλης της περιφέρειας Κρήτης.
Πανεπιστήμιο Κρήτης και τοπική κοινωνία έχουν μεγαλώσει μαζί, αλλά ταυτόχρονα και σε μεγάλο βαθμό εξελίσσονται παράλληλα. Γι’ αυτό το λόγο σε μια συγκυρία που η εκπαίδευση απαξιώνεται στο όνομα μιας στρεβλής αντίληψης για ανάπτυξη, είναι επιβεβλημένη η συνύπαρξη και το «τανγκό». Η Κρήτη νομοτελειακά μπορεί να αποτελέσει την πλατφόρμα προοδευτικών ιδεών και αναπτυξιακών πρακτικών, στο κέντρο της ανατολικής Μεσογείου και στο νότιο άκρο της Ευρώπης. Αλλά αυτό δεν μπορεί να συμβεί μόνο με τα εκάστοτε «λογιστικά πρότυπα». Χρειάζεται και η «ψυχή» την οποία θα περικλείσουν το μυαλό και το σώμα, και αυτή δεν είναι άλλη από τη γνώση, θετική ή ανθρωπιστική, που θα έχει επίκεντρο τον άνθρωπο και την ευημερία του. Αυτή τη γνώση που προσφέρουν τα πανεπιστημιακά τμήματα του Ρεθύμνου εδώ και 35 χρόνια, τη διδασκαλία της οποίας οφείλουμε να προστατεύουμε και να ενισχύουμε.
Σε μια εποχή, μάλιστα, που οι προκλήσεις πολλές φορές μοιάζουν με ασύμμετρες απειλές, η συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας του νησιού δεν είναι ούτε αυτονόητη ούτε προδιαγεγραμμένη· ειδικά αν λείπει η θεωρητική συγκρότηση ως αφετηριακή αξία των επιλεγόμενων πρακτικών εφαρμογών. Οφείλουμε, δηλαδή, όλοι να κατανοήσουμε ότι το know-how και οι πρωτοποριακές δράσεις με αποτελέσματα, δεν χτίζονται μόνο με μια εμπειρική αντίληψη των πραγμάτων και με το επικοινωνιακό της περιτύλιγμα, αλλά πρωτίστως με την επένδυση στη γνώση που προσφέρουν οι διαφορετικές βαθμίδες εκπαίδευσης, και στους ανθρώπους που τις υπηρετούν, κυρίως όμως στους νέους που τις επιλέγουν και τις ακολουθούν. Μια διαδικασία που ενσωματώνει την εμπειρία, αλλά προϋποθέτει τη γνώση.
Για να υπάρχει, ωστόσο, αυτή η γνώση πρέπει να είναι παρόντες και σε καλές συνθήκες τόσο οι άνθρωποι που τη μεταδίδουν όσο και που τη δέχονται. Είναι υποχρέωσή μας λοιπόν να κάνουμε την συγκυρία ευκαιρία για μια λειτουργική αναθεώρηση της παρουσίας των νέων ανθρώπων που έρχονται από όλη την Ελλάδα για να φοιτήσουν στα τμήματα του ΠΚ και του ΕΛΜΕΠΑ. Έχοντας όμως πάντα στο μυαλό μας τη διάσημη φράση του Γάλλου υπερρεαλιστή Αντρέ Μπρετόν ότι «ο Άνθρωπος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση».
* Ο Δημήτρης Στεμπίλης είναι δημοσιογράφος-ιστορικός