Η ευρωπαϊκή αμυντική θωράκιση και η στήριξη της Ουκρανίας είναι στην κορυφή της ατζέντας της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.
Σύμφωνα με όσα μετέδωσε (6/3, 21:00) στο δελτίο ειδήσεων του ΕΡΤNews η ανταποκρίτρια στις Βρυξέλλες Έλενα Αποστολίδου, ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για το πρώτο ζήτημα του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που αφορά την αμυντική θωράκιση της Ευρώπης.
Οι ηγέτες φαίνεται να συμφώνησαν στο σχέδιο, συζητήθηκαν λεπτομέρειες, έγιναν αλλαγές που προτάθηκαν μία από αυτές διασφάλιση ότι όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ θα επωφεληθούν από την πρωτοβουλία ανεξαρτήτως του τρέχοντος επιπέδου των αμυντικών τους δαπανών, αλλά και «πράσινο φως» για την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής, κάμπτοντας αντιρρήσεις κρατών όπως η Ολλανδίας αποφασίζονται οι ηγέτες την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από το κρατικό έλλειμμα.
Δεύτερο ζήτημα, η Ουκρανία, που θα αναμένεται να συζητηθεί τις επόμενες ώρες. Αναμένεται η συζήτηση να ξεκινήσει με τους ηγέτες να δίνουν το λόγο μετά τις ομιλίες Κόστα και Ούρσουλα στον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας ο οποίος δηλώνει ανυποχώρητος, δεν θα συμφωνήσει.
Μένει να φανεί, σύμφωνα με όσα μετέδωσε η ανταποκρίτρια του ΕΡΤNews, αν θα ασκήσει βέτο ή όχι, που σημαίνει αν θα εξαχθούν επίσημα συμπεράσματα ή θα γίνει δήλωση από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου εξ ονόματος των 26 κρατών, καθώς η Σλοβακία πείστηκε αφού πήρε αυτό που ήθελε, την επαναλειτουργία αγωγού φυσικού αερίου από την Ουκρανία.
Πάντως, την πληροφορία ότι οι ηγέτες ενέκριναν δήλωση υποστήριξης της Ουκρανίας χωρίς τη στήριξη της Ουγγαρίας, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ στο πρακτορείο Reuters.
Στη θεματολογία, αλλά όχι στην ατζέντα μπήκε και η πρόταση Μακρόν, για γαλλική πυρηνική ομπρέλα, με τις Βαλτικές χώρες, τη Δανία και την Πολωνία να την θεωρούν «πολλά υποσχόμενη» όπως δήλωσε ο Ντόναλντ Τουσκ, αλλά και τη Γερμανία να δηλώνει θετική επιβεβαιώνοντας ότι αλλάζει στάση και επανακάμπτει στην Ευρώπη.
Συνάντηση Αμερικανών με Ουκρανούς Αξιωματούχους ενόψει
Στο μεταξύ το βράδυ της Πέμπτης (6/3, 21:00) έγινε γνωστό σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, ότι Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι θα συναντηθούν στη Σαουδική Αραβία, με τις δύο πλευρές να επιβεβαιώνουν την συνάντηση.
Ουκρανός αξιωματούχος στο Γαλλικό Πρακτορείο επιβεβαίωσε το περί συνάντησης, λέγοντας ότι θα γίνει την ερχόμενη Τρίτη (11/3) στο Ριάντ.
Ο προχωπάρχης του Ζελένσκι θα ηγηθεί της ουκρανικής αντιπροσωπείας, στην οποία ίσως να συμπεριλαμβάνεται ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας.
Προηγήθηκαν οι αναφορές των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης (του Fox News και του ιστοτόπου Axios) που μετ;eδωσαν πως η συνάντηση θα γίνει την ερχόμενη Τρίτη ή Τετάρτη στο Ριάντ. Τονίστηκε πως από πλευράς ΗΠΑ θα συμμετέχυν ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Μάικ Γουόλτζ και ο Γούτκοφ, ενώ από την Ουκρανία ο προσωπάρχης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Άντριι Γέρμακ.
Άξιο αναφοράς είναι και το δημοσιευμα του Bloomberg που αναφέρει πως Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ενημερώθηκαν ότι ο Τραμπ επιθυμεί να συνδέσει την προτεινόμενη συμφωνία Ουασινγκτον-Κιέβου για τα ορυκτά, με την συμφωνία για άμεση κατάπαυση του πυρός με την Ρωσία, δεσμεύοντας το Κιέβο να προχωρήσει στη συμφωνία εκεχειρίας.
Πυρετός διαβουλεύσεων στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ – Όσα προηγήθηκαν
Οι 27 καλούνται να υιοθετήσουν τολμηρά μέτρα στο πλαίσιο της πρότασης της Κομισιόν για δαπάνες ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ για την συλλογική ασφάλεια και της αλληλεγγύης προς το Κιέβο μετά την αποστασιοποίηση των ΗΠΑ. Το μεγάλο στοίχημα του σημερινού ευρωπαϊκού συμβουλίου είναι η ενότητα.
Επί τάπητος βρίσκεται η πρόταση της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν για δαπάνες ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ. «Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν σαφή και άμεσο κίνδυνο και γι’αυτό το λόγο η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να προστατευτεί, να υπερασπιστεί τον εαυτό της ενώ πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία μπορεί να προστατευτεί και να επιδιώξει μία βιώσιμη και δίκαιη ειρήνη» σημείωσε.
Νωρίτερα, σε μια συμβολική κίνηση, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν έφτασαν μαζί με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
«Η ασφάλεια και η άμυνα της Ευρώπης δεν διαχωρίζονται από την ασφάλεια και την άμυνα της Ουκρανίας» ανέφερε ο Αντόνιο Κόστα.
«Είμαστε ευγνώμονες γιατί δεν είμαστε μόνοι και δεν πρόκειται μόνο για λόγια, το νιώθουμε. Είναι πολύ σημαντικό, στέλνετε ένα ισχυρό μήνυμα στον ουκρανικό λαό» σημείωσε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Θετικά διακείμενος στο σχέδιο της Φον Ντερ Λάιεν δηλώνει και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ενώ παρών στις Βρυξέλλες ήταν και ο διάδοχός του, Φρίντριχ Μερτς, καθώς η Γερμανία ήδη σχεδιάζει αύξηση των αμυντικών δαπανών. «Είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε πως η Ουκρανία δεν θα υποχρεωθεί σε μία υπαγορευμένη ειρήνη, αλλά σε μία έντιμη και δίκαιη ειρήνη που θα εξασφαλίσει την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της» είπε σχετικά.
Υπέρ της ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής άμυνας τάχθηκε και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, αλλά υπό όρους. «Ενώ μπορεί να διαφωνούμε για τον τρόπο που θα έρθει η ειρήνη, συμφωνούμε ότι πρέπει να ενισχύσουμε τις αμυντικές δυνατότητες των ευρωπαϊκών εθνών και αυτές οι προσπάθειες θα πρέπει να ενδυναμώσουν τα κράτη μέλη και όχι τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών» ανέφερε.
Η στάση του Ούγγρου πρωθυπουργού όμως στην στήριξη της Ουκρανίας αποτελεί αγκάθι για τα επόμενα βήματα της ΕΕ Μάλιστα με επιστολή του στον Αντόνιο Κόστα ζήτησε να μην αναφέρεται η Ουκρανία σε κανένα από τα συμπεράσματα.
Πάντως, με ενδιαφέρον βλέπουν αρκετοί ηγέτες και την πρόταση του Εμανουέλ Μακρόν για ομπρέλα προστασίας απέναντι στη Ρωσία με την πυρηνική αποτρεπτική ισχύ της Γαλλίας, κυρίως εκείνοι που νιώθουν πιο κοντά τη ρωσική απειλή.
«Πρέπει να τη λάβουμε σοβαρά υπόψη, γιατί πρέπει να είναι στις προτεραιότητές μας να συντονίσουμε όλες τις δυνατότητες που έχουμε στην Ευρώπη και να χτίσουμε παράλληλα μία πολύ καλά συντονισμένη στρατιωτική δύναμη. Αυτό θα μας δώσει πλεονέκτημα απέναντι στη Ρωσία» ανέφερε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ.
«Είναι μία ενδιαφέρουσα ιδέα. Έχουμε υψηλές προσδοκίες γι΄αυτή την πρόταση γιατί μία πυρηνική “ομπρέλα” θα λειτουργούσε ως μία σοβαρή αποτροπή για τη Ρωσία» ανέφερε ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα.
Είναι εμφανές ότι εκτός από το ζήτημα της συλλογικής ευρωπαϊκής ασφάλειας, οι 27 καλούνται να απαντήσουν για το τι είδους εγγυήσεις ασφαλείας μπορεί να προσφέρει η ΕΕ στην Ουκρανία και πόσα και χρήματα είναι διατεθειμένοι να βάλουν στο τραπέζι σε αλληλεγγύη στο Κίεβο.
Αμυντική θωράκιση και Ουκρανία στο επίκεντρο
Τα «αγκάθια» της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας σε αυτή τη Σύνοδο είναι γνωστά, ωστόσο αυτό που φανερώθηκε είναι νέες συμμαχίες, ητοι η αποδοχή ηγετών της πρότασης Μακρόν για «πυρηνική ομπρέλα».
Οι χώρες της Βαλτικής που έχουν σχηματίσει τη δική τους συμμαχία, μαζί με την Πολωνία και τη Δανία καλοδέχτηκαν την πρόταση Μακρόν για μία γαλλική πυρηνική ομπρέλα, με την Πρωθυπουργό της Λετονίας να δηλώνει ότι θα “θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πραγματικά πολύ σοβαρή αποτροπή απέναντι στην Ρωσία”, τον Πολωνό ομόλογό της Ντόναλντ Τουσκ να την χαρακτηρίζει “πολλά υποσχόμενη”, ενώ θετική είναι και η Δανία αλλά και η Γερμανία η οποία κοιτάζοντας και προς τη Γαλλία, δυναμώνει τη φωνή της, αλλάζει στάση και επανακάμπτει στην Ευρώπη.
Παράλληλα, εν εξελίξει βρίσκονται οι διαδικασίες συζήτησης για τα δυο ζητήματα που τίθενται στο έκτακτο ευρωπαϊκό συμβούλιο, το ζήτημα της Ουκρανίας και το ζήτημα της αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης.
Στο πρώτο, αναμένεται να διατυπωθούν κάποιες σημαντικές αρχές, πληροφορίες θέλουν να μην ασκεί βέτο η Ουγγαρία, άρα, να εξάγεται κοινό συμπέρασμα.
Στο δεύτερο θέμα, της άμυνας, οι ηγέτες με βάση τις 5 προτάσεις του σχεδίου για τον Επανεξοπλισμό της Ευρώπης, συζητούσαν (18:30, 6/3) σημαντικές λεπτομέρειες, όπως:
- την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής, κάμπτοντας αντιρρήσεις κρατών όπως η Ολλανδίας αποφασίζονται οι ηγέτες την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από το κρατικό έλλειμμα
- τη διασφάλιση ότι όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ θα επωφεληθούν από την πρωτοβουλία ανεξαρτήτως του τρέχοντος επιπέδου των αμυντικών τους δαπανών
