Οι προκρατήσεις για την επόμενη χρονιά δείχνουν αυξητική τάση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη στρατηγικής διαχείρισης και ενίσχυσης των υποδομών, ενώ η περασμένη τουριστική σεζόν στην Κρήτη κατέγραψε περισσότερες αφίξεις, αλλά μικρότερες εισπράξεις
Θετικά και αισιόδοξα είναι τα μηνύματα ενόψει της ερχόμενης τουριστικής σεζόν του 2025, με τις προκρατήσεις να αυξάνονται σε σύγκριση με πέρυσι, επιβεβαιώνοντας την ευρύτερη τουριστική τάση που παρατηρείται και στρέφεται στον περιορισμό των εξόδων κατά τη διάρκεια των διακοπών. Η μεγάλη ζήτηση που βλέπουν οι πράκτορες στα εκπτωτικά τουριστικά πακέτα που προσφέρονται αυτήν την περίοδο δημιουργεί ωστόσο μία ανησυχία για το κατά πόσο θα συνεχίσει να υπάρχει αντίστοιχο ενδιαφέρον, όσο πλησιάζουμε στην τουριστική σεζόν όταν και δεν θα υπάρχουν πλέον οι διαθέσιμες προσφορές. Όπως ανέδειξαν τα στοιχεία της διεθνούς τουριστικής έκθεσης του Λονδίνου, World Travel Market, που διεξήχθη στις αρχές του μήνα με τη συμμετοχή φορέων του τουρισμού από την Κρήτη και την Ελλάδα, το νησί παρά τις αυξημένες προκρατήσεις οφείλει να στραφεί προς νέες αγορές, υπερατλαντικού χαρακτήρα, επιχειρώντας να καλύψει το κενό που άφησε η ρωσική αγορά τα τελευταία χρόνια. Όλα τα παραπάνω επισημάνθηκαν στην ετήσια γενική συνέλευση του συνδέσμου τουριστικών πρακτόρων Ρεθύμνου που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης, στο ξενοδοχείο «Brascos».
Ο Οκτώβριος, όπως ανέφεραν, ξεχώρισε ως ο καλύτερος Οκτώβρης που έχει καταγραφεί ποτέ, επιβεβαιώνοντας τη σταδιακή επέκταση της τουριστικής περιόδου. Ωστόσο, η ακρίβεια, η υψηλή φορολογία και τα αυξημένα λειτουργικά κόστη των ξενοδοχείων αποτέλεσαν ανασταλτικούς παράγοντες για την πλήρη αξιοποίηση της δυναμικής της περιοχής. Οι νέες τουριστικές τάσεις επικεντρώθηκαν σε βιωματικές εμπειρίες και δραστηριότητες οικοτουρισμού, αντανακλώντας τη μεταβαλλόμενη φύση της ζήτησης και καλώντας τους φορείς του τουρισμού να προσαρμόσουν τις υπηρεσίες τους κατάλληλα στις ανάγκες της εποχής. Η Κρήτη, ως κορυφαίος προορισμός στη Μεσόγειο, έχει να αντιμετωπίσει ζητήματα όπως ο κορεσμός βασικών υποδομών, η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των πακέτων της. Η επόμενη χρονιά φαίνεται να ξεκινά δυναμικά, με αυξημένες προκρατήσεις, αλλά και ανοιχτά ζητήματα που απαιτούν στρατηγικό σχεδιασμό.
«Δεν ξέρουμε τι θα πάρουμε από κρατήσεις όταν τελειώσει αυτή η περίοδος»
Ο Γιάννης Γαλανάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Ρεθύμνου μιλώντας στα «Ρ.Ν.», αποτύπωσε τα ευχάριστα αποτελέσματα που ανέδειξε η τουριστική έκθεση του Λονδίνου, διατηρώντας ωστόσο επιφυλάξεις για το κατά πόσο οι αυξημένες προκρατήσεις του σήμερα, θα συνεχιστούν και με το πέρας των προσφορών αύριο: «Η έκθεση του Λονδίνου έδειξε ότι προς το παρόν τα στοιχεία για του χρόνου είναι πολύ θετικά, με αρκετές προκρατήσεις, οι οποίες όμως βρίσκονται σε τιμές προσφορών, το early booking discount, οπότε δεν ξέρουμε τι θα πάρουμε από κρατήσεις όταν τελειώσει αυτή η περίοδος. Εμείς δεν αποκλείουμε καμία αγορά, κυρίως γιατί οι αγορές μας επιλέγουν και δεν τις επιλέγουμε εμείς, είναι θέμα προσφοράς και ζήτησης. Θα πρέπει σιγά-σιγά να κατευθυνθούμε προς τον υπερατλαντικό, τον υπερπόντιο τουρισμό, θα θέλαμε να φέρουμε πίσω τους Ρώσους, αν και εφόσον τελειώσει ο πόλεμος, καθώς ήταν πολύ μεγάλο κομμάτι για το Ρέθυμνο».
Ο Μάνος Δαφέρμος, τουριστικός πράκτορας – ιδιοκτήτης εταιρείας με βίλες στην Κρήτη πρόσθεσε: «Οι προκρατήσεις είναι για όλη τη χρονική διάρκεια και βλέπουμε ότι έχει ανέβει αρκετά η αγορά της Αμερικής, το είδαμε και φέτος και το βλέπουμε αρκετά ανεβασμένο και για του χρόνου. Οι αγορές της Κρήτης παραδοσιακά είναι ίδιες, δεν αλλάζει κάτι δραματικά, Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία κ.λπ. Έχουμε πάρα πολλές προκρατήσεις και είναι τεράστια η αύξηση σε σύγκριση με άλλες χρονιές. Τέτοια περίοδο δεν έχω δει εγώ τόσες προκρατήσεις, μήνα Νοέμβριο, καμία άλλη χρονιά».
«Ο Οκτώβρης έσπασε όλα τα ρεκόρ»
Ο απολογισμός της περασμένης τουριστικής σεζόν για την Ελλάδα και την Κρήτη, αποτυπώνεται ως εξής, σύμφωνα με τον κ. Γαλανάκη: «Στην Ελλάδα είχαμε περίπου 22,5 εκατομμύρια αφίξεις και μία αύξηση 8% σε αφίξεις σύμφωνα με στοιχεία από το Σ.Ε.Τ.Ε. Παρόλα αυτά υπήρχε μία μείωση του τζίρου των ταξιδιωτικών εισπράξεων γύρω στο 5% και αυτό οφείλεται στο ότι οι πελάτες ήταν χαμηλότερης αγοραστικής δυναμικότητας και αντοχής, αλλά έμεναν και λιγότερο. Είχαμε περισσότερες αφίξεις, αλλά λιγότερες διανυκτερεύσεις και πολλές φορές έμεναν και μέσα, δεν έβγαιναν έξω. Σύμφωνα με το HelloSafe είμαστε η 7η ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη με βάση τα φορολογικά τέλη που επιβάλλονται στον τουριστικό κλάδο και η πιο ακριβή στη Μεσόγειο. Για την Ελλάδα προκύπτει ότι το ημερήσιο κόστος είναι στις 139 λίρες την ημέρα, τη στιγμή που στην Ισπανία είναι στα 114, στην Πορτογαλία 103, στην Κύπρο 78 κ.λπ. Περιμένουμε ότι επιπρόσθετες φορολογήσεις θα λειτουργήσουν αρνητικά του χρόνου, με βάση τις κρατήσεις και είναι ένας σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας».
Μεγάλες διαφορές στις αγορές από Γαλλία και Γερμανία παρατήρησαν οι τουριστικοί πράκτορες, την ώρα που ο Οκτώβριος, με τις υψηλές θερμοκρασίες που είχε καθ’ όλη του τη διάρκεια, προσέλκυσε τον τουριστικό κόσμο, με αποτέλεσμα να καταγράφονται ανεπανάληπτα και ιστορικά νούμερα: «Οι τιμές ήταν καλές, ο μήνας που έσπασε όλα τα ρεκόρ και ήταν ο καλύτερος μήνας όλων των εποχών ήταν ο Οκτώβρης, δεν έχει υπάρξει άλλος τέτοιος Οκτώβρης ποτέ. Φαίνεται ότι έχουν αρχίσει και κόβονται πακέτα και πτήσεις από το κέντρο της τουριστικής σεζόν και μεταφέρονται στις παρυφές αυτής, κυρίως προς το τέλος που είναι ακόμα ζεστός ο καιρός. Γενικά η Κρήτη πήγε πάρα πολύ καλά και είχε πολλές αφίξεις. Το νησί είχε μέχρι μέχρι το Σεπτέμβριο 4,8 εκατομμύρια αφίξεις. Οι Γάλλοι είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση σε εισπράξεις, ενώ οι Γερμανοί τη μεγαλύτερη μείωση. Στο Ρέθυμνο δυστυχώς δεν υπάρχει ένα παρατηρητήριο τουρισμού, παρότι είναι στις σκέψεις μας να το κυνηγήσουμε σε συνεργασία με τους ξενοδόχους και το Πανεπιστήμιο. Τα στοιχεία τα παίρνουμε από τον ΣΕΤΕ, που προκύπτουν από τα αεροδρόμια του Ηρακλείου και των Χανιών, ό,τι στοιχείο παρέχει η Fraport».
«Οι επισκέπτες αναζητούν βιωματικές τουριστικές εμπειρίες»
Όπως τόνισε στα «Ρ.Ν.», ο κ. Γαλανάκης, ιδιαίτερα αυξημένη είναι η ζήτηση για τον οικοτουρισμό, με τους τουριστικούς πράκτορες να καλούνται να προσαρμόσουν τα παρεχόμενα προϊόντα τους προς τους επισκέπτες. Παράλληλα, οι πράκτορες διαφωνούν με την κατηγοριοποίηση ορισμένων περιοχών από το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο, έχοντας καταθέσει τις προτάσεις τους στην Περιφέρεια: «Μία προσαρμογή και μία αλλαγή την οποία κληθήκαμε να κάνουμε φέτος ήταν η στροφή στη βιωματική εμπειρία που ζητούν πλέον οι πελάτες. Οι απαιτήσεις τους πλέον κυμαίνονται γύρω από δραστηριότητες εμπειρίας και όχι στις καθιερωμένες, παραδοσιακές πρακτικές. Ψάχνουν σαφάρι, σπίτι του βοσκού και γενικά ένα πλαίσιο οικοτουρισμού. Επιδιώκουν να τους μείνει μία ανάμνηση. Αναφορικά με το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο, έχουν γίνει κάποιες προτάσεις στην Περιφέρεια, καθώς θεωρούμε ότι κάποιες περιοχές δεν έχουν χαρακτηριστεί σωστά. Δεν μπορείς να θεωρείς αναπτυγμένη περιοχή, επειδή το Ρέθυμνο είναι ανεπτυγμένο, τα χωριά του Δυτικού Ρεθύμνου, ή να θεωρείς ότι επειδή ο Πλακιάς είναι ανεπτυγμένος ότι το ίδιο ισχύει και για το Σπήλι. Πρέπει να ξεχωρίσουν που είναι κορεσμένες και που είναι αναπτυγμένες οι περιοχές και οι υπόλοιπες που δεν είναι να έχουν τα κίνητρα για να προχωρήσουν μπροστά».
Οι συμφωνίες ανάμεσα σε τουριστικούς πράκτορες και ξενοδόχους για τα τουριστικά πακέτα της ερχόμενης θερινής σεζόν είναι αυξημένες κατά 5%: «Οι τιμές στα πακέτα που κλείσαμε με τους ξενοδόχους κινήθηκαν σε μία αύξηση 5% μεσοσταθμικά, αλλά πάντα υπάρχει το Early booking discount και το Last minute που δεν ξέρουμε πως θα καταλήξουν. Τόσο εμείς, όσο και οι ξενοδόχοι είμαστε ικανοποιημένοι με τις συμφωνίες, απλά η ακρίβεια έχει γίνει μεγάλο πρόβλημα για όλους. Τα έξοδα λειτουργίας των ξενοδοχείων έχουν ανέβει πάρα πολύ ψηλά, άρα δεν ξέρω αν αυτό το 5% τους καλύπτει» ανέφερε ο κ. Γαλανάκης.
«Το πιο δύσκολο χρονικό διάστημα ήταν μέχρι τις 15 Ιουλίου»
Ο Μάνος Δαφέρμος, τουριστικός πράκτορας – ιδιοκτήτης εταιρείας με βίλες στην Κρήτη μιλώντας στα «Ρ.Ν.», σημείωσε: «Φέτος, επειδή είχαμε μία πολύ μεγάλη αύξηση στον αριθμό των καταλυμάτων, λόγω του ΕΣΠΑ που προϋπήρχε και είχε πάρει παράταση λόγω κόβιντ, είχαμε πολύ μεγάλη πίεση τιμών. Υπήρχαν 15-19% παραπάνω καταλύματα και 2% παραπάνω αφίξεις στα αεροδρόμια Χανίων και Ηρακλείου. Αυτή η ψαλίδα θα πρέπει κάπου να εμφανιστεί, οπότε αυτό που είδαμε είναι λιγότερες διανυκτερεύσεις. Είχαμε μεγαλύτερη προσφορά από ότι ζήτηση και γενικώς έτσι θα κυλάει από εδώ και πέρα, γιατί ακόμα χτίζονται διαμερίσματα και γίνονται βραχυχρόνιες μισθώσεις. Μέχρι να γίνει το καινούργιο αεροδρόμιο, τα επόμενα δύο χρόνια θα συνεχίσει να υπάρχει το ίδιο σενάριο. Φέτος τον Ιούνιο είδαμε ότι ενώ παραδοσιακά η Γερμανία είχε ως νούμερο ένα προορισμό την Κρήτη, αυτό φέτος άλλαξε, με τους Γάλλους να είναι πρώτοι. Είχαμε λοιπόν αρκετά κενά μέχρι 15 Ιουλίου, όταν ήταν και ο πιο δύσκολος μήνας. Σε σύγκριση με πέρσι ήμασταν πάνω σε κρατήσεις και δείχνει για την ώρα και το 2025 πολύ δυναμικό».
O Μιχάλης Δανδουλάκης, ταξιδιωτικός πράκτορας επίσης ανέφερε: «Το τουριστικό προϊόν στο Ρέθυμνο και την Κρήτη όσο πάει γίνεται και καλύτερο, με τους επισκέπτες να είναι περισσότεροι φέτος, παρότι οι εισπράξεις δεν ήταν τόσο μεγάλες. Αυτή την αλλαγή την είδαμε τόσο στα πακέτα, όσο και στα εισιτήρια,στις διανυκτερεύσεις και στις μεταφορές. Το τουριστικό προϊόν αναμένεται να αυξηθεί πολύ τα επόμενα χρόνια, οπότε πρέπει να επικεντρωθούμε τα επόμενα χρόνια στη βελτίωση των υποδομών μας, για να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στο μεγάλο τουριστικό κύμα που μας έρχεται».
Τέλος, ο Μανώλης Σκλαβουνάκης, τουριστικός πράκτορας και διοργανωτής εκδρομών ανεφερε: «Στο κομμάτι των μεταφορών έζησα την τουριστική σεζόν που μας πέρασε με κενές θέσεις και με πολύ παζάρι, μας ζητούν καλύτερες τιμές, οι οποίες είναι έτσι και αλλιώς καλές, καθώς οι δικές μας οι τιμές δεν έχουν σχέση με τις αντίστοιχες της Ευρώπης. Με τα καύσιμα να είναι πιο ακριβά από την Ευρώπη, κινηθήκαμε ελαφρώς πτωτικά. Ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος ήταν μία πολύ καλή περίοδος και κάπως έτσι η ψαλίδα έκλεισε. Οι άνθρωποι έχουν διαμορφώσει το μπάτζετ τους, ειδικά οι οικογενειάρχες και δεν θέλουν να ξεφύγουν από αυτό. Διαθέτουν κάποια χρήματα και σου λένε, αυτά είναι. Όλο αυτό οδηγεί στο να μην έχουμε τις πληρότητες που θα θέλαμε στα λεωφορεία μας».
