• Καθοριστικός ο ρόλος των σωστά ενημερωμένων γονιών και εκπαιδευτικών
• Η πίεση από το κοινωνικό περιβάλλον, η αίσθηση απογοήτευσης και η αναζήτηση της ταυτότητας μπορούν να οδηγήσουν τους νέους σε ακραίες συμπεριφορές, που συχνά συνδέονται με τη βία και την εξάρτηση από ναρκωτικά
«Όχι στα ναρκωτικά» και «ναι στην πρόληψη της ανήλικης παραβατικότητας» ήταν τα δυο κυρίαρχα μηνύματα της εκδήλωσης που διοργάνωσε η Ελληνική Αστυνομία σε συνεργασία με το Ινστιτούτο P.A.D.A – Αντιναρκωτική δράση, με τίτλο «Ανήλικοι – Βία – Ναρκωτικά: Υπάρχει Προστασία;», το απόγευμα της Τετάρτης στο «Σπίτι του Πολιτισμού». Μέσα από μία σειρά εισηγήσεων και ομιλιών από εγκεκριμένους επιστήμονες, ψυχολόγους, ιατρούς και επικοινωνιολόγους – μέλη του Ινστιτούτου, υπό τον συντονισμό του Γιάννη Ραχωβίτσα, αντιστράτηγου εν αποστρατεία, Επίτιμου Υπαρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας – Προέδρου του Ινστιτούτου P.A.D.A., αναλύθηκαν εκτενώς όλες οι πτυχές γύρω από την επίκαιρη ένταση της εκδήλωσης των περιστατικών ανήλικης παραβατικότητας, η σύνδεσή τους με τα ναρκωτικά και τις νέες μορφές τους και ο ρόλος της οικογένειας, του εκπαιδευτικού συστήματος και της πολιτείας στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των προσπαθειών διαχείρισης, περιορισμού και αντιμετώπισής τους. Σε μία αίθουσα γεμάτη από αστυνομικούς, δικαστικούς, μέλη της τοπικής αυτοδιοίκησης, πολίτες, γίναν αξιόλογες επισημάνσεις και εξετάστηκε ένα ζήτημα που απασχολεί τις ελληνικές οικογένειες αλλά και την εκπαιδευτική κοινότητα, η οποία συχνά βλέπει να εξελίσσονται περιστατικά βίας και αποκλίνουσας συμπεριφοράς ακόμα και εντός του σχολικού περιβάλλοντος.
Ο Γιάννης Ραχωβίτσας έχει αφήσει το δικό του αποτύπωμα σε μεγάλες υποθέσεις που αφορούν στο οργανωμένο έγκλημα, τα ναρκωτικά, ενώ ήταν επικεφαλής και της μεγάλης αστυνομικής επιχείρησης στα Ζωνιανά το 2007. Μπορεί να άφησε στην άκρη τη στολή όχι όμως και τον αγώνα του κατά των ναρκωτικών. Αυτή τη φορά από την πλευρά της πρόληψης με στόχο την προστασία των νέων από τις εξαρτήσεις μέσα από την ανάδειξη υγιών προτύπων αλλά και την ενημέρωση γονέων και εκπαιδευτικών που φαίνεται να είναι ανεπαρκής σήμερα: «Δυστυχώς στις μέρες μας βλέπουμε ότι το φαινόμενο της βίας έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Σχεδόν καθημερινά αποτελούν αντικείμενο ειδήσεων οι βιαιοπραγίες μεταξύ ομάδων παιδιών. Η χρήση ναρκωτικών γίνεται πλέον και από παιδιά 12 ετών και ανήλικα παιδιά τα οποία μπαίνουν στον χώρο των ναρκωτικών σε ηλικία τόσο μικρή. Τα ναρκωτικά δεν είναι όπως ήταν παλιά: κοκαΐνη, ηρωίνη και χασίς. Είναι σύγχρονα ναρκωτικά, συνθετικές ουσίες, χημεία καθαρά, η οποία παραπέμπει σε άλλες ανεξέλεγκτες καταστάσεις, που τροφοδοτούν και αυτές τη βία», σημείωσε, προσθέτοντάς ότι «Εμείς δεν πρόκειται να κάνουμε τον κόσμο αγγελικό. Ξέρουμε ότι τα ναρκωτικά, δυστυχώς, οι ανήλικοι τα βρίσκουν όταν θέλουν και τα βρίσκουν μέσα από το «σκοτεινό διαδίκτυο», που πολλοί από τους γονείς ή τους εκπαιδευτικούς δεν το ξέρουν. Εμείς δεν πρόκειται να αλλάξουμε την κοινωνία, θέλουμε μέσα από τις δράσεις αυτές να τονίσουμε τους κινδύνους, να ενημερώσουμε και να δώσουμε τα βήματα για την καταπολέμηση της μάστιγας των ναρκωτικών».
Στον σημασία ενίσχυσης του ρόλου της οικογένειας, αλλά και του εκπαιδευτικού στο σχολείο, τους χώρους δηλαδή που τα παιδιά περνούν τον περισσότερο χρόνο της μέρας τους, στάθηκε ο κ. Ραχωβίτσας, επισημαίνοντας την ανάγκη για ενδυνάμωση και ενίσχυση: «Είναι απαραίτητο να ενισχυθεί ο ρόλος της οικογένειας και ο ρόλος των εκπαιδευτικών. Πιστεύουμε ότι το «κύτταρο» το οποίο μπορεί να είναι βοηθητικό για τα παιδιά σήμερα, με τις διαστάσεις που έχει πάρει το θέμα, είναι η οικογένεια. Εκεί χρειάζονται υγιείς σχέσεις, όπου θα μπορούν οι γονείς όντας ενήμεροι, να αντιμετωπίζουν τα σύγχρονα προβλήματα, να ενημερώνουν τα παιδιά για τους κινδύνους, να μπορούν να δουν ένα πρόβλημα που μπορεί να προκύψει. Να δουν δηλαδή μια συμπεριφορά τέτοια ώστε να την προλάβουν στα παιδιά τους».
«Οι εισπνεόμενες ναρκωτικές ουσίες οδηγούν ακόμα και σε απώλεια συνείδησης»
Στις εισπνεόμενες ουσίες, τα συμπτώματα και τις επιπτώσεις αυτών στα ανώτερα αναπνευστικά συστήματα αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο Γιάννης Νάσιος, χειρουργός ΩΡΛ και μέλος Δ.Σ. Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, τονίζοντας πολλάκις ότι τα ναρκωτικά προκαλούν βλάβες μη αναστρέψιμες και γι’ αυτό οφείλουμε «Να είμαστε κοντά στα παιδιά μας, για να προλάβουμε αυτό που δεν θα μπορούμε μετά να διορθώσουμε». Μιλώντας για την εμπειρία του μέσα από τη χειρουργική του ιδιότητα και από τα επείγοντα περιστατικά, ο κ. Νάσιος αναφέρθηκε σε εικόνες από τα αποτελέσματα της χρήσης ναρκωτικών ουσιών, τα οποία δεν μπορούν να ξεχαστούν εύκολα. «Είναι τα πρώτα συμπτώματα, όπως είναι μία ρινορραγία, που έχουν συνήθως οι χρήστες, με εισπνεόμενα ναρκωτικά, μέχρι και το οίδημα λάρυγγα, που είναι το πιο επείγον στην ιατρική μας. Μία ουσία για μία χρήση που δεν ξέρει κανείς τι είναι, δεν ξέρει κανείς τι πήρε από τον δρόμο, από τον οποιονδήποτε και δεν ξέρω σε τι είναι αλλεργικός οδηγεί σε καταστάσεις πολλές φορές θανάσιμες, που δεν τις προλαβαίνουμε». Πολύ συχνότερα είναι τα περιστατικά ανηλίκων που έχουν κάνει κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών, σύμφωνα με τον κ. Νάσιο, σημειώνοντας ότι ένα βασικά σύμπτωμα πλέον είναι η απώλεια συνείδησης και μνήμης. «Βλέπουμε παραδείγματα από ανθρώπους ακόμα και από τροχαία ατυχήματα στον δρόμο που λέμε ότι ήπιε ή τι έκανε. Αυτοί οι άνθρωποι πολλές φορές έχουν πάρει κάποιες από αυτές τις φαρμακευτικές ουσίες, δεν έχουν συνείδηση, έχουν κάνει κάποιο έγκλημα, να έχουν πατήσει και σκοτώσει κάποιον άνθρωπο, και δεν το γνωρίζουν ούτε οι ίδιοι. Αυτά τα βλέπουμε και σε περιστατικά παιδιών, τα οποία χάνουν τη ζωή τους», ανέφερε.
Στις νέες συνθετικές μορφές ναρκωτικών επικεντρώθηκε ο Γιάννης Καλλιάτσος, καρδιολόγος και αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου P.A.D.A, για τις οποίες, όπως ανέφερε μεταξύ άλλων, δεν γνωρίζει κανείς πληροφορίες για τις δοσολογίες, τις παρενέργειες και τις επιδράσεις τους, οδηγώντας πολλές φορές ακόμα και σε θάνατο. «Υπάρχουν άνθρωποι που νομίζουν ότι πήραν μια ψευδεπίγραφη ουσία, η οποία τελικά ήταν μια άλλη, εκατό φορές πιο θανατηφόρα και η οποία τους οδήγησε σε θάνατο χωρίς καν να το γνωρίζουν ότι την πήραν. Τα ναρκωτικά πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι η νούμερο ένα μάστιγα στα νέα παιδιά και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να τα αποκρούσουμε», σημείωσε ο κ. Καλλιάτσος, συμπληρώνοντας επίσης ότι «Τα ναρκωτικά σκοτώνουν. Ακόμα και μια φορά μπορεί να γίνει θανατηφόρα. Παλιά λέγαμε ότι μπορεί κάποιος να πάρει ναρκωτικά μία φορά και να μην πάθει τίποτα. Αυτό καταρρίπτεται. Ο κάθε ένας κάνει χρήση ναρκωτικής ουσίας, – προφανώς και δεν έχουν όλα την ίδια διαβάθμιση σε επίπεδο επίδρασης στον ανθρώπινο οργανισμό και όλες μπορούν να είναι δυνητικά επικίνδυνες – αλλά μπορεί και με μια χρήση να οδηγηθεί σε θάνατο. Στα παιδιά είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να τύχει στην παιδική ηλικία. Δεν είναι μόνο ότι χάνουν την υγεία τους, αλλά χάνουν και τον δρόμο τους, γιατί ποτέ μια περιπέτεια με ναρκωτικά δεν σε αφήνει αλώβητο. Πρέπει να σκύψουμε πάνω στα προβλήματα των νέων που τους οδηγούν στον δρόμο των ναρκωτικών και να καταλάβουν ότι τίποτα δεν είναι κάτι που δεν μπορούμε να πολεμήσουμε αρκεί να γνωρίζουμε».
«Το καθήκον ενός γονέα είναι να προσφέρει καθοδήγηση, όρια και αξίες»
Στον ρόλο που οφείλουν να επιτελούν οι γονείς ως εγγυητές, ρυθμιστές και εν τέλει φύλακες του οικογενειακού πλαισίου επικεντρώθηκε η ομιλία της Πέγκυς Κυρίτση, συμβούλου ψυχικής υγείας – ψυχοθεραπεύτριας με σπουδές στην συμβουλευτική ψυχολογία – εν ενεργεία αξιωματικό της ΕΛ.ΑΣ. Όπως τόνισε, η ιδιότητα των γονιών είναι αδιαπραγμάτευτη, ενώ τα χαρακτηριστικά ενός εμπλεκόμενου γονέα είναι η αυθεντικότητα, η άφοβη καθοδήγηση και η ενσυναίσθηση. Η πρώτη εξασφαλίζεται με τη φυσική και τη συναισθηματική παρουσία, όπως σημείωσε, ενώ η καθοδήγηση αποτελεί καθήκον ενός γονέα, παρέχοντας, παράλληλα, οριοθέτηση και προώθηση αξιών. Όσον αφορά την ενσυναίσθηση, η κ. Κυρίτση τόνισε ότι αυτή έχει να κάνει με το να μπαίνει ο γονιός στη θέση του παιδιού, καθιστώντας ξεκάθαρο στα παιδιά, ότι η έκφραση όλων των συναισθημάτων είναι αποδεκτή.
«Ξέρουμε ότι οι υπερβολικά αυστηροί γονείς δημιουργούν ανασφαλή παιδιά, ενώ οι υπερβολικά ανεκτικοί γονείς δημιουργούν παιδιά που δεν σέβονται τα όρια», συμπλήρωσε, τονίζοντας ότι το σωστό πρότυπο είναι ένας συναισθηματικός γονιός με συναισθηματική επάρκεια. «Μέσα από τον γονεϊκό μας ρόλο πρέπει να ενδυναμωθούμε, να είμαστε γονείς με εγρήγορση, που είναι το αντίδοτο τελικά στη βία και τη μάχη κατά των ναρκωτικών. Αν είμαστε δίπλα στα παιδιά μας με αγάπη, με όρια, με κανόνες και παρουσία, τότε σίγουρα υπάρχει ελπίδα ότι θα τα καταφέρουμε στην πολύ δύσκολη κοινωνία που ζούμε», κατέληξε η κ. Κυρίτση.
«Η ανήλικη παραβατικότητα μπορεί να προληφθεί, με τη στήριξη των γονέων και της εκπαιδευτικής κοινότητας»
Στους τρόπους προστασίας των ανηλίκων έναντι στη βία και τα ναρκωτικά αναφέρθηκε η Χριστίνα Μαρασίδη, αστυνομικός εν ενεργεία και επικοινωνιολόγος, απαριθμώντας αρχικά τους παράγοντες που οδηγούν τα παιδιά στις παραβατικές συμπεριφορές. Οι δυσλειτουργικές οικογένειες, η ελλιπής εκπαίδευση, η αλόγιστη χρήση του διαδικτύου, η κοινωνική απομόνωση, ακόμα και οι δύσπεπτες για τα παιδιά σκληρές εικόνες στις οποίες εκτίθενται αποτελούν αιτίες που οι ανήλικοι οδηγούνται σε λανθασμένα πρότυπα. Ως δυσλειτουργικές οικογένειες, η κ. Μαρασίδη όρισε τις οικογένειες, μέσα στις οποίες τα παιδιά βιώνουν κακοποιητικές σχέσεις, καθώς και οικογένειες στις οποίες η δυσλειτουργικότητα είναι μη ορατή, εμφανίζοντας έλλειψη συναισθηματικής σύνδεσης.
«Πρωτεύοντα ρόλο παίζει η οικογένεια, το οικογενειακό πλαίσιο, οι δυσλειτουργικές οικογενειακές σχέσεις οι οποίες είναι ορατές και μη ορατές. Μιλάμε δηλαδή για κακοποιητικές συμπεριφορές γονέων απέναντι σε παιδιά αλλά και μέσα στις σχέσεις των ίδιων των γονιών. Επίσης, και η πλημμελής φύλαξη, η ελλιπής παρουσία, η έλλειψη συναισθηματικής σύνδεσης των γονέων με τα παιδιά, αποτελούν ένα κομμάτι των μη ορατών, δυσλειτουργικών οικογενειακών σχέσεων», ανέφερε η κ. Μαρασίδη.
«Τα ευχάριστα νέα είναι ότι η ανήλικη παραβατικότητα μπορεί να προληφθεί, με τη στήριξη των γονέων και της εκπαιδευτικής κοινότητας», πρόσθεσε.
Μία άκρως βιωματική και συναισθηματικού χαρακτήρα ομιλία εκπόνησε η Μαρία Καρπαθάκη, τετράκις παγκόσμια πρωταθλήτρια taekwondo, Αξιωματικός της ελληνικής αστυνομίας και πρέσβειρα αθλητισμού του ευρωπαϊκού προγράμματος BeActive. Η κ. Καρπαθάκη στάθηκε στη σημασία του αθλητισμού στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του παιδιού και στη λήψη αξιών, αποτελώντας ένα μεγάλο σχολείο για τους ανήλικους. «Αυτό που θέλω να μεταδώσω είναι ότι δύο πράγματα πρέπει να έχει ένα παιδί κατ’ εμέ: την οικογένειά του και τη σωστή δραστηριότητα, αυτή που πρεσβεύω, τον αθλητισμό. Γονείς υποστηρικτικοί, όχι υποκριτικοί και αθλητισμός», ανέφερε, συμπληρώνοντας επίσης ότι «Ο ρόλος του γονέα, όπως και ο ρόλος του παιδιού, πρέπει να έχει όρια. Το παιδί θέλει αγάπη, στήριξη, καθοδήγηση, όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένας γονιός για να νιώσει το παιδί ότι είναι πάντα δίπλα του. Για να δίνεις το παράδειγμα πρέπει να είσαι ο ίδιος το παράδειγμα».
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο Αστυνομικός Διευθυντής Περιφέρειας Κρήτης, Νίκος Σπυριδάκης ο Αστυνομικός Διευθυντής Ρεθύμνου, Πάρης Χηνόπουλος, οι διοικητές όλων των υπηρεσιών του νομού μας, και αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ.
Ο κ. Χηνόπουλος, μάλιστα στον σύντομο χαιρετισμό του σημείωσε ότι: «Μας απασχολούν σε μεγάλο βαθμό τα περιστατικά μέθης ανηλίκων, η οδήγηση αυτοκινήτων από μικρή ηλικία, οι οποίες παραβατικές συμπεριφορές σε πολλές περιπτώσεις ενθαρρύνονται από το οικογενειακό περιβάλλον. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε ως προαπαιτούμενο αρωγό στην προσπάθειά μας την ίδια την οικογένεια». Επιπλέον, ο Γεώργιος Ψωμάς, Αντιστράτηγος εν αποστρατεία και Ιδρυτικό μέλος του P.A.D.A σημείωσε, μεταξύ άλλων, «Το μεγαλύτερο όπλο εναντίον όλων αυτών των προκλήσεων της εποχής μας είναι η γνώση. Πολλοί από εμάς δεν γνωρίζουμε και όταν διαπιστώσουμε το πρόβλημα είναι πλέον αργά».
Στην εκδήλωση που τελούσε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης και του δήμου Ρεθύμνης, χαιρετισμό απηύθυνε ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Νομίζω ότι όλοι έχουμε μία αγωνία για αυτό το θέμα, το οποίο δεν είναι απλώς το πώς να αποφεύγουν τα παιδιά μας τις εξαρτήσεις, αλλά το πώς να καταπολεμήσουμε αυτή την εγκληματική δράση, η οποία είναι πολυεπίπεδη, δεν αφορά μόνο αυτούς που συναντάμε στις πλατείες. Πολλές φορές οι εγκληματίες του «λευκού κολάρου» είναι πίσω από όλα αυτά. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς είναι να χτίσουμε άμυνες και μόνη άμυνα είναι η γνώση».
Σημειώνεται ότι στο περιθώριο της εκδήλωσης ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Αντιναρκωτικής Δράσης PADA απέδωσε τιμητική πλακέτα στον Διευθυντή της Υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Ρεθύμνου, Χρήστο Παπαδάκη και τον Διοικητή του Τμήματος Δίωξης Ναρκωτικών Ρεθύμνου Ξενοφώντα Χηνόπουλο.
