«Οι αναπροσαρμογές των δημοτικών τελών, δεν οφείλονται ούτε σε λάθος πολιτικές διαχείρισης των αποβλήτων στον δήμο Ρεθύμνης τα τελευταία χρόνια. Οι επιπλέον δαπάνες που καλούμαστε να πληρώσουμε, είναι κυρίως δαπάνες που προκύπτουν από εξωγενείς της Αυτοδιοίκησης επιλογές, η οποία όμως θα κληθεί να σηκώσει το βάρος στο τέλος» τονίζει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος περιβάλλοντος Στέλιος Σπανουδάκης
Ακριβά θα πληρώσουμε φέτος την καθαριότητα της πόλης και των οικισμών του δήμου Ρεθύμνης αφού οι απανωτές αυξήσεις στο κόστος λειτουργίας της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων Αμαρίου που διαχειρίζεται το σύνολο των απορριμμάτων του νομού, το ενεργειακό κόστος, το μισθολογικό κόστος, το δυσβάσταχτο για τους δήμους τέλος ταφής, δεν αφήνουν πλέον περιθώρια στον δήμο ο οποίος προχωρά σε αυξήσεις στα τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού. Είναι χαρακτηριστικά τα οικονομικά στοιχεία της υπηρεσίας καθαριότητας (έσοδα – έξοδα) που παρουσιάζουν για το έτος 2025 ένα έλλειμμα της τάξεως των 5.215.096,45 ευρώ περίπου.
Στα παραπάνω έξοδα αυτά έρχεται να προστεθεί το τοκοχρεολύσιο του δανείου από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δάνειων που αφορά στην αντικατάσταση του δημοτικού φωτισμού του δήμου Ρεθύμνου αλλά και το κόστος ανάθεσης σε ιδιώτη μέρους της καθαριότητας της πόλης.
Τα δεδομένα αυτά οδηγούν τον δήμο Ρεθύμνης σε αναπροσαρμογές των δημοτικών τελών για το 2025. Η σχετική εισήγηση της οικονομικής υπηρεσίας έχει ήδη εγκριθεί από τη Δημοτική Επιτροπή και θα τεθεί προς ψήφιση σε επόμενη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Δευτέρα ή Τρίτη.
Όπως έχουν ήδη γράψει τα «Ρ.Ν.» οι αυξήσεις στα οικιακά τιμολόγια ανέρχονται 55 λεπτά ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ η αύξηση είναι πολύ μεγαλύτερη για τα επαγγελματικά ακίνητα.
Τα «Ρ.Ν.» σε σχόλιό τους στο φύλλο της περασμένης Παρασκευής (σελ. 2) με αφορμή τις αναπροσαρμογές των δημοτικών τελών έκαναν αναφορά στην ανάγκη καλλιέργειας μιας νέας νοοτροπίας κατανάλωσης και κατ’ επέκτασης παραγωγής απορριμμάτων, ώστε να εξασφαλιστεί ολοένα και χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα μέσα από το πέρασμα του δήμου στον κύκλο της «ευφυούς πόλης». Ανέφεραν επίσης ότι: «Ο σχεδόν διπλασιασμός των τελών που αναμένεται να ψηφιστούν σε κάποιες κατηγορίες – και ο απόλυτος σε άλλες – μπορεί πράγματι να έρχεται να καλύψει αυξημένα κόστη, δεν απαντά όμως με τρόπο ουσιαστικό γιατί είναι δικαιότερο ένα σύστημα που επιμερίζει με βάση τα τετραγωνικά και όχι με βάση τον όγκο των παραγόμενων απορριμμάτων.
Και ακόμη, δεν καλλιεργεί καμιά περιβαλλοντική συνείδηση, μάλλον το αντίθετο, στους δημότες για τον περιορισμό των απορριμμάτων τους».
Οι ενέργειες του δήμου Ρεθύμνης για τη φιλικότερη διαχείριση απορριμμάτων
Με αφορμή την παραπάνω αναφορά μας ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος Στέλιος Σπανουδάκης με επιστολή -απάντησή του αναλύει τις ενέργειές του δήμου Ρεθύμνης για την ορθολογικότερη και φιλικότερη προς το περιβάλλον διαχείριση των απορριμμάτων και φυσικά πως προκύπτει ο καθορισμός των αναπροσαρμοσμένων δημοτικών τελών.
Ο κ. Σπανουδάκης αναφέρεται στις επιπλέον δαπάνες που καλείται να πληρώσει ο δήμος και στην πολιτική απόφαση που ελήφθη ώστε να μην αξιοποιούνται στο εξής ίδιοι πόροι για να καλύπτεται το έλλειμμα που παρουσιάζει η υπηρεσία καθαριότητας.
Αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Σπανουδάκης: «Σχετικά με το σχόλιο που δημοσιεύτηκε στην 2η σελίδα της εφημερίδας σας στο φύλλο της 3ης Ιανουαρίου 2025, μου δίνεται η ευκαιρία όσο συνοπτικά είναι δυνατόν, να εξηγήσω αφ’ ενός μεν τι κάνουμε ως δήμος.
Επιτρέψτε μου για ακόμα μια φορά να επισημάνω τα εξής: Οι αναπροσαρμογές των Δημοτικών Τελών, που παρά τις προσπάθειές μας για το αντίθετο, θα εφαρμοστούν το νέο έτος, δεν οφείλονται ούτε σε λάθος πολιτικές διαχείρισης των αποβλήτων στον δήμο Ρεθύμνης τα τελευταία χρόνια, αλλά και ούτε στη σύνταξη ενός «πλούσιου» κατά τα άλλα προϋπολογισμού της Υπηρεσίας Καθαριότητας, αγνοώντας τις οικονομικές συνθήκες της περιόδου και της κοινωνίας.
Οι επιπλέον δαπάνες που καλούμαστε να πληρώσουμε, είναι κυρίως δαπάνες που προκύπτουν από εξωγενείς της Αυτοδιοίκησης επιλογές, η οποία όμως θα κληθεί να σηκώσει το βάρος στο τέλος. Δεν επέβαλε ο δήμος Ρεθύμνης το Τέλος Ταφής Απορριμμάτων, και μάλιστα σε περιόδους που δεν ήταν δυνατόν να υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές για επεξεργασία και αποτροπή της ταφής των αποβλήτων μας. Αυτό όμως μας στοίχησε 751.000€ το 2022, 860.00€ το 2023, θα ξεπεράσει το μισό εκατομμύριο το 2024 και φυσικά έπεται συνέχεια για το 2025 και τα επόμενα έτη. Δεν φταίει ο δήμος Ρεθύμνης για τον διπλασιασμό του κόστους της κιλοβατώρας, και ενώ έχουμε σχεδόν 50% μείωση της κατανάλωσης στον δήμο με την τοποθέτηση σχεδόν 10.000 νέων φωτιστικών τύπου LED, όχι μόνο δεν καταγράφεται ταμειακά, αλλά επιπλέον ο δήμος επιβαρύνεται με 500.000 ευρώ ετησίως για το τοκοχρεολύσιο του δανείου. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αναπροσαρμογές των Δημοτικών Τελών εφαρμόζονται σχεδόν σε όλους τους δήμους της Ελλάδας και έρχονται καθημερινά στο φως της δημοσιότητας επιστολές διαμαρτυρίας των δημάρχων για τις υπέρογκες αυξήσεις που αναγκάζονται να αποφασίζουν.
Τα αυξημένα μισθολογικά και ενεργειακά κόστη καθώς και τα κόστη της εν γένει λειτουργίας των υποδομών διαχείρισης των αποβλήτων, όπως είναι η ΜΕΑ Αμαρίου, νομίμως αναζητούνται από τους ιδιώτες διαχειριστές με αναθεωρήσεις συμβάσεων. Καταλήγουν ωστόσο ως υποχρέωση να καταβληθούν από τους χρήστες – δήμους των δομών αυτών σύμφωνα με την υποχρεωτικότητα του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων.
Επίσης φέτος ως Δημοτικό Σύστημα πήραμε την πολιτική απόφαση να μην χρησιμοποιούμε πλέον ίδιους δημοτικούς πόρους για να ισοσκελίζουμε τον ελλειμματικό προϋπολογισμό της υπηρεσίας της Καθαριότητας. Η καθαριότητα οφείλει – σύμφωνα με τον νόμο – να είναι αυτοχρηματοδοτούμενη και ανταποδοτική και έτσι θα γίνει. Τα χρήματα τα οποία συνεισέφερε ο δήμος όλα αυτά τα χρόνια, πέραν αυτών που εισέπραττε για την καθαριότητα, τα οποία δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα και τα οποία στερούσε από έργα καθημερινότητας της πόλης και των οικισμών μας ήρθε η ώρα να τα επιστρέψει για τις ανάγκες του τεχνικού προγράμματος, το οποίο ασφυκτιά λόγω της υποχρηματοδότησης των δήμων».
Η καθαριότητα είναι μια κοινωνική συμφωνία που για να υλοποιηθεί απαιτεί την ενεργή συμμετοχή όλων των μερών
Συνεχίζοντας ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος επισημαίνει ότι για τον περιορισμό της παραγωγής απορριμμάτων και κατ’ επέκταση του κόστους που προκύπτει από αυτά είναι αναγκαία μια κοινωνική συμφωνία η υλοποίησή της οποίας προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.
Συγκεκριμένα επισημαίνει: «Και εδώ βέβαια τίθεται το ερώτημα: Θα συνεχίσουμε να πληρώνουμε τις αυξήσεις που θα προκύπτουν αυξάνοντας τα Δημοτικά μας Τέλη ή θα κάνουμε κάτι ώστε να μειώσουμε δραστικά τα απόβλητα μας άρα και τα κόστη που θα προκύπτουν από αυτά;
Η απάντηση είναι το μήνυμα που εδώ και καιρό ως Δημοτική Αρχή εκπέμπουμε. Η καθαριότητα είναι μια κοινωνική συμφωνία που για να υλοποιηθεί απαιτεί την ενεργή συμμετοχή όλων των μερών.
Το ένα μέρος αυτής της συμφωνίας είναι ο δήμος Ρεθύμνης, ο οποίος οφείλει και εφαρμόζει πολιτικές αναφορικά με την διαχείριση των απορριμμάτων που έχουν στόχο το ολοένα χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και τη συνεχή μείωση του όγκου τους. Μέσα από συνεχή ενημέρωση, εκσυγχρονισμό των μεθόδων αποκομιδής, εφαρμογή νέων προγραμμάτων, δημιουργία νέων ρευμάτων ανακύκλωσης, διοργάνωση εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης των μαθητών αλλά και ευρύτερα της κοινωνίας, αποκομιδή με το σύστημα του ραντεβού και το σύστημα πόρτα – πόρτα, δημιουργία πράσινων σημείων, συνεχή εκσυγχρονισμού του μηχανοκίνητου στόλου, ανταλλαγή καλών πρακτικών μέσα από τη συμμετοχή ως εταίροι σε Ευρωπαϊκά προγράμματα, προσπαθούμε να διαχειριζόμαστε τα απορρίμματά μας σωστά, ώστε να απομένουν πολύ μικρές ποσότητες οι οποίες να οδηγούνται στην ταφή. Έτσι επιτυγχάνουμε αύξηση των αποβλήτων που ανακυκλώνονται – επαναχρησιμοποιούνται, μείωση των απορριμμάτων που θάβονται, και επομένως μείωση των δαπανών για τα απορρίμματα, μέσω των ανταποδοτικών τελών.
Το δεύτερο μέρος της συμφωνίας είναι οι πολίτες, οι οποίοι οφείλουν να αλλάξουν συνήθειες. Θα πρέπει να ακολουθήσουν απλές οδηγίες και να βάλουν στη ζωή τους τη Διαλογή στην πηγή, μια εξαιρετικά απλή διαδικασία, που θα αλλάξει άρδην περιβαλλοντικά και οικονομικά το κεφάλαιο «Διαχείριση Απορριμμάτων». Δυστυχώς όμως μέχρι σήμερα δεν υπάρχει η απαιτούμενη ανταπόκριση από τους δημότες. Καθημερινά διαπιστώνουμε ότι μεγάλο ποσοστό των κατοίκων δεν συμβάλει στην ορθή διαχείριση των απορριμμάτων, ενώ η πλειονότητα των πολιτών εφαρμόζει την αρχή της ήσσονος προσπάθειας, δηλαδή αρκείται να αφήνει τα σκουπίδια εντός ή εκτός κάδου χωρίς την εφαρμογή βασικών κανόνων ανακύκλωσης. Κλασικό παράδειγμα αδιαφορίας είναι τα απορρίμματα στην παλιά πόλη, θέμα το οποίο έχετε και εσείς πολλές φορές αναδείξει μέσα από την εφημερίδα σας. Η Υπηρεσία καθαριότητας με τα ειδικά οχήματα κάνει αποκομιδή των απορριμμάτων στο ιστορικό μας κέντρο με το σύστημα πόρτα – πόρτα συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Μεγάλο ποσοστό κατοίκων και επαγγελματιών τοποθετούν τα σκουπίδια τους μετά τη συγκεκριμένη ώρα με αποτέλεσμα να παραμένουν στο οδόστρωμα μέχρι την επομένη μέρα (δεν υπάρχουν κάδοι για αστικά απόβλητα στην παλιά πόλη), δημιουργώντας μια εστία μόλυνσης αλλά και μια πολύ άσχημη εικόνα. Αυτό το σύστημα αποκομιδής λειτουργεί πάνω από 20 χρόνια. Δεν υπάρχει η δικαιολογία «δεν το γνώριζα», απλά υπάρχει αδιαφορία. Έτσι όμως δυστυχώς δεν οδηγούμαστε πουθενά».
«Κλείνοντας θα ήθελα να σας πληροφορήσω ότι το ζήτημα της αλλαγής του τρόπου κοστολόγησης των τελών καθαριότητας με βάση τον όγκο των παραγόμενων απορριμμάτων, αποτελεί, σύμφωνα και με σχετικά νομοθετήματα, κεντρική πολιτική επιλογή του κράτους. Ωστόσο η έναρξη εφαρμογής της συνεχώς παίρνει αναβολές (τώρα για το 1/1/2028) λόγω των ανυπέρβλητων δυσκολιών στην εφαρμογή της στην πράξη. Η υλοποίηση του μέτρου έτσι όπως σχεδιάζεται να υλοποιηθεί στη σημερινή πραγματικότητα, θα οδηγούσε δυστυχώς σε άδειους κάδους και γεμάτα με σκουπίδια ρέματα και σκοτεινά δρομάκια. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα θεωρείται επιεικώς ανεφάρμοστη και επικίνδυνη και για την βιωσιμότητα της συγκεκριμένης κρίσιμης υπηρεσίας αλλά και για το περιβάλλον. Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας αλλά και την επένδυση σε εξοπλισμό αξίας εκατομμυρίων ευρώ.
Προφανώς με αυτό το σημείωμα δεν υποστηρίζω ότι απάντησα σε όλες τις απορίες που τυχόν υπάρχουν σχετικά με τη λειτουργία και την κοστολόγηση της Υπηρεσίας Καθαριότητας. Εκτιμώ όμως ότι ανοίγει ένα «παράθυρο» στον δημόσιο διάλογο και στη συνειδητοποίηση ότι παρελθούσες συμπεριφορές δημιουργούν εκτός του περιβαλλοντικού προβλήματος και σοβαρή οικονομική επιβάρυνση στους πολίτες. Τέλος αποδεικνύεται η σημασία της διεκδίκησης από την Αυτοδιοίκηση του Τέλους ανθεκτικότητας, το οποίο εισπράττεται από τους επισκέπτες μας, αλλά αντί να είναι έσοδο της Αυτοδιοίκησης, μόνο στην Ελλάδα είναι ένα κρατικό έσοδο».
