Tα Ζωνιανά Μυλοποτάμου, όπως και κάθε χωριό της περιοχής, είναι ένας τόπος άρρηκτα συνδεδεμένος με την ποιμενική ζωή, τα στοιχεία της οποίας συναντώνται σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας των ανθρώπων εκεί. Από το γεγονός ότι η κτηνοτροφία αποτελεί το κύριο επάγγελμα της πλειοψηφίας των κατοίκων, μέχρι τον τρόπο που ξεδιπλώνονται οι κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων του χωριού έως τις παραδόσεις τους, τη γαστρονομία και τον πολιτισμό. Σε κάθε έκφραση της ζωής των Ζωνιανών, η «βοσκική» έχει την τιμητική της.
Η «Γιορτή του Βοσκού» που πραγματοποιήθηκε στα Ζωνιανά το απόγευμα της Κυριακής για 12η χρονιά – έπειτα από μια μεγάλη παύση έξι χρόνων αποτελεί μια εκδήλωση αφιερωμένη στην τοπική κτηνοτροφία και όσα η «βοσκική» διαχρονικά πρεσβεύει: αυθεντική και απλόχερη φιλοξενία, αγάπη για τις παραδόσεις, σεβασμό στη φύση και τον συνάνθρωπο.
Κυρίως όμως «Η εκδήλωση είναι αφιερωμένη στο χωριό των Ζωνιανών γιατί τα «δέρνουν» όλοι οι καιροί. Από βοριά, από ανατολή, από νότο και δύση. Προσπαθούμε να δείξουμε τη φιλοξενία μας, το φιλότιμό μας στον κόσμο που μας τιμά με την παρουσία του», εξηγεί στα «Ρ.Ν.» ο Κώστας Παρασύρης, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ζωνιανών και της Τοπικής Κοινότητας.
Ο Σύλλογος Γυναικών Ζωνιανών, ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, η Τοπική Κοινότητα, οι επιχειρηματίες του τόπου, ένωσαν δυνάμεις και για άλλη μια χρονιά, η Γιορτή ήταν ένα ανοικτό κάλεσμα προς «ξενομπάτες» και μη, να βιώσουν από πρώτο χέρι τη φιλοξενία των Ζωνιανών.
Η γιγάντια γραβιέρα
Την τιμητική της στη Γιορτή φέτος, όπως και κάθε άλλη χρονιά, κατείχε η γιγάντια γραβιέρα που παρασκευάζεται κάθε χρόνο, στο πλαίσιο της εκδήλωσης τιμώντας την τυροκομία και κτηνοτροφία της περιοχής, και που η οποία κόβεται μπροστά στο κοινό και μοιράζεται δωρεάν σε όλους τους επισκέπτες ανεξαιρέτως.
Ένα τυρί που το μέγεθός του συμβολίζει την παραγωγική δύναμη της περιοχής, που για πολλούς είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο αλλά δεν έχει καταφέρει ακόμη μέχρι σήμερα να καταγραφεί επίσημα στο Παγκόσμιο ρεκόρ Γκίνες, έσπασε σίγουρα το ρεκόρ κάθε άλλης χρονιάς και φέτος ζύγισε 1.300 κιλά, όπως μας εξήγησε ο τυροκόμος Μανόλης Παρασύρης ή Γάτος τον οποίο συναντήσαμε στο τυροκομείο του, ανήμερα της Γιορτής.
Η διάμετρος της γιγάντιας γραβιέρας έφτασε τα 1,96 μ. και το ύψος της άγγιξε τους 38 πόντους, ενώ παρασκευάστηκε σε μόλις πέντε ώρες, αποκλειστικά από ντόπιο γάλα. «Φέτος ξεπερνάει τα 1.300 κιλά η γραβιέρα που έχουμε φτιάξει. Χρειάστηκαν 9 τόνοι και 75 κιλά γάλα, το οποίο γάλα είναι ντόπιο, της περιοχής του πάνω Μυλοποτάμου. Για να το παρασκευάσω χρειάστηκαν πέντε ώρες. «Μονοημερής και από νωρίς» όπως λέμε στην Κρήτη», δηλώνει χαρακτηριστικά στα «Ρ.Ν.» ο κ. Παρασύρης προσθέτοντας πως για την ωρίμανσή του χρειάστηκαν τέσσερις μήνες.
Το εγχείρημά του βεβαίως καθόλου εύκολο. Απαιτείται μια κάποια δεξιοτεχνία ομολογουμένως, μιας και παρασκευάζοντας ένα τόσο μεγάλο τυρί ελλοχεύει ο κίνδυνος του να μειωθεί ή και να χαθεί εντελώς η ποιότητά του. Ο κ. Παρασύρης δεν παρέλειψε να μας κεράσει ένα κομμάτι και διαπιστώσαμε πως το γευστικό αποτέλεσμα δεν υστερείται διόλου ποιότητας και γεύσης των «κανονικών» σε μέγεθος τυριών. «Εμένα τώρα μου έχει μείνει συνήθειο, κάθε χρόνο να το φτιάχνω. Κι αν δεν το φτιάξω και μια χρονιά μου λείπει σαν διαδικασία. Το έχω ερωτευτεί όλο αυτό. Όλα τα χρόνια ο κόσμος τρελαίνεται με το τυρί. Του αρέσει», αναφέρει και πράγματι την Κυριακή που το τυρί κόπηκε – με τη βοήθεια μεταξύ άλλων του δημάρχου Μυλοποτάμου Γ. Κλάδου – μπροστά σε πλήθος κόσμου που κατέκλεισε την πλατεία των Ζωνιανών για να θαυμάσει από κοντά το τεράστιο αυτό τυρί, η γεύση άφησε ικανοποιημένους τους πάντες.
«Ξαναφτιάξαμε το τυρί φέτος με πιο καλές διαθέσεις και πιο καλές προθέσεις. Δηλαδή θυμάμαι μια χρονιά που έφτασε τα 1.054 κιλά, φέτος είναι πάνω από 1.200 – 1.300 κιλά», επιβεβαιώνει ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου και της Τοπικής Κοινότητας των Ζωνιανών.
Ο ίδιος τόνισε, πως πλέον στόχο για την Κοινότητα αποτελεί το ρεκόρ Γκίνες, το οποίο θα προσδώσει και επίσημα στο γιγάντιο τυρί τον Ζωνιανών τον τίτλο «της μεγαλύτερης γραβιέρας του κόσμου».
«Φέτος ήταν να μπούμε στο ρεκόρ Γκίνες αλλά δεν τα καταφέραμε. Πιστεύω του χρόνου να το πετύχουμε», δηλώνει χαρακτηριστικά ο ίδιος στα «Ρ.Ν.»
Παραδοσιακά κεράσματα και κρητικό γλέντι
Εκτός από τη γιγάντια γραβιέρα, ο κόσμος που κατέφτασε στην πλατεία των Ζωνιανών το απόγευμα της Κυριακής, που πράγματι ήταν αρκετός, είχε την ευκαιρία επίσης να θαυμάσει και τα υπόλοιπα αξιόλογα τοπικά προϊόντα του χωριού, να γευτεί την παραδοσιακή γαστρονομία της περιοχής, να έρθει σε επαφή με τους ντόπιους, συμμετέχοντας εν τέλει σε ένα αυθεντικό κρητικό γλέντι.
Πάγκοι με φαγητά και τοπικά προϊόντα κάθε λογής στήθηκαν στην πλατεία του χωριού από νωρίς το απόγευμα. Από εδέσματα που είχαν ετοιμάσει οι γυναίκες του χωριού, παραδοσιακά γλυκά όπως σιροπιαστά και λουκουμάδες μέχρι ντόπια προϊόντα όπως τυριά και βότανα, όλα ήταν στη διάθεση του κόσμου, ο οποίος με ανυπομονησία και σχηματίζοντας μεγάλες ουρές, προσμονούσε καρτερικά να γευτεί.
Η «Γιορτή του Βοσκού» που είχε να πραγματοποιηθεί από το 2019, φέτος ήταν ένα παλυαναμενόμενο γεγονός για την περιοχή και όχι μόνο. «Τόσα χρόνια που δεν κάναμε την εκδήλωση με παίρνανε τηλέφωνο από όλη την Ελλάδα και ρωτούσαν όλοι «μα γιατί δεν το κάνετε»; Και αποφασίσαμε φέτος να το κάνουμε. Αν είμαστε καλά του χρόνου θα το ξανακάνουμε», αναφέρει ο κ. Κώστας Παρασύρης στα «Ρ.Ν.», αποδεικνύοντας πως η εκδήλωση έχει αναδειχθεί πια ως θεσμός και όχι άδικα.
Την εκδήλωση πλαισίωσαν ντόπιοι οργανοπαίκτες – καλλιτέχνες, αλλά και οι μουσικοχορευτικοί σύλλογοι: «Τ’ αόρι», ο «Σύλλογος Ντελικανή» και το συγκρότημα του «Θανάση Μαυρόκωστα».
