Υπερψηφίστηκε χθες από το δημοτικό συμβούλιο Ρεθύμνου το τεχνικό πρόγραμμα του δήμου για το 2024. Ένα τεχνικό πρόγραμμα συνολικού ύψους 71,5 εκ. ευρώ, το οποίο όπως ανέφερε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Τεχνικών έργων Άγγελος Μαλάς περιλαμβάνει ένα μάστερ πλαν για το όραμα του δήμου την επόμενη θητεία. Ένα πρόγραμμα που εμπεριέχει μεγάλα έργα υποδομής όπως είναι το υπόγειο πάρκινγκ των Τεσσάρων Μαρτύρων αλλά και τα 18 εκ. ευρώ που αφορούν τα σχέδια βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, τα οποία έχουν εγκριθεί ενώ έχουν προβλεφθεί κονδύλια για παρεμβάσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των κατοίκων της ενδοχώρας.
Το τεχνικό πρόγραμμα μπορεί να αναπροσαρμόζεται στη διάρκεια των ετών, ενώ όπως τόνισε ο κ. Μαλάς υπάρχουν κωδικοί πιο γενικοί για παρεμβάσεις στους οικισμούς, με στόχο αυτοί να προσαρμοστούν με βάση τις ανάγκες που θα υποδείξουν και τα νέα τοπικά συμβούλια.
«Στο τεχνικό πρόγραμμα μπορούν ανά πάσα στιγμή να ενσωματώνονται έργα και δράσεις ανάλογα τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στην κοινωνία. Στην παρούσα φάση οφείλαμε και έχουμε λάβει υπόψη με συγκεκριμένους κωδικούς τη δυνατότητα που πρέπει να δώσουμε στα νέα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και των τοπικών συμβουλίων, ώστε να ενσωματώσουν δίκες τους προτάσεις. Έχουμε επιλέξει κωδικούς από ίδιους πόρους να τους προγραμματίσουμε, αλλά να μην είναι σαφέστατη η γεωγραφική τους αναφορά, για να είναι ευέλικτοι. Εμείς έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις για ασφαλτοστρώσεις, βιομηχανικά δάπεδα, παρεμβάσεις, βελτιώσεις στην ύπαιθρο και θα ενσωματώσουμε νέες προτάσεις και θεωρώ ότι αρχές του έτους θα έχουμε καταλήξει στα σημεία των παρεμβάσεων. Η βασική ιδέα του προγράμματος είναι ότι κινούμαστε δυναμικά στο κομμάτι προετοιμασία μελετών ή άλλων κομματιών που αφορούν προετοιμασία για διεκδίκηση στόχων και χρηματοδοτήσεων» είπε.
Σύμφωνα με την εισήγηση του κ. Μαλά το Τεχνικό Πρόγραμμα του 2024 είναι αυξημένο σε σχέση με το 2023, γεγονός που όπως είπε οφείλεται στην ένταξη αρκετών νέων έργων ιδιαίτερα σε χρηματοδοτικά εργαλεία όπως είναι το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης, το Ταμείο Ανάκαμψης, το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης και σίγουρα και το ΕΣΠΑ.
«Το 2024 είναι ένα μεταβατικό πλέον έτος. Βρισκόμαστε στο έτος μετά το τέλος της προγραμματικής περιόδου για το ΕΣΠΑ 2014-2020, οπότε και μπαίνουμε δυναμικά στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027. Δυναμική εκκίνηση, με την έναρξη ήδη της ένταξης όλων των συνεχιζόμενων κοινωνικών δομών του δήμου μας που με επιτυχία συνεχίζουν τη λειτουργία τους από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Μία σειρά από έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ αποτυπώνονται και για το 2024 στο Τεχνικό Πρόγραμμα, καθώς υπάρχει η οδηγία ότι μία σειρά από αυτά τα έργα ανεξαρτήτως της ολοκλήρωσής τους θα μεταφερθούν για χρηματοδότηση στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Οι λόγοι οι οποίοι οδηγούν στη μεταφορά των έργων αυτών είναι κυρίως η υπερδεσμεύσεις, οι οποίες έχουν υλοποιηθεί στην παρούσα περίοδο ώστε να ενταχθούν όσο το δυνατό περισσότερα έργα από τις διαχειριστικές αρχές των προγραμμάτων και εξαιτίας αυτών των υπερδεσμεύσεων κάποια από αυτά (προφανώς και πολλών άλλων φορέων) θα μεταφερθούν στη νέα προγραμματική περίοδο, με αποτέλεσμα να μπορέσουν να αποπληρωθούν από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος θα είναι και ο θετικός αντίκτυπος στο νέο πρόγραμμα λόγω εμπροσθοβαρών πληρωμών που θα καταφέρουν να υλοποιηθούν. Το ως άνω γεγονός αυτό συνομολογείται και από την εξαφάνιση όλων των διαθέσιμων πιστώσεων στους λογαριασμούς των έργων στην Τράπεζα της Ελλάδας με αποτέλεσμα να έχουν ελαχιστοποιηθεί οι χρηματοροές για την αποπληρωμή λογαριασμών έργων ΕΣΠΑ από τις αρχές Νοεμβρίου μέχρι και σήμερα, με τη ροή των πληρωμών να γίνονται με το σταγονόμετρο με απόλυτη προτεραιότητα στις ανελαστικές δαπάνες, ήτοι μισθοδοσίες.
Εκτός όμως από το ΕΣΠΑ που αναφέραμε παραπάνω, ήδη έχουν δρομολογηθεί και υλοποιούνται μεγάλα έργα του προγράμματος Αντώνης Τρίτσης, του Παρακαταθηκών και Δανείων, ΣΑΕΠ, Πράσινο Ταμείο και του Ταμείου Ανάκαμψης όπως αποτυπώνονται στον πίνακα των έργων του Τεχνικού Προγράμματος. Παραδείγματα μεγάλων έργων είναι: Η Ανάπλαση της Οδού Κονδυλάκη, η κατασκευή του σχολείου στο Ρουσοσπίτι, το 16ο Δημοτικό Σχολείο, η αποκατάσταση Φιλαρμονικής και Ωδείου αλλά και πολλά άλλα.
Η συνέχιση επίσης των έργων για την αποκατάσταση των καταστροφών είναι κάτι που θα συνεχιστεί και στο επόμενο εξάμηνο, με κονδύλια που ήδη έχουν έρθει αλλά και άλλα που έρχονται, καθώς μέχρι και τον Μάιο του 2024 συνεχίζει να ισχύει η κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι εξίσου σημαντικό γεγονός, σε συνέχεια όλων των παραπάνω, είναι ότι έχουν παραμείνει σε αρκετά υψηλά επίπεδα και οι επενδύσεις με ποσά που προέρχονται από πόρους, κυρίως, του δήμου. Όλα τα παραπάνω είναι έργα απαιτητικά τόσο από πλευράς υλοποίησης αλλά και από πλευράς διοικητικής και χρηματοοικονομικής παρακολούθησης. Με βάση λοιπόν αυτά τα δεδομένα δεν κρίθηκε αναγκαίο να ενταχθούν άλλα έργα – μεγάλες επενδύσεις από πόρους δήμου πλην βεβαίως των κωδικών που εξυπηρετούν ανάγκες καθημερινότητας είτε σε στενότερο είτε σε ευρύτερο πεδίο, ανάγκες της πόλης και των οικισμών και οι οποίες σαφώς είναι πολλές και σημαντικές και για τον λόγο αυτό σημαντικά κονδύλια κατευθύνονται προς τον τομέα καθημερινότητα.
Μεγάλο βάρος θα δοθεί στην υλοποίηση και ολοκλήρωση των μεγάλων έργων που συνεχίζονται να υλοποιούνται, αλλά και που πρόκειται να εκκινήσουν άμεσα και στην απορρόφηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσών από τα ενταγμένα αυτά έργα από διάφορα προγράμματα, χωρίς όμως να παραμεριστεί η εξυπηρέτηση των αυξημένων καθημερινών αναγκών, επίλυσης προβλημάτων καθημερινότητας και αποκατάστασης ζημιών.
Ο δήμος μας έχει ήδη ξεκινήσει την προετοιμασία του. Έχει ήδη καταθέσει την πρόταση του για τα σχέδια βιώσιμης αστικής ανάπτυξης το οποίο μάλιστα σχέδιο ήδη εγκρίθηκε με το συνολικό ποσό των 18.200.000,00€. Η αναζωογόνηση των γειτονιών θα είναι η βάση πάνω στην οποία θα στηριχτεί το ως άνω ολοκληρωμένο αυτό σχέδιο, το οποίο σχέδιο αναλυτικά έχει ήδη παρουσιαστεί στο ΔΣ. Η ωρίμανση έργων και πράξεων με την εκπόνηση μελετών τα οποία είτε είναι ενταγμένα στο ΕΣΠΑ είτε ωριμάζουν μέσα από τα κανάλια του δήμου, θα μας προετοιμάσουν για την επιτυχημένη για άλλη μία φορά κατάθεση προτάσεων για χρηματοδότηση μεγάλων έργων και παρεμβάσεων στον δήμο μας» ανέφερε μεταξύ άλλων στην εισήγησή του.
Σημειώνεται, το 2024 οι κρατικές χρηματοδοτήσεις διατηρούνται σε σταθερά χαμηλά επίπεδα και ιδιαίτερα όσον αφορά στα κονδύλια από ΚΑΠ επενδυτικών δαπανών (πρώην ΣΑΤΑ) και ανέρχεται σε 766.830,00 ευρώ ακριβώς ίδιο με το ποσό το οποίο είχε προβλεφθεί και για το 2023. Όσον αφορά τα ποσά, τα οποία προέρχονται από πόρους του δήμου, αυτά ανέρχονται σε 10.074.541.91 ευρώ. Στα παραπάνω προστέθηκαν και ποσά από συγκεκριμένες πηγές χρηματοδότησης όπως τα έσοδα από λατομεία συνολικού ποσού 884.293,02 ευρώ, τα έσοδα από την ελεγχόμενη στάθμευση ποσού 122.579,15 ευρώ και τέλος τα έσοδα από πρόστιμα αυθαιρέτων συνολικού ποσού 425.655,77 ευρώ, ποσά που μπορεί να διατεθούν για έργα κοινωφελούς σκοπού, για βελτίωση κυκλοφοριακών συνθηκών για κατεδαφίσεις αυθαιρέτων, εφαρμογή σχεδίων πόλης, και αναπλάσεις περιοχών. Όσον αφορά τις πιστώσεις από Δημόσιες Επενδύσεις (ΣΑΕΠ) όπως αναφέρεται στην σχετική εισήγηση υπάρχουν έργα που χρηματοδοτούνται από πόρους Δημοσίων Επενδύσεων και είναι είτε συνεχιζόμενα είτε εντάχθηκαν εντός του 2023. Πλέον για τα έργα από Δημόσιες Επενδύσεις έχει θεσπιστεί το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ), το οποίο απαρτίζεται από τα Τομεακά Προγράμματα Ανάπτυξης (ΤΠΑ) που αφορούν σε κάθε Υπουργείο, καθώς και από τα Περιφερειακά Προγράμματα Ανάπτυξης (ΠΠΑ) που αφορούν σε κάθε Περιφέρεια. Βασικό χρηματοδοτικό μέσο για τον δήμο Ρεθύμνης είναι το ΠΠΑ Κρήτης, αλλά προφανώς και των υπουργείων κατά περίπτωση διεκδίκησης δήμου αλλά και αρμοδιότητας εκάστοτε υπουργείου. Ήδη έχουν ενταχθεί μία σειρά από έργα στο νέο πρόγραμμα μέσω προσκλήσεων που έχουν εκδοθεί και παρακολουθούνται από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) των έργων του ΕΣΠΑ. Μαζί με τα υπόλοιπα παλαιότερα έργα που έχουν ήδη ενταχθεί και κάποια από τα οποία υλοποιούνται τα τοποθετούμε στην εν λόγω κατηγορία την οποία εφ’ εξής θα την ονομάζουμε Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ).
Η κατηγορία χρηματοδοτήσεων που το τελευταία τρία έτη έχει ενταχθεί ως χρηματοδοτικό εργαλείο είναι το πρόγραμμα του υπουργείου Εσωτερικών «Φιλόδημος», το οποίο έχει μετεξελιχθεί σε πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης».
Παράλληλα στο τεχνικό πρόγραμμα περιλαμβάνονται και έργα που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια και πιο συγκεκριμένα από το ΕΣΠΑ, τα ευρωπαϊκά προγράμματα, leader κ.ά.
Ο προϊστάμενος του τμήματος Προγραμματισμού του δήμου Ρεθύμνου Νίκος Βώβος τόνισε ότι το τεχνικό πρόγραμμα είναι ένα δυναμικό εργαλείο και μέσα στο έτος μπορεί να τροποποιείται.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο Γ. Μαρινάκη το τεχνικό πρόγραμμα δεν είναι διατύπωση ευχών και προθέσεων. Τόνισε ότι το πρόγραμμα είναι στην ουσία επιχειρησιακό σχέδιο του δήμου για επόμενη περίοδο. «Είναι πολύ βασικό ότι ιδιαίτερα για τους οικισμούς υπάρχει μέριμνα με κονδύλια που αφορούν αποκλειστικά στην ενδοχώρα, τα περισσότερα από ίδιους πόρους» σημείωσε και υπογράμμισε ότι η ΚΑΠ (ΣΑΤΑ) παραμένει σε σταθερά χαμηλά επίπεδα των 7.660.00 ευρώ.
Ο δήμαρχος ευχαρίστησε τον αντιδήμαρχο, την υπηρεσία και ιδιαιτέρως τον προϊστάμενο του τμήματος προγραμματισμού Νικο Βώβο, καθώς όπως είπε και το φετινό πρόγραμμα έχει την δική του σφραγίδα και είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σύμφωνα με τις επιταγές και τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος.
Ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης Θοδωρής Νίνος υπερψήφισε το τεχνικό πρόγραμμα, τονίζοντας ωστόσο ότι καλό θα ήταν να υπάρχει ανά τακτά χρονικά διαστήματα έλεγχος της πορείας υλοποίησής του. Μεταξύ άλλων στη εισήγησή του ο κ. Νίνος, ανέφερε: «Σε αυτή τη θητεία που ξεκινά, απαλλαγμένη πλήρως από τα άγχη πιθανών επανεκλογών, είναι μια χρυσή ευκαιρία προκείμενου οραματικά να θέσετε τις βάσεις, τουλάχιστον σε επίπεδο ωρίμανσης μελετών, σε θέματα που το Ρέθυμνο έχει μείνει αρκετά πίσω, με την έννοια ότι υπήρξαν υποδομές από παλαιότερες επεμβάσεις που χρήζουν επικαιροποίησης, ενίσχυσης, είτε επανακατασκευής και επανασχεδιασμού, λαβαίνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα – και αναφέρομαι στην κλιματική αλλαγή και των δεδομένων που αλλάζουν τα τελευταία χρόνια. Νομίζω ότι το τεχνικό πρόγραμμα έτσι όπως είναι δομημένο, δεν είναι μετρήσιμο και αποφεύγουμε να το μετράμε, γιατί μπαίνουμε σε διελκυστίνδα αντιπαράθεσης, με «θύμα» την τεχνική υπηρεσία που έχει υπερβάλλει εαυτόν όλα αυτά τα χρόνια. Θα ήθελα να πω, σαν πρόταση, ο τρίμηνος απολογισμός που κάνει η οικονομική υπηρεσία να λαμβάνει μια εικόνα των αποτελεσμάτων του τεχνικού προγράμματος, που έχει καταφέρει η τεχνική υπηρεσία με το φυσικό της σύμμαχο, και το πιστεύω ότι ήταν μια πολύ στρατηγική κίνηση η δημιουργία του αναπτυξιακού οργανισμού της ΡΙΘΥ, που μπορεί να επικουρήσει το τεράστιο αυτό το έργο ώστε να αρχίσει να υλοποιείται όμως με πιο γρήγορους ρυθμούς με καλύτερα και ποιοτικά αποτελέσματα, λίγο πιο συντεταγμένα και οργανωμένα, ώστε το ένα έργο να είναι φυσική συνέχεια αυτού που προηγείται. Πρέπει να ληφθεί μια πρόνοια με τις μελέτες. Λείπει κατά την άποψή μου μεταξύ του οράματος, ο ειδικός σχεδιασμός. Λείπει δηλαδή η συνδρομή, η ειδική βοήθεια σε μελέτες και σε κομμάτια αυτού του οράματος που θα μπορούσαν να «κουμπώσουν» ώστε να μπορέσει ολιστικά να λειτουργεί».
Το τεχνικό πρόγραμμα καταψήφισε ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Μανούσος Μανουσογιάννης τονίζοντας ότι «Πίσω από τους αριθμούς επιχειρεί να κρύψει ανεκπλήρωτες ανάγκες». Υπάρχουν όπως είπε προβλήματα που δεν έχουν απαντηθεί. Ο βαθμός υλοποίησης του τεχνικού προγράμματος διαχρονικά κυμαινόταν από 15%, 10% ή 18%. Βεβαίως να πούμε ότι αυτό είναι η εκπλήρωση του οικονομικού αντικείμενου. Το θέμα είναι ποιος πληρώνει τον λογαριασμό των έργων και τίνος τα συμφέροντα υπηρετούν τα έργα που γίνονται. Η άποψή μας είναι ότι ο δήμος πρέπει να εκτελεί τα περισσότερα έργα με αυτεπιστασία» μεταξύ άλλων αναφερόμενος στα ζητήματα που πρέπει να δοθούν έμφαση ο κ. Μανουσογιάννης τόνισε: «Επιμένουμε στα εξής ζητήματα που θεωρούμε ότι πρέπει να έχουν προτεραιότητα: Να ασκήσει ο δήμος όλες τις πιέσεις για να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για την αξιοποίηση του ΚΕΓΕ και να δεσμευτεί δημόσια η κυβέρνηση. Ανάλογη παρέμβαση να γίνει για να ξεμπλοκαριστεί άμεσα η χρηματοδότηση για το ταρτάν του Γάλλου που εδώ και έξι μήνες αθλητές και υποψήφιοι των πανελλαδικών εξετάσεων δεν έχουν που να γυμναστούν. Ο δήμος να διεκδικήσει μελέτες έργων με κρατική χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των πλημμυρών, των πυρκαγιών και των σεισμών. Κρίσιμα ζητήματα είναι η αντισεισμική θωράκιση σχολείων και άλλων κτιρίων, άμεσος έλεγχος κατάστασης και φέρουσας ικανότητας των καλυμμένων ρεμάτων ο προληπτικός αντιπυρικός σχεδιασμός. Είναι επίσης επείγον ο δήμος να εκπονήσει πρόγραμμα ανέγερσης παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών για 500 και πλέον παιδιά και βρέφη και να αξιοποιηθεί η δημοτική και δημόσια περιουσία, για να χωροθετηθούν νέα σχολεία με προτεραιότητα το ΕΠΑΛ και το Μουσικό. Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με τον εξοστρακισμό σχολειών από τον αστικό ιστό της πόλης και με τα ΣΔΙΤ».
