Το άρθρο 4 του ισχύοντος Συντάγματος θεσμοθετεί την ισότητα των Ελλήνων πολιτών απέναντι στους νόμους. Ακρογωνιαίος λίθος των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Περαιτέρω – εδώ προσοχή – η διάταξη της παρ. 5 αυτού, που δηλώνει ότι οι Έλληνες (πρέπει να) συνεισφέρουν στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις τους, δεν συγκαταλέγεται σ’ εκείνες που δεν αναθεωρούνται. Πάντως, προς το παρόν τουλάχιστον, αυτή ισχύει και μπορούμε κάλλιστα να επιχειρηματολογήσουμε στη βάση της.
Συνοπτικά λοιπόν, δυο ζητήματα μας έρχονται στο νου σχετικά: Το ένα είναι το τέλος επιτηδεύματος, το άλλο ο ΦΠΑ.
Ας πάρουμε για παράδειγμα δυο δικηγόρους, όπου ο ένας πασχίζει να επιβιώσει κι ο άλλος είναι μεγαλοδικηγόρος. Το τέλος επιτηδεύματος (τώρα και πόσα χρόνια…) είναι το ίδιο για αμφότερους, αδιάφορο αν τα έσοδα του ενός είναι προκλητικά πολλαπλάσια εκείνων του άλλου. Πού πήγε η ισότητα, πού η αναλογία, πού η δικαιοσύνη και πού το κράτος – άγαλμα χρυσελεφάντινο, στον βωμό του οποίου οι αξίες του πολιτισμού πρέπει να είναι κυρίαρχες;
Ως προς τον ΦΠΑ από την άλλη – φόρος επίσης όμοιος αδιακρίτως για όλους – προφανώς ισχύουν τα ίδια. Εδώ να συμπληρώσουμε μόνο, σχετικά με τον ισχυρισμό ότι η μείωση αυτού θα ήταν ατελέσφορη ως προς την ελάφρυνση των αδύναμων, αφού οι επιτήδειοι δεν θα κατέβαζαν τις τιμές αντίστοιχα, αλλά θα καρπώνονταν οι ίδιοι το ποσό που δεν θα απέδιδαν, μια τέτοια παραδοχή λοιπόν, ότι το κράτος θα ήταν ανίκανο να αποτρέψει μια τέτοια μορφή αισχροκέρδειας, συνιστά ταυτόχρονα και παραδοχή ότι το κράτος αδυνατεί να επιτελέσει ρόλο εγγυητή των αξιών και του πολιτισμού, μη διαθέτοντας τη βούληση να δείξει τη στοιχειώδη αυστηρότητα και πυγμή, επιβάλλοντας έναν μικρό αριθμό (όμως αρκετό για παραδειγματισμό) τσουχτερών προστίμων.
Στο σημείο αυτό, κάποιος ενδεχομένως να έλεγε ότι η πιο πάνω κατάσταση θα μπορούσε να αποτελέσει βιώσιμη και αποδεκτή εξέλιξη της κοινωνικής οργάνωσης και του ανθρώπου γενικότερα.
Ίσως με πολλούς αστερίσκους… Αλλά, μόνο μέσα από ένα κράτος – άγαλμα «κεραμεούν» και «φαύλον», θα απαντούσαμε.
*Ο Παρασκευάς Μαμαλάκης είναι συγγραφέας