Η Κρήτη εμφανίζεται πρωταθλήτρια στις καθυστερήσεις δηλώσεων για το Εθνικό Κτηματολόγιο. Ο νομός Ρεθύμνου κατατάσσεται στους «ουραγούς» του νησιού και της χώρας συνολικά, αφού οι συμμετοχές εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλές: Σύμφωνα με τις πληροφορίες των «Ρ.Ν.» κυμαίνονται από 15-18%. Παρά τις παρατάσεις επί των παρατάσεων, με την τελευταία να έχει καταληκτική ημερομηνία την 30η Ιουνίου, η πρόοδος που σημειώνεται κάθε φορά στο μεσοδιάστημα αποδεικνύεται πολύ μικρή.
Η οικονομική στενότητα της κοινωνίας (αφού τα διαδικαστικά έξοδα είναι σημαντικά και διόλου αμελητέα), ο υψηλός φόρτος εργασίας και το ελλιπές προσωπικό στα τεχνικά γραφεία, η παράλληλη εκκρεμότητα με τους δασικούς χάρτες, η στάση αδιαφορίας ορισμένων πολιτών και η έλλειψη τίτλων είναι οι κυριότερες αιτίες στις οποίες οφείλεται εν πολλοίς η όλη αργοπορία.
Ο χρόνος είναι χρήμα
«Εξακολουθούμε να είμαστε πνιγμένοι. Είναι αρκετά μεγάλος ο φόρτος εργασίας στα τεχνικά γραφεία. Διαπιστώνουμε ότι τα μεγέθη που προκύπτουν από τη διαδικασία είναι πολύ μεγάλα για να τα σηκώσει το μελετητικό δυναμικό στο νομό. Όλα αυτά, σε συνδυασμό και με ζητήματα που έχουμε από δουλειές που τρέχουν παράλληλα» λέει στα «Ρ.Ν.» ο κ. Δημήτρης Γρηγοράκης, γραμματέας του τοπικού τμήματος του Ρεθύμνου του Πανελλήνιου Συλλόγου Τοπογράφων Μηχανικών.
«Έχουμε πολλά ζητήματα που προσπαθούμε να ανακαλύψουμε παράλληλα» μας πληροφορεί. «Στον χώρο των μηχανικών έχουν εισαχθεί πολλά πράγματα πρωτόγνωρα και καινοτόμα. Δεν έχουμε εξοικειωθεί για να τα μάθουμε. Και δεν αρκεί μία εμπειρία, μία απλή γνώση. Οι διαστάσεις που έχουμε από κάθε πράξη που κάνουμε είναι απρόβλεπτες καμία φορά και θέλει προσοχή. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε ό,τι κάνουμε κι αυτό μας καθυστερεί».
Ο κ. Γρηγοράκης παρατηρεί πώς «Όντως έχει γίνει μία μικρή κοιλιά, αλλά εμείς δεν την αντιλαμβανόμαστε άμεσα. Είμαστε φορτωμένοι πάντα. Δεν έχουμε σταματήσει, είμαστε διαρκώς στην πίεση».
Επιμένει να επενδύει στους θερινούς (επερχόμενους) μήνες με την κάθοδο απόδημων στο νησί, αναμένοντας το ξεκαθάρισμα του τοπίου με τους δασικούς χάρτες: «Η λογική του «χρειάζεται χρόνο ο κόσμος» είναι αναγκαία. Θεωρώ ότι θα υπάρξει και πάλι μία δυναμική το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι περιμένουμε να έχουμε μία αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος. Περιμένουμε εν τω μεταξύ και τους δασικούς χάρτες. Μας ενημέρωσαν ότι πιθανότατα την επόμενη εβδομάδα να έχουμε ανάρτηση. Κι από εκεί θα έχουμε εξελίξεις που θα επιταχύνουν το κτηματολόγιο παράλληλα».
Δεν παραγνωρίζει όμως ότι «και οικονομικά ο κόσμος έχει πρόβλημα. Το κόστος της κτηματογράφησης είναι ένα ζήτημα. Για παράδειγμα, για να καταχωρήσω δικαιώματα σε δύο ακίνητα στα οποία είναι τέσσερις συνιδιοκτήτες θα πρέπει να πληρώσουν μόνο για τα τέλη κτηματογράφησης 420 ευρώ! Φανταστείτε κάποιον που έχει δύο χωράφια στη μία κοινότητα, άλλα δύο σε κάποια άλλη κ.λπ. Το κόστος δεν είναι αμελητέο. Συν τα υπόλοιπα έξοδα που πρέπει να αναλάβει. Μην ξεχνάμε, ακόμα, ότι η οικονομία στο νομό ανορθώνεται μετά ή κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Πολλοί άνθρωποι που δουλεύουν στον τουριστικό τομέα έχουν υπόψιν τους ότι πρέπει να αναλάβουν ένα οικονομικό κόστος για όλη αυτή τη διαδικασία· και περιμένουν να έρθει το καλοκαίρι, να μαζέψουν κάποια χρήματα για να μπορέσουν να το αναλάβουν. Παράλληλα, με την ακρίβεια που έχει κάτσει, ρεύματα κλπ, όλα αυτά λειτουργούν επιβαρυντικά».
Η νέα διορία λήγει στις 30 Ιουνίου. Ο γραμματέας του τοπικού τμήματος του Πανελλήνιου Συλλόγου Τοπογράφων Μηχανικών εύχεται ότι «Θα δοθεί κι άλλη παράταση, γιατί οι συνθήκες που επικρατούν απαιτούν περισσότερο χρόνο. Ο χρόνος χρειάζεται. Να μην το απαξιώνουμε. Η πραγματικότητα λέει ότι τα προβλήματα είναι πολλά. Σε άλλες περιοχές είχε αφεθεί μία περίοδος σιωπηρής παράτασης, που υπέβαλλαν δηλώσεις οι ιδιοκτήτες εκτός προθεσμίας, χωρίς να έχει βεβαιωθεί κάποιο πρόστιμο. Προφανώς δεν θέλουν να γίνεται αυτό και προφανώς λένε ότι θα είναι η τελευταία χρονιά εφέτος. Εγώ λέω ότι οι συνθήκες στην Κρήτη δεν είναι οι κατάλληλες για να πιέζουμε με τέτοιες λογικές. Πρέπει να επιμένουμε και να στηρίζουμε τη διαδικασία και να αφήνουμε χρόνο για να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία. Δεν λέω να την εγκαταλείψουμε. Η διαδικασία είναι αναγκαία – γιατί ακούγονται διάφορα και για τους δασικούς χάρτες και για το κτηματολόγιο. Αλλά πρέπει να διευκολύνουμε τους πολίτες».
Ο κ. Γρηγοράκης επανέρχεται στον πολύ αυξημένο φόρτο εργασίας: «Προσπαθούμε να ανταποκριθούμε σε επείγοντα ζητήματα. Αυτή τη στιγμή, πχ, σταμάτησα να κάνω οτιδήποτε για να ολοκληρώσω μία ταυτότητα κτηρίου που πρέπει να γίνει συμβολαιογραφική πράξη μέχρι αύριο. Και προσπαθούμε να καλύψουμε τη διαδικασία απ’ το μηδέν. Κι έχω σταματήσει οτιδήποτε άλλο για να καλύψω αυτή τη διαδικασία. Όπως καταλαβαίνετε όλα μένουν πίσω και δεν προχωράνε με την ταχύτητα που θέλουμε».
Θα προσθέσει επίσης: «Υπάρχει και το πρόβλημα με την έλλειψη προσωπικού. Ψάχνουμε να βρούμε άτομα. Δυστυχώς, πολλοί από το χώρο είχαν εγκαταλείψει την αγορά την περίοδο της κρίσης. Ξέρω πολύ προσωπικό που μπορούσε να δουλέψει σε τεχνικά γραφεία. Δεν έχουν βγει καινούργια άτομα για να στελεχώσουν τα τεχνικά γραφεία. Οπότε εμείς αυτή τη στιγμή ψάχνουμε και δεν βρίσκουμε άτομα».
Η συμβολή των συμβολαιογράφων
Η κ. Αναστασία Δρανδάκη, πρόεδρος του Συλλόγου Συμβολαιογράφων Κρήτης, αποδίδει την κωλυσιεργία που επιδεικνύει αρκετός κόσμος στην έλλειψη εμπιστοσύνης – στα όρια της «αδιαφορίας»- που έχει απέναντι στη διαδικασία.
«Το βασικό στη κτηματογράφηση είναι ο κόσμος να εντοπίσει το ακίνητό του, να το εντοπίσει χωρικά» θα πει, ενώ θα αναφερθεί στο ρόλο των συμβολαιογράφων: «Κατά 90% το θέμα το επιβαρύνονται οι μηχανικοί. Νέα συμβόλαια συντάσσονται σε όποιον μας το ζητήσει. Εμείς δεν είμαστε αρμόδιοι για να υποβάλουμε δηλώσεις κτηματογράφησης. Εμείς συντάσσουμε συμβόλαια ή εκδίδουμε αντίγραφα παλαιότερων συμβολαίων. Στο να εκδώσουμε αντίγραφα παλαιότερων συμβολαίων δεν νομίζω ότι υπάρχει καθυστέρηση ή λόγος καθυστέρησης. Η κτηματογράφηση δεν απαιτεί νέες συμβολαιογραφικές πράξεις. Η κτηματογράφηση ζητά εάν έχεις συμβολαιογραφική πράξη να την καταθέσεις, άρα ο ρόλος μας είναι να εκδώσουμε αντίγραφα των παλαιότερων συμβολαίων».
Οι ένορκες βεβαιώσεις, «που πολλοί ζητούν», συντάσσονται και από δικηγόρους. Στην Κρήτη οι ελλείψεις τίτλων ιδιοκτησίας ορθώνουν εμπόδια, πάντως όχι ανυπέρβλητα. «Η έκτακτη χρησικτησία είναι κι αυτός τρόπος κτήσης της κυριότητας» σχολιάζει η κ. Δρανδάκη. «Μπορεί να μην έχεις συμβόλαιο, αλλά μπορεί αντί για το συμβόλαιο να πας στη κτηματογράφηση μία ένορκη βεβαίωση. Δηλαδή, έρχονται δύο άνθρωποι οι οποίοι βεβαιώνουν, ορκίζονται, ότι αυτό το έχεις εσύ και το νέμεσαι 20 χρόνια. Κι αυτό συνοδεύει το τοπογραφικό και τον εντοπισμό που γίνεται από μηχανικό και κατατίθεται».
«Η δυσκολία είναι στο τελευταίο βήμα»
Τον Ιούνιο «κλείνει ουσιαστικά ένας χρόνος από την έναρξη της συλλογής», διαπιστώνει ο κ. Νίκος Ζαρκαδούλας, αναπληρωτής εκπρόσωπος της αναδόχου κοινοπραξίας. «Δεν είναι ότι δεν έρχεται ο κόσμος ή ότι δεν ασχολείται ή δεν ρωτάει· απλώς ο ρυθμός με τον οποίο έρχονται τα δικαιώματα είναι πιο χαμηλός από αυτόν που χρειάζεται, που θα θέλαμε κ.λπ.» υποστηρίζει και συνεχίζει ο ίδιος: «Σε αντίθεση με τους προηγούμενους μήνες, τώρα θεωρώ ότι ο κόσμος έχει κινητοποιηθεί. Έχουν μπει σε μία σειρά οι οικογένειες για να δηλώσουν. Απλώς έχουν φτάσει στο όριό τους οι επαγγελματίες της πόλης και του νησιού. Δεν υπάρχει δηλαδή κάποια δυσκολία στο να δηλώσει κανείς. Η δυσκολία είναι στο τελευταίο βήμα: στην προεργασία, στην προετοιμασία – στους συμβολαιογράφους και στους μηχανικούς».
Βάσει της υφιστάμενης ενημέρωσης, το 2022 είναι η τελευταία χρονιά που οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν να δηλώσουν την περιουσία τους – έστω και με καθυστέρηση – χωρίς να πληρώσουν πρόστιμο. «Το εάν μετά θα επιβληθούν ή όχι είναι πολιτική απόφαση» υπογραμμίζει ο κ. Ζαρκαδούλας, που θα μιλήσει για τις ιδιαιτερότητες του νησιού μας: «Στην Κρήτη δεν υπάρχουν συμβόλαια γενικώς – υπάρχει έλλειψη τίτλων. Επομένως, θα πρέπει να γίνουν αποδοχές, τοπογραφικά. Αυτά τα πράγματα θέλουν το χρόνο τους. Οι επαγγελματίες του νησιού απ’ την άλλη έχουν πάρα πολλή δουλειά. Ο ρυθμός συλλογής είναι αυτός που είναι κυρίως γιατί έχουν φτάσει στο όριο των δυνατοτήτων τους οι επαγγελματίες του νησιού. Προφανώς και υπάρχουν αμελείς πολίτες. Αλλά δεν νομίζω ότι είναι αυτός ο κύριος λόγος. Όσοι ήταν έτοιμοι με τα συμβόλαιά τους και τα τοπογραφικά τους, για να φτιάξουν εύκολα τη δήλωσή τους και να έρθουν, πάνω – κάτω θα το έχουν πράξει. Υπάρχουν όμως και πιο δύσκολες περιπτώσεις, που θέλουν τοπογραφικό, που δεν υπάρχουν καθόλου χαρτιά και πρέπει να γίνει η αποδοχή (μία ένορκη). Συν ότι ο κόσμος είναι σε μία κατάσταση αναμονής για να δει τι θα γίνει με τα δασικά. Η Κρήτη έχει πάρα πολλά δασικά και θα πρέπει να αποσαφηνιστεί – αποσαφηνίζεται σιγά-σιγά η κατάσταση, για ποια από αυτά τα δασικά θα διεκδικήσει το δημόσιο, από πού θα αποσυρθεί· όλο αυτό δημιουργεί μία στάση αναμονής στους πολίτες».
