Η Κρύα Βρύση είχε σειρά να τιμήσει χθες τα ολοκαυτώματα στα χωριά του Αμαριώτικου Κέντρους από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής.
Και οι κάτοικοι με επικεφαλής τους επιφανείς του λόγου και της επιστήμης, που χαρακτηρίζουν το δυναμικό του χωριού, έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους για να τιμήσουν τους προγόνους τους όπως τους άξιζε.
Για μας που καλύπτουμε μισό αιώνα τις εκδηλώσεις στην Κρύα Βρύση, ήταν επώδυνο να μας απαντά «απών» στο κάλεσμα της μνήμης η αναζήτηση προσώπων που υπογράφουν τα γεγονότα εκείνης της τραγικής μέρας.
Η ζωή όμως συνεχίζεται και ειλικρινά αισθανθήκαμε μεγάλη ικανοποίηση, διαπιστώνοντας πώς οι νεότεροι αποδεικνύονται αντάξιοι των ηρωικών προγόνων τους συνεχίζοντας τις παραδόσεις της περιοχής.
Αν και η μέρα, εργάσιμη, δεν ευνοούσε μεγάλη συμμετοχή εν τούτοις ήταν αρκετός ο κόσμος που ήρθε να τιμήσει τη μεγάλη επέτειο.
Στον χώρο των επισήμων εκτός από τον εκπρόσωπο του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Λάμπης Συβρίτου και Σφακίων είχαν πάρει τη θέση τους ο βουλευτής κ. Μανόλης Χνάρης, η αντιπεριφερειάρχης κα Μαρία Λιονή, οι δήμαρχοι Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης και Αμαρίου Παντελής Μουρτζανός, οι περιφερειακοί σύμβουλοι κ.κ. Μιχάλης Σαρρής, Κώστας Δανδουλάκης και Νίκος Μανουσάκης και όλοι οι εκπρόσωποι κομμάτων, στρατιωτικών, αστυνομικών και λιμενικών αρχών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι φέτος για πρώτη φορά τίμησε με την παρουσία της την εκδήλωση και αντιπροσωπεία της ηγεσίας της ΕΣΗΕΠΗΝ που εκπροσώπησαν ο πρόεδρος του ΤΕΑΣ κ. Θανάσης Μπαμπανέβας, ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Ηπείρου Πελοποννήσου και Νήσων κ. Αντώνης Παπουτσάκης, το μέλος του Δ.Σ του ΤΕΑΣ κ. Κώστας Θεοδωρόπουλος. Παρέστησαν και οι αντιστράτηγοι ΕΛΑΣ εα κ.κ. Βασίλης Αποστολάκης και Σταύρος Φωτάκης. Την εκδήλωση τίμησε επίσης με την παρουσία του ο γνωστός δημοσιογράφος και πολιτευτής κ. Βασίλης Σκουντής που η Ανωμεριανή καταγωγή του έδινε ιδιαίτερο συμβολισμό της παρουσίας του στην και συμμετοχής του στην επέτειο. Σημαντική ήταν και η παρουσία του γνωστού μουσικοσυνθέτη κ. Μπάμπη Πραματευτάκη που με τη γνωστή του ανιδιοτέλεια έχει ντύσει μελωδικά τα ντοκιμαντέρ που αναφέρονται στη θυσία των χωριών του Κέντρους.
Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και τον χαιρετισμό του δημάρχου κ. Γιάννη Ταταράκη, πήρε τον λόγο η δημοτική σύμβουλος και εντεταλμένη στα θέματα τουρισμού κ. Αγγελική Πελαντάκη που κυριολεκτικά γοήτευσε το ακροατήριό της με την ομιλία της.
Η κ. Πελαντάκη με απόλυτη ακρίβεια ιστορικών στοιχείων αναφέρθηκε στο χρονικό της επετείου και στη θυσία των Κρυοβρυσανών που είχαν αναπτύξει σημαντική δράση στην αντίσταση.
Όπως είναι γνωστόν μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους ναζί, αναπτύχθηκε πυρήνας αντίστασης στα νότια του νομού με επίκεντρο την ιστορική μονή Πρέβελη. Μετά από προδοσία η αντίσταση μετατοπίστηκε στην περιοχή Αμαρίου και μόνο στην Κρύα Βρύση συνεχιζόταν ο αγώνας με τις παράτολμες δράσεις των Κρυοβρυσανών όπως το παράνομο ραδιόφωνο κ.ά.
Έτσι η απαγωγή του Κράιπε που έδωσε αφορμή στους ναζί για σκληρά αντίποινα, ήταν η σταγόνα στο ποτήρι της οργής τους.
Χαράματα της 22ας Αυγούστου 1944, βρέθηκε και η Κρύα Βρύση κυκλωμένη από τους Γερμανούς κατακτητές (θα ήταν περίπου 300) όπως έγινε και στα χωριά του Αμαριώτικου Κέντρους Γερακάρι, Βρύσες, Καρδάκι, Άνω Μέρος, Σμιλές, Δρυγιές και Γούργουθοι.
Μάζεψαν πρώτα τα γυναικόπαιδα στην εκκλησία και τους άντρες που αναζήτησαν ονομαστικά τους έκλεισαν στο σχολείο.
Μετά τη διαδικασία διασταύρωσης στοιχείων οι Γερμανοί έδιωξαν από το χωριό τα γυναικόπαιδα, αφού τους επέτρεψαν να πάρουν από το σπίτι τους ό,τι μπορούσαν να κρατήσουν και εκτέλεσαν τους ομήρους που είχαν κλείσει στο σχολείο. Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι στην περίπτωση της Κρύας Βρύσης οι Γερμανοί περιέλουσαν τον χώρο που είχα ντους κρατούμενους με εύφλεκτες ύλες και έβαλαν φωτιά. Ελάχιστα ίχνη των ηρωικών εκείνων μορφών βρέθηκαν μέσα από τις στάχτες.
Έτσι έκλεισε ο κύκλος του αίματος στα χωριά του Κέντρους και γράφτηκε ένα ακόμα κεφάλαιο στη σύγχρονη ιστορία που αναφέρεται στους ηρωικούς αγώνες και τις θυσίες του λαού μας ενάντια στο χιτλερικό τέρας.
Συγκλονιστική ήταν και η παρέμβαση του συγγραμματέα του Συμβουλίου Διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα κ. Αριστομένη Συγγελάκη που τόνισε για μια ακόμα φορά το ηθικό χρέος της συνέχισης του αγώνα για τη δικαίωση των νεκρών.
Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από τους εκπροσώπους των αρχών. Εκ μέρους της ΕΣΗΕΠΗΝ στεφάνι κατέθεσε ο κ. Θανάσης Μπαμπανέβας.
Στη συνέχεια διάβασε το εμπνευσμένο έμμετρο χρονικό των καμμένων χωριών του Κέντρους ο δημιουργός του κ. Σταύρος Φωτάκης και ακολούθησε η μελοποιημένη απόδοση από την Εμμανουέλλα Φωτάκη που ερμήνευσε ιδανικά η νεαρή αλλά τόσο ταλαντούχος ερμηνεύτρια Στέλλα Μπούτου.
Στη συνέχεια έγινε προσκλητήριο νεκρών και μετά από ενός λεπτού σιγή οι παριστάμενοι έψαλαν τον εθνικό ύμνο.
Ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Γιάννης Κεφαλογιάννης λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων δεν μπόρεσε να παραστεί αλλά κατέθεσε σε μήνυμά του τον σεβασμό τους στους νεκρούς τονίζοντας το πνεύμα της θυσίας τους που καλεί σε ενότητα όλους τους Έλληνες.
Η εκδήλωση έκλεισε με την παραδοσιακή φιλοξενία των Κρυοβρυσανών που για μια ακόμα φορά δικαίωσαν τη φήμη του χωριού τους και τίμησαν όπως τους άξιζε τους ηρωϊκούς προγόνους τους.
