Έντονη η παρουσία και θεσμικών παραγόντων από την Κύπρο
Ήταν αρκετοί αυτοί που απόρησαν με την πρόσκληση του δήμου Αγίου Βασιλείου και του δήμου Λευκονοίκου, της επαρχίας Αμμοχώστου Κύπρου, να παραστούν σε τιμητική εκδήλωση μνήμης Πανίκου Χατζηκακού, την οποία συνδιοργάνωσαν. Τι σχέση θα μπορούσε να έχει μια προσωπικότητα φαινόμενο στον χώρο της τουριστικής βιομηχανίας, με ένα δήμο που φαινομενικά δεν είχε κάτι κοινό, με τον αξέχαστο παράγοντα του τουρισμού.
Η απάντηση δόθηκε το βράδυ της Κυριακής, στην πλατεία του Σπηλίου, που ήταν κατάμεστη από κόσμο.Οι συνδιοργανωτές Δήμαρχοι Γιάννης Ταταράκης και Ζήνα Λυσάνδρου Παναγίδη,καλωσόρισαν τους παρευρισκόμενους στην εκδήλωση, όπως και η εντεταλμένη Δημοτική Σύμβουλος Δήμου Αγίου Βασιλείου σε θέματα τουρισμού Αγγελική Πελαντάκη.
Ο Δήμαρχος Γιάννης Ταταράκης κατά τον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στους συμβολισμούς της εκδήλωσης και στους λόγους που οδήγησαν στην διοργάνωση της: «Για μας αποτελεί χρέος να τιμάμε μορφές και προσωπικότητες που μας πρόσφεραν, από την γνώση τους και την πορεία του, για να βελτιωθούμε σε μια δράση, όπως είναι ο τουρισμός. Ο τουριστικός τομέας αποτελεί ένα βασικό πυλώνα ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας και η στήριξη του αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα του σχεδιασμού μας στα πλαίσια πάντα της βιώσιμης ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος»είπε ο κ.Ταταράκης και πρόσθεσε: «Η αποψινή βραδιά όμως, δεν πρέπει να μείνει στη μνήμη μας ως μια απλή τιμητική εκδήλωση. Απόψε μας δίνεται η ευκαιρία να ξαναδούμε την πολιτιστική μας δράση, τις σχέσεις και τη συνεργασία ανάμεσα μας όπως ακριβώς έκανε ο Πανίκος Χατζηκακός με τους ντόπιους επιχειρηματίες όπως οι αδελφοί Δασκαλαντωνάκη από τον Αη Γιάννη, για τους οποίους επίσης θα διοργανώσουμε ξεχωριστή τιμητική εκδήλωση» και απευθυνόμενος στους άξιους συνεχιστές του αείμνηστου επιχειρηματία,στους τρεις γιούς του που ήταν παρόντες με τις οικογένειες τους,Σωτήρη, Νίκο και Κυριάκο,ζήτησε να δεχτούν από όλους ένα μεγάλο «ευχαριστώ» για την προσφορά του προς τον τόπο καθώς ξεπέρασε τα όρια της περιοχής της πόλης του Ρεθύμνου και αγκάλιασε ολόκληρη την Κρήτη.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν επίσης ο Υφυπουργός Τουρισμού Κύπρου Κώστας Κουμής, ο ευρωβουλευτής Νίκος Παπανδρέου, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Κώστας Σερέζης. Επίσης με εξ αποστάσεως συμμετοχή χαιρέτισαν ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας και βουλευτής Ρεθύμνου Γιάννης Κεφαλογιάννης και η ευρωβουλευτής και πρώην Υπουργός Τουρισμού Έλενα Κουντουρά.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου και Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος πατήρ Ευάγγελος Κοπανάκης, η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή,η αντιδήμαρχος Τουρισμού δήμου Ρεθύμνου Πέπη Μπιρλιράκη, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Μιχάλης Σαρρής, ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Ξεξάκης, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης Γιώργος Γιακουμάκης και πλήθος εκπροσώπων φορέων και συλλόγων.
Την εκδήλωση συντόνισε ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου Αγίου Βασιλείου Νίκος Καλιτσουνάκης.
Οδοιπορικό στο Λευκόνοικο
Συγκλονιστική ήταν η δήμαρχος Λευκόνοικου και συνδιοργανώτρια της εκδήλωσης, Ζήνα Λυσάνδρου Παναγίδη που μετέφερε το κοινό με ένα από στήθους νοσταλγικό οδοιπορικό στο Λευκόνοικο, πριν την εισβολή του Αττίλα, όπου ο Πανίκος Χατζηκακού είχε αρχίσει να μεγαλουργεί με τις πρωτοβουλίες του όπως το Αγροτικό Σπίτι.
Μέσα από ένα έντονα φορτισμένο συναισθηματικά λόγο η κ. Λυσάνδρου μας περιέγραψε ήθη και έθιμα της πατρίδας της και πατρίδας του Πανίκου που το κοινό παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον.
Στον χαιρετισμό του ο υφυπουργός Τουρισμού της Κύπρου κ. Κουμής, αναφέρθηκε στην πορεία και δράση του Πανίκου Χατζηκακού που συνέβαλε στην λαμπρή υστεροφημία του και στη συνέχεια ανέπτυξε το σχέδιο τουριστικής συνεργασίας που έχουν συνυπογράψει η Κύπρος με τη χώρα μας και το Ισραήλ με εξαιρετικούς οιωνούς επιτυχίας
Με τη γνωστή άνεση που τον διακρίνει ο ευρωβουλευτής κ. Νίκος Παπανδρέου αφού ευχαρίστησε για την πρόσκληση να παραστεί σε έναν τόπο που από την παιδική του ηλικία έχει τις καλύτερες αναμνήσεις, μίλησε για το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής που θα έχει άμεσες συνέπειες στον τουρισμό. Και τόνισε την ανάγκη για αναγκαίες θυσίες και υποχωρήσεις για να περισωθεί ό,τι θα μπορέσουμε ακόμα προκειμένου να ανέβει η ποιότητα ζωής και να μην πληγεί ένας από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης που είναι ο τουρισμός.
Από πλευράς δήμου Αγίου Βασιλείου μίλησε η κα Αγγελική Πελαντάκη, εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος σε θέματα τουρισμού, τονίζοντας τις προσπάθειες που γίνονται για την ανάπτυξη του με όλες τις σύγχρονες μεθόδους και με εφαρμογή όλων των συστημάτων που μας παρέχει η τεχνολογία.
Ξύπνησε μνήμες η παρουσία του γνωστού δημοσιογράφου και συγγραφέα κ. Κώστα Σερέζη θερμού λάτρη του Ρεθύμνου από την εποχή που μεσουρανούσε στον τομέα ενημέρωσης της ΕΡΤ. Ο κ. Σερέζης με τον χαρισματικό τρόπο που τον διακρίνει έκανε και λογοπαίγνια αναφερόμενος στον Πανίκο Χατζηκακού που όταν ήταν σε δράση έπιανε «πανικός» τους άλλους που προσπαθούσαν να ακολουθήσουν τους ρυθμούς του. Και αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που έδειχναν τις απεριόριστες γνώσεις και δυνατότητες προσφοράς του Πανίκου στον χώρο εργασίας του. Κλείνοντας αναρωτήθηκε πόσα περισσότερα θα μπορούσε να δώσει ο Χατζηκακού στον τόπο του αν δεν ανέκοπτε την τόσο δημιουργική πορεία του η βάρβαρη εισβολή του Αττίλα στο ευλογημένο νησί.
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο κ. Ευγένιος Φραγκιαδάκης πρώην αντιπρόεδρος του συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου που είχε πολλά να διηγηθεί από τη συνεργασία του με τον Πανίκο Χατζηκακού.
Μίλησε κυρίως για τον τρόπο του να επιλύει βασικά προβλήματα ακόμα και της τελευταίας στιγμής και έκανε εντύπωση το παράδειγμα που χρησιμοποίησε αναφερόμενος σε μια περίοδο που ήταν δύσκολο να βρεθούν καμαριέρες. Ο Πανίκος άλλαξε τις αγγελίες στην εφημερίδα και αντί καμαριέρες ζητούσε «επιμελήτριες καθαριότητας», με αποτέλεσμα να μην έχει πια περιθώρια επιλογής από το μεγάλο αριθμό ενδιαφερομένων που συγκεντρώθηκε.
Στη συνέχεια με πολλές προσωπικές μνήμες περιέγραψε χαρισματικά τη μεγάλη συμβολή του Πανίκου Χατζηκακού στην τουριστική αναβάθμιση του τόπου και τον τρόπο του να βλέπει πολύ μακρύτερα από τον καιρό του και να παίρνει πρωτοβουλίες.
Μετά τη συγκινητική παρέμβαση του κ. Νίκου Χατζηκακού,γιού του τιμώμενου, που ευχαρίστησε για την τιμητική αυτή εκδήλωση στη μνήμη του, ακολούθησε ανταλλαγή δώρων μεταξύ των δημάρχων Αγ.Βασιλείου,και απονομή τιμητικής πλακέτας σε όλους όσοι συνέβαλαν στην επιτυχία της εκδήλωσης.
Πανίκος Χατζηκακού: Ο καλός σπορέας της τουριστικής άνθησης
Το αφιέρωμα στον Πανίκο Χατζηκακού έκλεισε με το ντοκιμαντέρ της Εύας Λαδιά σε μουσική Μπάμπη Πραματευτάκη μοντάζ του Δημήτρη Μπλέτα και αφηγητές τους Σταύρο Ρακιντζή, Βούλα Ανδρουλιδάκη και Κωστή Μεργέμογλου.
Στο έργο της αυτό η Εύα Λαδιά, που τιμήθηκε και με πλακέτα από τους δήμους Αγίου Βασιλείου και Λευκόνοικου, αναφέρεται στους σημαντικούς σταθμούς του Πανίκου Χατζηκακού τονίζοντας μέσα από λόγο και εικόνα:
«Ο Πανίκος Χατζηκακού αν και βρισκόταν τότε στην τρίτη δεκαετία της ζωής του, είχε ήδη διαγράψει μια λαμπρή πορεία στην Κύπρο μέχρι που ήρθε η λαίλαπα της εισβολής να ισοπεδώσει και τον δικό του μόχθο.
Άνθρωπος με θέληση όμως έχοντας μια σπάνια γυναίκα πλάι του να του δίνει κουράγιο έφθασε στο Ρέθυμνο. Η πόλη του θύμιζε τις πιο ευτυχισμένες στιγμές της ζωής του, καθώς στους Τέσσερις Μάρτυρες είχε γίνει ο γάμος του με την εκλεκτή του. Ήταν η Ευαγγελία Νικολιδάκη από τα Φραντζεσκιανά Μετόχια. Ο έρωτας που δεν γέρασε ποτέ άνθισε στα χρόνια που γνωρίστηκαν στην Ανώτατη Σχολή Τουρισμού της Ρόδου.
Η προσφυγιά τους βρήκε στο απόγειο μιας λαμπρής τροχιάς, καθώς ο Πανίκος είχε ήδη δημιουργήσει στην Κύπρο, τόσα πολλά και πρωτοποριακά για τον καιρό του. Είχε αποκτήσει ήδη τεράστια εμπειρία στο αντικείμενό του, που σε συνδυασμό με ένα φωτισμένο νου, δεν έπαυε να ανοίγει και νέους δρόμους σε καινοτόμες δράσεις.
Ήταν πράγματι ένας σπουδαίος άνθρωπος όπως βεβαιώνει και το πολυσέλιδο βιογραφικό του.
Ο Πανίκος Χατζηκακού του Σωτήρη και της Κυριακής, το γένος Κλόκκου, γεννήθηκε στο Λευκόνικο Αμμοχώστου Κύπρου.
Στα γυμνασιακά του χρόνια έζησε τη δίνη του αγώνα για τη λευτεριά της Κύπρου. Μπήκε αν και έφηβος στην Αντίσταση. Η δράση του δεν άργησε να γίνει γνωστή. Οι Άγγλοι τον συνέλαβαν και τον βασάνισαν απάνθρωπα.
Εκείνος δεν λύγισε. Δεν πρόδωσε. Ήταν μικρός αλλά η καρδιά του ήταν μεγάλη τόσο που να χωρά το όραμα της λευτεριάς. Από τύχη σώθηκε από την αγχόνη. Τις τραγικές αυτές εμπειρίες τις θυμίζει η διάκριση που έχει από την ΕΟΚΑ. Το αργυρούν μετάλλιο για τη συμμετοχή του στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.
Οι σπουδές που έκανε στη συνέχεια καλύπτουν σελίδες. Θα κρατήσουμε μόνο τις άριστες επιδόσεις που του επέτρεψαν να σπουδάσει σε διεθνούς φήμης τουριστικές σχολές με υποτροφία όχι μόνο της Κυπριακής Κυβέρνησης αλλά και της Ομοσπονδιακής Γερμανικής Δημοκρατίας.
Τελειομανής καθώς είναι συμπλήρωσε τις σπουδές του στα Οικονομικά – Διοίκηση Επιχειρήσεων, αποκτώντας παράλληλα και τα ανώτατα πτυχία των Αγγλικών, Γαλλικών και Γερμανικών που μιλάει απταίστως.
Με αυτό το βιογραφικό από τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα «κολύμπησε» στα βαθειά ως στέλεχος μεγάλων τουριστικών μονάδων, στη Ρόδο και στην Κύπρο. Νέες ιδέες που αποκτούσε μελετώντας τις ανάγκες του κλάδου, τον έκαναν να αφιερωθεί με περισσότερη αγάπη στο γνωστικό του αντικείμενο.
Καινοτόμες δράσεις
Ανήσυχο πνεύμα καθώς ήταν και με το πάθος να μεταδίδει τις γνώσεις του ίδρυσε την ξενοδοχειακή Σχολή Ξενία στην Κύπρο την καλύτερη στο είδος της. Είχε κάθε χρόνο 250-300 σπουδαστές που εξελίχθηκαν αργότερα σε ικανά στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων.
Ονομαστό παραμένει ένα ακόμα δημιούργημά του στην Κύπρο με διεθνή ακτινοβολία, το Τουριστικό Αγροτόσπιτο Λευκόνικου. Αυτό είχε γίνει πόλος έλξης επισκεπτών από όλο το νησί. Λειτούργησε ως παραδοσιακό εστιατόριο, αναβιώνοντας ήθη και έθιμα με μεγάλη επιτυχία.
Προχώρησε και στον τομέα της ποιοτικής ψυχαγωγίας ιδρύοντας κέντρα πολυτελείας για απαιτητικούς θαμώνες μεγάλου κύρους στην κοινωνία που ζούσαν. Κάθε του επαγγελματικό βήμα τον έφερνε κοντά σε ένα αποτέλεσμα που ούτε ο ίδιος μπορούσε να φανταστεί. Σε ηλικία μόλις 23 ετών εξέδωσε το πρώτο στο είδος του βιβλίο «Τουριστική και ξενοδοχειακή Βιομηχανία». Το 1969 εξέδωσε τον πρώτο τουριστικό οδηγό «Get to know Famagusta & Cyprus» (γνωρίστε την Αμμόχωστο και την Κύπρο που απέσπασε θριαμβικές κριτικές και διακρίσεις).
Στη δίνη της προσφυγιάς
Κι ήρθε ο Αττίλας να γκρεμίσει τα πάντα. Ο Πανίκος πόνεσε μα δεν γονάτισε. Ήταν η Λίτσα του που του έδινε θάρρος. Μια σπάνια γυναίκα με δυναμισμό και πίστη. Μια γυναίκα βράχος θέλησης και αποφασιστικότητας που μόλις ήρθαν οι δίσεκτες μέρες δεν έπαψε να δίνει δύναμη στον άνδρα της να ξεκινήσει από την αρχή. Και τα κατάφεραν.
Από το El Creco o Πανίκος Χατζηκακού συνέχισε και σε άλλα μεγάλα ξενοδοχεία όπως το Elounda Beach/Elounda Bay και στο Ρίθυμνα μέχρι το 1981.
Όπως θα ομολογήσουν οι ειδικοί ο ευρηματικός νους του Πανίκου έσβησε την εικόνα μιας περιοχής μαρτυρίου από τη συνείδηση των επισκεπτών κι έτσι έγινε η Ελούντα τουριστικό θέρετρο περιωπής.
Στο μεταξύ ξεκινά από το 1980 τη δική του επιχείρηση, η οποία από ΣΑΛΑΜΙΣ ΕΠΕ μέσα σε τέσσερα χρόνια μετετράπη σε Α.Ε. Τον ίδιο χρόνο ξεκινά η ανέγερση του πρώτου ξενοδοχείου «Litsa’s Lefkoniko Beach» με παράλληλη μίσθωση και πρακτόρευση τουριστικών συγκροτημάτων στην περιοχή Ρεθύμνου.
Τον Απρίλιο του 1997 ίδρυσε την Ελλάς Εξπρές Α.Ε., η οποία ανήγειρε τουριστικά συγκροτήματα επιπλωμένων διαμερισμάτων και άλλων σπουδαίων δραστηριοτήτων στον τομέα αυτό και το 1984 ίδρυσε τον Οργανισμό Συνεδρίων. Αυτό που χρειάζεται μια πόλη έδρα πανεπιστημίου που επενδύει πάντα το μέλλον της στον τομέα του τουρισμού.
Είναι αναρίθμητες οι δραστηριότητες και πάντα σε τομείς που κάλυπταν τα κενά υποδομών δημιουργώντας προδιαγραφές περαιτέρω ανάπτυξης του νομού ολόκληρου.
Αυτόν τον άνθρωπο δεν θα μπορούσαν να αφήσουν αναξιοποίητο θεσμικοί φορείς και να μη ζητήσουν την εμπειρία του στον συμβουλευτικό τομέα κορυφαίες ξενοδοχειακές μονάδες. Όσο για τις διακρίσεις αντάξιες της προσφοράς του ήταν ξεχωριστές όπως η τιμητική διάκριση από τον Ζακ Σιράκ, τότε δήμαρχο Παρισίων και μετέπειτα Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας με παράλληλη ανακήρυξη σε επίτιμο δημότη για την συμβολή του στην τουριστική ανάπτυξη της Κρήτης. Τιμήθηκε επίσης από την Ε.Ο.Κ.Α. και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ρεθύμνου.
Σπουδαίο και το συγγραφικό του έργο, ενώ είχε δημοσιεύει και πολλά άρθρα σε διεθνούς εμβέλειας τουριστικά περιοδικά και εφημερίδες.
«Ο πεντάλογος των εικόνων της ζωής μου»
Ήταν μια σοφή κίνηση από πλευράς του να ξεδιπλώσει την εμπειρία μιας ζωής σε μια εξαιρετική έκδοση με τον ευρηματικό τίτλο «Ο πεντάλογος των εικόνων της ζωής μου». Ένα ταξίδι στο χρόνο με σταθμούς το Λευκόνοκο, την Αμμόχωστο, τη Ρόδο, το Ρέθυμνο και την Ελούντα.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2013 και κρίνεται μνημειώδης έκδοση γιατί μέσα από την πορεία του Πανίκου Χατζηκακού αναδεικνύονται και στιγμές από τον αγώνα του Ρεθύμνου να ενταχθεί σε τροχιά ανάπτυξης μέσα από τον τουρισμό.
Εύστοχες είναι οι επισημάνσεις που γίνονται από τοπικούς παράγοντες σε κάθε περιοχή. Δήμαρχοι στην αρχή του βιβλίου αναφέρονται στον ταλαντούχο και χαρισματικό νέο που τίμησε το Λευκόνοικο, δημιουργώντας από το μηδέν πάντα και φθάνοντας στην κορυφή.
Άνθρωπος με παραδόσεις και ήθος κατάφερε να κερδίσει αμέσως την απίστευτα κλειστή και συντηρητική κοινωνία του Ρεθύμνου. Κι εκεί που δεν θα σκεπτόταν οικογενειάρχης να αφήσει τα θηλυκά της οικογένειας να εργαστούν σε τουριστική επιχείρηση εκείνος κατάφερε να αποδείξει πόσο άδικο είχαν. Και ν’ ανοίξει δρόμο σε τόσους νέους και νέες σε μια κερδοφόρα απασχόληση.
Πόσοι δεν άνοιξαν τότε σπίτια και δημιούργησαν οικογένεια χάρις σ’ αυτές τις καλές προοπτικές που δημιουργούσε η πρώτη εκείνη φάση της τουριστικής ανάπτυξης του Ρεθύμνου. Είχε ήθος, ο Πανίκος Χατζηκακού, είχε τρόπους, είχε αγωγή και εξακολουθεί να είναι πάντα ένας άνθρωπος που κερδίζει το σεβασμό και την εκτίμηση χωρίς να το επιδιώκει. Έπειτα με την εμπειρία που είχε αποκτήσει δημιουργώντας το Αγροτικό Σπίτι στο Λευκόνοικο έδωσε μεγάλο βάρος στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του Ρεθύμνου, όπως η ντόπια παραγωγή και οι μοναδικές γεύσεις. Η ζωή του επιφύλαξε πολλές ακόμα δοκιμασίες που τον έκαναν τώρα στα χρόνια της ωριμότητας περισσότερο φιλόσοφο. Η Λίτσα του βιάστηκε να «φύγει» και η δοκιμασία μέχρι να μπορέσει να διαχειριστεί αυτή την απουσία πολλές φορές τον γονάτισε. Ποτέ όμως δεν υπέκυψε στη μοίρα του.
Συνέχισε να ζει στους δικούς του ρυθμούς τιμώντας τους φίλους και συνεργάτες που δεν ξέχασε ποτέ.
Και αξιώθηκε να ζήσει τη δύση της ζωής του πάντα κοντά στα δημιουργήματά του έχοντας την αμέριστη αγάπη και στοργή των παιδιών και των εγγονών του. Ο Πανίκος Χατζηκακού αν και Κύπριος κατάφερε να καταξιωθεί και στην κοινωνία της Κρήτης και μέσα από τις απειράριθμες πρωτοβουλίες του να αποτελεί σημείον αναφοράς της γνώσης, της εμπειρίας και της προόδου, προκαλώντας μια αδυσώπητη μοίρα που του επιφύλαξε τόσες δοκιμασίες.
Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε με πλάνα που είχε συγκεντρώσει η Εύα Λαδιά μιλώντας με τον ίδιο τον Πανίκο Χατζηκακού, σε ανύποπτο χρόνο κατά το παρελθόν και τα κρατούσε για το αρχείο του Πολιτιστικού Ρεθύμνου. Και τα αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο, αφού και μόνο η θέα και αναφορά από τον ίδιο τον Πανίκο προκαλούσε στο θεατή ιδιαίτερη συγκίνηση.
Ήταν μια άριστα οργανωμένη εκδήλωση που άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στο πολυπληθές κοινό που την παρακολούθησε.
