Στην Πορτογαλία βρέθηκε, από 1 έως τις 7 Μαΐου 2022, ομάδα μαθητών/τριών του 5ου Γυμνασίου Ρεθύμνου- «Αρσάνιου Γυμνασίου» στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ KA2 με τίτλο «Be human, be eco: grow in a sustainable environment». Στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης τα σχολεία Liceul Teoretic “Tudor Arghezi” από τη Ρουμανία, το Instituto Omnicompresivo Marsicovetere από την Ιταλία, καθώς και το Agrupamento de Escolas de Alfandega da Fe, το οποίο συντόνιζε τη συγκεκριμένη κινητικότητα.
Το πρόγραμμα, όπως μαρτυράει και ο τίτλος του, έχει περιβαλλοντικό χαρακτήρα. Ειδικότερα, κατά την παραμονή τους στην Πορτογαλία οι μαθητές και οι μαθήτριες ασχολήθηκαν με τη θεματική που αφορά στην αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων. Τα παιδιά γνώρισαν από κοντά τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος μπορεί να συμβάλλει θετικά στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και μυήθηκαν στα μυστικά της βιολογικής καλλιέργειας, που αποτελεί τη βάση της αγροτικής παραγωγής στην Alfadega da Fe, αυτού του ορεινού χωριού της βορειοανατολικής Πορτογαλίας. Ο συνεταιρισμός της περιοχής φιλοξενεί εργοστάσιο παραγωγής ελαιολάδου με καθαρά βιολογικό τρόπο, τον οποίο οι νέοι και οι νέες του προγράμματος είχαν τη δυνατότητα να επισκεφτούν. Ταυτόχρονα πληροφορήθηκαν για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κανείς να παράγει ποιοτικά βιολογικά προϊόντα χρησιμοποιώντας μόνο τη δύναμη της «μητέρας Γης».
Επισκέψεις πραγματοποιήθηκαν επίσης στην ευρύτερη περιοχή της Braganca,συγκεκριμένα στο Μacedo de Cavaleiros, ένα γεωπάρκο, όπου δόθηκε στα παιδιά η δυνατότητα να γνωρίσουν από κοντά τον ορυκτό πλούτο της Πορτογαλίας,εστιάζοντας κυρίως στον τρόπο με τον οποίο οι σύγχρονες μέθοδοι εξόρυξης συνοδεύονται πλέον από περιβαλλοντικά ασφαλείς διαδικασίες,που βοηθούν να διατηρηθεί η ακεραιότητα της εκάστοτε μεταλλευτικής περιοχής,αλλά και η βιωσιμότητα του οικοσυστήματος.Επίσης, οι μαθητές και οι μαθήτριες του προγράμματος φιλοξενήθηκαν στο δημαρχείο της Braganca, ένα σύγχρονο οικολογικό κτίριο, που λειτουργεί με τη δύναμη της φύσης. Στο πλαίσιο αυτό τα παιδιά είδαν σε πρακτικό επίπεδο τι σημαίνει «εκμετάλλευση των φυσικών πόρων». Το νερό της βροχής συλλέγεται για να λειτουργούν οι τουαλέτες, ενώ στην ταράτσα του κτιρίου φιλοξενείται κήπος και μεγάλα ηλιακά πάνελ που τροφοδοτούν το κτίριο με ηλεκτρική ενέργεια.
Μια ματιά στο ημερολόγιο των μαθητών/τριών, θα μας βοηθήσει να μεταφερθούμε στο κλίμα της εκδρομής μέσα από τα δικά τους μάτια:
Μοχίτ Σινγκ, Πάτροκλος Δανιήλ, Γ’ τάξη:«Η πρώτη μέρα, ημέρα ταξιδιού ήταν κουραστική, εφόσον φτάσαμε μεσάνυχτα στη Λισσαβώνα. Η κούραση όμως του ταξιδιού εκμηδενίστηκε, όταν το επόμενο πρωί μας δόθηκε η ευκαιρία να περιηγηθούμε στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας και να θαυμάσουμε από κοντά τα εντυπωσιακά κτίρια. Δυστυχώς, η βόλτα ήταν σύντομη. Έπρεπε να πάρουμε το λεωφορείο για Πόρτο, να συναντηθούμε με τους εταίρους μας και όλοι μαζί να ταξιδέψουμε οδικώς μέχρι τον τελικό μας προορισμό την Alfadega da Fe. Ήταν πραγματικά ένα μακρύ ταξίδι, όμως η χαρά και η ανυπομονησία μας να γνωρίσουμε καινούρια μέρη αλλά και φίλους «ανανέωσε τις μπαταρίες μας».
Λιάνα Σταυρουλάκη, Γκουρλήν Καούρ, B’ τάξη: «Τη δεύτερη μέρα βρεθήκαμε στο σχολείο της Alfadega, όπου μας υποδέχθηκαν τα παιδιά και οι καθηγητές της Πορτογαλίας με μεγάλο ενθουσιασμό. Μας καλωσόρισαν και μας παρουσίασαν τις περιβαλλοντικές δράσεις του σχολείου τους. Στη συνέχεια, αφού πρώτα χωριστήκαμε σε διακρατικές ομάδες, παίξαμε ένα κυνήγι θησαυρού στους χώρους του σχολείου, προκειμένου να το γνωρίσουμε καλύτερα, και συμμετείχαμε σε δραστηριότητες στη σχολική βιβλιοθήκη. Δημιουργήσαμε επίσης μια τοιχογραφία στην αυλή του σχολείου με τοlogo του προγράμματος και τις σημαίες των χωρών που συμμετέχουν σε αυτό. Στη συνέχεια, τα σχολεία – εταίροι παρουσίασαν τους τόπους, τα σχολεία αλλά και τις δράσεις τους που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος. Το πιο ωραία κομμάτι όμως της πρώτης μέρας ήταν η ξενάγηση που μας έκαναν οι Πορτογάλοι μαθητές στην Alfandega, όπου θαυμάσαμε το πράσινο, την απλότητα της πόλης, τα όμορφα κτίρια και την ηρεμία που υπήρχε. Πραγματικά εντυπωσιαστήκαμε!».
Αλεξάνδρα Καρρά, Χρυσούλα Λεμπιδάκη, Γ΄τάξη: «Τα απογεύματα, μετά το μεσημεριανό φαγητό που μας προσφερόταν στο εστιατόριο του σχολείου (που πραγματικά μας εντυπωσίασε),είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα την ευρύτερη περιοχή. Μαθητές και καθηγητές του σχολείουμάς συνόδευαν και μας ξεναγούσαν σε επιλεγμένους προορισμούς βάσει του προγράμματος και των δράσεων που είχαν οργανώσει. Μαζί με τους Ιταλούς, Ρουμάνους και Πορτογάλους βρεθήκαμε στην κοιλάδα του ποταμούDouro και επισκεφτήκαμε το μουσείοDouroValley. Εκείγνωρίσαμε από κοντά το φημισμένο κρασί της περιοχής, Port, είδαμε τον τρόπο παρασκευής του, αλλά πληροφορηθήκαμε και τον τυχαίο τρόπο με τον οποίο έγινε τόσο φημισμένο παγκοσμίως.Ταυτόχρονα μας δόθηκε η ευκαιρία όχι βέβαια να γευτούμε, αλλά να μυρίσουμε διαφορετικά αρώματα κρασιού. Μετά το μουσείο περπατήσαμε κατά μήκος του ποταμού Douro και θαυμάσαμε το φυσικό περιβάλλον».
Δήμητρα Καρρά Γ’ τάξη, Πρινς Κουμάρ, Β’ τάξη: «Η μέρα που επισκεφθήκαμε την πόλη Braganca, κοντά στα σύνορα με την Ισπανία, ήταν γεμάτη ενέργεια και χρώμα. Αρχικά, πήγαμε στο Μουσείο Επιστημών, όπου ανάλογα με τα ενδιαφέροντά μας, πειραματιζόμασταν στους πολλούς και διαφορετικούς σταθμούς μάθησης. Στη συνέχεια ανηφορίσαμε ωςτο μεσαιωνικό κάστρο της πόλης και θαυμάσαμε την υπέροχη θέα. Κατά τη διάρκεια της περιήγησής μας στα στενά της πόλης «γευτήκαμε» και λίγο από την τοπική μουσική και χορό της περιοχής, εφόσον «πέσαμε» πάνω σε ένα φεστιβάλ μουσικής που φιλοξενούσε κι ένα παζάρι με παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής. Έτσι, μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά ένα κομμάτι της κουλτούρας και της παράδοσης των Πορτογάλων».
Στέλλα Κουτούβαλη, Β’ τάξη:«Ο τελευταίος σταθμός του ταξιδιού μας αφορούσε στην φημισμένη πόλη-λιμάνι Πόρτο. Η πρώτη μας δραστηριότητα εκεί ήταν η επίσκεψη σ’ ένα τεράστιο πάρκο με ζώα και μεγάλη ποικιλία φυτών, το Serralves. Αυτό που μας έκανε περισσότερο εντύπωση εκεί ήταν ένας τεράστιος κορμός δέντρου, τον οποίο είχαν φέρει από τον Αμαζόνιο, και είναι από τους πιο ψηλούς της Γης. Στο πάρκο μάς δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά τη χλωρίδα της περιοχής και να μιλήσουμε με γεωπόνους που εργάζονταν εκεί για τα φυτά που τείνουν να εξαφανιστούν, αλλά και για τις προσπάθειες που κάνουν για τη «διάσωσή» τους. Αφού τελείωσε η ξενάγησή μας στο χώρο του πάρκου, περιηγηθήκαμε στο φημισμένο και κοσμοπολίτικο Πόρτο, με πρώτη μας στάση τον σταθμό των τρένων São Bento, με τα μοναδικά μωσαϊκά από πλακάκια. Γευτήκαμε το φημισμένο γλυκό της περιοχής pasteldenata, ενώ περπατήσαμε κατά μήκος της γέφυρας του Πόρτο θαυμάζοντας από ψηλά την υπέροχη θέα και τον ποταμό Douro. Το Πόρτο είναι σίγουρα μια πόλη που πρέπει να επισκεφτείτε αν βρεθείτε κοντά, και να χαρείτε τα όμορφα αξιοθέατά της».
Αντί επιλόγου, παραθέτουμε τα σχόλια των μαθητών/τριών:
Πάτροκλος Δανιήλ:«Δε θα ξεχάσουμε τη ζεστή κι εγκάρδια φιλοξενία των Πορτογάλων εταίρων μας, καθώς και τη συνεργασία και συμμετοχή των καθηγητών/τριών όλων των σχολείων για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Επίσης, την προθυμία όλων των μαθητών/τριών, την καλή τους διάθεση, το γέλιο και τις στιγμές χαράς και αμηχανίας, αλλά και τη συνεχή διάθεση για επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων και ιδεών. Τέλος, σίγουρα θα κρατήσουμε μέσα στην καρδιά μας το αποχαιρετιστήριο δείπνο κατά τη διάρκεια της απονομής των διπλωμάτων, που ήταν γεμάτο συγκίνηση». Και συμπληρώνουν:«Αν ήταν να περιγράψω αυτό που μου έμεινε με δύο λόγια, θα μπορούσα να πω χωρίς δεύτερη σκέψη πως ήταν μια εμπειρία μοναδική. Από όλο το ταξίδι δε θα μείνει άλλο παρά μόνο θετικές αναμνήσεις, που μακάρι να ζήσω ξανά στο μέλλον!»
Λιάνα Σταυρουλάκη:«Αυτή η εμπειρία ήταν η καλύτερη, γιατί ταξίδεψα με τους φίλους μου κι έκανα και καινούριους εκεί. Θα το ξαναέκανα χωρίς δεύτερη σκέψη!»
Στέλλα Κουτούβαλη:«Το ταξίδι στην Πορτογαλία με το πρόγραμμα Erasmus+ ήταν μια πανέμορφη εμπειρία, η οποία θα μας μείνει αξέχαστη. Για πάντα θα θυμάμαι τον σταθμό των τρένων στο Πόρτο, την ψηλή γέφυρα στον ποταμό Douro, τα αξιοθέατα της Λισσαβόνας, το σχολείο που μας φιλοξένησε και φυσικά την καλή παρέα με τις καθηγήτριές μας!».
Δήμητρα Καρρά:«Ήταν μια μοναδική εμπειρία για όλους μας που θα μας μείνει αξέχαστη. Περάσαμε υπέροχα!»
Αλεξάνδρα Καρρά:«Ήταν από τις καλύτερες μέρες της ζωής μου. Περάσαμε υπέροχα και θα μας μείνουν αξέχαστες αναμνήσεις από αυτήν την εκδρομή. Ήταν πραγματικά τέλεια!»
Prince Kumar:«Δε θα μπορέσω να ξεχάσω εκείνες τις όμορφες στιγμές που πέρασα σε πόλεις που μου φάνηκαν παράδεισος μαζί με τους φίλους μου και τους υπέροχους καθηγητές μου. Θέλω να το ξαναζήσω!»
Χρυσούλα Λεμπιδάκη:«Ήταν μια υπέροχη εμπειρία με πολύτιμες και αξέχαστες αναμνήσεις!»
Τους μαθητές και τις μαθήτριες της Β’ και Γ’ τάξης, συνόδευσαν οι καθηγήτριες Καλαμπούνια Ασπασία και Χρονάκη Χριστίνα, υπεύθυνη του προγράμματος.
Χριστίνα Χρονάκη
Εκπαιδευτικός 5ου Γυμνασίου