Το νέο σχολείο και οι σχολικοί κήποι

Συνέχεια της εκδήλωσης του Σχολικού Μουσείου στην Αμνάτο, αλλά και του σχετικού άρθρου στα Ρεθεμνιώτικα Νέα (1-9-24) του Χάρη Στρατιδάκη καταθέτω μια σημαντική μαρτυρία για το Νέο Σχολείο.

Οι πρωτοποριακές ιδέες του J. Dewey, Kerschestainer, (Βλ. Πρακτικά του Ινστιτούτου Εκπ/σης 7^Ο Συν.) βρήκαν έδαφος και στον τόπο μας και διώχτηκαν όπως ήταν φυσικό, από την άρρωστη συντήρηση της εποχής.

Παραπέμπω στο διαδίκτυο για ενημέρωση σχετική.

Στο χωριό Άγιος Κωνσταντίνος ο αδελφός της μάνας μου Στέλιος Μανούσακας εμπνεόμενος από τις αρχές του Νέου Σχολείου Εργασίας έκανε με μεγάλη επιτυχία εφαρμογή των ιδεών αυτών.

Στη δεκαετία του ΄30 ο Παύλος Σπανδάγος ήθελε να πουλήσει ένα χωράφι, άκρη του χωριού, περίπου 2 στρέμματα. Ο δάσκαλος επενέβη και τον παρακάλεσε να δωρίσει το χωράφι στο σχολείο. Πράγματι, αυτό έγινε. Ο δάσκαλος αμέσως το χωράφι αυτό το έκανε σχολικό κήπο. Έβαλε αντλία στο πηγάδι, δημιούργησε παρτέρια για τις ομάδες των μαθητών, φύτεψε δέντρα. Κατασκεύασε με πλάκες λίθινες έδρα και καθίσματα μαθητών. Ένα σχολείο μέσα στη φύση και στη ζωή.

Με βάση το ημερολόγιο του θείου μου, το οποίο θα καταθέσω, – τιμής ένεκεν στο Σχολικό Μουσείο -, τις μαρτυρίες της μητέρας μου και όσων μαθητών ζουν ακόμη αναφέρω το παρακάτω περιστατικό.

Απροειδοποίητα ο Επιθεωρητής Θεοφανόπουλος πήγε στο χωριό για να επιθεωρήσει τον δάσκαλο. Βρήκε το σχολείο κλειστό. Πληροφορήθηκε ότι ο δάσκαλος με τους μαθητές, βρισκόταν στον κήπο. Πήγε και σταμάτησε έξω από την πόρτα παρακολουθώντας τη διαδικασία της διδασκαλίας. Ύστερα από αρκετή ώρα, άνοιξε την πόρτα και μπήκε μέσα. Τον καλωσόρισαν και ο δάσκαλος του πρότεινε να μεταβούν στο σχολείο για να επιθεωρήσει.

Ο Επιθεωρητής απάντησε ότι η επιθεώρηση έγινε. Έδωσε συγχαρητήρια σε όλους και αναχώρησε.

Ύστερα από λίγο καιρό το Σχολείο και ο δάσκαλος βραβευτήκαν από την Ακαδημία Αθηνών.

Καθ΄ όλη την διάρκεια της ζωής του, ο Στέλιος Μανούσακας βρισκόταν σε πολιτικό διωγμό. Αδελφός του ήταν ο Αντιστασιακός Γιάννης Μανούσακας.

Το αρχείο του δασκάλου θα το καταθέσω επίσης για διάσωση στο μουσείο, αφού το ιστορικό αυτό σχολείο, έγινε με πρωτοβουλία του δήμου, αποθήκη και η Εκκλησία να αποθέτει τα σκουπίδια και τις σφουγγαρίστρες της. Η δημιουργία του Σχολείου έγινε με πρωτοβουλία κάποιου Τούρκου Αγά! Υπάρχει έγγραφη μαρτυρία.

Η Μαρία Μανούσακα σύζυγος του δασκάλου, στη μνήμη του, αποκατέστησε τον τοίχο του κήπου και δημιούργησε το μνημείο πεσόντων δίπλα στο Μουσείο – Στρατώνα, με σχέδια του καθηγητή Μανώλη Ηλιάκη και έργο του Γιάννη Μανούσακα.

Γίνονται συνεχώς προτάσεις προς τον Δήμο να αξιοποιηθεί το ιστορικό σχολείο, όπως επίσης και ο Σχολικός κήπος δείγμα ζωντανό, λειτουργίας του Σχολείου εργασίας. Ο δήμος ως γνωστόν επιμένει να παραμένει ανάλγητος σε ζητήματα πολιτισμού και περιβάλλοντος.

Αναφέρουμε επίσης ότι και στα Ρούστικα υπήρξε Αγροκήπιο και λειτούργησε από τον δάσκαλο Ευάγγελο Ζαμπετάκη πρωτοπόρο του Νέου Σχολείου με τα περίφημα εποπτικά μέσα που κατάφερα να τα ψηφιοποιήσουμε και να τα διασώσουμε.

Το σχολείο δυστυχώς οι αρμόδιοι του Πολιτισμού θέλουν να το κρατούν ως αποθήκη χωρίς αιδώ με τις περίφημες διακηρύξεις των και τα φούμαρα που κατά καιρούς σερβίρουν αφήνοντας κάθε ιστορικό μνημείο στη φθορά της αδιαφορίας που η άγνοια των κρατεί σκόπιμα και μεθοδικά.

Για την ιστορία είχα την μεγάλη τύχη να έχω δάσκαλο μου τον εκατοντάχρονο Bolnof στο Πανεπιστήμιο του Esslingen μαθητή του Spranger, απόστολο του Νέου Σχολείου εργασίας. Καθ΄ όλη τη διάρκεια της διδασκαλικής σταδιοδρομίας μου, εφάρμοσα τις αρχές του Νέου Σχολείου, ακολουθώντας τους δασκάλους μου, στην Ακαδημία, Μανώλη Ζαμπετάκη, Νίκο Πετρουλάκη, Αιμίλιο Καρφόπουλο, επεκτείνοντας τις αρχές του και στην ευρύτερη κοινωνία. Εισάγοντας την Ειδική διδακτική των Μουσείων στο Δημοτικό Σχολείο.