– «Ταξιδεύουμε για να βρούμε καινούργιες χώρες, αλλά τελικά βρίσκουμε τον εαυτό μας…» Πάμπλο Νερούδα
Στην πόλη Lagos της περιοχής Algarve, στη νοτιότερη και πιο ηλιόλουστη περιοχή της Πορτογαλίας, με τον πλούσιο ιστορικό χαρακτήρα και την εντυπωσιακή φυσική ομορφιά, ταξίδεψε μια ομάδα μαθητών και μαθητριών του Πειραματικού Γενικού Λυκείου Πανεπιστημίου Κρήτης με τους καθηγητές και τις καθηγήτριές τους. Το ταξίδι πραγματοποιήθηκε από το Σάββατο 08/03/2025 έως το Σάββατο 15/03/2025, μετά από πρόσκληση του σχολείου Agrupamento de Escolas Gil Eanes του Lagos με αφορμή την υλοποίηση του Προγράμματος Erasmus+ KA122 με τίτλο: “StoryTelling from Homer to Artificial Intelligence“. Από την ομάδα των πέντε εκπαιδευτικών, οι δύο συμμετείχαν σε δραστηριότητεςΠαρακολούθησης Εργασίας (JobShadowing) και οι υπόλοιποι στις δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν με την ομάδα των μαθητών.
Εξαιτίας της μεγάλης απόστασης, των πολλών πτήσεων και των εναλλαγών στα μέσα μεταφοράς, η ομάδα παρέμεινε την πρώτη μέρα (Σάββατο 8/3/2025) στη Λισαβόνα, όπου είχε την ευκαιρία να περπατήσει στην εντυπωσιακή Πλατεία Εμπορίου (Praca do Comercio), να περιηγηθεί με tuctuc στην Alfama, το ιστορικό κέντρο της πόλης, και να θαυμάσει τη θέα της από ψηλά. Μια εξαιρετική εμπειρία ήταν επίσης η παρακολούθηση μιας ζωντανής μουσικής παράστασης Fado, της παραδοσιακής μουσικής της Πορτογαλίας, από τοπικούς καλλιτέχνες στο κέντρο της Λισαβόνας.
Την Κυριακή (09/03/2025) μετά από ταξίδι περίπου τεσσάρων ωρών με λεωφορείο η αποστολή έφτασε στον τελικό προορισμό της, το Lagos, και την επόμενη μέρα ξεκίνησε το πρόγραμμα στο σχολείο υποδοχής με τη συμμετοχή τριών χωρών: Πορτογαλίας, Ιταλίας και Ελλάδας.
Την πρώτη μέρα του προγράμματος (09/03/2025) σε αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολείου αρχικάέγινεη παρουσίαση κάθε σχολείου και στη συνέχεια οι παρουσιάσεις – εργασίες σχετικά με το πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, το σχολείο του Λάγκος της Πορτογαλίας «αφηγήθηκε» δημιουργικά έναντοπικό θρύλο του 15ου αιώνα σχετικά με την εξαφάνιση του βασιλιά DonSebastian, το Πειραματικό Λύκειο Ρεθύμνου, «αφηγήθηκε» μια βιωματική εμπειρία από το ναυάγιο του πλοίου «Ηράκλειο» το 1966 και τέλος το σχολείο της Ιταλίας «αφηγήθηκε» προσωπικές ιστορίες των μαθητών – μελώντης ομάδας. Στη συνέχεια οι ομάδες μεταφέρθηκαν στο γυμναστήριο του σχολείου, όπου υλοποιήθηκαν IceBreaking δραστηριότητες και δραστηριότητες δεσίματος της ομάδας (εκμάθηση παραδοσιακών χορών, παιχνίδια κτλ.)
Παράλληλα, η ομάδα των καθηγητών που μετακινήθηκαν για Παρακολούθηση Εργασίας ξεναγήθηκε στους χώρους του σχολείου και επισκεφθηκε την ειδική τάξη, όπου ενημερώθηκε λεπτομερώς για τις μεθόδους συμπερίληψης μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.Έγινε, επίσης,ανταλλαγή ιδεών και καλών πρακτικών σχετικά με τις διδακτικές δραστηριότητες και την άτυπη/ μη τυπική μάθηση που προσφέρεται στο σχολείο.
Η δεύτερη μέρα (10/03/2025) περιελάμβανε επίσκεψη στο «Μουσείο Ανακαλύψεων και Επιστημών». Εκεί, μέσω διαδραστικών εργαλείων και εκθεμάτων παρουσιάστηκε η ιστορία των υπερπόντιων εξερευνητικών ταξιδιών. Παρουσιάστηκαν επίσης συστήματα πλοήγησης και επικοινωνίας και διάφορα μέσα ναυσιπλοΐας. Οι μαθητές φαντάστηκαν ότι ήταν θαλασσοπόροι του 15ου και 16ου αιώνα και ανασύνθεσαν την αφήγηση ενός τέτοιου ταξιδιού, μέσα από το ημερολόγιο μιας μέρας ενός θαλασσοπόρου.
Στο πλαίσιο της Παρακολούθησης εργασίας οι οι εκπαιδευτικοί παρακολούθησαν τον τρόπο με τον οποίο το πορτογαλλικό εκπαδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει τις ομαδικές εργασίες (π.χ. εργαστήρια, επιτόπια εργασία) και τις προκλήσεις (συγκρούσεις, διαφορετικότητα, λήψη αποφάσεων, ανάληψη πρωτοβουλιών, επίλυση προβλημάτων) που ανακύπτουν καθημερινά στη σχολική ζωή.
Την τρίτη μέρα του προγράμματος (11/03/2025) όλοι οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν μια ξενάγηση στην πόλη του Λάγκος με τίτλο “Lagos and Arts” μέσα από φωτογραφίες και βίντεο (Virtual tour) από έμπειρο ξεναγό – ιστορικό. Η ξενάγηση περιελάμβανε σημεία ενδιαφέροντος μέσα στην πόλη του Λάγκος. Μνημεία που δημιουργήθηκαν 6.500 χιλιάδες χρόνια πριν (The menhir of Cabeca do Rocha), και άλλα από την περίοδο των ανακαλύψεων 15ος – 16ος αιώνας (King D. Manuel)και της Αναγέννησης του 16ουαιώνα (San Sebastian). Ιδιαίτερα εντυπωσιακό ήταν ένα γλυπτό της σύγχρονης εποχής που αναφέρεται στην εποχή των ανακαλύψεων και δείχνει πόσο μικρός φαίνεται ο άνθρωπος μέσα στην απεραντοσύνη του κόσμου. Επίσης παρουσιάστηκαν και άλλες μορφές τέχνης που αναπτύχθηκαν στην ευρύτερη περιοχή όπως η τέχνη του Μπαρόκ (17ος – 18οςαι.), η Στρατιωτική Τέχνη (Coastal Fortresses), η παραδοσιακή τέχνη, οι δημόσιες και αστικές τέχνες, οι τοπικές παραδοσιακές τέχνες (καλαθοπλεκτική και κέντημα) αλλά και η τοπική κουζίνα.
Την ίδια μέρα οι εκπαιδευτικοί της ομάδας που συμμετείχε στο πρόγραμμα Παρακολούθησης Εργασίας είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μέσα στην τάξη ένα πρόγραμμα για τον ενεργό πολίτη (citizenship). Οι καθηγητές αυτοί, επίσης, παρακολούθησαν το πώς διδάσκεται το μάθημα της Φιλοσοφίας και της Ιστορίας στα πορτογαλικά σχολεία. Μέσω της παρατήρησης μπόρεσαν να μάθουν νέες τεχνικές διδασκαλίας από καθηγητές του σχολείου, εμπλουτίζοντας τις δικές τους ικανότητες και μεθόδους. Μέσα από έναν εποικοδομητικό διάλογο και τη διάδραση με τους συναδέλφους τους της Πορτογαλίας, αντάλλαξαν ιδέες και εμπειρίες, καλές πρακτικές και ήρθαν σε επαφή με καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας.
Η τέταρτη μέρα (12/03/2025) περιελάμβανε Εργαστήριο Τέχνης. Η ομάδα (οι μαθητές/ -τριες και όλοι οι εκπαιδευτικοί αυτήν τη φορά) επισκέφτηκε το Laboratorio des Activitades Criativas (LAC), χώρο όπου θα γινόταν το εργαστήριο. Επρόκειτο για ένα κτήριο πρώην φυλακών. Αφού έγινε η σχετική ξενάγηση, παρουσιάστηκαν δείγματα αστικής τέχνης (Urban Art), δηλαδή γκράφιτι. Στη συνέχεια οι μαθητές και οι μαθήτριες εργάστηκαν πάνω στο γκράφιτι ενός γνωστού καλλιτέχνη, του Fidor, και προσπάθησαν να το ερμηνεύσουν. Κλήθηκαν να δημιουργήσουν σύντομες αφηγήσεις εμνευσμένες από αυτό, αφού πρώτα απάντησαν ομαδικά σε ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τις λειτουργίες της τέχνης και ειδικότερα πώς αυτή προβάλλει διάφορα κοινωνικά προβλήματα και πώς μπορεί να εμπλέξει τους κοινωνούς της σε δράσεις ενεργής πολιτειότητας. Παράλληλα, ενθαρύνθηκε ο σεβασμός της διαφορετικότητας στην πολιτιστική έκφραση, η γνώση του τοπικού πολιτισμού – κληρονομιάς – παραδόσεων και η κατανόηση του ρόλου της τέχνης και του πολιτισμού ως τρόπου θέασης και διαμόρφωσης του κόσμου.
Την πέμπτη και τελευταία μέρα οι μαθητές/ -τριεςσυγκεντρώθηκαν στη βιβλιοθήκη του σχολείου, όπου χωρισμένοι σε ομάδες έφτιαξαν video – αφηγήσεις, στις οποίες είχαν αποτυπώσει τις εμπειρίες που έζησαν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους στο Λάγκος. Τα video αποτύπωναν όλα όσα βίωσαν αλλά και τις φιλίες που δημιούργησαν. Παράλληλα, στη βιβλιοθήκη λειτουργούσε και μια έκθεση καλλιτεχνικού βιβλίου, όπου κάποιος μπορούσε να θαυμάσει τις εντυπωσιακές, γεμάτες φαντασία δημιουργίες των μαθητών. Τέλος, σε πανηγυρικό κλίμα δόθηκαν οι Βεβαιώσεις Παρακολούθησης του προγράμματος σε όλους τους συμμετέχοντες, ως ενθύμιο μιας ανεπανάληπτης εμπειρίας.
Όμως το ταξίδι στο Λάγκος περιελάμβανε και διάφορες άλλες δραστηριότητες, όπως επισκέψεις σε μουσεία, σε κάστρα, στην εντυπωσιακή εκκλησία του Αγίου Αντωνίου, βόλτες στα πλακόστρωτα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης, αλλά και μια υπέροχη βόλτα κατά μήκος της «Praia Dona Ana» με τους επιβλητικούς σχηματισμούς τεράστιων βράχων. Επισκεφτήκαμε επίσης στην κοντινή πόλη Φάρο, γευτήκαμε την παραδοσιακή κουζίνα και τις τοπικές λιχουδιές και φτάσαμε ως το τέλος του κόσμου – όπως πίστευαν κάποτε – στο Ακρωτήριο Sagres. Ήταν ένα ταξίδι αξέχαστο γεμάτο γνώσεις, εμπειρίες, συνεργασίες και νέες φιλίες.
Στην κινητικότητα συμμετείχαν οι μαθητές/-τριες: Δεληγιάννη Σμαράγδα, Μαραγκάκη-Σωτηροπούλου Σμαράγδα-Μαρίνα, Μιχελιουδάκη Βασιλική, Σάμιος Μάρκος, Σηφακάκη Ειρήνη και οι συνοδοί εκπαιδευτικοί: Δεικτάκη Αναστασία, Λουλούδης Ηλίας, Πολάκη Μαρία. Οι εκπαιδευτικοί που έλαβαν μέρος στην Παρακολούθηση Εργασίας: Μανιουδάκη Μαρία, Μπεϊκάκη Κασσάνδρα
Για το Πειραματικό Λύκειο
Η Υπεύθυνη επικοινωνίας του Προγράμματος: Μπεϊκάκη Κασσάνδρα
