Η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας για το Ρέθυμνο και η συνεργασία επιστημόνων, ακαδημαϊκών και αυτοδιοίκησης για τη διαμόρφωση άμεσων, αποτελεσματικών και μεθοδευμένων δράσεων στο δρόμο για την πράσινη ανάπτυξη, συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον της εσπερίδας με τίτλο «Σχεδιάζοντας μία πόλη κλιματικά ουδέτερη – Ρέθυμνο 2030», που πραγματοποιήθηκε στο Ωδείο Ρεθύμνου χθες το απόγευμα.
Η παρουσίαση του έργου CO2 PACMAN, που είναι ένα βιωματικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα, η αξιοποίηση του οποίου, στοχεύει στην ευαισθητοποίηση των πολιτών για την πράσινη ανάπτυξη και την υιοθέτηση ενός υγειούς προτύπου σκέψης, δράσης, νοοτροπίας και καθημερινότητας, έγινε από τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης, Θ. Τσούτσο και τον αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος, Ν. Ξυλούρη. Παρόντες ήταν, μεταξύ άλλων, οι δήμαρχοι Ρεθύμνου και Ανωγείων, Γιώργος Μαρινάκης και Σωκράτης Κεφαλογιάννης, οι αντιπεριφερειάρχες Γιάννης Αναστασάκης και Μιχάλης Βάβμουκας, ο πρόεδρος του ΟΑΚ, Θοδωρής Νίνος, οι αντιδήμαρχοι Ρεθύμνου, Γιώργος Σκορδίλης, Στέλιος Σπανουδάκης, Νεκτάριος Παπαδογιάννης, o πρόεδρος του λιμενικού ταμείου, Βασίλης Θεοδωράκης, η επικεφαλής της αντιπολίτευσης του δήμου, Ειρήνη Κουτσαλεδάκη, ο πρόεδρος της Ν.Ε του ΤΕΕ Ρεθύμνου Σπύρος Καλησπεράκης, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνης, Μανόλης Τσακαλάκης, ο πρώην αντιδήμαρχος, Τάσος Παπαδουράκης.
Το έργο στοχεύει στη στήριξη της ενεργειακής αυτονομίας και της κλιματικής ουδετερότητας σε νησιωτικές περιοχές της Μεσογείου, με πεδίο εφαρμογής στην Κρήτη και συγκεκριμένα το Ρέθυμνο, την Κροατία και την Ιταλία.
Η συνεργασία του δήμου Ρεθύμνης με το CO2 PACMAN θέτει τη βάση για την υλοποίηση των στόχων της ενεργειακής αυτονομίας και της κλιματικής ουδετερότητας νησιωτικών περιοχών όπως το Ρέθυμνο και κατ’ επέκταση την Κρήτη.
Συμμετέχοντες και συνεργάτες από πανεπιστήμια και χώρες του εξωτερικού έδωσαν το παρών, καταθέτοντας τις απόψεις τους, προτείνοντας λύσεις και κυρίως ακούγοντας τις τοποθετήσεις των τοπικών συντονιστών. Το CO2 PACMAN έχει πεδίο εφαρμογής στις νησιωτικές περιοχές της Μεσογείου, όπως η Κρήτη, η Κροατία και η Ιταλία, αποδεικνύοντας ότι τα κοινά μας προβλήματα οφείλουν να μας ενώνουν, οδηγώντας μας στη δημιουργία γεφυρών επικοινωνίας και αλληλοϋποστήριξης. Το φαινόμενο της κλιματικής κρίσης μας επηρεάζει όλους και η χάραξη κοινής πορείας προς τον αναπτυξιακό ορίζοντα κρίνεται απαραίτητη.
«Οι δράσεις να έχουν κοινό χαρακτήρα και κατεύθυνση»
Το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης έχει αναλάβει κεντρικό ρόλο στο έργο, συνεισφέροντας με εξειδικευμένη τεχνογνωσία στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των δράσεών του. Η συμμετοχή του στο CO2 PACMAN συνδέεται άμεσα με την ενίσχυση της εργαλειοθήκης βιώσιμου ενεργειακού σχεδιασμού (Sustainable Energy Planning toolbox-COMPOSE toolbox), η οποία αναπτύχθηκε από την ομάδα του εργαστηρίου προκειμένου να ενισχύσει τις τοπικές αρχές στην μετάβασή τους προς κοινότητες χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Ο Θεοχάρης Τσούτσος, καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης δήλωσε: «Έχουμε την τιμή να οργανώσουμε εδώ ένα τριήμερο εργαστήριο στο Ρέθυμνο, στο πλαίσιο ενός ανταγωνιστικού ευρωπαϊκού προγράμματος που είμαστε περήφανοι που το έχουμε εδώ και λέγεται CO2 PACMAN. Είναι ένα πολύ εντατικό τριήμερο για εμάς, έχουμε μαζί μας εκπροσώπους από επτά χώρες, πάνω από 30 άτομα, επίσης ανθρώπους από ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και άλλα. Κεντρικό σημείο η κλιματική ουδετερότητα των νησιών. Θέλουμε να συζητήσουμε όχι τόσο το επιστημονικό κομμάτι σήμερα, γι’ αυτό περιμένουμε και τον κόσμο, αλλά να ακούσουμε τους κορυφαίους και τους πλέον αρμόδιους από το νησί μας γύρω από τα διάφορα θέματα. Έχουμε εκπροσώπους από τον τουρισμό, από τον οργανισμό ανάπτυξης Κρήτης, δύο αντιπεριφερειάρχες μαζί μας, εκπροσώπους από το βιομηχανικό και το εμπορικό επιμελητήριο».
Τη διαθεσιμότητα λύσεων απέναντι στην κλιματική κρίση επεσήμανε ο κ. Τσούτσος: «Πρέπει να ανοίξουμε το διάλογο πάλι για την κλιματική ουδετερότητα και την αλλαγή. Το Ρέθυμνο είναι ένας προνομιούχος δήμος, έχουν γίνει αρκετά πράγματα, αλλά χρειαζόμαστε πολύ περισσότερα και κυρίως να μπορέσουμε να συντονίσουμε μία κοινή κατεύθυνση των δράσεων μας. Σήμερα το πρωί θα δούμε μαθητές και θα συζητήσουμε μαζί τους κάποια καινούργια εργαλεία που θα φτιαχτούν στο πλαίσιο του προγράμματος. Μετά θα δούμε τους συμμετέχοντες και από το δήμο και από την περιφέρεια και, τέλος, θα επισκεφτούμε την τελευταία μέρα συγκεκριμένες τεχνικές εγκαταστάσεις για να δούμε όσο μπορούμε και να προσφέρουμε τεχνικές λύσεις. Λύσεις υπάρχουν, απλώς πρέπει να συμφωνήσουμε στο κοινό μας όραμα και στις ενέργειες που απαιτούνται για να το υλοποιήσουμε».
Τέλος, ο εκπρόσωπος του πανεπιστημίου της Σιένα στην Ιταλία, καθηγητής Σιμόνε Μπαστινόνι υπογράμμισε: «Το έργο CO2 PACMAN αφορά στην απανθρακοποίηση των νησιών στην Ευρώπη. Πρέπει να χτίσουμε αλληλεπίδραση με τους κατάλληλους παράγοντες από την αγορά και τους λήπτες αποφάσεων, ώστε να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα για την απανθρακοποίηση. Θέλουμε να διαμορφώσουμε το νησί που θέλουμε να δούμε και θα επικοινωνήσουμε και με τους σπουδαστές που θα έχουν ειδικά εργαλεία και με τους αρμόδιους για να δώσουμε κάποιες λύσεις. Θα έρθουμε ξανά πάλι του χρόνου με πιο ώριμες λύσεις».
Το CO2 PACMAN, συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg Euro MED, αναδεικνύει βιώσιμες ενεργειακά λύσεις για τα νησιά της Ευρώπης, με χρήσιμα εργαλεία για την εκτίμηση του οικολογικού αποτυπώματος και το σχεδιασμό πολιτικών και μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, και φιλοδοξεί να συνδιαμορφώσει κατάλληλες λύσεις για τη μετάβαση σε κλιματικά ουδέτερες πόλεις και νησιωτικές περιοχές, μέσω της ενεργής συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας. Στην ομάδα του CO2 PACMAN συμμετέχουν 10 συνεργαζόμενοι φορείς (αναγνωρισμένα πανεπιστήμια, δημοτικές/περιφερειακές αρχές, κέντρα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί) από επτά ευρωπαϊκές χώρες: Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Ελλάδα, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία και Κύπρος. Στόχος της συνεργασίας αποτελεί η πράσινη μετάβαση από μια θεωρητική έννοια σε μια απτή πραγματικότητα.
«Το Ρέθυμνο είναι ο τόπος αναφοράς της συγκεκριμένης δράσης
O Γιώργος Μαρινάκης, δήμαρχος Ρεθύμνης, αναφέρθηκε στη σημασία του προγράμματος CO2 PACMAN στην ακριβή καταγραφή και μέτρηση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, εναποθέτοντας την εμπιστοσύνη του στις νέες γενιές: «Στην ουσία πρόκειται για μία σύμπραξη πανεπιστημιακών, επιστημονικών και λοιπών φορέων και της αυτοδιοίκησης, πάνω στη γενικότερη αγωνία που έχουμε, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου, λόγω της κλιματικής κρίσης. Πρέπει να εξετάσουμε το πως μπορούμε να ενσωματώσουμε νέα εργαλεία και νέες μεθοδολογίες ώστε να κερδίσουμε και το μυαλό των πολιτών μας. Πέρα από τις πολιτικές στρατηγικές και τα έργα υποδομών, απαιτούνται και είναι και προαπαιτούμενα. Χρειάζεται αλλαγή και της νοοτροπίας των κατοίκων. Αυτό το εργαλείο το οποίο δημιουργείται είναι καινοτόμο, έξυπνο και πιστεύω και αποτελεσματικό, θα μπορούμε να μετράμε κάθε τι που κάνουμε, πόσο λιγότερο ή περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα παράγουμε. Βιωματικά μέσα από το παιχνίδι «Pacman», θα μπορεί ο καθένας ενήλικας ή ανήλικος να διαπιστώνει τις επιπτώσεις που έχουν οι ατομικές και ευρύτερες συμπεριφορές πάνω στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Είναι πολύ σημαντικό που στην πόλη μας έχουν έρθει εκπρόσωποι από επτά χώρες να συζητήσουν μαζί με τους τοπικούς φορείς, όχι μόνο της αυτοδιοίκησης, αλλά και του επιστημονικού και του επιχειρηματικού κόσμου το θέμα αυτό. Χαίρομαι που επιλέχθηκε το Ρέθυμνο, μία πόλη που έχει κάνει πολλή μεγάλη πρόοδο και έχει πολλή μεγάλη εξέλιξη και συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Η πόλη είναι ο τόπος αναφοράς αυτής της συγκεκριμένης δράσης. Ελπίζω όλοι να φύγουμε σοφότεροι, με την έννοια να φύγουμε περισσότερο προβληματισμένοι και να μπορούμε να κρατήσουμε την αγωνία μας και δώσουμε αυτά τα εργαλεία στα νέα παιδιά, τα οποία εγώ πραγματικά εμπιστεύομαι την τύχη του πλανήτη μας, γιατί εμείς οι μεγάλοι δεν τα έχουμε καταφέρει καλά».
Παράλληλα, ο δήμαρχος πρόσθεσε: «Το οικολογικό αποτύπωμα του Ρεθύμνου, μας απασχολεί έντονα, εδώ και δεκαετίες. Για’ αυτό και εντάξαμε στο στρατηγικό μας σχεδιασμό πολιτικές και σχέδια δράσης που επιδιώκουν τον μετριασμό του ανθρακικού αποτυπώματος και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η οποία σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και ειδικά στη χώρα μας λόγω της γεωμορφολογίας της, εκδηλώνεται με έντονα χαρακτηριστικά που προοιωνίζονται επικείμενες φυσικές καταστροφές με έκταση, ένταση και συχνότητα, δύσκολα προβλέψιμες. Ήδη βιώνουμε παρατεταμένες περιόδους υψηλών θερμοκρασιών στον αέρα και το νερό, αντιμετωπίσαμε τον κίνδυνο της λειψυδρίας, τις επιπτώσεις των καυσώνων, των πυρκαγιών και των πλημμυρών. Πέραν όμως των διεθνών και εθνικών στρατηγικών σχεδίων και δράσεων, η κάθε περιφερειακή ενότητα και ο κάθε Δήμος ξεχωριστά, υιοθετούν τις δικές τους πράσινες πολιτικές».
Μέχρι το 2030 αναμένονται κινήσεις και βήματα στο δρόμο για την πράσινη ανάπτυξη, όπως δήλωσε ο κ. Μαρινάκης: «Έχουν μπει κάποια όρια από τη σύμβαση των Παρισίων το 2015, ότι πρέπει το 2030 να έχουμε εκπληρώσει συγκεκριμένους στόχους. Δεν είναι εύκολο και ιδίως στο θέμα των απορριμμάτων δεν είμαι αισιόδοξος και δεν ευθύνονται οι πολίτες εδώ τόσο πολύ, όσο οι πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί και η μεθοδολογία που έχει ακολουθηθεί. Είναι μία διαρκής διαμαρτυρία της τοπικής αυτοδιοίκησης και μία διεκδίκηση επιτέλους κάποια πράγματα να τα δούμε με άλλο μάτι, όχι τιμωρητικό αλλά πραγματικά επί του πεδίου, για να μπορούμε όχι μόνο να νομοθετούμε, αλλά και αυτά που νομοθετούμε να είναι υλοποιήσιμα και αποτελεσματικά».
«Η αλλαγή της προσωπικής μας στάσης προϋπόθεση για την κλιματική ουδετερότητα»
Ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος, Νίκος Ξυλούρης, επαίνεσε την πρωτοβουλία των διοργανωτών τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι: «Πρόκειται για μία πρωτοποριακή πρωτοβουλία στην Κρήτη και μπράβο στο Ρέθυμνο που συμμετέχει σε αυτή τη διαδικασία, γιατί η βιώσιμη ανάπτυξη με προοπτική στον τόπο μας δεν νοείται αν δεν αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση, την κλιματική αλλαγή που είναι στην πόρτα μας. Άρα πρωτοβουλίες, τοποθετήσεις, μελέτες και δράσεις που να στοχεύουν σε αυτή την κατεύθυνση οφείλουν να επαινούνται και βέβαια η περιφέρεια Κρήτης είναι εδώ για τις μελέτες για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο που ήδη βλέπουμε και ζούμε τις συνέπειές του. Θεωρώ ότι η καλή προετοιμασία θα μας δώσει καλή προοπτική για το μέλλον, για το 2030 ή το 2050 που είναι το μεγάλο ορόσημο».
Με τη σειρά του, ο Γιάννης Αναστασάκης, αντιπεριφερειάρχης Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Κινητικότητας Κρήτης, σημείωσε την ανάγκη για ατομική ευθύνη και προσωπική βελτίωση της καθημερινότητας μας : «Έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα αναφορικά με την κλιματική αλλαγή, θεωρούμε ότι όλοι οι φορείς της Κρήτης, μαζί με την περιφέρεια πρέπει να κάνουν, ό,τι περνάει από το χέρι τους, ώστε να συνεισφέρουν στους μεγάλους στόχους της κλιματικής ουδετερότητας της Κρήτης και για να μιλάμε πιο απλά, ώστε να γίνει η προσαρμογή της Κρητικής κοινωνίας στην κλιματική κρίση πιο ομαλή. Για να έχουμε τύχη την επόμενη μέρα, είναι προϋπόθεση να κάνουμε αλλαγές σε προσωπικό επίπεδο. Τις επόμενες δεκαετίες θα αναθεωρηθεί όλο το μοντέλο ζωής ώστε να προσαρμοστούμε σε κάτι που θα έχει μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και θα είναι περισσότερο κλιματικά ουδέτερο. Οι τομείς προτεραιότητας στην Κρήτη είναι ο τουρισμός, ο αγροτικός τομέας, ο οποίος είναι η βάση όλων των επόμενων ενεργειών και της αναπτυξιακής διαδικασίας και βέβαια η κοινωνική ευαισθητοποίηση, η αλλαγή της προσωπικής στάσης κάθε πολίτη που έχει πάρα πολύ μεγάλη αξία σε αυτήν τη δύσκολη εξίσωση που θα προσπαθήσουμε να επιλύσουμε».
