Της ΜΑΡΙΑΣ ΤΣΟΥΚΝΑΚΗ*
Ίσως να ήταν, κάποτε. Πριν μετατραπεί σε μια κατεξοχήν τουριστική πόλη στην οποία οι πολίτες της ζουν σε ρυθμούς εργασιακής εξουθένωσης για επτά τουλάχιστον μήνες εξυπηρετώντας έναν τεράστιο αριθμό επισκεπτών. Το ίδιο και η περιφέρεια της πόλης, τα χωριά της, οι κωμοπόλεις και οι οικισμοί. Τι θέση άραγε έχει ο πολιτισμός σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Μας ενδιαφέρει μόνο αν μετατραπεί κι αυτός σε τουριστικό προϊόν; Θα γίνει άραγε έτσι πιο αποδοτικός; Θα συνεισφέρει επιτέλους κι αυτός στην οικονομία;
Και γιατί δεν μας αρκεί το ιδιαιτέρως επιτυχημένο δρώμενο του καρναβαλιού, που γεμίζει την πόλη με επισκέπτες και καταναλωτές εφήμερης διασκέδασης και τις τσέπες πολλών επαγγελματιών για τρεις τέσσερις μέρες; Γιατί δεν μας αρκεί που μαζευόμαστε και φτιάχνουμε άρματα; Τι άλλο θέλουμε;
Θέλουμε πολλά, οραματιζόμαστε και αξίζουμε ακόμα περισσότερα τα οποία και θα διεκδικούμε πάντα.
Η πόλη κι ο δήμος μας έχει να επιδείξει ένα μεγάλο εύρος ταλαντούχων ανθρώπων και καλλιτεχνικών ομάδων που μοχθούν, με αυταπάρνηση σχεδόν, ώστε να παράγουν πολιτισμό και να προσφέρουν αισθητική καλλιέργεια στους πολίτες όλων των ηλικιών. Θεατρικά, χορευτικά και μουσικά σχήματα κάθε χρόνο ανεβάζουν παραγωγές υψηλού επιπέδου, ομάδες ανθρώπων και σύλλογοι δημιουργούν φεστιβάλ, εικαστικές εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, συνέδρια τέχνης και πολιτισμού, σεμινάρια κι επιμορφώσεις. Κι αυτό είναι ιδιαιτέρως θετικό. Εκείνο όμως που δεν ενθαρρύνει καθόλου όλη αυτή τη δημιουργική ενέργεια των πολιτών είναι οι υπάρχουσες ακατάλληλες και ανεπαρκείς υποδομές και η χαμηλή οικονομική υποστήριξη από τις αρχές καθώς και η έλλειψη οράματος για τον πολιτισμό.
Η πόλη μας και η περιφέρειά της πάσχει σε μεγάλο βαθμό από σωστά διαμορφωμένους χώρους, ενώ όσοι υπάρχουν είναι σχεδόν ακατάλληλοι, ελλιπέστατοι και αφημένοι στο έλεος του χρόνου και της φθοράς. Ενδεικτικά θα αναφερθώ στο Σπίτι του Πολιτισμού, όπου το υποτιθέμενο θέατρο είναι κατάλληλο ίσως για διαλέξεις και θέατρο δωματίου αλλά διόλου για παραστάσεις μεγαλύτερων αξιώσεων. Ο δε εκθεσιακός χώρος δεν πληροί τις προϋποθέσεις για σωστή ανάρτηση των έργων με αποτέλεσμα να φθείρεται μονίμως η τοιχοποιία, ενώ ο φωτισμός είναι απαρχαιωμένος και ελλιπής.
Επιπλέον είναι δυστύχημα για την πόλη μας να μην έχει μια σύγχρονη θεατρική σκηνή, που θα μπορεί να φιλοξενεί παραστάσεις θεάτρου, χορού αλλά και μουσικής με τον ενδεδειγμένο τρόπο. Είναι κρίμα να προαναγγέλλεται η δημιουργία ενός τεράστιου συνεδριακού κέντρου κι όχι ενός μεγάλου πολιτιστικού κέντρου, ανοικτού για τους πολίτες του δήμου μας, που θα προσφέρει όλες τις υλικοτεχνικές υποδομές για καλλιτεχνικές δράσεις αξιώσεων. Μάλλον αυτό που φαίνεται να ενδιαφέρει περισσότερο τις αρχές του τόπου είναι να προσελκύσουν επαγγελματίες και επενδυτές μέσω συνεδρίων εξυπηρετώντας και πάλι τις απαιτήσεις του οικονομικού λόμπι από το να δημιουργήσει χώρους πολιτισμού, οι οποίοι και θα αποτελέσουν σημαντική παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
Ως Λαϊκή Συσπείρωση απαιτούμε και θα πραγματοποιήσουμε μια λεπτομερής καταγραφή όλων των χώρων που σήμερα βρίσκονται σε εγκατάλειψη, ώστε να αξιοποιηθούν κατάλληλα και να δώσουν νέα πνοή για τον πολιτισμό. Ενδεικτικά αναφέρω το εγκαταλελειμμένο πάρκο 1-2-3 στα νότιο τμήμα του κάστρου, το πέτρινο θέατρο στα Πευκάκια, το Κέντρο Νέων και κυρίως τον θεατρικό χώρο που διαθέτει, τον χώρο που στέγαζε τον ΕΟΜΜΕΧ, τα βιομηχανικά κτίρια όπου στεγαζόταν η Ένωση στον Κουμπέ, το μισοτελειωμένο υπαίθριο θέατρο στην Επισκοπή, το επίσης αγνοημένο και στα χαρτιά χαρακτηρισμένο ως μουσείο βελανιδιάς στον Κάστελο και πολλά άλλα.
Απαιτούμε επίσης μεγαλύτερη και πληρέστερη οικονομική υποστήριξη για τις καλλιτεχνικές ομάδες που θα περιλαμβάνουν κι άλλες δαπάνες πέραν των εντύπων και του φωτισμού, όπως τα κοστούμια και η σκηνογραφία, την δωρεάν παραχώρηση των υφιστάμενων χώρων σε όλες τις καλλιτεχνικές δράσεις που γίνονται από τους δημιουργούς της Κρήτης, την δημιουργία μια νέας καλλιτεχνικής επιτροπής από επαγγελματίες της τέχνης και του πολιτισμού που θα ξαναδώσει ζωή σε θεσμούς όπως το Δημοτικό θέατρο, το Αναγεννησιακό φεστιβάλ, αλλά και που θα προτείνει και θα στηρίξει νέους θεσμούς που έχουν να κάνουν με άλλες μορφές τέχνης, όπως ο χορός, η μουσική, ο κινηματογράφος.
Απαιτούμε διαφάνεια στις δαπάνες και μια δίκαιη απονομή κονδυλίων. Να γνωρίζουμε τι ποσά προορίζονται για τον πολιτισμό και πως διατίθενται. Απαιτούμε διάχυση των καλλιτεχνικών δράσεων στους οικισμούς που ανήκουν στον δήμο μας και που θα εμπλέκουν τους κατοίκους τους. Θέλουμε να δούμε τα μουσεία και τους χώρους πολιτισμού να γεμίζουν με μικρούς μαθητές, να υπάρχουν δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα και σύνδεση των σχολείων όλου του δήμου με την τέχνη και τον πολιτισμό. Θέλουμε να χρηματοδοτούνται επαρκώς όλοι οι χώροι πολιτισμού του δήμου μας ώστε να μπορούν απρόσκοπτα να επιτελούν το έργο τους. Θέλουμε τα μουσεία να ανοίξουν τους χώρους τους στους τοπικούς δημιουργούς και να μην περιορίζονται σε μερικές εκθέσεις, υψηλού μεν επιπέδου, αλλά που δεν φτάνουν στον πολίτη, δεν συνομιλούν μαζί του. Θέλουμε να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι καλλιτέχνες που ζουν και δημιουργούν εδώ και να τους δίνεται η δυνατότητα να εκφραστούν και παράγουν το έργο τους.
Εν κατακλείδι θέλουμε την τέχνη και τον πολιτισμό να ανθούν, να υπολογίζονται ως σημαντικό κεφάλαιο για την καλυτέρευση της ποιότητας ζωής, να γίνουν και πάλι ένας από τους βασικούς πυλώνες της κοινωνίας και να μην αντιμετωπίζονται ως διακοσμητικά ή ψυχαγωγικά συμπληρώματα. Θέλουμε την τέχνη και τον πολιτισμό για όλους τους πολίτες και όχι για μια ελίτ ή για τους άμεσα εμπλεκόμενους. Θέλουμε ζωντανούς, διαδραστικούς δημόσιους χώρους με ελεύθερη πρόσβαση στους πολίτες, ευκαιρίες εκπαίδευσης στην τέχνη για όλους και σύνδεση της καλλιτεχνικής ζωής και δημιουργίας με την εκπαιδευτική κοινότητα.
Στις εκλογές της 8ης Οκτωβρίου στηρίζουμε την Λαϊκή Συσπείρωση για μια κοινωνία όπου στο κέντρο θα είναι οι ανάγκες των πολλών κι όχι τα συμφέροντα των λίγων, όπου η φωνή μας θα ακούγεται, όπου θα μας ενδιαφέρει περισσότερο η ουσία από την βιτρίνα και το θεαθήναι. Γιατί η τέχνη και ο πολιτισμός δεν είναι γκαλά, χαιρετούρες και φλας, ούτε διακόσμηση σε αστραφτερά σαλόνια και ψυχαγωγικά δρώμενα αλλά κινητήριος δύναμη για κριτικά σκεπτόμενους πολίτες, για την καλλιέργεια του πνεύματος και της ευαισθησίας.
* Η Μαρία Τσουκνάκη είναι εικαστικός, θεατρολόγος, αφηγήτρια-Υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την παράταξη «Λαϊκή Συσπείρωση
