Τρεις γυναικείες μορφές του Ρεθύμνου που άφησαν στίγμα στην ιστορία με την κοινωνική τους προσφορά

Ανάδειξη της ισχυρής παρουσίας της γυναίκας στην κοινωνία μέσα από το σπουδαίο έργο της Καλλιόπης Γιουλούντα, της Καλλιρόης Παρρέν-Σιγανού και της Έλλης Βότζη

Το πρωτοπόρο έργο τριών εμβληματικών γυναικών του Ρεθύμνου παρουσιάστηκε σε εκδήλωση το απόγευμα της Δευτέρας στον προαύλειο χώρο του ΚΑΠΗ, αναδεικνύοντας την προσωπικότητα, τον δυναμισμό και την παρουσία της γυναίκας κατά τη διάρκεια του 19^ου και του 20^ου αιώνα.

Η Καλλιόπη Γιουλούντα, η Καλλιρόη Παρρέν-Σιγανού και η Έλλη Βότζη αποτελούν σημαντικές προσωπικότητες για το Ρέθυμνο, καθώς με τον δυναμισμό και την αγάπη τους για τον τόπο συνεισέφεραν σε πολλούς τομείς της κοινωνίας, αφήνοντας σημαντικό έργο.

Με τον ισχυρό χαρακτήρα τους, τις πρωτοβουλίες και τη συμβολή τους, οι τρεις γυναίκες αποδεικνύουν τη διαχρονικά ισχυρή θέση της γυναίκας στην πολιτική και κοινωνική ζωή.

Στην εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από το Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών της Κοινωνικής Υπηρεσίας και τη Δημοτική Επιτροπής Ισότητας του δήμου Ρεθύμνης, συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου αποτίνοντας φόρο τιμής στις τρεις σημαντικές γυναικείες προσωπικότητας.

Την προσφορά της Καλλιόπης Γιουλούντα ανέδειξε μέσα από την ομιλία του ο δάσκαλος και ιστορικός ερευνητής Νίκος Δερεδάκης. «Φάρο για τις νεότερες γενιές θα πρέπει να αποτελεί ο βίος της Καλλιόπης Γιουλούντα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Δερεδάκης, καθώς η αγάπη της για τον συνάνθρωπο την «ώθησε» στον εθελοντισμό και τη νοσηλευτική στην εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αψηφώντας τον κίνδυνο. Όπως περιέγραψε ο κ. Δερεδάκης:

«Η Καλλιόπη Γιουλούντα με καταγωγή από το Γιαννούδι του Ρεθύμνου ήταν μια εμβληματική γυναίκα του Ρεθύμνου που η ζωή της, ο βίος της και το τέλος της θα πρέπει να είναι ένας φάρος για εμάς τις νεότερες γενιές. Αψήφησε τον κίνδυνο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ως νοσηλεύτρια βρέθηκε στο στρατιωτικό νοσοκομείο Ιωαννίνων. Στις 20 Απριλίου 1941, τις παραμονές της υπογραφής της παράδοσης της Ελλάδας στη Γερμανία, την ώρα που ήταν μέσα στο χειρουργείο και χειρουργούσαν, μια βόμβα έπεσε στο χειρουργείο παρότι υπήρχαν οι κόκκινοι σταυροί του Ερυθρού Σταυρού. Η βόμβα σκότωσε 57 ανθρώπους, γιατρούς, νοσηλευτές και αρρώστους. Ανάμεσά τους ήταν και η Καλλιόπη Γιουλούντα μόλις στα 30 της χρόνια. Έδωσε τη ζωή της για την ελευθερία που για εμάς σήμερα δεν φαίνεται να είναι ζητούμενο, αλλά θα πρέπει να είναι ένα θέμα το οποίο θα μας απασχολεί, είτε αυτή είναι η ελευθερία του κράτους, είτε μια ελευθερία απόψεων, σκέψεων και θέσεων».

Το σπουδαίο έργο της Καλλιρόης Παρρέν-Σιγανού, μιας εμβληματικής γυναίκας του 19^ου αιώνα, περιέγραψε η η Προϊσταμένη του Τμήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Π.Ε. Ρεθύμνης Καλλιόπη Μαρκάκη, κάνοντας αναφορά στην πολιτική της δραστηριότητα:

«Η Καλλιρόη Παρρέν γεννήθηκε στο Ρέθυμνο. Είναι μια αντισυμβατική προσωπικότητα της εποχής της, μια γυναίκα του 19ου αιώνα η οποία διεκδίκησε πολιτικά δικαιώματα για τις γυναίκες και την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση, όπως επίσης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τιμήθηκε με διάφορα βραβεία, εκπροσώπησε την Ελλάδα στο εξωτερικό την εποχή εκείνη και ήταν η πρώτη γυναίκα που το 1940 – όταν πέθανε – κηδεύτηκε με δημόσια δαπάνη. Ο Κωστής Παλαμάς, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος άφησαν ποιήματα προς τιμήν της και γι’ αυτό είναι πραγματικά μια πολύ άξια δημοσιογράφος, αρθρογράφος, θεατρικός συγγραφέας και πολιτική ακτιβίστρια».

Την ευαίσθητη, κι όμως δυναμική φιγούρα της Ρεθεμνιώτισσας Έλλης Βότζη ανέδειξε ο  ιστορικός ερευνητής Χάρης Στρατιδάκης, περιγράφοντας μια εμβληματική προσωπικότητα που αφοσιώθηκε στη φιλανθρωπία και στον τομέα του αστικού πρασίνου. «Λάμβανε πρωτοποριακές πρωτοβουλίες για την εποχή της» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Στρατιδάκης, καθώς δεν δίσταζε να ακολουθήσει τα όνειρά της.

«Η Έλλη Βότζη δεν θα λέγαμε ότι ανήκει ακριβώς στις εμβληματικές γυναίκες του Ρεθύμνου, ήταν όμως μια προσωπικότητα δυνατή από τις ελάσσονες Ρεθεμνιώτισσες η οποία άφησε εποχή. Σπούδασε με έξοδα ενός ανώνυμου Ρεθεμνιώτη, καθώς η οικογένειά της δεν είχε αυτήν τη δυνατότητα. Ήθελε να σπουδάσει αρχιτεκτόνισσα, τελικά σπούδασε γιατρός και πήρε την ειδικότητα της μικροβιολόγου. Επανήλθε στο Ρέθυμνο και αποφάσισε να μην κάνει οικογένεια, μια εποχή που συνήθως οι σύζυγοι σταματούσαν τις γυναίκες τους από το επάγγελμα, με τη λογική ότι «τι θα πει η κοινωνία» και ότι «ο σύζυγος δεν θα μπορέσει να της διαθρέψει». Είχε δυνατή κοινωνική ζωή παρά του ότι δεν ήταν πλούσια και δεν ευδοκίμησε ιδιαίτερα στο επάγγελμά της, καθώς υπήρχε ήδη αντίστοιχος γιατρός με όνομα στο Ρέθυμνο. Διακρίθηκε σε δύο τομείς, ο ένας ήταν ο τομέας της φιλανθρωπίας, για τον οποίο ανακαλύπτουμε ακόμα και σήμερα συνέχεια πράγματα, και ο δεύτερος ήταν ο τομέας του αστικού πρασίνου. Ήταν εραστής του πρασίνου μέσα στην πόλη σε πολλά επίπεδα και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αντιπροσώπευε στον σύλλογο των φίλων του πρασίνου το σύνολο του πληθυσμό, ήταν μονομελής. Ήταν μια μορφή που είχε σαφής πολιτική ένταξη. Σήμερα, αν και έχει ξεχαστεί γιατί δεν άφησε απογόνους μόνο συγγενείς κάποιου βαθμού, ανακαλύπτουμε συνέχεια το χεράκι της πίσω από πολλά πράγματα, φιλανθρωπίες και από άλλου τύπου πρωτοβουλίες πρωτοποριακές για την εποχή της».

Η εκδήλωση τιμής προς τις τρεις εμβληματικές γυναίκες του Ρεθύμνου που πραγματοποιήθηκε εντάσσεται στις εκδηλώσεις και τις δραστηριότητες που υλοποιεί ο δήμος Ρεθύμνης και η Περιφέρεια Κρήτης με σκοπό την αναγνώριση της συμβολής της γυναικείας προσωπικότητας στην κοινωνία.

Η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου Ρεθύμνης Άννα Ελευθεριάδου – Γκίκα μίλησε για αυτήν την πρωτοβουλία, τονίζοντας: «Είναι η δεύτερη εκδήλωση που κάνει η καινούργια επιτροπή Ισότητας του δήμου μας. Η πρώτη ήταν η συμμετοχή της στη γιορτή της Μητέρας, που παρουσιάστηκε το παραμύθι το Δέντρο της Ισότητας που είχε υιοθετήσει η Περιφέρεια Κρήτης. Σήμερα είναι αμιγώς του δήμου Ρεθύμνης η εκδήλωση, της Επιτροπής Ισότητας σε συνεργασία με το Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών του δήμου μας. Αποφασίσαμε να αναδείξουμε ενδεικτικά – καθώς είναι πάρα πολλές ακόμα – κάποιες γυναικείες προσωπικότητες του Ρεθύμνου που έχουν συμβάλλει στο πέρασμα του χρόνου καθοριστικά και άφησαν ένα στίγμα ποιότητας και προόδου στον τόπο. Είναι λιγάκι στην αφάνεια και δικαιούνται μεγαλύτερη προβολή και μια καλύτερη αναγνωρισιμότητα. Βέβαια για εμένα το πιο σημαντικό είναι να περάσει και στις επόμενες γενιές ότι το Ρέθυμνο, η πόλη των γραμμάτων και των τεχνών, είχε γυναίκες που το πήγαν μπροστά. Η ιδέα για την εκδήλωση είναι παλιά. Είχαμε κάνει πριν από δύο χρόνια μια περιήγηση στην Παλιά Πόλη με αφορμή την ημέρα της Οικογένειας, που ο κ. Δερεδάκης μας έκανε τη χάρη και ξενάγησε οικογένειες, σταματώντας σε σημεία αναφοράς μέσα στην Παλιά Πόλη σε εμβληματικές Ρεθεμνιώτισσες. Ήταν τόσο μεγάλη η επιτυχία της εκδήλωσης με μεγάλη συμμετοχή και τόσο μεγάλος ο ενθουσιασμός των οικογενειών που πήραν μέρος, που αυτό μας έδωσε το έναυσμα να το επαναλάβουμε με αυτήν τη διαφορετική μορφή, δίνοντας μια αγωνιστική νότα για τον ρόλο των γυναικών. «Βουτώντας» στο παρελθόν μπορούμε να χαράζουμε και το μέλλον. Παίρνουμε δύναμη και γνώση, και κυρίως, παίρνουμε κουράγιο σαν γυναίκες να νιώσουμε κρίκοι μιας αλυσίδας προόδου για τον τόπο και για τον κάθε τόπο».