«Η φετινή χρονιά με τους 61 νεκρούς είναι η χειρότερη χρονιά από το 2015 μέχρι σήμερα. Είναι η πρώτη χρονιά που ξεπερνάμε τους 60 από το 2015, όταν και είχαμε 63», τονίζει ο Γιάννης Λιονάκης, πρόεδρος του Εθελοντικού Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων
Χρονιά που σπάει κάθε αρνητικό ρεκόρ μπορεί να θεωρηθεί το 2024, όσον αφορά τους θανάτους από τροχαία ατυχήματα στην Κρήτη, κυρίως νέων ανθρώπων, ένα ζήτημα που απασχολεί το νησί εδώ και πολλά χρόνια, με τα στατιστικά στοιχεία να είναι αποκαρδιωτικά. Συνολικά 61 θάνατοι καταγράφηκαν τη φετινή χρονιά, με τους 26 να αφορούν ανθρώπους κάτω των 24 ετών, όπως ανέφερε μεταξύ άλλων στον ΣΚΑΪ Κρήτης 92,1 και την εκπομπή της Αντιγόνης Ανδρεάκη, ο Γιάννης Λιονάκης, πρόεδρος του Εθελοντικού Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων. «Θα είμαστε μέσα στις πέντε χειρότερες Περιφερειακές Ενότητες της Ευρώπης», σημείωσε ο κ. Λιονάκης, αναφερόμενος στη Δυτική Κρήτη και συγκεκριμένα στους Νομούς Χανίων και Ρεθύμνου, όπου οι νεκροί υπερβαίνουν τους 140 ανά εκατομμύρια κατοίκους, την ώρα που η υπόλοιπη Ευρώπη κυμαίνεται σε μέσους όρους που «αγγίζουν» τους 50 θανάτους.
Η εκπαίδευση και η ανάδειξη της σημασίας της οδικής ασφάλειας από την παιδική ηλικία αποτελούν τις σημαντικότερες λύσεις για τον περιορισμό ενός εκτεταμένου προβλήματος, σε μία κατηγορία που καταγράφουμε πανελληνίως και διαρκώς αρνητικές «πρωτιές». Ανήλικοι που οδηγούν οχήματα, μόνιμες παραβιάσεις του Κ.Ο.Κ. από χιλιάδες οδηγούς και έλλειψη αυστηρών νομοθετικών κυρώσεων προκαλούν συνεχώς ατυχήματα στο οδικό δίκτυο της χώρας, επιβεβαιώνοντας την οδηγική μας ανευθυνότητα, αλλά και την ανάγκη σημαντικών αποφάσεων από την κεντρική διοίκηση, που θα επαναφέρουν τη χώρα κοντά στους ευρωπαϊκούς μέσους όρους και θα γλιτώσουν τις ζωές εκατοντάδων ανθρώπων.
«Νόσος των φτωχών, διασπορά θανάτου και εθισμός στον τροχαίο θάνατο»
Σχεδόν μία δεκαετία πέρασε από την τελευταία φορά που η Κρήτη είχε περισσότερους από 60 νεκρούς σε ένα ημερολογιακό έτος, στατιστικό το οποίο «έσπασε» το 2024, με τη χρονιά να μην έχει ολοκληρωθεί ακόμα, όπως τόνισε ο κ. Λιονάκης στον ΣΚΑΪ Κρήτης: «Η φετινή χρονιά με τους 61 νεκρούς είναι η χειρότερη χρονιά από το 2015 μέχρι σήμερα. Είναι η πρώτη χρονιά που ξεπερνάμε τους 60 από το 2015, όταν και είχαμε 63».
Ως ένα φαινόμενο με διαστάσεις πανδημίας θα έπρεπε να λογίζονται οι θάνατοι από τα τροχαία αν αναλογιστούμε τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, με τον χαρακτηρισμό «νόσος των φτωχών» να αποδίδει και ταξικό πρόσημο στην κατάσταση: «Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μιλάει για την κατάρα των τροχαίων και αναφέρεται στην αντιμετώπισή τους. Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 1.200.000 νεκρούς στην υφήλιο από τροχαία. Ο Π.Ο.Υ. αναφέρεται πρώτον σε μία «νόσο των φτωχών», με χώρες που έχουν χαμηλό γνωστικό και οικονομικό επίπεδο, με κακές υποδομές και εκτιμήσεις της ανθρώπινης ζωής».
Επιπλέον, εφιστάται μεγαλύτερη προσοχή σε περιστατικά με συσσωρευμένους θανάτους, αλλά σαφώς μικρότερη σε μεμονωμένα περιστατικά, γεγονός που ο κ. Λιονάκης αποκάλεσε «διασπορά θανάτου», σημειώνοντας: «Σήμερα στην Ελλάδα έχουμε κατά μέσο όρο τρείς με τέσσερους θανάτους τη μέρα. Αν είχαμε σε ένα μέρος, για δύο μέρες συνεχόμενες από τέσσερις θανάτους θα γινόταν πανικός. Όταν όμως έχεις έναν στο Ρέθυμνο σήμερα, έναν στην Αλεξανδρούπολη και γενικά μία διασπορά δεν τραβάει την προσοχή».
Ως μία μορφή εξάρτησης από τον τροχαίο θάνατο μοιάζει να είναι η τάση των Κρητικών, όχι μόνο στο να προκαλούν και να εμπλέκονται σε τροχαία, αλλά και να μένουν άπραγοι απέναντι στην υιοθέτηση ουσιαστικών αλλαγών, σύμφωνα με τον κ. Λιονάκη: «Το τρίτο στοιχείο είναι αυτό που ονομάζουμε εθισμός στον τροχαίο θάνατο. Αυτή είναι μία κατάρα του Κρητικού πλέον πολίτη και οδηγού, που έχουμε συνηθίσει να απευθύνουμε συλλυπητήρια και λίγη ώρα μετά τον θάνατο δεν κάνουμε τίποτα ουσιαστικό για να αλλάξουμε αυτό που έρχεται».
26 θάνατοι νέων ανθρώπων – μόνο δύο φορούσαν κράνος
Άκρως προβληματική θα έπρεπε να θεωρείται η κατάσταση στη Δυτική Κρήτη, την ώρα που η Ελλάδα θα ξεπεράσει τους 70 θανάτους από τροχαία ανά εκατομμύρια κατοίκων, όπως ανέφερε ο κ. Λιονάκης: «Οι πολίτες, οι αρχές και οι εξουσίες πρέπει κάποια στιγμή να αναρωτηθούν για ποιον άλλο λόγο φέτος έχουμε χάσει στο νησί μας 26 παιδιά, κάτω από 24 χρονών. Εμείς στην Κρήτη αυτήν την ώρα και ιδιαίτερα η Δυτική Κρήτη, το Ρέθυμνο και τα Χανιά υπερβαίνουν τους 140 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων. Αυτό είναι μία τραγωδία, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρώπη πέρσι είχε 51 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων, κατά μέσο όρο, η Ελλάδα έχει 68-69 και θα ξεπεράσει τους 70, γιατί φέτος πανελλαδικά δεν πάμε καλά, αλλά είμαι σίγουρος ότι με βάση αυτού που συμβαίνει σε Ρέθυμνο και Χανιά, θα είμαστε μέσα στις πέντε χειρότερες Περιφερειακές Ενότητες της Ευρώπης. Και θα μας ακολουθήσει η Ρόδος, που έχει μεγάλο πρόβλημα με τις μηχανές τα καλοκαίρια».
Μόνο δύο από τους συνολικά 16 νεκρούς δικυκλιστές φορούσαν κράνος, ο εξοπλισμός του οποίου δίνει έως και 65% παραπάνω πιθανότητες σε κάποιον να ζήσει. Ο κ. Λιονάκης σημείωσε: «Από τους 26 νεκρούς κάτω των 24 ετών στην Κρήτη, οι 16 ήταν με δίκυκλο και μόνο δύο φορούσαν κράνος. Φορώντας κράνος έχεις 65% πιθανότητες να ζήσεις, αλλά το χτύπημα στο κεφάλι είναι το μεγάλο πρόβλημα. Θέλει οργανωμένες προσπάθειες και ψηφίσματα μέσα στη Βουλή και όχι μόνο δηλώσεις. Δεν γίνεται να συνεδριάζουν 17 άνθρωποι στην Μόνιμη Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής και εδώ και 10 χρόνια να μην έχει παρθεί μία απόφαση που να είναι υλοποιήσιμη και να έχει ένα λόγο επιβολής. Η επιτροπή αυτή δεν έχει καμία αποφασιστική αρμοδιότητα, απλά εισηγείται».
Επιπλέον ο κ. Λιονάκης πρόσθεσε: «Υπάρχει χώρα στην Ευρώπη που έχει 21 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων και οι φοιτητές παίρνουν μαθήματα οδικής ασφάλειας με την υποχρέωση να διδάσκουν και να εξαπλώνουν το μήνυμα στον κόσμο. Εδώ είναι αραδιασμένα μηχανάκια έξω από όλα τα λύκεια και τα γυμνάσια της πόλης μας και όχι μόνο, ενώ στην ενδοχώρα θα δεις και φορτηγάκια. Εκεί εξαντλείται όλη μας η προσπάθεια».
«Η οδική ασφάλεια ξεκινάει από τη στιγμή που θα βγει το παιδί από το μαιευτήριο»
Τη σημασία της επένδυσης στην οδική ασφάλεια ήδη από την παιδική ηλικία και εκπαίδευση των νέων γονέων σημείωσε ο κ. Λιονάκης τονίζοντας: «Η εγγονή μου έχει μάθει να μπαίνει στο καρεκλάκι του αυτοκινήτου μόνη της και κουμπώνει τα χεράκια της. Αυτό το παιδί δεν υπάρχει περίπτωση να μπει αργότερα στη ζωή της σε όχημα και να μην φορέσει ζώνη. Η οδική ασφάλεια ξεκινάει από την στιγμή που θα βγει το παιδί από το μαιευτήριο. Πρέπει να ξέρουμε ότι τα παιδιά μας μέχρι τα έξι τους βάζουν όλες τις βάσεις. Η λύση δεν είναι τα πρόστιμα, αλλά η εκπαίδευση του πολίτη. Όλο το έργο είναι στους νέους γονείς. Από τη στιγμή που οι περισσότεροι γεννάνε παιδιά στις ηλικίες 25-45 πρέπει να επενδύσουμε σε αυτά τα χρόνια και να αλλάξει στροφή η γενιά. Αν δεν είχαμε ανθρώπους που έχουν ζήσει στο εξωτερικό και έχουν υιοθετήσει τις συνήθειές τους, ή αν δεν είχαμε χτίσει κανά δύο δρόμους, θα έχουμε πάνω από 2.500-3000 νεκρούς».
Τέλος, με αφορμή την τοποθέτηση καμερών ασφαλείας στην Αττική, ο κ. Λιονάκης αναφέρθηκε σε μία ενδιαφέρουσα διαπίστωση, που προέκυψε μέσα από τις καταγραφές των καμερών, ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα: «Όταν βάλαμε κάμερες στη Γλυφάδα της Αθήνας, μέσα σε μία ημέρα 908 αυτοκίνητα παραβίασαν σηματοδότη στην παραλιακή. Αυτό έφερε πίεση και επειδή υπήρχε η δυνατότητα τοποθέτησης καμερών από την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων ακόμα, θα μπορούσαν να είχαν μπει από τότε. Το Λονδίνο και η Μεγάλη Βρετανία είχαν πέρσι 22,3 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων και εμείς ήμασταν ευχαριστημένοι με 68. Η χώρα μας δηλαδή, αν ήταν Ευρώπη δεν θα ξεπερνούσε τους 140 νεκρούς και εμείς ξεπερνάμε τους 700».
Επιμέλεια: Γιάννης Κωστάκογλου
