Όλοι οι άνθρωποι, σε όλα τα στάδια από τα οποία διέρχεται η ζωή τους από τη γέννηση έως το θάνατό τους, ονειρεύονται και λένε πως παλεύουν για μια καλύτερη για τους ίδιους και για όλους τους άλλους, μια ανθρώπινη ζωή με σεβασμό στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του συνανθρώπου.
Και αγωνίζονται νυχθημερόν, με όλες τους τις δυνάμεις, για να συμβάλλουν σε αυτό, γιατί τίποτα, ακόμα και τα αυτονόητα, δεν είναι δεδομένο, όλα απαιτούν διαρκή και άοκνο αγώνα. Ανεξάρτητα από τις αρχές και τις αξίες και τις ιδέες τους, οι άνθρωποι, είτε φιλελεύθεροι είτε σοσιαλιστές είτε κομμουνιστές, από τα βάθη της καρδιάς τους, λαχταρούν μια αληθινή κοινή υλική πρόοδο και πνευματική ευημερία, που να στηρίζονται στη δικαιοσύνη, στην απονομή του δικαίου και στην τήρηση των κανόνων του, στην ισότητα ευκαιριών και στην ελευθερία για κάθε άνθρωπο στην κάθε του στιγμή όσο ζει, στην άδολη φιλανθρωπία και στην έντιμη συνεργασία. Και τις επιθυμούν σφοδρά, παρά την εξωτερική ανομοιότητα και την ιδεολογική και κοινωνική του καθενός διαφοροποίηση από τους άλλους.
Αυτό, λοιπόν, ενώ περνάνε τα χρόνια και ο άνθρωπος εξελίσσει τα μέσα και τους τρόπους παραγωγής υλικών και πνευματικών αγαθών, μοιάζει αρκετά δύσκολο στις μέρες μας να πραγματοποιηθεί για όσο διάστημα, άθελά μας, ζούμε στην υπάρχουσα ανά την οικουμένη πολιτική, οικονομική και κοινωνική εν γένει κατάσταση· μια κατάσταση, η οποία ανάγει τις ρίζες της στην αδικία και την κατάφωρη και ανερυθρίαστη εκμετάλλευση των πιο αδύναμων κοινωνικών τάξεων από τους κοινωνικοπολιτικά δυνατούς και στην αισχρή βεβήλωση των αξιών και των αγώνων τους. Βέβαια, μερίδιο ευθύνης έχει μεγάλο κι ο καθένας μας, γιατί, παρασυρόμενος από τον εγωισμό του, συνηθίζει να βλέπει τη ζωή αλλιώτικα απ’ τον διπλανό του και να τη θέλει «κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του».
Και όλα ας θεωρηθεί πως οφείλονται στο ότι η ελευθερία, για την οποία από τα αρχαία χρόνια – όπως μας λένε γονείς και δάσκαλοι – ίσαμε τις μέρες μας έχουν χάσει οι πρόγονοί μας και τη ζωή τους ακόμη για να είναι όλοι οι άνθρωποι – μέλη ενός κοινωνικού συνόλου ίσοι και να προκόψει η ανθρωπότητα, σήμερα πλέον, για διάφορους λόγους, έχει καταντήσει μια ανεξέλεγκτη και ατιθάσευτη αλυσίδα στο λαιμό μας στα όρια της σκληροπρόσωπης καταδυνάστευσης των γύρω μας και της αναιδούς καταπάτησης των δικαιωμάτων τους· ο λόγος για μια καταδυνάστευση και λεηλασία, οι οποίες συχνά συναντιούνται κρυμμένες επιμελώς πίσω από λαοφιλή και φιλάνθρωπα προσωπεία και ψεύτικες υποσχέσεις επιτηδείων και πανούργων. Τους λόγους που συμβαίνει αυτό όλοι τους γνωρίζουμε όσο κι αν εθελοτυφλούμε συχνά και θα ήταν κουραστικό και ψυχοφθόρο να τους επαναλάβουμε στο τωρινό σημείωμα.
Έχω για σίγουρο πως καταλάβατε ότι εννοώ εκείνη την ελευθερία, που, στην ιδανική κοινωνία και τις τέλειες χρονικές συγκυρίες, οδηγεί έναν άνθρωπο – μέλος μιας κοινωνίας και μιαν κοινωνία να στέκονται με σεβασμό μπροστά από την ελευθερία και τα δικαιώματα των άλλων όπως ακριβώς στέκονται μπροστά σε όποιον πιστεύει ο καθένας για Θεό του ή στους λαϊκούς ήρωες· την ελευθερία που τους σπρώχνει ν’ απομακρύνονται με φόβο και απέχθεια μακριά από την αδικία όπως ακριβώς αντιδρούν όταν τύχει να πλησιάζει προς το μέρος τους ένα γλοιώδες ερπετό, ένας λαίμαργος γύπας και ένα ενοχλητικό και σιχαμερό παράσιτο.
Δυστυχώς, όμως, στους καιρούς μας, αντίθετα, την ίδια αυτή ελευθερία σώματος, πνεύματος και ψυχής όλοι, κοινωνίες και άνθρωποι, τη λογαριάζουν ως απεριόριστη και ανεμπόδιστη απελευθέρωση από τα δεινά των προηγουμένων γενεών. Αποτέλεσμα; Η επιμήκυνση των δικών τους δικαιωμάτων και η ταυτόχρονη συρρίκνωση των δικών τους υποχρεώσεων έναντι αυτών του όλου της κοινωνίας και των συνανθρώπων μας.
Καιρός, λοιπόν, μοιάζει να ξυπνήσουμε, ν’ αντιληφθούμε τι πραγματικά συμβαίνει κάθε μέρα δίπλα μας. Να σκάψουμε βαθιά μέσα στην ψυχή και στη ζωή μας ο καθένας το δικό του χωράφι αρχικά και κατόπιν όλοι μαζί όλων, να πετάξουμε όλες τις τσίμπλες που δε μας αφήνουν να βρούμε και να ιδούμε επιτέλους φωτεινή χωρίς σκοτάδια, καθαρή από λύματα και μολύσματα την αλήθεια. Και η αλήθεια ποια είναι; Η πραγματική ελευθερία – είτε για προσωπική, είτε για κοινωνική συζητάμε – δεν είναι παιδί του εγωισμού και της αλαζονείας, γεννιέται από την ανιδιοτέλεια και την αλληλεγγύη, έχει αδέλφια την πραγματική ισότητα των πολιτών και – οσάκις είναι στο πλευρό της σύμμαχοι και συναγωνιστές όλοι οι πολίτες σε ένα κοινωνικό σύνολο – θριαμβεύει, με τη δύναμή της και την παρρησία, πάνω στην ορατή και την αόρατη βία των φίλαυτων κρατούντων και πάνω στον κάθε λογής αυταρχισμό και φανατισμό και στην παντός είδους εκμετάλλευση και ιδεοληψία.
Είμαι από τα παιδικά μου χρόνια ένθερμος υποστηρικτής της αληθινής προσωπικής και δημόσιας ελευθερίας χωρίς κανενός είδους βία να τη σκιάζει ή να την καταπιέζει. Και τούτο, γιατί γνωρίζω ότι για όσο βρίσκονται έξω από αυτή την ελευθερία, η δικαιοσύνη, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η ηθική ανύψωση, η υλική πρόοδος και πνευματική ευμάρεια της ανθρωπότητας, της κοινωνίας και των ατόμων θα παραμένουν πάντα μονάχα ένα άπιαστο και απατηλό όνειρο, ένα κάλπικο σύνθημα στα χείλη όλων όσοι προς ίδιον συμφέρον αρέσκονται να χειραγωγούν ανθρώπους και μάζες.
