Το ύδωρ κατά την επίσημη ελληνική γλώσσα την καθαρεύουσα, όπως γνωρίζουμε, είναι το σημαντικότερο μέσο ζωής του ανθρώπου, κάτι που το είχαν επισημάνει οι αρχαίοι μας πρόγονοι και το είχαν συνδέσει με διάφορες θεότητες προστάτιδές του, τις νύμφες που βρίσκονται σε κάθε πηγή νερού (πηγές , πηγάδια, λίμνες, ποτάμια κ.λπ.).
Το νερό ως θεμελιώδες αγαθό, επηρέασε όπως ήταν φυσικό και την αρχαιοελληνική σκέψη, με τους αρχαίους να εκφράζουν φιλοσοφικά τις πεποιθήσεις τους.
Αρχίζουμε πρώτα με τον Θαλή τον Μιλήσιο, ο οποίος ισχυρίστηκε πως το νερό είναι το πρωταρχικό συστατικό όλων των πραγμάτων. Ο Πίνδαρος έγραφε «πως το νερό είναι το καλύτερο απ όλα όσα πίνουμε». Ο Ευριπίδης είπε «Δύο μόνο πράγματα μας χρειάζονται για φαγητό, οι καρποί της Δήμητρας και για ποτό το νερό, αυτά είναι η φυσική τροφή μας». Ακόμη και άλλοι αναφέρθηκαν για την σπουδαιότητα του νερού από την αρχαιότητα.
Όπως είναι γνωστό προϋπόθεση για να ιδρυθεί κάποιος οικισμός και μάλιστα από την αρχαιότητα για κάθε λαό, είναι να έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό, κοντά σε πηγές, ποτάμια και λίμνες. Ενώ στις μέρες μας το νερό αντιμετωπίζεται ως δεδομένο, στην αρχαία Ελλάδα μόνο δεδομένο δεν ήταν, διότι στα κλασικά χρόνια όπου οι πόλεις είχαν μεγαλώσει σε πληθυσμό, εκείνη την περίοδο το νερό ήταν πραγματικά δυσεύρετο. Έτσι λοιπόν φρόντιζαν με διάφορα τεχνητά έργα, να προβαίνουν να ανακαλύπτουν νέες πηγές πόσιμου νερού.
Ο Αριστοτέλης μάλιστα περιέγραφε τη σχέση που θα έπρεπε να έχει μια πόλη με το νερό και πως η πολιτεία όφειλε να το διαχειρίζεται.
Οι Μυκηναίοι προμήθευαν με νερό το παλάτι του Νέστορα μέσω αγωγού, ο οποίος ξεκινούσε από μια πηγή σε απόσταση 1,5 χλμ. μακριά, τεχνολογία που χρησιμοποιούσαν όλα τα μυκηναϊκά κέντρα, διαθέτοντας παράλληλα και υπόγειες δεξαμενές για την αποθήκευσή του.
Αργότερα εμφανίστηκαν τα υδραγωγεία, τα οποία για πρώτη φορά εμφανίζονται στα Μέγαρα, όπου το νερό έφτανε στην πόλη, μέσω ενός υπόγειου συστήματος τροφοδοσίας, το οποίο αφού λάμβανε νερά από δύο υπόγειες πηγές, κατέληγε σε μια εντυπωσιακή κρήνη. Τα υδραγωγεία εξελίχθηκαν τεχνολογικά σε τέτοιο βαθμό που εντυπωσιάζουν ακόμη και σήμερα. Ένα τέτοιο είναι το «Πεισιστράτειο Υδραγωγείο», με μήκος 2,8 χλμ., με πάρα πολλές διακλαδώσεις, κάνοντας χρήση ειδικά κατασκευασμένων πήλινων αγωγών, το οποίο συνέλεγε τα νερά του Υμηττού και των πηγών των Πελασγών, οδηγώντας τα στη πόλη των Αθηνών. Υπάρχουν και άλλα εντυπωσιακά από τεχνητής άποψης υδραγωγεία, όπως το «Ευπαλίνειο Όρυγμα», το σημερινό Πυθαγόρειο στη Σάμο.
Το νερό το πόσιμο δεν υποβάλλετο σε καμία επεξεργασία καθαρισμού και επειδή δεν ήταν το ίδιο παντού το κατέτασσαν ανάλογα με την προέλευση του σε τρεις επιλογές. Η πρώτη επιλογή θεωρούσαν τα νερά που προήρχοντο από πηγές που εντοπίζονταν στα βουνά. Ως δεύτερη επιλογή είχαν τις οποιεσδήποτε άλλες πηγές και ως τρίτη τα νερά των ποταμών, πηγαδιών και των λιμνών.
Εμπειρικά ήξεραν ότι τα στάσιμα νερά εγκυμονούσαν κάποιους κινδύνους και έτσι προέβαιναν σε βρασμό των για να απολυμανθούν. Αυτό το αναφέρει και ο Πλάτωνας, ο οποίος έγραφε «το νερό αν το πιεις άβραστο, είναι βαρύ και δύσπεπτο». Οι αρχαίοι μας πρόγονοι ανεγνώριζαν την τεράστια αξία του, για την συντήρηση της ζωής και κατ επέκταση της υγείας των ανθρώπων.
Επίσης ο Ιπποκράτης υποστήριζε την σημασία του καθαρού νερού, που ανάλογα με την προέλευση του (πηγές, Ορέων, ποτάμια, λίμνες), έπαιζαν σοβαρό ρόλο στην υγεία των ανθρώπων. Παράλληλα ο Αριστοτέλης υποστήριζε ότι το μολυσμένο νερό προκαλεί περισσότερες ασθένειες από ότι το φαγητό.
Το νερό πέρα από τη σημασία του, στη συντήρηση και στην υγεία του, ο Έλληνας στην αρχαία Ελλάδα το προσέφερε και ως ποτό, προσδίδοντας σε αυτό επίθετα που άρμοζαν σε ποτά, παρά του άγευστου και του άοσμού του.
Ολοκληρώνοντας, το νερό αντιμετωπίστηκε και ως εμπορικό αγαθό, καταβάλλοντας κάποιο αντίτιμο αξίας, παρά το γεγονός ότι όλοι οι Έλληνες στην αρχαιότητα, είχαν ελεύθερη πρόσβαση στο πόσιμο νερό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι καθ όλη την αρχαιότητα, το νερό κατά την διάρκεια πολεμικών συγκρούσεων, έκρινε πολλές φορές και το αποτέλεσμά τους.
Πηγές
– Εγκ. BRITANIKA
– Συγγ. Ανδρέου Χάρου
