Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΑΥΡΟΤΣΟΥΠΑΚΗ*
Στην εποχή της εντατικής πληροφόρησης και της ταχύτατης διάχυσης των ειδήσεων, της ανεξέλεγκτης και, συχνά, επιδερμικής κριτικής παρουσίασής τους, κυριαρχούν γεγονότα αρνητικού αντίχτυπου, κραυγάζοντος εντυπωσιασμού ή επιδεικτικής «ελαφρότητας». Γεγονότα που έρχονται και παρέρχονται,που «παρελαύνουν» – στις οθόνες κυρίως – απλά, για να ακουστούν, για να διαδοθούν ως υλικό light «κοινωνικού σχολιασμού», έτσι, για να καλύψουν χρόνο και ανάγκες κενού ουσιαστικού ενδιαφέροντος ή ακόμη και για άλλες ιδιοτελείς σκοπιμότητες. Κάποτε το είδος αυτό της προβολής με την έμφαση στο μη σημαντικό,στο μη ουσιαστικό της πληροφόρησης, παγιοποιείται και δημιουργεί μια μορφή εθισμού σε εκπέμποντες και αποδέκτες, με κυριότερη συνέπεια την άμβλυνση της αξιολογικής εκτίμησης του σημαντικού,όταν αυτό προκύψει, ή στην παράβλεψή του.
Είναι, λοιπόν, αναγκαίο, όταν μέσα στον καθημερινό πληροφοριακό «βομβαρδισμό» προβληθεί μια είδηση με σημαίνοντα κοινωνικό ή ανθρωπιστικό χαρακτήρα, να επισημαίνεται ιδιαίτερα, να σχολιάζεται και να τονίζεται, με την ελπίδα ότι μπορεί ίσως να έχει εποικοδομητική ή παραδειγματική απήχηση. Σε μια εποχή που η πράξη ή η στάση με το θετικό μήνυμα είτε δεν είναι συχνή είτε δεν προβάλλεται επαρκώς, η επισήμανση και η προβολή της, εκτός των άλλων, δημιουργεί την αίσθηση ότι στον κόσμο που ζούμε γίνονται πράγματα,εκδηλώνονται συμπεριφορές που μας επιτρέπουν να αισιοδοξούμε. Και ακόμη, ότι υπάρχουν άνθρωποι, και μάλιστα απλοί άνθρωποι, με υψηλή την αντίληψη του ανθρωπισμού, με αναπτυγμένο το αίσθημα της αλληλεγγύης και της ανιδιοτελούς προσφοράς.
Τέτοια πράξη είναι αυτή του Ευθύμιου Γιαννακάκη από τις Μέλαμπες, που πριν από λίγες μέρες έγινε γνωστή και που αξίζει για τους προαναφερθέντες λόγους να ξανακουστεί και να τονιστεί.
Ο Ευθύμης, συνειδητός πολίτης και έμφυτα φιλάνθρωπος, είναι εθελοντής αιμοδότης και δότης μυελού των οστών. Κάποια στιγμή, τον περασμένο Νοέμβριο, ειδοποιήθηκε από το «Όραμα Ελπίδας», φορέα προσφοράς ιατρικής και κοινωνικής φροντίδας, ότι είναι συμβατός δότης με έναν Γάλλο που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα και τον ρωτήθηκε αν δέχεται να του συμπαρασταθεί προσφέροντας μυελό οστών.
Ο Ευθύμης ανταποκρίθηκε άμεσα. Χωρίς δισταγμό δέχτηκε να προσφέρει τα σωτήρια για τον συνάνθρωπο κύτταρα, υποβάλλοντας τον εαυτό του σε μια ιατρική διαδικασία, την οποία, όσο και αν αυτός με περισσή μετριοφροσύνη υποβαθμίζει, δεν είναι τόσο απλή ούτε εντελώς ανώδυνη.
Η ουσία της πράξης του βρίσκεται καταρχήν στην προθυμία προσφοράς ύψιστης σκοπιμότητας,ανθρωπιστικού περιεχομένου και ανιδιοτελούς αλληλεγγύης, τα οποία μεγεθύνονται ακόμη περισσότερο, καθώς η ευεργετική δωρεά γίνεται σε άτομο άγνωστο, ξένο, άλλης εθνικότητας, άλλου τόπου, χωρίς την προσμονή κάποιας ανταπόδοσης, χωρίς την παραμικρή ιδιοτέλεια.
Λέει ο ίδιος: «Εγώ να σας πω την αλήθεια ήθελα να μην δημοσιευτεί κάτι. Όμως, η αδελφή μου η Αδαμαντία επέμενε πως έπρεπε να βγει προς τα έξω, να δημοσιευτεί για να παρακινηθούν κι άλλοι άνθρωποι. Εντάξει, όλοι μου λένε τα καλύτερα. Όμως το μόνο που μπορώ να τους απαντήσω, ευχαριστώντας τους για τις ευχές τους, είναι πως εάν είναι σε θέση να κάνουν καλό για έναν συνάνθρωπό τους, να μην διστάσουν καμία στιγμή. Που εδώ που τα λέμε δεν έκανα και κάτι. Μία απλή ανθρώπινη πράξη έκανα. Σας επαναλαμβάνω: το θέμα είναι να γίνει καλά ο άνθρωπος. Όλα τα υπόλοιπα μικρή σημασία έχουν».
Εδώ το μεγαλείο της ανθρωπιάς αντιστρέφει τη γνωστή λατινική ρήση «homo hominis lupus» (ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος) σε «homo hominis frater» (ο άνθρωπος για τον άνθρωπο αδελφός), αποδίδοντας την έννοια της πανανθρώπινης αλληλοϋποστηρικτικής αντίληψης, που αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα της ειρηνικής συνύπαρξης των ανθρώπων.
Με τη στάση του αυτή ο Ευθύμης, ένας απλός λαϊκός άνθρωπος από μια περιοχή της αγροτικής υπαίθρου, με παραδοσιακά,βέβαια, τα κοινωνικά αντανακλαστικά της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας, στέλνει μηνύματα μεγάλης ανθρωπιστικής αξίας, που προκύπτουν από την έμπρακτη ανταπόκριση σε σημαντικά ηθικά και κοινωνικά ζητούμενα. Πρόσθετα στοιχεία θετικής αποτίμησης η σεμνότητα και η ταπεινοφροσύνη,με τις οποία αντιδρά στην επιβραβευτική απήχηση που είχε η πράξη του, θεωρώντας την αυτονόητη ανταπόκριση στην ανάγκη του συνανθρώπου.
Τι περισσότερο χρειάζεται για να νιώσομε λυτρωτική ανακούφιση σε καιρούς που πλημμυρίζει η – κάθε είδους – σκοτεινιά γύρω μας και να δυναμώσει μέσα μας η πεποίθηση πως υπάρχουν άνθρωποι, συνθήκη που μας ωθεί να ελπίζομε και να αισιοδοξούμε;
Στον μικρό τελικά κόσμο μας – μικρός αφού ήταν τόσο άμεση η αλληλεπίδραση ανάμεσα στον Ευθύμη, τις Μέλαμπες και στον άγνωστο πάσχοντα κάπου στη Γαλλία – κάποια που θεωρούνται «σπουδαία και μεγάλα» είναι ή μπορεί να είναι «μικρά» μπροστά στη μεγαλοσύνη της ιδέας, του ήθους και της στάσης του απλού ανθρώπου με τη μεγάλη ψυχή.
* Ο Γιώργης Εμμ. Μαυροτσουπάκης είναι φιλόλογος
