Πολιτεία, οικογένεια και σχολείο θα πρέπει από κοινού να δημιουργήσουν ένα νέο σχολικό περιβάλλον για τους μαθητές, καθώς το σημερινό δεν είναι καθόλου ελκυστικό για τα παιδιά. Αυτό τόνισε μεταξύ άλλων ο Συνήγορος του Παιδιού Γιώργος Μόσχος, που βρέθηκε το προηγούμενο διήμερο στο Ρέθυμνο στο πλαίσιο των πανελλαδικών δράσεων και παρεμβάσεων του Συνηγόρου, με στόχο να συνεισφέρει στην αναβάθμιση της ποιότητας των σχέσεων των παιδιών με τους εκπαιδευτικούς και κατ’ επέκταση ολόκληρης της σχολικής κοινότητας.
Το «μουντό» σχολικό περιβάλλον δεν είναι καθόλου ελκυστικό για τους μαθητές. Αντιθέτως αρκετοί από αυτούς γυρίζουν την πλάτη σφυρίζοντας αδιάφορα για το σχολείο και την προσφορά του, καθώς φαίνεται να μην βρίσκουν τίποτα ενδιαφέρον, τίποτα πολύτιμο, τίποτα που να τους γοητεύει και να τους συγκινεί. Και αυτό σύμφωνα με τον κ. Μόσχο έχει ενταθεί δεδομένης της οικονομικοπολιτικής συγκυρίας, καθώς τα παιδιά «βασανίζονται» περισσότερο για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Το σκληρό αυτό περιβάλλον όπως το εισπράττουν αρκετοί μαθητές είναι ικανό ακόμα και να καλλιεργήσει αισθήματα βίας μεταξύ ομάδων παιδιών που την χρησιμοποιούν μονό και μόνο ως μέσο διασκέδασης και ψυχαγωγίας.
Το σχολείο δεν πρέπει να περιορίζεται σε μια αυστηρή διδακτέα ύλη, η οποία αφενός προκαλεί άγχος στους μαθητές δημιουργώντας τους εμπόδια, αλλά θα πρέπει σύμφωνα με τον Συνήγορο του Παιδιού η εκπαιδευτική διαδικασία να γίνει γοητευτική, να εμπνεύσει τα παιδιά και τους καθηγητές τους, ώστε να δημιουργήσουν μια κυψέλη που δεν θα τους μεταδίδει απλά γνώσεις για να πετύχουν σε πανελλαδικές εξετάσεις, αλλά μέσα από μια σχέση εμπιστοσύνης με τους καθηγητές τους θα τους δημιουργεί κίνητρα να το δουν με θετικό μάτι, να νιώσουν τα ίδια τα παιδιά χρήσιμα και να απολαμβάνουν το εκπαιδευτικό βίωμα. «Πρέπει το σχολείο να γίνει το δικό τους σχολείο και όχι το σχολείο των άλλων ή το σχολείο των καθηγητών, και οι σχέσεις εδώ μέσα να είναι σχέσεις που περιέχουν και απόλαυση και ευχαρίστηση», σημείωσε χαρακτηριστικά μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο Συνήγορος του Παιδιού Γιώργος Μοσχος.
Αναλυτικά
«Να γίνουν τα σχολεία πιο ελκυστικά για τους μαθητές»
• Το μοντέλο του σχολικού περιβάλλοντος περιορισμένο αυστηρά στη διδακτέα ύλη, αποθαρρύνει τα παιδιά
• Αναγκαίες οι συλλογικές παρεμβάσεις, οικογένειας-εκπαιδευτικών και πολιτείας για μια δημιουργική και ευχάριστη εκπαιδευτική διαδικασία
Ένα σχολικό περιβάλλον ευχάριστο και ελκυστικό όχι μόνο για τους μαθητές, αλλά και για τους καθηγητές όπου κυρίαρχο στοιχείο θα είναι η επικοινωνία, η εμπιστοσύνη και η δημιουργικότητα και όχι η αυστηρότητα μιας συγκεκριμένης διδακτέας ύλης, είναι αυτό που χρειάζεται να αλλάξει για να μπορέσουν οι μαθητές να νιώσουν χρήσιμοι, ευχάριστοι και να απολαύσουν την εκπαιδευτική διαδικασία που σήμερα για ένα μεγάλο κομμάτι του μαθητικού πληθυσμού είναι από αδιάφορη έως ανυπόφορη.
Αυτό δήλωσε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο κ Γιώργος Μόσχος Συνήγορος του Παιδιού που βρέθηκε το προηγούμενο διήμερο στο Ρέθυμνο και συναντήθηκε με διευθυντές, εκπαιδευτικούς και παιδιά στο πλαίσιο της εκστρατείας ενημέρωσης και επικοινωνίας που πραγματοποιεί ο Συνήγορος σε όλη τη χώρα.
Σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη εξαιτίας της οικονομικοκοινωνικοπολιτικής κατάστασης, ο Συνήγορος του Παιδιού εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχος και προβληματισμένος ακούγοντας τους φόβους και τις αγωνίες μαθητών της Α’ λυκείου του ΕΠΑΛ, που εμφανίζονται απογοητευμένόι από το ρόλο του σημερινού σχολείου. Ζητήματα που έχουν να κάνουν με την επαγγελματική τους αποκατάσταση και το μέλλον γενικότερα ήταν αυτά που κατά κύριο λόγο έθεσαν τα παιδιά στο τραπέζι της συζήτησης με τον κ. Μόσχο. «Γιατί ερχόμαστε στο σχολείο; Γιατί δεν είμαστε στα χωράφια να γίνουμε αγρότες και να νιώθουμε χρήσιμοι», ήταν μερικά μόνο από τα ερωτήματα που οι μαθητές έθεσαν στο Συνήγορο του Παιδιού, αναζητώντας πειστικές απαντήσεις: «Είμαστε σε μια περίοδο που η κοινωνία «βράζει», οι ενήλικες πολίτες προβληματίζονται για την βία, βία ανάμεσα στα παιδιά, γενικότερα για τα πράγματα που δεν λειτουργούν. Σήμερα όπως διαπιστώσαμε στην επαφή μας με τα παιδιά υπάρχουν πολλά πράγματα που τα απασχολούν πίσω από την έννοια της βίας. Και πρόκειται για μια κοινωνική βία. Για παράδειγμα η χρησιμότητα και η προοπτική του σχολείου, προς τα που πάνε, γιατί έρχονται στο σχολείο, πώς μπορούν να νιώσουν νόημα και περιεχόμενο σε αυτό το βίωμα που λέγεται πέρασμα από το σχολείο. Επίσης πως μπορούν να αντιμετωπιστούν οι διαφορετικότητές τους. Διαφορετικότητα στο τι προβλήματα κουβαλάει ο καθένας από την οικογένειά του, τι προσδοκίες και τι αγωνίες έχει για το μέλλον. Ένας αλλοδαπός μαθητής ανέφερε «Το στοίχημα είναι να μπορούμε να αλλάξουμε τους εαυτούς μας». Αυτό το στοίχημα είναι πάρα πολύ δύσκολο και οι εκπαιδευτικοί έχουν περίπλοκο και απαιτητικότατο ρόλο, ιδίως εδώ στα ΕΠΑΛ που έρχονται τα παιδιά με μια αίσθηση ότι είναι χώρος αποτυχίας, ότι χάσανε την ευκαιρία για το ΓΕΝ και φτάσαν0ε στα ΕΠΑΛ. Για να πειστούν ότι έχει νόημα να έρχονται εδώ χρειάζεται να τα εμπνεύσουμε και να τους δείξουμε τους όρους. Κάτι που δεν μπορεί να το κάνει μόνο το σχολείο, όταν η κοινωνία ολόκληρη σε έχει «φορτώσει» με μια αίσθηση αποτυχίας. Είναι πολύ απαιτητικό αυτό».
Ο Γιώργος Μόσχος ξεκαθάρισε πως ο ρόλος του Συνηγόρου του Πολίτη και του Παιδιού είναι συμβουλευτικός και είναι ουσιαστικά ο διαμεσολαβητής μεταξύ της εκπαιδευτικής κοινότητας και του υπουργείου. Είναι η φωνή των παιδιών και των δικαιωμάτων τους, τα οποία μεταφέρονται στα αρμόδια υπουργεία με την ελπίδα αυτά να εισακουστούν και σύντομα να ληφθούν μέτρα που θα ενισχύσουν τόσο τα παιδιά, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον τους, όσο και μέτρα στήριξης και υποστήριξης των εκπαιδευτικών, οι οποίοι με τη σειρά τους αντιμετωπίζουν σειρά προβλημάτων. «Εμείς σαν Συνήγορος του Πολίτη και του Παιδιού, προσπαθούμε να ασκήσούμε επιρροή και στην πολιτική ηγεσία για να πάρει μέτρα στην κατεύθυνση της στήριξης εκπαιδευτικών και μαθητών της βελτίωσης του περιεχομένου της εκπαίδευσης σε πιο απολαυστική, σε πιο συμμετοχική και πιο ελκυστική διαδικασία, αλλά από την άλλη επίσης την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών. Ο λόγος που συναντάμε τους εκπαιδευτικούς είναι για να τους εμψυχώσουμε και θα θέλαμε να στείλουμε ένα μήνυμα που αφορά και στους γονείς και αυτό είναι να πιστέψουμε στο σύγχρονο σχολείο και να το στηρίξουμε και όχι να το αμφισβητήσουμε. Όχι να δείξουμε μόνο τα κακά του. Να δείξουμε τα καλά του. Να επενδύσουμε στις σχέσεις με τους εκπαιδευτικούς. Να δώσουμε την ευκαιρία στο σχολείο να κάνει μια άλλη πρόταση που λείπει από την κοινωνία. Μία πρόταση βιώματος θετικού. Ότι περνάω καλά. Να μη χάσουμε τις εκδρομές. Να μη χάσουμε τις ευχάριστες ώρες. Θέλουμε το σχολείο να περιλαμβάνει θετικά βιώματα για τα παιδιά, έτσι ώστε αυτά, να πιστεύουν στους ενήλικες και να μην μας απορρίψουν συνολικά. Να έχουν εμπιστοσύνη στο δικό μας το ρόλο».
Ο Συνήγορος του Παιδιού Γιώργος Μόσχος, μιλώντας στα «Ρ.Ν.», υποστήριξε πως το πρώτο βήμα είναι το σχολείο να μετατραπεί σε ένα χώρο ευχάριστο και δημιουργικό, ώστε τα παιδία να απολαμβάνουν τις ώρες που περνούν σε αυτό να διασκεδάζουν και να ψυχαγωγούνται δημιουργικά και όχι να βιώνουν το σχολείο ως αγγαρεία. Όπως ανέφερε μάλιστα το γεγονός ότι τα παιδιά δεν βρίσκουν κάτι στο σχολείο με το οποίο να περνούν καλά, τους οδηγεί ακόμα και σε βίαιες συμπεριφορές. «Ο κόσμος ακούει διάφορα από τις τηλεοράσεις για τη βία και τους τσακωμούς στα σχολεία. Όμως μέσα στην τάξη παιδία που προς τα έξω φαίνεται να είναι «κυνηγοί κεφαλών», μεταξύ τους συνεννοούνται. Αυτοί που προς τα έξω μπορεί να φαίνεται ότι θέλουν να διώξουν τους μετανάστες κ.τλ., εδώ μέσα συνυπάρχουν. Και αν τους βοηθήσει κάποιος να συνυπάρξουν καλύτερα και να δώσουν σημασία και νόημα στην οντότητά τους και την ύπαρξη τους, τότε μπορούν να βρουν θετικούς τρόπους συμμετοχής. Θα έλεγα ότι χρειάζεται λιγότερος πανικός για αυτά που φαίνονται άσχημα τσακωμούς κ.τλ, μεγαλύτερη έμφαση στο τι μπορούμε να κάνουμε στην καθημερινότητα των παιδιών και υποστήριξη του έργου των εκπαιδευτικών. Μην αφήσουμε αυτούς τους δασκάλους να παραιτηθούν, γιατί αν παραιτηθούν χάσαμε ως κοινωνία. Η βία είναι αποτέλεσμα της έλλειψης συγκέντρωσης και ενδιαφέροντος σε διαδικασία και αξίες, και η έλλειψη αναγνώρισης ότι έχει νόημα η δική μου παρουσία εδώ. Τα παιδιά που φαίνονται λιγότερο βοηθημένα από τις οικογένειές τους στο να περιμένουν κάτι από το σχολείο, είναι αυτά που προκαλούν με βίαιες συμπεριφορές».
Ο Γιώργος Μόσχος τόνισε την ανάγκη ενός κοινού μετώπου, μιας συλλογικής προσπάθειας της οικογένειας, του σχολείου των παιδιών και των καθηγητών τους με την στήριξη της πολιτείας, ώστε να εμπλουτιστεί το σχολείο και να αποτελεί κέντρο προσέλκυσης του ενδιαφέροντος των παιδιών με δράσεις και δραστηριότητες, που θα τα μορφώνουν αλλά ταυτόχρονα θα τα γοητεύουν και θα τα διασκεδάζουν: «Θα θέλαμε αντί να περιμένουμε απλώς να μιλάμε για θέματα βίας, να μιλήσουμε για το εκπαιδευτικό βίωμα. Για τα όσα περνά το παιδί από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο, να συζητάμε και να μάθουμε στην πράξη τι σημαίνει δικαίωμα, σέβομαι τον άλλο συνυπάρχω. Να κάνουμε το σχολείο λιγότερο εστιασμένο στα μαθήματα, στις εξετάσεις, στην απόδοση και περισσότερο εστιασμένο στο πως είμαι, ποιος είμαι πως συνδέομαι, περνάω καλά; Περισσότερη ουσία στο εκπαιδευτικό βίωμα. Αυτό θέλει πολυποίκιλες παρεμβάσεις. Μαζί με την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών πρέπει και η ύλη να γίνει λιγότερη στα σχολεία και το περιεχόμενο της καθημερινότητας να εμπλουτιστεί με ευκαιρίες που τα παιδιά να λένε ότι «έκανα αυτό και πέρασα καλά». Το σχολείο να γίνει το δικό τους σχολείο και όχι το σχολείο των άλλων, και οι σχέσεις εδώ πέρα μέσα να είναι μια σχέση που έχει μέσα και απόλαυση και ευχαρίστηση. Δυστυχώς οδεύουμε στο η «βία να είναι πλάκα και να το κάνω για να περάσω καλά».