Αν υπάρχει κάτι που χαρακτηρίζει εντονότερα τη χρονιά που αφήνουμε πίσω μας είναι η εξελισσόμενη μάχη ανάμεσα στη δημοκρατία και τον ολοκληρωτισμό. Το 2021 ξεκίνησε με την εισβολή των οπαδών του πρώην προέδρου Τραμπ στο Καπιτώλιο και την απαίτηση να ανατραπεί ο δημοκρατικά εκλεγμένος νέος πρόεδρος των ΗΠΑ. Το «μεγάλο ψέμα» όπως κατ’ ευφημισμό ονομάζεται η προσπάθεια ακροδεξιών κύκλων να καταλύσουν τη δημοκρατία στις ΗΠΑ βρίσκει ακόλουθους. Φαίνεται δε ότι η πανδημία λειτούργησε σαν υλικό ανάφλεξης παγκόσμια.
Τι σχέση μπορεί να έχει ο τύπος με την αμφίεση «ρακούν» που είδαμε πριν ένα χρόνο να οδηγεί αλαλάζοντας τους εισβολείς του Καπιτωλίου με τον δικό μας «θεματοφύλακα» του συντάγματος με το μπουρνούζι; Θα έλεγα μεγάλη! Οι αυτόχθονες ιθαγενείς δεν είναι ελληνικό φρούτο, είναι εισαγόμενο. Όπως τα πραγματικά φρούτα όμως, έτσι και οι «ιθαγενείς» θα ωριμάσουν σε γόνιμο έδαφος, το οποίο φαίνεται η χώρα μας να διαθέτει. Υπερέκθεση στην παραπληροφόρηση των κοινωνικών δικτύων σε συνδυασμό με την αδυναμία κριτικής επεξεργασίας τόσο της πληροφορίας όσο και της πηγής πληροφόρησης, αναδεικνύονται ως βασικές αδυναμίες της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικό το υψηλό ποσοστό των Ελλήνων και Ελληνίδων που δηλώνουν τα κοινωνικά δίκτυα ως κύρια πηγή για την ενημέρωσή τους.
Τελικά η πανδημία δεν κατέδειξε μόνο τα προβλήματα οργάνωσης και στελέχωσης του συστήματος υγείας, αλλά κυρίως τις αδυναμίες της πολιτικής μας οργάνωσης, της ποιότητας της «κουλτούρας» και των διαπροσωπικών μας σχέσεων. Μορφωμένοι άνθρωποι, επαγγελματίες κάθε είδους που πεθαίνουν διασωληνωμένοι έχοντας δώσει προτεραιότητα σε συστάσεις «πνευματικών»…
Τύποι με υπερχειλίζοντα εγωισμό που νομίζουν ότι ο αγώνας κατά της Covid 19 είναι κάτι σαν κοκορομαχία, αλλά είναι οι ίδιοι που εγκαταλείπουν τελικά άδοξα τον κόσμο τούτο, πλήθος ηλικιωμένων που χρειάστηκε να εκφοβιστεί με μηνιαίο πρόστιμο για να φιλοτιμηθεί να εμβολιαστεί μπας και ελευθερωθεί κανένα κρεβάτι και για άλλους ασθενείς στα νοσοκομεία και γονείς που αρνούνται στα παιδιά τους το σχολείο σχεδόν ένα χρόνο τώρα, μαζί με τους κάθε είδους «θεματοφύλακες» και «σταυροτιμητές» σχηματίζουν ένα όχι αμελητέο ποσοστό της κοινωνίας μας. Τέτοια κοινωνία φτιάχνουμε για τα παιδιά μας;
Η μετάλλαξη Ο δείχνει ότι θα συνεχίσουμε για αρκετό καιρό ακόμη αυτό το χορό, ένα βήμα μπρος και δύο πίσω. Ας το πάρουμε απόφαση και ας ανασυντάξουμε δυνάμεις. Καμία πλέον ανοχή σε άτομα που κάποτε θεωρούνταν απλά γραφικά. Είναι επικίνδυνα επειδή πρόκειται για ανθρώπους με ολοκληρωτική νοοτροπία. Ναι, αυτοί που καίνε βιβλία που δεν επικροτούν, που «συλλαμβάνουν» ή μηνύουν εκπαιδευτικούς επειδή επιτελούν το έργο τους, αυτοί που δε στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο γιατί δε συμβιβάζονται με τους σχολικούς κανόνες, αυτοί που βάφτισαν το εμβόλιο, μπόλι… ‘Όλοι αυτοί είναι άνθρωποι επικίνδυνοι, όχι για τις ανοησίες που πιστεύουν, αλλά για τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται. Και εδώ ακριβώς έρχεται η ευθύνη της πολιτείας, γιατί όλοι αυτοί όπως πολύ απλά λέγεται, «βρίσκουν και τα κάνουν». Η ανασύνταξη των δυνάμεων ξεκινάει από την πολιτεία που οφείλει πρωτίστως να λειτουργήσει με τους κανόνες της ως θεματοφύλακας της δημοκρατίας. Καμία ανοχή σε αυτούς που συστηματικά δηλητηριάζουν με τα ψέματα, την παραπληροφόρηση το μίσος και το φανατισμό τη ζωή και τις σχέσεις μας. Επιβάλλεται η αυστηρή τιμωρία τους σήμερα, όχι σε πενήντα χρόνια!
* Η Μαργαρίτα Γερούκη είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Τμήμα Πολιτικών Επιστημών-Πανεπιστήμιο Jyväskylä
