Πέρασαν κιόλας 20 χρόνια από την εκδημία εις Κύριον του αοιδίμου Μητροπολίτη Θεοδώρου.
Κι όμως δεν έχει πάψει η αναφορά στο όνομά του, κυρίως όταν κάποιος καταφέρνει να κερδίσει ακόμα και τους πολεμίους του.
Η δημοσιογραφική σκοπιά μας είχε δώσει την ευκαιρία να τον ζήσουμε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και τα δελτία τύπου που δημιουργούν εντυπώσεις.
Απλά τυχαία γεγονότα μας είχαν φέρει πιο κοντά.
Ο μακαριστός Θεόδωρος ήταν απόλυτα γήινος με όλες τις ανθρώπινες αδυναμίες κυρίως στις γευστικές απολαύσεις αλλά ποτέ δεν το έκρυψε.
Εκεί όμως που τον ένιωθες κοντά στα ανθρώπινα και καθημερινά, ξαφνικά άνοιγε κεφάλαιο σε κάποιο πνευματικό, κυρίως ιστορικό θέμα και σου έδινε την εντύπωση ότι δεν ακουμπά στη γη.
Ακόμα κι ένα απλό καθημερινό γεγονός του έδινε αφορμή να θίξει κάποιο ιστορικό γεγονός και να σε κάνει σοφότερο. Δεν είναι τυχαίο ότι σε αρκετά συνέδρια μας έδωσε καταπληκτικές ανακοινώσεις.
Παράπονο μικρού παιδιού
Όταν ξεκίνησε η διαδικασία της εκλογής Επισκόπου στο Ρέθυμνο, σε κάθε τηλεφωνική επαφή θύμιζε παιδί που το αντιμετώπιζαν με σκληρότητα.
Είχε μια αθωότητα που σου δημιουργούσε την ανάγκη να τον συμπαρασταθείς από ανθρώπινο ενδιαφέρον.
Τώρα που ο χρόνος έχει καταλαγιάσει τα πάθη και ο θάνατος εξωραΐζει εντυπώσεις, τολμώ να κάνω τον συλλογισμό, ότι το τεράστιο πνευματικό ανάστημα του προκατόχου του που ήταν φαινόμενο Ιεράρχου δεν επέτρεπε άμεση αποδοχή κάποιου που είχε και εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα.
Όταν έκτισαν την πόρτα της Μητρόπολης εκείνοι που τον πολέμησαν με πάθος, εκείνος μόνο που δεν έκλαψε σχολιάζοντας το γεγονός. Ούτε μια λέξη μομφής από ότι θυμάμαι. Απορία μόνο σαν να έλεγε «Μα τι έκανα;». Κι έπειτα παρηγορούσε ο ίδιος τον εαυτό του λέγοντας πως ήταν μια ευκαιρία από τον Θεό για να αναλογιστεί τα λάθη του και να γίνει καλύτερος. Μια τιμωρία που του έδινε όμως και την ευκαιρία να αποδείξει πως δεν είναι απόλυτα αυτό που ήθελαν να παρουσιάσουν όσοι τον πολέμησαν.
Σπουδαίο ανθρωπιστικό έργο
Θα είχε περάσει καμιά βδομάδα περίπου από την ενθρόνιση και κληθήκαμε κάποιοι για μια σύσκεψη που θεωρήσαμε πως θα είχε εθιμοτυπικό χαρακτήρα. Αντίθετα μετά την ευλογία του μας ανέπτυξε ένα πλήρες πρόγραμμα κοινωνικών παρεμβάσεων με επίκεντρο την τράπεζα παροχής βοηθείας σε καρδιοπαθή παιδιά.
Θα μου συγχωρεθούν οι παραλήψεις, αφού δεν κάνω παρουσίαση της ζωής και της δράσης του μακαριστού Επισκόπου. Απλά αναφέρομαι σε βιωματικές μνήμες.
Ο μακαριστός Θεόδωρος με βοήθησε να ξεπεράσω το απέραντο κενό μετά την «αναχώρηση» του Τίτου, που είχε καταφέρει να μου ανοίξει δρόμους πνευματικής αναζήτησης. Εκείνος με δίδαξε Ιστορία.
Μια αξέχαστη μέρα
Όταν αποφασίσαμε σαν Σύλλογος Ρεθυμνίων Λογοτεχνών να κάνουμε ένα συνέδριο για τη σύγχρονη ποίηση στο παλιό Πανεπιστήμιο στα Περιβόλια, μας περίμενε μια εξαιρετικά δυσάρεστη έκπληξη.
Ενώ το προεδρείο είχαμε υποδεχθεί μεγάλα ονόματα των Γραμμάτων και της Τέχνης, όπως ο Τίτος Πατρίκιος και ο Αλέξης Μινωτής από το Ρέθυμνο, είμαστε μόνο εμείς του συμβουλίου ο Μητροπολίτης Θεόδωρος και ο Δημήτρης Αρχοντάκης.
Παρακαλούσα ν’ ανοίξει η γης να με καταπιεί. Τι «φιάσκο» ήταν αυτό;
Κάτι ψιθύρισαν Θεόδωρος και Αρχοντάκης και μετά ο μεν Επίσκοπος ανέβηκε στο βήμα ο δε Αρχοντάκης εξαφανίστηκε μυστηριωδώς για καλό βέβαια όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια.
Από το βήμα του ομιλητή ο Θεόδωρος με κοιτούσε με σημασία σαν να με καθησύχαζε.
Άρχισε να μιλά με κείνο το χαρισματικό του ύφος αναφερόμενος στην περίπτωση που πατέρας της Εκκλησίας μιλούσε σε μια αίθουσα έχοντας έναν μόνο ακροατή κι όπως διαπίστωσε αργότερα ήταν κουφός που αναζήτησε θαλπωρή.
Κάθε τόσο το ακροατήριο αντιδρούσε επιβραβεύοντας το χαρισματικό άκουσμα. Η ατμόσφαιρα είχε ζεσταθεί.
Έτσι ο μακαριστός Θεόδωρος, κατάφερε να κερδίσουμε χρόνο σαγηνεύοντας το ακροατήριό του μέχρι που άρχισε να γεμίζει η αίθουσα με Ρεθεμνιώτες. Φαίνεται πως ο Δημήτρης Αρχοντάκης τα είχε καταφέρει να ξεσηκώσει τους αδιάφορους. Μέχρι την δεύτερη εισήγηση είχε συγκεντρωθεί αρκετός κόσμος κυρίως από τους εκπροσώπους της πνευματικής μας ζωής.
Η επιτυχία του συνεδρίου οφείλετο στο Θεόδωρο. Και δεν σταματήσαμε να το θυμίζουμε και να τον ευχαριστούμε.
Πείσμα για την επιτυχία του στόχου
Ήταν τότε που ο μουσικοσυνθέτης μας Μπάμπης Πραματευτάκης είχε ξεκινήσει το ορατόριό του «Ο Θεός Αγάπη Εστί». Είχε κάποια ανασφάλεια δογματική με το τροπάριο της Κασσιανής. Και ζήτησε τη γνώμη του Θεοδώρου για το αποτέλεσμα. Αξέχαστη μένει η αντίδραση του Επισκόπου. Δυο δάκρια που επέτρεψε να κυλήσουν. Και μια ευχή για τη συνέχεια.
Το έργο που κατά θεία οικονομία είχε τελειώσει ο χαρισματικός μας συνθέτης σε δυο μήνες, επρόκειτο να παρουσιαστεί στη Φορτετζα. Ήταν όμως δύσκολο έργο και μόνο η χορωδία του Άρη Λεμεσού θα μπορούσε να ανταποκριθεί. Με τι χρήματα όμως να μετακληθεί το συγκρότημα; Να θυμίσουμε ότι εκείνες τις εποχές οι φορείς δεν είχαν χρηματοδοτήσεις, ούτε χορηγούς. Έμπαινε μπροστά κάποιος κρατικός φορέας κι ο Θεός βοηθός.
Ο μακαριστός Επίσκοπος δεν επέτρεπε ολιγοπιστία κάθε φορά που του λέγαμε ότι μάλλον θα πρέπει να παραιτηθούμε από τις προσδοκίες μας. Ήταν ανένδοτος «Θα τα καταφέρουμε επαναλάμβανε κι αυτό επειδή το θέλουμε πολύ».
Έκλεισε ραντεβού με τον τότε περιφερειάρχη Σταύρο Καμπέλη στο Ηράκλειο. Από την υποδοχή και μόνο καταλάβαμε πόσο εκτιμούσε κι εκείνος τον τότε Ποιμενάρχη μας. Άκουσε το θέμα με προσοχή αλλά σύντομα συνοφρυώθηκε. Είχαν απορροφηθεί τα προγράμματα που θα μας διευκόλυναν. Καμιά διέξοδος. Στην περίπτωση αυτή τι πιο φυσικό να ευχαριστήσουμε για τον χρόνο του τον περιφερειάρχη και να φύγουμε.
Είχαμε όμως μαζί μας το Θεόδωρο. Ζήτησε από τον περιφερειάρχη να μας δώσει τα φώτα της και η αρμόδια υπάλληλος για τα κοινοτικά προγράμματα. Σε λίγο είχε βρεθεί λύση από μια «ουρίτσα» του τότε ΜΟΠ. Και η συναυλία έγινε με απόλυτη επιτυχία. Μας είχε κάνει την τιμή να παραστεί και η τότε υπουργός Πολιτισμού της Κύπρου κ. Κλαίρη Αγγελίδου συνοδεύοντας τη χορωδία. Ήταν μια αξέχαστη βραδιά. Και το Ρέθυμνο δέσποζε στις καλλιτεχνικές στήλες με αφορμή το σπουδαίο αυτό πολιτιστικό γεγονός.
Με την ευκαιρία να σημειώσω ότι το συγκεκριμένο έργο θα είναι σύντομα στην ιστοσελίδα του Πολιτιστικού Ρεθύμνου για να ζήσουν και οι νεότεροι τις μοναδικές εκείνες καλλιτεχνικές στιγμές που είχαμε ζήσει.
Το τάμα που έγινε
Παραμονή που ο μακαριστός Θεόδωρος θα έφευγε για το Λονδίνο, όπου θα έκανε την πρώτη εγχείρηση τηλεφώνησε για να του επαναλάβω τη θαυματουργό παρέμβαση του Αγίου Ραφαήλ στην περίπτωση του παιδιού μου, που ήταν καταδικασμένο από ανίατη αρρώστια, αλλά τα κατέφερε τελικά κι είναι σήμερα μια υγιέστατη κοπέλα.
«Να θυμάσαι, μου είπε, αν επιστρέψω θα κτίσω μια εκκλησία στον Άγιο Ραφαήλ».
Το είπε και το έκανε. Συγκλονισμένος μου είχε διηγηθεί αυτά που του είπε ο γιατρός του μετά την επέμβαση. Σαν να οδηγούσε το χέρι του αόρατη δύναμη κατά τη διάρκεια της εγχείρισης.
Όπως το είχε τάξει το εκκλησάκι του περιμένει πάντα την προσευχή μας στο μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης.
Σ’ αυτό το μοναστήρι που κατάφερε να το αναπαλαιώσει και να γίνει κόσμημα για τον τόπο με πανευρωπαϊκή διάκριση.
Εκεί μόλις τέλειωνε τη διαδικασία της αιμοκάθαρσης γέμιζε ο τόπος από την ιδιαίτερα χαρακτηριστική φωνή του, όταν έψαλε που ευχαριστούσε το δημιουργό μετά τη δοκιμασία του.
Οδύνη στην κηδεία του
Την ημέρα της κηδείας ο τηλεοπτικός σταθμός που εργαζόμουν έκανε απευθείας μετάδοση. Από το σημείο που βρισκόμουν είχαν την ευκαιρία να βλέπω και να σχολιάζω, γιατί πως αλλιώς θα καλύπταμε την μαραθώνια εκείνη σύνδεση;
Ο καιρός ήταν απαίσιος. Ποτέ δεν θυμάμαι να ένιωσα τόσο κρύο στη ζωή μου. Ιδιαίτερα εκείνο το χιονόνερο ήταν μαρτύριο. Αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση ήταν η λαοθάλασσα που είχε κατακλύσει όλη την πλατεία και τα δάκρια που κανένας δεν προσπάθησε να κρύψει. Με ειλικρινή αισθήματα θλίψης το Ρέθυμνο αποχαιρετούσε τον Ποιμενάρχη του.
Ο Επίσκοπος με τους πλέον φανατικούς αντιπάλους κατάφερε να λυγίσει κάθε καρδιά με το χιούμορ, την ανθρωπιά του, τον τρόπο που είχε να προσεγγίζει κάθε άνθρωπο αδιάφορο αν ήταν πλούσιος, εγγράμματος, επιφανής.
Ας μου επιτραπεί να ομολογήσω ότι κάθε φορά που ακούω το Σεβασμιότατο Μητροπολίτη μας κ.κ. Ευγένιο, θα μου θυμίσει αρχικά τον μακαριστό Τίτο που ήταν δεινός χειριστής του λόγου και μοναδικός λεξοπλάστης. Και σε ανύποπτο χρόνο θα με ξαφνιάσει ευχάριστα με το λεπτό χιούμορ του, το ίδιο που χαρακτήριζε το Θεόδωρο. Μια αξέχαστη αλήθεια μορφή της τοπικής Εκκλησίας αλλά τόσο παρεξηγημένης.
