Αγία Γαλήνη 1916: «τα μόνα εν Κρήτη θερμά ιαματικά λουτρά…»

Ο τουρισμός υγείας είναι πολλά υποσχόμενος κλάδος του τουρισμού, στον οποίο οι επισκέπτες μπορούν και μετέχουν σε προγράμματα υγείας που αποσκοπούν στην πρόληψη, θεραπεία ή αποκατάσταση της υγείας τους. Συναντάται με τις εξής εναλλακτικές μορφές:

• Θεραπευτικός τουρισμός, ο οποίος περιλαμβάνει προγράμματα με σκοπό την θεραπεία του ατόμου με αποκλειστικά σύγχρονες μεθόδους.

• Τουρισμός φυσικοθεραπείας, στον οποίο γίνεται εφαρμογή φυσικών μεθόδων θεραπείας.

• Τουρισμός υγιεινής διαβίωσης, όπου τα άτομα ακολουθούν προγράμματα υγιεινής διατροφής, αλλά κάνουν και ασκήσεις, για υγιεινή και φυσική ζωή.

• Τουρισμός ομορφιάς, στον οποίο εφαρμόζονται προγράμματα ομορφιάς και αισθητικής.

• Ιαματικός τουρισμός. Αυτός διακρίνεται:

α) στην Ποσιθεραπεία, που βασίζεται στην πόση ιαματικού νερού, το οποίο έχει συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά,

β) στην Λουτροθεραπεία σε νερά τα οποία πηγάζουν μέσα από πετρώματα της γης, και κατά την διάρκεια της διαδρομής τους αποκτούν πολύτιμα μεταλλικά συστατικά στα οποία οφείλεται και η θεραπευτική τους δράση και

γ) στην Θαλασσοθεραπεία, που γίνεται σε θαλασσινό νερό και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, συμβάλλει στην αποτοξίνωση του οργανισμού. Όταν, μάλιστα, είναι ζεστό «ανοίγει» τους πόρους του δέρματος, ενεργοποιεί την μικροκυκλοφορία των ιστών βοηθά στην αύξηση του μεταβολισμού, συμβάλλει στη βαθιά απολέπιση του σώματος, αποκαθιστά φλεγμονές, δερματολογικά, αναπνευστικά, ορθοπεδικά προβλήματα κά.

Το μοναδικό, και πρώτο ιστορικά, κέντρο Θαλασσοθεραπείας στην Κρήτη, με θερμά ιαματικά λουτρά, ανακαλύψαμε πρόσφατα στο πλαίσιο σχετικής έρευνας. Το κέντρο αυτό άρχισε να λειτουργεί και να φιλοξενεί πάσχοντες, στις 9 Ιουλίου 1916 στην Αγία Γαλήνη, από τον φιλοπρόοδο επιχειρηματία Ματθαίο Μαμαλάκι!!!

Το γεγονός αυτής της ανακάλυψης είναι σημαντικό, όχι μόνο ως ιστορικό εύρημα, αλλά επειδή επιβεβαιώνει την άποψη ότι η μελέτη της ιστορίας, σε πολλές περιπτώσεις, είναι ικανή να δώσει κατευθύνσεις για εγγυημένη πορεία στο μέλλον, καθώς επίσης και ασφαλείς προτάσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη ενός τόπου. Ως τέτοιο αντιλαμβάνομαι και το εν λόγω ιστορικό εύρημα που αφορά στην ύπαρξη και τη λειτουργία θερμών ιαματικών λουτρών στις νότιες περιοχής του δήμου Αγίου Βασιλείου.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσιεύματα στον τοπικό τύπο της εποχής, των αρχών του 20^ου αιώνα, στην Αγία Γαλήνη, ο φιλοπρόοδος επιχειρηματίας παρείχε προηγμένες υπηρεσίες Ιαματικού Τουρισμού αξιοποιώντας τις ιδανικές κλιματικές συνθήκες της περιοχής καθώς και το θαλασσινό νερό.

Παραθέτω τα δημοσιεύματα στην εφημερίδα «Κρητική Επιθεώρηση» τα έτη 1916 και 1918:

Συνέχεια των ευρημάτων αυτών είναι και οι παρακάτω σχετικές λεπτομέρειες: ο επιχειρηματίας Μαθιός Μαμαλάκης, στην εν λόγω επιχείρηση που διατηρούσε, αντλούσε θαλασσινό νερό, το θέρμαινε με τη βοήθεια καυστήρων του παρακείμενου πυρηνελαιουργείου που διατηρούσε ο ίδιος και το παροχέτευε με πίεση σε ειδικά διαμορφωμένους λουτήρες (υδρομαλάξεις) εντός του ειδικά διαμορφωμένου συγκροτήματος- θεραπευτηρίου. Στη διαδικασία ανακύκλωσης του θερμού θαλασσινού νερού πρόσθετε επιπλέον συστατικά, πιθανόν και βότανα της περιοχής. Η ιατρικές υπηρεσίες θεραπείας πραγματοποιούνταν καθ’ υπόδειξιν του Αναστάσιου Δαμβέργη, κορυφαίου καθηγητή της Φαρμακευτικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1857 -1920) με καταγωγή από το Ρέθυμνο.

Είναι πράγματι αξιοθαύμαστο, τόσο το επιχειρηματικό πλαίσιο, όσο και τα αποτελέσματα της επιστημονικής μεθόδου που χρησιμοποιούσε. Θα πρέπει επίσης να αποτελέσει αφορμή για προβληματισμό και εμπέδωση του περιβαλλοντικού θησαυρού που διαθέτει η περιοχή μας, ικανού να συνεισφέρει σε αυτό που λέμε: βιώσιμη ανάπτυξη.

Από στοιχεία της Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής προκύπτει ότι μέχρι το 2025, ο ιαματικός τουρισμός παγκοσμίως πρόκειται να αποτελέσει τη δεύτερη μεγαλύτερη βιομηχανία, μετά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, πρόβλεψη η οποία θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Ο ιαματικός τουρισμός απαιτεί θεραπείες 21 ημερών ανά εξάμηνο, σε ασθενείς αλλά και προληπτικά σε υγιείς ανθρώπους. Εξασφαλίζει επαναλαμβανόμενους τουρίστες, χρηματοδοτούμενους από τα ιδιωτικά και δημόσια ασφαλιστικά ταμεία των ευρωπαϊκών χωρών. Έτσι, όπως γίνεται αντιληπτό, εδραιώνεται το μοντέλο της 12μηνης τουριστικής περιόδου, εξασφαλίζοντας εντυπωσιακά οικονομικά οφέλη.

Όλα αυτά διαμορφώνουν για την Κρήτη, τα νότια παράλια και ειδικότερα για την περιοχή μας, ισχυρή δυναμική ανάπτυξης με την λειτουργία των κέντρων θαλασσοθεραπείας. Ο λόγος δεν είναι μόνο η τεράστια ακτογραμμή, αλλά κυρίως το εξαίρετο βιοκλίμα και η υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και ιώδιο, του θαλασσινού νερού του Νοτίου Κρητικού πελάγους. Έτσι, μπορεί να παρέχονται υπηρεσίες όλου του φάσματος της Ιαματικής Ιατρικής και των εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Σε συνδυασμό δε με την πλούσια πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά, σε ένα εξαιρετικά όμορφο φυσικό περιβάλλον βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης και τη φημισμένη μεσογειακή διατροφή θα μπορούσε να αποτελεί τον ιδανικό προορισμό για τον επισκέπτη αλλά και την καλύτερη επένδυση στο μέλλον της περιοχής μας.

Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης στην προκειμένη περίπτωση, καταρχήν εστιάζεται στην επιστημονική διερεύνηση και στην ενημέρωση των δημοτών. Μετά τον εντοπισμό των ιστορικών ευρημάτων που επιβεβαιώνουν τις δυνατότητες μετεξέλιξης του τουριστικού προϊόντος, θα πρέπει αναζητηθεί κάθε είδους πληροφορία σχετικά με την ποιότητα σήμερα των υδάτων, θαλάσσιων αλλά και αυτών των πηγών της περιοχής μας, σε συνεργασία με το τμήμα Ορυκτών πόρων του Πολυτεχενίου Κρήτης, του Τμήματος Μηχανικών Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος του ΤΕΙ Κρήτης και του ΕΛΚΕΘΕ, ενώ σε συνεργασία με την Ακαδημία Ιαματικής Ιατρικής να αναζητηθούν οι μορφές οι επιχειρηματικές που μπορούν να τα αξιοποιήσουν. Δεδομένης μάλιστα και της πρόσφατης κοινής υπουργικής απόφασης που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 356/Β/7-2-2018) και αφορά στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Κέντρων Θαλασσοθεραπείας στη χώρα μας, το επιχειρηματικό πεδίο πλέον στον τομέα αυτό θα είναι εντελώς ξεκάθαρο και κάθε δράση σχετική, απόλυτα ασφαλής.