Λίγο πριν τις γιορτές του Πάσχα 12 μαθητές από το Γυμνάσιο Ρόζενχαϊμ της Γερμανίας επισκέφτηκαν το Ρέθυμνο, στο πλαίσιο αδελφοποίησης και ανταλλαγής φιλοξενίας μαθητών, με το 1ο Γυμνάσιο Ρεθύμνου.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ανταλλαγής μαθητών μεταξύ των δυο γυμνασίων ξεκίνησε πριν από 12 χρόνια, με αντίστοιχες επισκέψεις και από τις δυο πλευρές. Τη φετινή χρονιά έγινε η αδελφοποίηση των σχολείων, αφ’ ενός επειδή είχαν πλέον ωριμάσει οι συνθήκες και αφ’ ετέρου επειδή άλλαξε ξαφνικά ο νόμος, που αφορά τις ανταλλαγές σχολείων και τις εκδρομές στο εξωτερικό.
«Αδελφοποίηση είναι η προσέγγιση δύο σχολικών κοινοτήτων που επιδιώκουν με αυτό τον τρόπο να λειτουργήσουν με ευρωπαϊκή προοπτική, προκειμένου να αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους και να αναπτύσσουν μεταξύ τους ολοένα στενότερους δεσμούς φιλίας», σύμφωνα με τον Jean Bareth, έναν από τους ιδρυτές του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών (CEMR). Ενώ όσον αφορά τις αδελφοποιήσεις σχολείων ή τάξεων θα μπορούσαμε να πούμε ότι: «Αδελφοποίηση σχολείων ή τάξεων σημαίνει ότι δημιουργούνται οι συνθήκες(δια)σύνδεσης και διαδικτύωσης ανάμεσα σε σχολεία και τάξεις, γεωγραφικά απομακρυσμένα, με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών, τη δημιουργία κοινών εργασιών και τη συνεργατική μάθηση. Η διασύνδεση αυτή μπορεί να γίνει σε εθνικά ή υπερεθνικά πλαίσια για ένα ή για περισσότερα μαθήματα ή για δραστηριότητες πέρα από το αναλυτικό πρόγραμμα».
Ο θεσμός της αδελφοποίησης στην Ευρώπη, έκανε την εμφάνισή του με ένα δυναμικό τρόπο μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και συνεχίζεται αμείωτος μέχρι τις μέρες μας. Οι περισσότερες από τις αδελφοποιήσεις που υφίστανται σήμερα εστιάζουν σε πολιτιστικές δράσεις και σε προγράμματα ανταλλαγών και επισκέψεων νέων. Σε ορισμένες περιπτώσεις ωστόσο η συνεργασία αυτή επεκτάθηκε και σε άλλα πεδία, όπως οικονομικές ανταλλαγές, τουρισμός, επενδύσεις, συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (Cremer et al, 2001).
Ποια είναι όμως τα κυρίαρχα θεματικά πεδία συνεργασίας μεταξύ δύο σχολείων; Ποια είναι τα κίνητρα που οδηγούν δύο σχολεία σε αδελφοποίηση και ποιοι είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες που εμποδίζουν τη συνεργασία αυτή; Ποιες είναι οι επιπτώσεις των αδελφοποιήσεων στην ανάπτυξη, στην ποιότητα ζωής, στην οικονομία του τόπου αλλά και στις αντιλήψεις των ανθρώπων στο τοπικό επίπεδο;
Οι λόγοι για τους οποίους θα ωθούσαν δύο σχολεία σε υπογραφή πρωτοκόλλου αδελφοποίησης είναι ο τρόπος οπτικής κοινών προβλημάτων, όπως είναι οι σπουδές, ο τρόπος διδασκαλίας, η γνωριμία και η προσέγγιση με νέα άτομα με διαφορετική κουλτούρα και νοοτροπία, η προσέγγιση των πραγμάτων ζωτικής σημασίας, όπως είναι η μόλυνση του περιβάλλοντος, ο ρατσισμός, η μετανάστευση και γενικότερα θέματα που πρόκειται να απασχολήσουν οπωσδήποτε τις συγκεκριμένες γενιές στα επόμενα χρόνια άνδρωσης τους, στις κοινωνίες που ζουν. Η αδελφοποίηση των δυο σχολείων είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί ανοίγει νέους ορίζοντες μάθησης στη σχολική κοινότητα με ευρωπαϊκά προγράμματα, κοινή διδασκαλία μέσω ιντερνέτ και πολλά άλλα που έχουν σχέση πάντα με την εκπαιδευτική διαδικασία και τη μάθηση, πράγμα που σίγουρα θα ωφελήσει πολύπλευρα τους μαθητές, όχι μόνο στη μαθητική τους διαδρομή, αλλά και στην μελλοντική τους πορεία στη ζωή.
Σημαντικές είναι οι δυσκολίες αδελφοποίησης μεταξύ δύο σχολείων λόγω της κλασικής ελληνικής γραφειοκρατίας. Σημαντική δυσκολία σίγουρα είναι η αδυναμία οικονομικής συμβολής λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, η ανεπαρκής βοήθεια από το κράτος και την ΕΕ, η έλλειψη ενημέρωσης και σίγουρα η γραφειοκρατία με τους πολύπλοκους και απαιτητικούς κανόνες που αλλάζει κάθε κυβέρνηση, ανάλογα με τα κέφια της. Ενώ η έλλειψη γνώσης για τα συγκεκριμένα προγράμματα πολλές φορές είναι εμφανής από τα αντίστοιχα σχολεία που πιθανόν θέλουν να κάνουν την αδελφοποίηση.
«Τα οφέλη από τέτοιες δράσεις είναι πολλαπλά. Το πρώτο είναι ότι τα παιδιά ξεφεύγουν από το στείρο περιβάλλον του σχολείου, επικοινωνούν με άλλα παιδιά και γνωρίζουν άλλα σχολεία, προγράμματα εκπαίδευσης, εγκαταστάσεις κλπ.». Η αδελφοποίηση ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Τα παιδιά παρουσιάζουν στους μαθητές του άλλου σχολείου στοιχεία της δικής τους παράδοσης, πράγμα που σημαίνει ότι εργάστηκαν εντατικά από την αρχή της χρονιάς. Αναγκάστηκαν να εργάζονται Σαββατοκύριακα λόγω φόρτου μελέτης και φροντιστηρίων και μέσα από τη διαδικασία αυτή έμαθαν να πειθαρχούν, να συνεργάζονται, να έχουν υπομονή και να παρουσιάζουν το αποτέλεσμα της δουλειάς τους όσο γίνεται καλύτερα, όπως φάνηκε στην παρουσίαση που έγινε στο σχολείο σαν πρόβα τζενεράλε για τη Γερμανία. Επίσης οι μαθητές δέθηκαν πολύ με τους υπεύθυνους καθηγητές του προγράμματος, γεγονός που οπωσδήποτε δεν υπάρχει η δυνατότητα και η ευχέρεια να γίνει εύκολα στο σχολείο και μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία ανέπτυξαν ένα τελείως διαφορετικό είδος σχέσης. Τέτοιες εμπειρίες είναι αυτονόητο ότι εξελίσσουν μαθητές και καθηγητές και τους βγάζουν από τη συνήθη σχολική ρουτίνα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην υποδοχή των Γερμανών μαθητών στο 1ο Γυμνάσιο στις 19 Μαρτίου και οι δυο πλευρές τόνισαν τους ιστορικούς και πολιτισμικούς δεσμούς που ενώνουν τους δύο λαούς, καθώς επίσης και τη σπουδαιότητα τέτοιων εκδηλώσεων που αποσκοπούν στην προώθηση των πολιτισμών μας. Η συμμετοχή, η προσέγγιση και η επικοινωνία των μαθητών ανάμεσα στα δύο σχολεία ήταν θετικά και αρκετά έντονη. Χαρακτηριστικό είναι κατά τη διάρκεια της υποδοχής στο 1ο Γυμνάσιο, όταν οι Ρεθεμνιώτες μαθητές ξεκίνησαν να χορεύουν κρητικούς χορούς για το καλωσόρισμα, οι Γερμανοί μαθητές όπως και οι συνοδοί τους ανταποκρίθηκαν αμέσως, συμμετέχοντας και εκείνοι στο χορό! Αναμφισβήτητα, όλοι έδειχναν να απολαμβάνουν την εκδήλωση και όλοι εξέφρασαν τη γνώμη, ότι εκδηλώσεις τέτοιου χαρακτήρα ανοίγουν νέους ορίζοντες και νέες προκλήσεις στους μαθητές, για να ανακαλύψουν νέα καινούρια μονοπάτια πολύπλευρης γνώσης μέσα από διαφορετικές κουλτούρες και γλώσσες.
Οι Γερμανοί μαθητές με τους δυο συνοδούς καθηγητές τους έμειναν για μια εβδομάδα στο Ρέθυμνο, φιλοξενούμενοι αντίστοιχων μαθητών του 1ου Γυμνασίου της πόλης μας. Τους δόθηκε η ευκαιρία να δουν τα αξιοθέατα όχι μόνο της πόλης μας, αλλά και των όμορων νομών, ενώ παράλληλα συμμετείχαν στις ώρες διδασκαλίας των Ελλήνων συμμαθητών τους, έχοντας την ευκαιρία να γνωρίσουν και να ζήσουν από κοντά το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και την ελληνική εκπαιδευτική νοοτροπία γενικότερα. Μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της φιλοξενίας τους στο Ρέθυμνο ήταν η επίσκεψη στο Δημαρχείο του Ρεθύμνου, όπου τους υποδέχτηκε ο αντιδήμαρχος παιδείας κ. Γεωργαλής και είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν για πολλά θέματα με τον δήμαρχο Ρεθύμνου κ. Μαρινάκη.
Οι καθηγητές του 1ου Γυμνασίου που είναι υπεύθυνοι του συγκεκριμένου προγράμματος αδελφοποίησης των δυο σχολείων, ο κ. Γάλλος και η κ. Παπακυρίτση, οι γονείς των Ρεθυμνιωτών μαθητών και οι ίδιοι οι μαθητές φρόντισαν, ώστε η διαμονή των Γερμανών μαθητών να είναι η καλύτερη δυνατή σε κάθε επίπεδο. Το αποτέλεσμα ήταν η ατάκα του Γερμανού συνοδού καθηγητή Γιοχάνες, στην αποχαιρετιστήρια βραδιά προς του Έλληνες συναδέλφους του που τα λέει όλα! «Τοποθετήσατε πάρα πολύ ψηλά τον πήχη και έχουμε πρόβλημα! να δούμε με ποιον τρόπο θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε και να ανταποδώσουμε κι εμείς τουλάχιστον ισάξια στη Γερμανία!». Μια ακόμη απόδειξη ότι ο Έλληνας και δη Ρεθυμνιώτης, παρά την οικονομική κρίση, όταν θέλει και έχει το ανάλογο κίνητρο και την ανάλογη διάθεση, μεγαλουργεί.
Τα ξημερώματα της Τετάρτης 18-4-2018 οι Έλληνες μαθητές με τους συνοδούς τους ξεκίνησαν αυτό που ονειρεύονταν από την αρχή της σχολικής χρονιάς. Ένα ταξίδι σε μια από τις σημαντικότερες χώρες της Ευρώπης σε μαθησιακό, πολιτιστικό και οικονομικό επίπεδο.
Η σχολική κοινότητα του 1ου γυμνασίου και ο σύλλογος των καθηγητών τους εύχεται καλό ταξίδι και καλή επάνοδο στη γενέθλια γη, με την ευχή να αποκομίσουν μόνο θετικά στοιχεία, που θα τους φανούν χρήσιμα στο μέλλον και στην προσωπική τους διαδρομή στη ζωή.
Εκ μέρους του συλλόγου των καθηγητών του 1ου Γυμνασίου
Ο Διευθυντής, Παπαδάκις Ευάγγελος