Με ιδιαίτερη ευκολία μπορεί να διαπιστώσει κανείς σήμερα το διαφαινόμενο πρόβλημα στην επικοινωνία της κοινωνίας μας, και την επίδρασή του στον προφορικό και γραπτό ελληνικό λόγο. Έναν λόγο που τον χαρακτηρίζει η βεβαιότητα μέσα σε συνθήκες αβεβαιότητας, η καταγγελία σε περιόδους που απαιτείται συνεννόηση, η χρήση επιθέτων που διασπούν ακόμα περισσότερο τον εύθραυστο κοινωνικό ιστό.
Δεν είναι μόνο η Βουλή αλλά σχεδόν όλοι οι τομείς της κοινωνικής και πνευματικής δραστηριότητας της πατρίδας μας, που διαποτίζονται από το έλλειμμα του μέτρου και την απώλεια της σύνεσης και της γενναιότητας που αναζητούσε ο Πλάτων. Διάχυτη η αγωνία όλων μας για την υπέρβαση της κρίσης, αφού απουσιάζει μια ουσιαστική συζήτηση σε θέματα αρχών, αξιών και κανόνων, που θα πρέπει να διακρίνει όλους μας και ιδιαίτερα αυτούς που εκπροσωπούν θεσμούς και πνευματικούς φορείς.
Σήμερα, την ώρα που η Ελλάδα θρηνεί ένα νέο ναυτικό δυστύχημα και περισσότεροι νεκροί προστίθενται στο μακάβριο κατάλογο, την ώρα που αναζητείται σύνεση και γενναιότητα. Την ώρα που τα αρνητικά πρότυπα πληθαίνουν και προβάλλονται παντού, τώρα χρειάζεται να μιλήσουμε για αρετή, για αγάπη και ενσυναίσθηση, τώρα χρειάζεται να μιλήσουμε για πρόσωπα που δε συζητάμε στο σύγχρονο σύστημα της ελληνικής παιδείας. Τώρα είναι που πρέπει να μιλήσουμε για την Άλκηστη Αγοραστάκη, τη φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών που χάθηκε μέσα στα κύματα της Φαλκονέρας το πρωί της 8ης Δεκεμβρίου 1966, αφού αφιέρωσε τις τελευταίες ώρες της ζωής της, για να διασώσει αρκετούς από τους τελικά διασωθέντες από το ναυάγιο του οχηματαγωγού με το όνομα «Ηράκλειο». Τα παρακάτω λόγια ανήκουν στον Ακαδημαϊκό Ηλία Βενέζη που στις 28 Δεκεμβρίου 1967 εκφώνησε τον πανηγυρικό λόγο σε ειδική συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών για να τιμήσει την Άλκηστη Αγοραστάκη.
«Μετά πρότασιν της Τάξεως των Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Ακαδημίας και μετ’ απόφασιν της Ολομέλειας, απονέμεται μεταθανατίως το μετάλλιον της Ακαδημίας εις την Άλκηστιν Αγοραστάκη, δια πράξεις εξαιρετικού ηρωισμού και αυτοθυσίας. Η Αγοραστάκη, τελειόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκτιμώμενη τα μέγιστα υπό της κοινωνίας της πόλεως των Χανίων δια το εξαίρετο ήθος της και τον χαρακτήρα της, ευρέθη μεταξύ των επιβατών του οχηματαγωγού “Ηράκλειον” κατά το ναυάγιον αυτού εις τα ύδατα της Φαλκονέρας, την τρομεράν εκείνη νύχτα της 8ης Δεκεμβρίου του παρελθόντος έτους. Παλαίσασα με τα κύματα και αψηφήσασα τον επικείμενον κατ’ αυτής κίνδυνον συνετέλεσε δια των παραινέσεων και ενεργειών της εις την διάσωσιν ετέρων ναυαγών. Εξαντληθείσα, όμως, η ιδία εκ της πολύωρου πάλης προς τα στοιχεία της φύσεως, δεν ηδυνήθη τελικώς να σωθή. Η θυσία της είχε βαθυτάτην απήχησιν εις το λαϊκόν αίσθημα εν Κρήτη και κατέστησεν αυτήν σύμβολον ευψυχίας και σπανίου χριστιανικού αλτρουισμού».
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για την Άλκηστη στον ιστότοπο: http://www.istologos.gr/2008-06-23-10-18-00/2008-06-19-08-50-03/641-alkistisagorastaki#.VKGujf_A4.
Είμαι βέβαιος ότι στη μνήμη σας έχετε και εσείς πολλά τέτοια πρόσωπα. Ας τα προβάλλουμε τους δύσκολους αυτούς καιρούς για να διδάσκουμε τους νέους τι σημαίνει αρετή, σύνεση, ενσυναίσθηση και γενναιότητα. Το χρειαζόμαστε τώρα που αναζητούνται πρόσωπα και αξίες για να οδηγήσουν τη χώρα μας έξω από την πολύπλευρη κρίση.
Πολλές ευχές σε όλους.
*Ο Χρήστος Λιονής είναι καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης