Μπορεί η σημερινή δημοτική Φιλαρμονική να είναι έργο ζωής του Αρχιμουσικού Κώστα Αποστολάκη, κατά γενική ομολογία, αλλά είναι και μια ακόμα μορφή που έχει ταυτιστεί με το ιστορικό αυτό σχήμα: Ο Άκης Πλαΐτης.
Ανδρέας είναι το βαπτιστικό του αλλά για γενιές ολόκληρες Ρεθεμνιωτών είναι ο «Άκης μας», ο Άκης της προσφοράς και της απόλυτης ανιδιοτέλειας.
Η καταγωγή του είναι από το Δοξαρό. Η μουσική ήταν από τις πρώτες του αναζητήσεις εμπειρίας και γνώσης. Όταν τον εντόπισε ο Κώστας Αποστολάκης, που επιδίωκε πάντα το καλύτερο για το δυναμικό της Φιλαρμονικής, ο Άκης έπαιζε ακορντεόν που είχε διδαχθεί από την αξέχαστη Κοκό Λιονή στο Ωδείο Ρεθύμνου. Στη Φιλαρμονική που αμέσως ένοιωσε δεύτερο σπίτι του εκτός από την συμμετοχή του στην ελαφρά ορχήστρα μαθήτευσε στο κλαρίνο και στα κρουστά.
Το 1970 φεύγει για ανώτερες σπουδές στην Αθήνα όπου και φοιτά στο Ελληνικό Ωδείο. Έρχεται όμως η χούντα με την ανάκληση της αναβολής λόγω σπουδών και ανακόπτει την πορεία του. Μέχρι και τη μεταπολίτευση ο Άκης δεν μπορεί να κυνηγήσει το όνειρό του. Στράτευση, ξανά επιστράτευση ξεχάστηκε σε μια καθημερινότητα που δεν του άξιζε.
Στο στρατό βέβαια στη 2η Μεραρχία Εδέσσης, που υπηρετούσε, συμμετείχε και στην μπάντα, όπου έπαιζε κλαρίνο και στην ορχήστρα του στρατού, παίζοντας αρμόνιο και κρουστά. Ένοιωθε όμως ότι κάτι του έλειπε.
Η ζωή τον αποζημίωσε τότε με τη γνωριμία της Όλγας του, το γάμο του και την απόκτηση των παιδιών του. Ένοιωθε ευτυχισμένος αλλά η μουσική του έλειπε. Ήταν κάποια διέξοδος γι’ αυτόν η ενασχόληση με ορχήστρες, συμβάλλοντας και αυτός στην νυχτερινή ψυχαγωγία των Ρεθεμνιωτών που χαρακτήριζε η ευπρέπεια και η ποιότητα αλλά ο Άκης διψούσε για γνώση. Στο μεταξύ διορίζεται στο δημόσιο. Κάνει με συνέπεια το καθήκον του, εκτιμάται από τους προϊσταμένους του και περιμένει την κατάλληλη στιγμή γιατί δεν έχει παραιτηθεί από τα όνειρά του.
Το 1983 έρχεται και πάλι ο Κώστας Αποστολάκης και τον εντάσσει στην ομάδα ανασύστασης της δημοτικής Φιλαρμονικής, οπότε ανοίγει μια πύλη πλέον γι’ αυτόν να προχωρήσει στον υψηλό προορισμό του.
Ένοιωθε όμορφα κοντά στα παιδιά που αγαπούσαν τη μουσική. Ο δάσκαλος κυριαρχούσε μέσα του και οι μαθητές του τον λάτρευαν. Έφτασε όμως και η μεγάλη στιγμή που τόσο ονειρευόταν. Έχοντας ολοκληρώσει και τις σπουδές του στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα, έδωσε ξανά εξετάσεις στο δημόσιο και με εξαιρετική επιτυχία κατάφερε να διοριστεί πλέον σε σχολεία για διδασκαλία μουσικής.
Τυχερά τα παιδιά Τυμπακίου και Σπηλίου, που δίδαξε αρχικά μέχρι που διορίστηκε στο Μουσικό Σχολείο που γνώρισε επί των ημερών του και για 26 χρόνια, μέρες μεγάλης δημιουργίας και διακρίσεων.
Ο Άκης όμως ήθελα να μένει μακριά από τα φώτα της προβολής και της εφήμερης δημοσιότητας. Έδινε τα πάντα χωρίς να ζητά ανταμοιβή ακόμα και σε μια δημόσια αναφορά που του άξιζε.
Ήταν ο βασικός συνεργάτης του Μπάμπη Πραματευτάκη σε κάθε συναυλία που διάνθιζε μια επέτειο πλουτίζοντας το πρόγραμμα δήμων και της τότε Νομαρχίας.
Δεν ήταν όμως μόνον ο άνθρωπος του καθήκοντος ο Άκης, αλλά και ο συνεπής εκπρόσωπος της Ρεθεμνιώτικης πρεπιάς και ανθρωπιάς.
Θυμάμαι με πόση στοργή φερόταν πάντα στους συνεργάτες του ιδιαίτερα στα παιδιά. Ένα βράδυ μάλιστα, όταν μια αντιπροσωπεία επέστρεφε ατμοπλοϊκώς, από συναυλία στην Αθήνα και από λάθος δεν είχε υπολογιστεί ένα άτομο στην ομάδα για να πάρει κρεβάτι σε καμπίνα, ενώ ετοιμαζόταν το άτομο αυτό να ξαπλώσει σε μια άκρη, ήρθε ο Άκης και του παραχώρησε το δικό του κρεβάτι, προτιμώντας αυτός να κοιμηθεί στο πάτωμα. Όλα για τους άλλους πάντα και η δόξα και η τιμή. Κι ας έκανε εκείνος τα περισσότερα.
Ήρθε μετά η ομάδα «Εμείς κι Εμείς» από τις ιστορικές του Καρναβαλιού που ίδρυσε με άλλους η σύζυγός του Όλγα Σπυριδάκη για να προσφέρει και σε αυτή ανεκτίμητες υπηρεσίες σε κάθε Καρναβάλι.
Και που δεν δίνει το δημιουργικό του παρών ο Άκης Πλαΐτης ακόμα και τώρα που αφυπηρέτησε μετά από λαμπρή καριέρα στη δημόσια μουσική εκπαίδευση.
Μήπως αυτός δεν είναι η «ψυχή» σε κάθε βραδιά καντάδας που δίνει ένα ιδιαίτερο χρώμα στο Καρναβάλι;
Αυτό που μετράει περισσότερο στη δική μου ταπεινή αντίληψη είναι η στάση του Άκη σε κάθε δύσκολη περίοδο που πέρασε ο πολιτισμός στον τόπο αυτό εξαιτίας αδυναμιών, αντιπαραθέσεων και κάθε στείρας τακτικής που μόνο τον πολιτισμό έβλαψε.
Αν και τόσο νέος ο λαμπρός αυτός καλλιτέχνης και δάσκαλος, φρόντιζε πάντα με «Νεστόρεια» σκέψη, να γεφυρώνει χάσματα. Και σαν μια ήρεμη δύναμη να φέρνει μια ισορροπία στις σχέσεις των ανθρώπων που αντιμετώπιζαν πρόβλημα. Έδινε πάντα εκείνος το παράδειγμα με την ανωτερότητά του. Ποτέ δεν γύρισε την πλάτη του στους αδικημένους, ποτέ δεν συμμάχησε με τους ισχυρούς.
Στεκόταν πάντα στο ύψος των περιστάσεων υπερασπίζοντας τις πολιτιστικές αξίες και μόνον αυτές. Μια πρακτική που ακολούθησε με επιτυχία πάντα και ο Αντώνης Μαυράκης.
Με ιδιαίτερο θαυμασμό μιλά για τον αφοσιωμένο συνεργάτη του, ο κ. Μπάμπης Πραματευτάκης.
– Ο Ανδρέας Πλαίτης, μας είπε, είναι ένα φωτεινό παράδειγμα καλλιτέχνη, που αφήνει πίσω του κάθε ανθρώπινη αδυναμία και αφοσιώνεται μόνο στη μουσική του. Δίνει «ψυχή» σε ό,τι ασχολείται και απολαμβάνει στην πρόοδο του άλλου την δική του αποζημίωση για ό,τι του πρόσφερε.
Για μένα ήταν πάντα ένας σπάνιος και πολύτιμος συνεργάτης, θετικός σε κάθε τι που του ζήτησα, πρόθυμος βοηθός σε κάθε μου προσπάθεια. Για μια ακόμα φορά θα ήθελα να τον ευχαριστήσω και να ευχηθώ το καλύτερο γι’ αυτόν και την οικογένειά του.
Εξαιρετικός οικογενειάρχης, άριστος πατέρας ο Άκης Πλαΐτης κοσμεί την τοπική κοινωνία, της οποίας αποτελεί πολύτιμο μέλος. Και δεν μπορεί καθένας που τον γνωρίζει να μην εξυμνεί τα προτερήματά του, έστω κι αν μόνιμα προσκρούει στην τόσο γνώριμη και ειλικρινή σεμνότητά του.
Άλλες προσωπικότητες
Από τα «παιδιά» της Φιλαρμονικής που έχουν διακριθεί είναι και η Αντιγόνη Αραμπατζόγλου.Ο θείος της Θεόδωρος, από τους άσσους της τρομπέτας την έφερε κοντά στη Φιλαρμονική. Και τι τραγική ειρωνεία αλήθεια… Όταν εκείνη ετοιμάστηκε να του δώσει τα πρώτα δείγματα του ταλέντου της εκείνος, υπομένοντας την αφόρητα δοκιμασία που τον έφερε στο θάνατο, δεν μπορούσε να την ακούσει και να την καμαρώσει.
Εκείνη όμως δεν σταμάτησε να δικαιώνει όχι μόνο το θείο της αλλά και όποιον πίστευε και πιστεύει σ’ αυτήν. Εξαιρετική μουσικός και δασκάλα εμπνέει την ομάδα της. Δεν είναι τυχαίο ότι με τις «Φωνές του Νότου» την υπέροχη χορωδία της διαπρέπει. Γι’ αυτό και την πρόσεξε ο Σταμάτης Κραουνάκης με τον οποίο είχε άριστη συνεργασία σε αρκετές συναυλίες. Κι έχει εκφραστεί με τα θερμότερα λόγια για το ταλέντο της και τη μεγάλη της ικανότητα να εμπνέει και να οδηγεί στην επιτυχία κάθε ομάδα που της εμπιστεύονται να διδάξει.
Παιδιά της Φιλαρμονικής επίσης ο Μιχάλης Τσακάλης, ο Αντώνης Ντακάκης, η Μαριλένα Αποστολάκη, η Στέλλα Αραμπατζόγλου, η Κατερίνα Λιοδάκη, ο Γιάννης Φουντεδάκης και τόσοι άλλοι. Ιδιαίτερα ο Βαγγέλης Παπαδάκης, από τους ξεχωριστούς καλλιτέχνες, με εμπειρία και άριστη τεχνική, θεωρείται από τους εντελώς απαραίτητους σε μια ορχήστρα, ενώ ποτέ δεν έχει αρνηθεί τη συμβολή του σε εκδηλώσεις με φιλανθρωπικό και κοινωνικό χαρακτήρα.
Η Στέλλα Αραμπατζόγλου γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1970, όπου και ξεκίνησε η μουσική της ενασχόληση στη Φιλαρμονική. Σπούδασε σαξόφωνο στο Ωδείο Athenaeum με τους Ν. Γκίνο και Θ. Κερκέζο στην τάξη του οποίου αποφοίτησε με «Άριστα Παμψηφεί και Πρώτο Βραβείο», ενώ θεωρητικά με τους Χ. Ξανθουδάκη και Δ. Διαμαντόπουλο. Παρακολούθησε masterclasses με τους J. Y. Fourmeau, D. Campbell και G.Mc Crystall, καθώς και σεμινάρια πολύτεχνης έκφρασης και μουσικής του 20ου αιώνα.
Έχει συμπράξει με την Orchestre d’ Harmonie des Jeunes της Ε.Ε., την Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής «Καμεράτα», την Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, την Συμφωνική Ορχήστρα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό την διεύθυνση των J. Cober, Α. Μπαλτά, Α. Μυράτ, Β. Φιδετζή, Π. Σεργίου, D. Owens, Λ. Καρυτινό, W. Rousso, T. Brocks κ.α.
Σαν σολίστ έχει εμφανιστεί με το Tal Quintet, την Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, την Ορχήστρα Εγχόρδων του Δήμου Αθηναίων, την Καμεράτα του Δήμου Χολαργού και την Rundfunk-Blasorchester της Λειψίας κ.α. Υπήρξε μέλος του Κουαρτέτου Σαξοφώνων Θεόδωρου Κερκέζου, του Κουαρτέτου Σαξοφώνων Αθήνας, του Modus Ensemble της Ορχήστρας «Όασις» και της Big Band του Δήμου Αθηναίων. Έχει ερμηνεύσει σε πρώτη εκτέλεση σολιστικά έργα και έργα μουσικής δωματίου σύγχρονων ελλήνων συνθετών πολλά από τα οποία είναι αφιερωμένα στην ίδια.
Σήμερα είναι πρώτο σαξόφωνο της Φιλαρμονικής Ορχήστρας Πνευστών του Δήμου Αθηναίων, καθώς επίσης διδάσκει σαξόφωνο στα Ωδεία Athenaeum και Kodály. Το 2004 δημιούργησε το «Athenaeum Saxophone Quartet», του οποίου έχει την καλλιτεχνική επιμέλεια.
Όλοι τους αυτοί οι μουσικοί τιμούν τον τόπο τους σε όποια ορχήστρα κι αν συμμετέχουν και δεν ξεχνούν ποτέ ότι το επίπεδο σπουδών τους το ανέβασε η θητεία τους στη δική μας Φιλαρμονική, πλάι στο Κώστα Αποστολάκη και σε τόσους άλλους άξιους δασκάλους .
Ο Γιάννης Παπατζανής αξίζει επίσης μιας ιδιαίτερης παρουσίασης. Ο ταλαντούχος αυτός μουσικός εκτός από τις τόσες διακρίσεις του στο μουσικό χώρο, έχει συμβάλει και στην αναβάθμιση των σπουδών μαθητών που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να προχωρήσουν στις μουσικές σπουδές τους με τα σεμινάρια που διοργανώνει και τις πρωτοβουλίες του που έχουν μια πανελλήνια εμβέλεια.
Τα σεμινάριά του για το ρυθμό και τα κρουστά θεωρούνται πρωτοποριακά στο είδος τους. Οι συμμετέχοντες καλούνται να αναπτύξουν τις ικανότητές τους πάνω στην ανάλυση και την κατανόηση του ρυθμού με το καινοτόμο ινδικό σύστημα Konnakol, την αρχαία τέχνη φωνητικής εκφοράς ρυθμικών συλλαβών, που επιτρέπει τη σύνθεση και απόδοση απλών και σύνθετων ρυθμικών μοτίβων.
Διδάσκονται τις τεχνικές των κρουστών frame drums, στάμνα, νταουλάκι και cajon και πώς το καθένα από αυτά λειτουργεί στο μουσικό ιδίωμα απ’ όπου προέρχεται.
Αναλύουν διαφορετικά μουσικά στυλ μέσω οπτικοακουστικού αρχείου από τις μουσικές παραδόσεις της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου και διδασκαλία ερμηνείας μουσικού κειμένου με μουσικούς αλλά και προηχογραφημένο υλικό.
Τα σεμινάρια αυτά δεν απευθύνεται μόνο στους φοιτητές των σχολών του Πανεπιστημίου Κρήτης σε Ηράκλειο και Ρέθυμνο αλλά και στους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από όλη την Κρήτη.
Και τι να πούμε για το Στέλιο Αποστολάκη που τιμώντας τη φήμη του πατέρα του, δημιουργού της νεότερης Φιλαρμονικής Κώστα Αποστολάκη και του νονού του Μπάμπη Πραματευτάκη, κατέχει επάξια τη θέση του Αρχιμουσικού.
Σε κάθε εκδήλωση της Φιλαρμονικής που διευθύνει διακρίνεται ιδιαίτερα. Αξιομνημόνευτη η παρουσία του σε συνάντηση Φιλαρμονικών όπου εξέπληξε τους πάντες με την άριστη διεύθυνσή του. Ομολογουμένως και ο Στέλιος Αποστολάκης τιμά το ιστορικό μουσικό σχήμα που εκπροσωπεί και ως δάσκαλος και ως διευθυντής.
Ο Αντώνης Μαυράκης
Όσες φορές κι αν αναφερθούμε στον Αντώνη Μαυράκη δεν είναι ποτέ αρκετές. Ο καλλιτέχνης αυτός που εκτελεί χρέη προϊσταμένου των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Ρεθύμνου, είναι αρχιμουσικός στη Δημοτική Φιλαρμονική και Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Ρεθύμνου, αποτελεί κατά την ταπεινή μας γνώμη την πεμπτουσία της αποστολής που έχει μια Φιλαρμονική σε ένα τόπο όταν δεν θέλει να περιορίζεται σε ένα εωθινό της μέρας. Και ο Αντώνης από τα πρώτα παιδιά της νεότερης Φιλαρμονικής αποτελεί σε πολλούς τομείς ένα ζωντανό παράδειγμα καλλιτέχνη που βάζει πάντα τον πήχη πολύ ψηλά.
Αλήθεια όμως πώς βρέθηκε στη Φιλαρμονική;
«Η πρώτη μου επαφή με τη Δημοτική Φιλαρμονική μας είπε, έγινε το 1983 όταν, ως γυμνασιόπαιδο μαζί με τους συμμαθητές μου, ξεκινήσαμε δειλά-δειλά το μεγάλο ταξίδι στον κόσμο τη Μουσικής».
- Με ποιους κάνατε τα πρώτα σας μαθήματα;
«Τα πρώτα μαθήματα τα πραγματοποίησα με τον αείμνηστο Θοδωρή Αραμπατζόγλου. Έπειτα συνέχισα με τον Κώστα Αποστολάκη και αργότερα με τον επίσης αείμνηστο Άκη (Νίκο) Αντωνακάκη. Άνθρωπος που ξεχώριζε για το ήθος του και τη συμπεριφορά του ήταν και ο Ανδρέας ο Πλαϊτης. Επίσης είχα την τύχη να εντρυφήσω δίπλα από τον καταξιωμένο Μουσικοσυνθέτη Μπάμπη Πραματευτάκη, ήταν ο άνθρωπος που μου κέντρισε το ενδιαφέρον και με έκανε να ακούσω και να συμμετέχω ως μουσικός σε συμφωνική ορχήστρα».
- Πόσο σας επηρέασε η θητεία σας στη Φιλαρμονική στη μετέπειτα σημαντική πορεία σας στο πολιτιστικό γίγνεσθαι
«Η θητεία μου στη Δημοτική Φιλαρμονική με ώθησε από πολύ νωρίς να ανακαλύψω συνειδητά, ότι αυτό που ήθελα στη ζωή μου ήταν να ασχοληθώ επαγγελματικά με τη μουσική. Η Φιλαρμονική αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις μετέπειτα σπουδές μου αλλά και όραμα δημιουργίας του Μουσικού Καρπού, ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής κουλτούρας της πόλης μας.
Επίσης στη Δημοτική Φιλαρμονική τη δεκαετία του 1985-95 γνώρισα και τον σημαντικότερο δάσκαλό μου τον Vincenzo Camgalia, την 1η Τρομπέτα της Συμφωνικής Ορχήστρας της Ρώμης. Ταλαντούχος και ισχυρός μουσικά μου έδωσε εφόδια για το μέλλον, την πορεία μου και με δίδαξε επιμονή και συγκέντρωση στο «στόχο» της αγάπης για τη μουσική τέχνη».
- Σαν επικεφαλής πλέον ποια σχέδια κάνετε για την περαιτέρω ανάδειξη της Φιλαρμονικής; Τι ονειρεύεστε γι’ αυτή;
«Καταρχήν, χαίρομαι γιατί κάποια από τα σχέδιά μας υλοποιήθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν αυτοδιοικητικοί και ενεργοί συμπολίτες μας που αναγνωρίζουν, εκτιμούν, προσφέρουν και στηρίζουν έμπρακτα την προσπάθεια που καταβάλλεται για τον εκσυγχρονισμό αυτής της δομής. Ήδη μετά από πάρα πολλά χρόνια εξοπλιστήκαμε με νέα μουσικά όργανα αναλόγια κ.λπ.
Ωστόσο, οραματίζομαι την ενίσχυση της Φιλαρμονικής προκειμένου να εξελιχθεί σε ένα «μουσικό διαμάντι» της πόλης μας. Προτεραιότητά μας είναι η εξωστρέφεια της μέσω των δράσεών μας, η ενδυνάμωση της επικοινωνίας με το φιλόμουσο κοινό της πόλης μας και η υλοποίηση εκπαιδευτικών-μουσικών projects σε συνεργασία με την Πρωτοβάθμια-Δευτεροβάθμια εκπαίδευση με στόχο τη μουσική ενδυνάμωση, ευαισθητοποίηση και ανάδειξη μουσικών ταλέντων».
- Σε ποια φάση είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Φιλαρμονική;
«Σήμερα το ουσιαστικότερο μας πρόβλημα είναι το κτίριο, καθώς δεν πληροί τις προδιαγραφές, κάτι που η Δημοτική Αρχή κατανόησε (έστω και αργά) το πρόβλημα και ενεργοποιήθηκε και ουσιαστικά αποδέχτηκε τη πρόταση μου για την άμεση συντήρηση/αποκατάσταση του συγκεκριμένου Νεοκλασικού κτιρίου που όταν με το καλό ολοκληρωθεί, θα συμβάλει τα μέγιστα στην ακόμα καλύτερη και ποιοτικότερη παροχή σπουδών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που μπορούν να πραγματοποιούνται στις συγκεκριμένες δομές του Δήμου μας. Ευελπιστώ να ενεργοποιηθούν άμεσα οι αρμόδιοι και να ξεκινήσουν οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα εκσυγχρονισμένο, νέο και λειτουργικό κτίριο, πλήρως εξοπλισμένο, με υποδειγματική ακουστική το οποίο θα αποτελέσει ένα νέο ορόσημο στη μουσική παιδεία της πόλης μας. Η πόλη διψά για πολιτισμό. Πρέπει να τεθούν στέρεες βάσεις για το μέλλον της».
- Τι σημαίνει τελικά για σας Δημοτική Φιλαρμονική Ρεθύμνου;
«Μια μουσική «αγκαλιά» για τους μαθητές-σπουδαστές-συμπολίτες μας και μουσικούς που καλλιεργεί την ομαδικότητα, τη συνεργασία και δίνει ζωντάνια στη μουσική ζωή του τόπου».
Αύριο θα είναι το τελευταίο μέρος στο αφιέρωμά μας στη Δημοτική Φιλαρμονική.
