Το Ρέθυμνο είχε την ευκαιρία να θυμηθεί πόσα οφείλει στον επιφανή αρχαιολόγο, πανεπιστημιακό, στον καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκο Σταμπολίδη, με τη σοφή επιλογή που έκανε το Πανεπιστήμιο Κρήτης να τον τιμήσει με το Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας «Στέλιου Πηχωρίδη», για το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016.
Ενώ γίνονται κατά καιρούς παρόμοιες τελετές από το ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα του νησιού μας, αυτή τη φορά η καθολική μέθεξη με παρουσία ζωντανή, είτε ακόμα και νοερή, ενός ολόκληρου κόσμου, σήμαινε πολλά.
Γιατί αυτή τη φορά εκτός από τους πανεπιστημιακούς παράγοντες και εκπροσώπους φορέων, διέκρινες και απλό κόσμο που παρακολουθούσε εκστατικός, από τα πίσω καθίσματα της αίθουσας «Παντελής Πρεβελάκης», τη διαδικασία απόδοσης τιμής στον καθηγητή, που μέσα από το έργο του πάντα εκεί που η επιστήμη του καθόριζε, γινόταν ένας από αυτούς. Συγκινητική ήταν και η παρουσία πολλών φοιτητών στην τιμητική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή.
Είναι γεγονός ότι ο Νίκος Σταμπολίδης που χαίρει της εκτίμησης της ακαδημαϊκής κοινότητας, της τοπικής κοινωνίας αλλά και διεθνών προσωπικοτήτων της πολιτικής, επιστημονικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής, όταν έσμιγε με τον απλό κόσμο, χωρίς επιτήδευση, μπορεί να λησμονούσε τις διακρίσεις του, τη σημαντικότητά του στον διεθνή επιστημονικό χώρο, αλλά ποτέ δεν ξεχνούσε τον δάσκαλο. Κι όταν δεχόταν το κέρασμα στην παρέα, τσουγκρίζοντας το ποτηράκι της ρακής με το δικό τους, πάντα κάτι εύρισκε αφορμή να τους διδάξει.
Ευγνώμονες και οι δημοσιογράφοι που με κατανόηση πάντα ανταποκρινόταν στις παρακλήσεις τους για ενημέρωση γύρω από σημαντικές του ανακαλύψεις σε ανασκαφικές περιόδους. Και πως τα κατάφερνε κάθε φορά να ξεδιπλώνει τον μίτο του ενδιαφέροντος, χωρίς όμως να δημιουργεί προβλήματα στον χώρο του με ανακοινώσεις που θα έπρεπε να περιμένουν.
Με τον άριστο συντονισμό της κ. Μαρίας Παπαδάκη άνοιξε την εκδήλωση ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης καθηγητής Οδυσσέας -Ιωάννης Λ. Ζώρας εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το γεγονός που αποδεικνύει, εκτός των άλλων, ότι πάντα επιβραβεύεται η προσπάθεια για το καλό και το δίκαιο, όσο κι αν οι αντιξοότητες αφήνουν στο περιθώριο πράξεις φωτεινές που τιμούν τον άνθρωπο και την παιδεία.
Στην κατάμεστη αίθουσα «Παντελής Πρεβελάκης», μεταξύ των άλλων παρόντες ήταν ο μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιος, ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γ. Μαρινάκης, η βουλευτής Α’ Αθηνών Όλγα Κεφαλογιάννη, ο πρώην υπουργός Νίκος Σηφουνάκης με τη σύζυγο του Μάρη Δασκαλαντωνάκη, ο πρόεδρος του Ομίλου Grecotel Νίκος Δασκαλαντωνάκης κ.α.
Στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος κ. Γιώργος Μαρινάκης τόνισε μεταξύ άλλων: «Η απονομή του βραβείου Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας «Στέλιου Πηχωρίδη» στον διακεκριμένο Αρχαιολόγο και Ιστορικό Νίκο Σταμπολίδη έρχεται να εμπλουτίσει τον πλούσιο κατάλογο τιμητικών διακρίσεων που έχουν δικαίως απονεμηθεί στον τιμώμενο, με κορυφαία την ύψιστη τιμητική διάκριση της ελληνικής πολιτείας, τον Μεγαλόσταυρο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα, την οποία του απένειμε ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Κατ’ ευτυχή συγκυρία η απόφαση του πανεπιστημιακού μας ιδρύματος να επιβραβεύσει, δια της σημερινής τελετής, την αφοσίωση και την προσήλωση του καθηγητή Νίκου Σταμπολίδη στις αρχές και τις αρετές της υποδειγματικής πανεπιστημιακής διδασκαλίας, συμπίπτει με την εκλογή του ως μέλος στη νέα σύνθεση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ).
Για μας τους Κρητικούς, αυτή η κιβωτός γνώσης, το Μουσείο της Ελεύθερνας, έχει μια ιδιαίτερη αξία αυτές τις δύσκολες για την πατρίδα μας στιγμές. Μας το κατέστησε σαφές ο τιμώμενος δια του προσωπικού του παραδείγματος».
Χαιρετισμό έκανε και η βουλευτής Α Αθηνών κ. Όλγα Κεφαλογιάννη ενώ διαβάστηκαν χαιρετισμοί, λόγω απουσίας τους, του βουλευτή κ. Γιάννη Κεφαλογιάννη, του δημάρχου Ηρακλείου κ. Λαμπρινού, του Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Αρναουτάκη και άλλων παραγόντων.
Αμέσως μετά δόθηκε ο λόγος στην ομότιμη καθηγήτρια του τμήματος Μαθηματικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Σουζάνα Παπαδοπούλου που μίλησε με θέμα: «O Στέλιος Πηχωρίδης και το βραβείο Πηχωρίδη».
Η κ. Παπαδοπούλου αναφέρθηκε διεξοδικά στην προσωπικότητα του καθηγητή του Μαθηματικού τμήματος Στέλιου Πηχωρίδη που χάθηκε πρόωρα και ο οποίος εκπροσώπησε, με υποδειγματικό τρόπο, την έννοια του πανεπιστημιακού δασκάλου. Αναφερόμενη στον θεσμό είπε ότι το βραβείο θεσπίστηκε από τη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Κρήτης το έτος 1999 με σκοπό να υπογραμμίσει την έμφαση που οφείλει να αποδίδει στην πανεπιστημιακή διδασκαλία κάθε σύγχρονο πανεπιστήμιο και να επιβραβεύει ταυτόχρονα εκείνα από τα μέλη του που υπηρετούν αυτό το ιδανικό με ξεχωριστή ικανότητα και αφοσίωση.
Κλείνοντας η κ. Παπαδοπούλου σχολίασε την εύστοχη επιλογή του συναδέλφου της επαινώντας το κύρος και το ήθος του τιμωμένου.
Για τον Νίκο Σταμπολίδη και το έργο του μίλησε η καθηγήτρια του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Παυλίνα Καραναστάση εκθειάζοντας την προσφορά του τιμωμένου στην ανώτατη παιδεία και στον πολιτισμό ευρύτερα.
Η τελετή που είχε οργανωθεί άψογα έκλεισε με μικρή συναυλία από τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων και δεξίωση στον εξωτερικό χώρο του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνου που έχει εξελιχθεί σε έναν από τους πιο φιλόξενους χώρους εκδηλώσεων της πόλης μας.
Οδ. Ζώρας: Στο πρόσωπο του Ν. Σταμπολίδη τιμήσαμε τον πολιτισμό
Μετά το πέρας της εκδήλωσης ο πρύτανης του πανεπιστημίου Κρήτης κ. Ζώρας δήλωσε:
«Είναι μια εκδήλωση χαρούμενη σήμερα για το πανεπιστήμιο, διότι το πανεπιστήμιο απονέμει το βραβείο Πηχωρίδη. Αφορά τον τίτλο της καλύτερης διδασκαλίας. Η επιλογή ήταν δύσκολη. Είχαμε πολλές υποψηφιότητες, ωστόσο νομίζω ότι πράγματι επελέγη ο καλύτερος, ο καθηγητής Αρχαιολογίας, κ. Νίκος Σταμπολίδης, ο οποίος και παρέλαβε σήμερα αυτό το βραβείο σε αυτήν την τελετή που νομίζω πως τίμησε το πανεπιστήμιο και γενικότερα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Ο καθηγητής Σταμπολίδης είναι ένας άνθρωπος ευρύτερης αποδοχής, είναι για το επιστημονικό του έργο παγκοσμίου φήμης και ευρέως γνωστός. Είναι γνωστό ότι έχει καθιδρύσει και αναπτύξει το αρχαιολογικό μουσείο της Ελεύθερνας, το οποίο είναι ένα κόσμημα και το μουσείο αυτό ανήκει στην Κρήτη, υπάγεται στην Κρήτη, στο πανεπιστήμιο και στο υπουργείο Πολιτισμού και φυσικά είναι ένα ευρύτερο απόκτημα όχι μόνο της Κρήτης, αλλά και της Ελλάδας και του πολιτισμένου κόσμου. Συνεπώς σήμερα στο πρόσωπο του Νίκου Σταμπολίδη τιμήσαμε τον ευρύτερο πολιτισμό, τον πολιτισμό της Κρήτης , της Ελλάδας, της Ευρώπης, όλης της γης».
«Σταμπολίδης: Τα μάτια της ψυχής τους ανοικτά…»
Με εμφανή τη συγκίνηση στο πρόσωπό του ο κ. Σταμπολίδης δήλωσε στους δημοσιογράφους:
«Είμαι πάρα πολύ συγκινημένος, γιατί πραγματικά το να αναγνωρίζουν οι συνάδελφοί σου, οι φοιτητές σου, όλοι αυτοί που είναι προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδάκτορες ή οι διορισμένοι από τους μαθητές μου καθηγητές πανεπιστημίου και οι ίδιοι, όλοι, η πρυτανεία, οι αντιπρυτάνεις, ο δήμος, οι συμπολίτες μου, οι άνθρωποι που ήρθαν από το εξωτερικό, όλο αυτό το έργο, δεν είναι παρά μια μεγάλη συγκινητική στιγμή για μένα, μια επιβράβευση του έργου όχι μόνο του δικού μου, αλλά και των ανθρώπων που διαπαιδαγώγησα, που βοήθησα και με βοήθησαν και με βοηθούν πάντα και επομένως αυτό το βραβείο είναι ουσιαστικά μεν για τη διδασκαλία, αλλά επειδή το έργο του ανθρώπου και το παράδειγμά του είναι και αυτό ενός είδους διδασκαλία θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να τους ευχαριστήσω από καρδιάς. Αυτό που έχω να πω στους νέους ανθρώπους είναι να κρατούν τα μάτια της ψυχής τους ανοιχτά και να πηγαίνουν, όχι μόνο εκεί που μπορούν να δώσουν για τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους, αλλά και για ολόκληρη την κοινωνία».
Συνοπτικό βιογραφικό
Ο Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης γεννήθηκε στα Χανιά της Κρήτης. Δημοτική και μέση εκπαίδευση (γυμνάσιο και λύκειο) στη γενέτειρά του. Αποφοίτησε πρώτος από το Α’ Γυμνάσιο Αρρένων Χανίων.
Σπουδές
1970 – 1974: Πτυχίο Ιστορίας – Αρχαιολογίας με συνολικό βαθμό άριστα 10.
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης.
1975 – 1977: Μεταπτυχιακές σπουδές στη Βόννη (Γερμανίας). Υποτροφία του γερμανικού κράτους (DAAD). Έρευνα και συγγραφή της διδακτορικής διατριβής.
1978 – 1979: Ολοκλήρωση και δημοσίευση της διδακτορικής διατριβής στην κλασική αρχαιολογία με άριστα παμψηφεί. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης με υποτροφία του ελληνικού κράτους.
1980 – 1981: Στρατιωτική θητεία (Ιππικό).
Επαγγελματική και ακαδημαϊκή εξέλιξη
1981 – 1984: Αρχαιολόγος. Ανασκαφές στη Βεργίνα με τον δάσκαλό του, καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο. Έρευνα και συγγραφή των πρώτων άρθρων. Διδασκαλία Αρχαιολογίας στη Σχολή του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού στην Αθήνα.
1984 – 1987: Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
1987 – 1991: Επίκουρος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης.
1991 – 1994: Αναπληρωτής Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης.
1994 έως σήμερα: Τακτικός Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Άλλες επαγγελματικές και ακαδημαϊκές θέσεις και δραστηριότητες
1991 – 2005: Συνδιευθυντής στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Κλασικής Αρχαιολογίας του τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
2005 έως σήμερα: Διευθυντής του μεταπτυχιακού προγράμματος «Αρχαίος Κόσμος» του τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
1994 – 2004 κατά διαστήματα: Πρόεδρος της εκπαιδευτικής επιτροπής των σχολών Ξεναγών της Ελλάδος.
1998 κ. εξ.: Μέλος κριτικών επιτροπών αρχαιολογικών ταινιών.
1991 – 1993: Πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Κρήτης.
1994 – 1997: Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
1996 έως σήμερα: Διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης (Ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή).
2001-2007: Αναπληρωματικό μέλος του ΚΑΣ.
2007 έως σήμερα: Τακτικό μέλος του ΚΑΣ.
2016 έως σήμερα: Δημιουργός του Μουσείου αρχαίας Ελεύθερνας, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Μελέτης του Μουσείου.
Ανασκαφές
α.Φίλιπποι Καβάλας. Παλαιοχριστιανική – Βυζαντινή πόλη. Συμμετοχή (1973 – 1974)
β.Άκανθος Χαλκιδικής. (Αρχαϊκό – Κλασικό νεκροταφείο, 1979). Με τον συνάδελφό του Νικόλαο Καλτσά υπό την εποπτεία της ΙΣΤ’ ΕΠΚΑ.
γ.Βεργίνα. Το νεκροταφείο των βασιλικών τύμβων. Το θέατρο. Με τον δάσκαλό του καθηγητή Μανόλη Ανδρόνικο (1982).
δ.Εργαστήρι υαλουργίας στη Ρόδο (Υπό την εποπτεία μου και υπό την εποπτεία της ΚΒ’ ΕΠΚΑ) για το University of Columbia – Missuri (1984).
ε.Επιφανειακή έρευνα στην περιοχή Γάλλου Ρεθύμνης (1984-1985).
στ.Ρόδος. Ελληνιστική πόλη της Ρόδου (1987 κ.εξ. κατά διαστήματα).
ζ.Ορνέ, Κρήτη. Επιφανειακή έρευνα 1998. Ανασκαφή 2009 και εξής.
η.Ελεύθερνα Ρεθύμνου (1985 έως σήμερα). Προϊστορική θέση και λατομείο. Γεωμετρική – Αρχαϊκή νεκρόπολη Ορθής Πέτρας, Πρωτοαρχαϊκή πόλη, Ελληνιστική και Ρωμαϊκή πόλη. Από το 2008 και του ανατολικού χώρου (Κατσίβελος – Αγία Ειρήνη).
Διδασκαλία
Κατά το 1983, 1984 και 1985 δίδασκε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στη Σχολή Ξεναγών του Ε.Ο.Τ. στην Αθήνα, κυρίως για την γλυπτική, την αρχιτεκτονική και την κεραμική της κλασικής περιόδου.
Από το 1984 έως σήμερα διδάσκει Κλασική Αρχαιολογία (Παραδόσεις και Σεμινάρια προπτυχιακά και από το 1990 και μεταπτυχιακά) στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Μεταξύ άλλων, έχει διδάξει:
α.Αρχιτεκτονική της γεωμετρικής και αρχαϊκής περιόδου στην Ελλάδα.
β.Αρχιτεκτονική της ελληνιστικής περιόδου.
γ.Γλυπτική της Δαιδαλικής και αρχαϊκής περιόδου.
δ.Γλυπτική της ελληνιστικής περιόδου.
ε.Κεραμική από την υστερομινωϊκή έως τα τέλη της γεωμετρικής περιόδου.
στ.Μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αττικά αγγεία.
ζ.Ελληνιστική κεραμική.
η.Εισαγωγή στην Κλασική Αρχαιολογία.
θ.Εισαγωγή στην Ελληνική Επιγραφική.
ι.Χώρος και χρόνος σε παραστάσεις της μελανόμορφης και ερυθρόμορφης αγγειογραφίας.
ια.Σφραγίδες και σφραγίσματα της Ελληνικής αρχαιότητας.
ιβ.Σχέσεις Ελλάδας και Εγγύς Ανατολής. 1200-500π.Χ.
ιγ.Έθιμα και Ιδεολογία στη γεωμετρική και αρχαϊκή Ελλάδα.
ιδ.Ανατολική Μεσόγειος: 1600 – 600 π.Χ.
ιε.Ζητήματα αδημοσίευτου αρχαιολογικού υλικού.
ιστ.Οι σχέσεις των λαών της Μεσογείου κατά την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου.
ιζ.Οι Φοίνικες.
ιη.Ελεύθερνα. Ένας χώρος υπό ανασκαφή, συντήρηση και ανάδειξη.
ιθ.Αρχιτεκτονική και πλαστική των Κλασικών χρόνων.
κ.Ταφικά ήθη και έθιμα της ΠΕΣ
κα.Η ΠΕΣ: Κρήτη, Αιγαίο, Μεσόγειος
κβ.Η ιατρική στην αρχαία Ελλάδα
κγ.Σχέσεις Κρήτης, Αιγαίου, Κύπρου, Μ. Ασίας
κδ.Η ΠΕΣ και ο Όμηρος
κε.Επέκεινα
κστ.Ελεύθερνα. Νεκρόπολη Ορθής Πέτρας και Όμηρος
κζ.Πλόες. Κρήτη και Ανατολική Μεσόγειος (Οδύσσεια)
«Παίδευση, παιδεία και αρχαιολογική πράξη»
Στην ομιλία του ο τιμώμενος Νίκος Σταμπολίδης,με θέμα «Παίδευση, παιδεία και αρχαιολογική πράξη» ανέφερε μεταξύ αλλων:
«Δε μπορώ να μη συγκινηθώ βλέποντας όλους εσάς σήμερα εδώ, αγαπημένους φίλους σε όλο το διάστημα αυτό της ζωής μου
Σας ευχαριστώ όλους από καρδιάς. Όμως, δε σας κρύβω ότι αναρωτήθηκα πολλές φορές ποιά είναι άραγε η αξία ενός βραβείου που δίνεται σε έναν Πανεπιστημιακό Καθηγητή, και όταν λέω Πανεπιστημιακό Καθηγητή, εννοώ δάσκαλο, αυτόν που διδάσκει ανθρωπιστικές επιστήμες. Οι κλασικές σπουδές περιλαμβάνονταν μέχρι πρόσφατα, στον κατάλογο ειδών προς εξαφάνιση. Αν πράγματι τα κριτήρια είναι η παραγωγικότητα, η αποδοτικότητα και η ικανοποίηση των “καταναλωτών”, είναι απολύτως λογικό να αποσύρονται τα κεφάλαια και η υλική στήριξη στις ανθρωπιστικές σπουδές, που αδυνατούν να χρηματοδοτηθούν μόνες τους, ενώ συχνά συγκεντρώνουν και την υποψία της κοινής γνώμης για το τι κάνουν άραγε οι καθηγητές αυτοί που διδάσκουν φιλολογία, φιλοσοφία, αρχαιολογία, ιστορία κτλ. Έτσι, συνήθως πρωταγωνιστούν προγράμματα που έχουν μια πιο προφανή σχέση με αυτό που ονομάζει κανείς οικονομική ευημερία ενός κράτους και παράγουν αποτελέσματα που μπορεί να αναγνωρίσει και να εκτιμήσει ο απλός άνθρωπος. Τι μπορείς να πεις σε έναν φορολογούμενο όταν σε ρωτά “και μένα τι με νοιάζει η βυζαντινή τέχνη; σε τι με οφελεί;” Η απάντηση που έρχεται αυτόματα στο νου είναι τίποτα. Βέβαια, σε μια περασμένη εποχή, οι αίθουσες αυτών των μαθημάτων θα γέμιζαν από φοιτητές, που έπρεπε να παρακολουθήσουν συγκεκριμένα υποχρεωτικά μαθήματα ανθρωπιστικών επιστημών . Τέτοιου είδους υποχρεωτικά μαθήματα έχουν πια σε μεγάλο βαθμό πάει περίπατο. Αυτός συνέβη εν μέρη επειδή οι προεκπαιδευτικοί ακαδημαικοί έχουν υποστηρίξει ότι τα παραδοσιακά τμήματα αναγνωστικών κλάδων ήταν λείψανα του παρελθόντος, που διατηρούνταν τεχνητά στη ζωή με μια παρωχημένη λογική υποχρεωτικών μαθημάτων. Ωστόσο, το να διατηρείς κάτι που εκτιμάς στη ζωή έστω και με τεχνητά μέσα, είναι προτιμότερο από το να τα αφήνεις να πεθαίνουν. Πάντα δυσκολευόμουν να πιστέψω την υπεροπτική θέση ότι πρέπει να υπάρχει ένα βασικό πρόγραμμα σπουδών, το είπε και η Σουζάνα πριν για το Στέλιο Πυχωρίδη, που διατηρεί και μεταδίδει ό,τι καλύτερο υπάρχει στη σκέψη και τη γραφή των διανοητών, ανεξάρτητα αν αυτό ανήκει στη βιολογία, την ιατρική, την ανθρωπολογία, είτε είναι αυτή φυσική, είτε πολιτισμική.
Αν ζυγίσει όμως κανείς τα πράγματα με τη δύναμη των αριθμών, η αντιπαράθεση πνευματικού- υλικού πολιτισμού, σίγουρα η αντιπαράθεση έχει λήξει υπέρ του δεύτερου. Όμως, σήμερα είναι όντως τα πράγματα έτσι; το 2017; Το κλίμα άρχισε να αλλάζει μόνο όταν η Ιατρική και η Βιολογία ζήτησαν τη βοήθεια των μηχανικών στη διερεύνηση του ανθρώπινου εγκεφάλου. Τότε, οι φοιτητές των τριών αυτών κλάδων άρχισαν να διαβάζουν έκθαμβοι Έλληνες και να διαπιστώνουν ότι εκείνοι, δηλαδή οι φιλόσοφοι και οι άλλοι αρχαίοι, οι ερευνητές χωρίς μικροσκόπιο όπως τους ονόμαζαν, είχαν συλλάβει μόνο με τη σκέψη τους τα όσα σήμερα συνιστούν τα θεμέλια της νευροεπιστήμης. Μια τέτοια ανακάλυψη των αρχαίων επανέφερε αναπόφευκτα στο διηνεκές το ερώτημα τι ήταν αυτό στη σκέψη των ανθρώπων που τους ώθησε σε τέτοια ανεπανάληπτα διανοητικά άλματα. Και όταν οι φοιτητές των νευροεπιστημών της εμβιομηχανικής, της ρομποτικής, και της τεχνητής νοημοσύνης σήμερα ρωτούν τους καθηγητές τους αν είναι νόμιμο ή ηθικό να επιχειρήσουν το ένα και το άλλο, οι καθηγητές τους δεν τους απαντούν αμέσως , αλλά εμμέσως. Τους στέλνουν να διαβάσουν τι θα έλεγε ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης.
Ωστόσο, δε μπορούμε να πούμε αυτήν την ώρα τις γνωστές γενικότητες, ότι οι ανθρωπιστικές επιστήμες εμπλουτίζουν τον πολιτισμό μας, ότι κάνουν την κοινωνία μας καλύτερη, επειδή αυτές οι σκέψεις έχουν μια αύρα του 19ου αιώνα και δεν τις πιστεύουν και αυτοί που τις υπηρετούν. Και δε μπορούμε να πούμε την εποχή του επιχειρηματικού πανεπιστημίου, προσέξτε το κύριε Πρύτανη, και των προϋπολογισμών της μηδενικής βάσης. Αυτή η ιδέα υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια, αλλά στα χρόνια της κρίσης, δε νομίζω ότι μπορεί να περπατήσει καλά. Όταν συζητάμε για τη δικαιολόγηση των ανθρωπιστικών επιστημών και των κλασικών σπουδών, το λάθος ερώτημα γενικότερα είναι τι προσφέρουν αυτές στην κοινωνία και αν είναι ανταποδοτικές σε σχέση με το κόστος τους. Το σωστό ερώτημα είναι πώς προσαρμοζόμαστε μέσα από τα προγράμματα έρευνας και διδασκαλίας που έλεγε ο Στέλιος Πυχωρίδης, σε αυτό που υποτίθεται ότι κάνουμε ως πανεπιστήμιο. Τι είναι σήμερα η αρχαιολογία για το μέσο πολίτη; Τι γνωρίζει γιαυτήν; Καλή είναι η θεωρία, αλλά καλύτερη είναι η πράξη. Και αν ο γιατρός χειρουργεί το ανθρώπινο σώμα, κύριε Πρύτανη και αυτό το διδάσκει πρακτικά στα ανατομεία, το ίδιο θα πρέπει να κάνει και η αρχαιολογία, ο αρχαιολόγος, μόνο που αντί για το ανθρώπινο σώμα, εδώ χειρουργεί το σώμα της γης σε χώρο και χρόνο. Η διαδικασία είναι και τραυματική, επίπονη και σωματικά εξαντλητική. Τη μοιράζεσαι με τους συνεργάτες και συναδέλφους σου στο χώρο, στα εργαστήρια, διδάσκεις τη μέθοδο και τον τρόπο, όχι μόνο φοιτητές από το δικό σου Πανεπιστήμιο. Δεν πρέπει κανείς να ναι τόσο εγωιστής, ώστε να παίρνει φοιτητές μόνο του Πανεπιστημίου Κρήτης, αλλά απ όλα τα Πανεπιστήμια της Ελλάδας, της Ευρώπης, των ΗΠΑ, της Β. Αφρικής, της Ασίας, της Αυστραλίας. Και δε διδάσκεις μόνο αυτούς, αλλά και τους εργάτες. Και την αμέσως ή εμμέσως εμπλεκόμενη κοινωνία και ακόμη διδάσκεσαι και εσύ. Ο κόσμος διαβάζει, ιδιαίτερα τώρα που μεταφέρεται η πληροφορία πιο εύκολα. Διδάσκεις ή προσπαθείς να διδάξεις ανάλογα με τα οικονομικά μέσα που διαθέτεις, αυτά που προσκομίζεις από το Πανεπιστήμιο, από Φωτισμένους Πρυτάνεις και Διοικήσεις και εγώ δεν έχω κανένα παράπονο από καμία Διοίκηση μέχρι σήμερα. Διδάσκεις σε κάθε επίπεδο, όχι μόνο το δικό σου έργο, αλλά και τη δουλειά των άλλων, με τα παράθυρα της γνώσης διάπλατα ανοιχτά, και τους ορίζοντες ανοιχτούς όπως πρέπει να είναι».