Αυτό που χαίρομαι στους Κρυοβρυσανούς είναι η προσπάθειά τους με κάθε τρόπο να κρατήσουν αθάνατες τις μορφές των επιφανών συγχωριανών τους με εκτενείς αναφορές δοθείσης ευκαιρίας.
Θα μείνουμε και σήμερα στην Κρύα Βρύση και μέσα από τη περισπούδαστη γραφίδα εκλεκτών συμπολιτών θα γνωρίσουμε μια ακόμα μεγάλη μορφή και από τους στενούς συνεργάτες του Ελευθερίου Βενιζέλου. Είναι ο Γεώργιος Ιωάν. Γαβριλάκης από τους πρώτους που προχώρησαν στις σπουδές τους και αναδείχτηκε σε υψηλό θεσμικό αξίωμα. Ανιψιός του ήρωα τουρκομάχου που γνωρίσαμε, ήταν γιος του Ιωάννη Γαβριλάκη. Η μητέρα του ήταν από το Σπήλι το γένος Βασιλάκη.
Ένας λεβέντης με θαυμάσιο παράστημα
Ξεχώριζε από μικρός για τη λεβεντιά του, την ωραία του εμφάνιση, αλλά και για τον ανήσυχο χαρακτήρα του Μετά τα πρώτα του γράμματα στο χωριό του παρακολούθησε μαθήματα για τέσσερα χρόνια στο Σχολαρχείο του Αγίου Πνεύματος Κισσού. Εκεί ξέρουμε πόσο υψηλό ήταν το επίπεδο σπουδών με δασκάλους μεγάλου πνευματικού αναστήματος Κι όμως ήταν τόσο ευφυής μαθητής ώστε κάποιοι είχαν να λένε αργότερα ότι διόρθωνε και τους καθηγητές του.
Ανήσυχο πνεύμα
Ο Γεώργιος Γαβριλάκης αν και αγαπούσε το χωριό του αισθανόταν την ανάγκη να φύγει μακριά και να διευρύνει τους ορίζοντές του. Για ένα χρόνο υπηρέτησε δάσκαλος στα Σελλιά Αγίου Βασιλείου κι έπειτα μέχρι το 1903, για τρία χρόνια, δίδαξε στο Δημοτικό Σχολείο Κρύας Βρύσης.
Η έδρα δεν κάλυπτε το ανήσυχο πνεύμα του αν και η διδασκαλία του ήταν ξεχωριστή.
Το 1904 κατατάχτηκε στη Χωροφυλακή της Κρητικής Πολιτείας.
Να θυμίσουμε ότι η Κρητική Χωροφυλακή ήταν το ένοπλο σώμα στρατιωτικά οργανωμένο που είχε αστυνομικά καθήκοντα στην Κρητική Πολιτεία. Δημιουργήθηκε το 1899 και συγχωνεύθηκε με την Βασιλική Χωροφυλακή το 1913.
Αξιοποιώντας την ευκαιρία που εκγυμναστές τότε της χωροφυλακής ήταν Ιταλοί, στη Χώρα Σφακίων που τοποθετήθηκε έμαθε μόνος του Ιταλικά. Σαν να ήξερε πόσο σημαντική ήταν αυτή η έφεσή του στα γράμματα και πως αυτή η δίψα του για γνώση θα τον βοηθούσε για τη μελλοντική του εξέλιξη.
Πράγματι η γνώση της Ιταλικής τον έφερε με μετάθεση στα Χανιά με καθήκον διερμηνέα. Εκεί βρήκε καιρό να μάθει και Γαλλικά και να πετύχει πρώτος στη Σχολή Υπενωμοταρχών. Θα είναι πλεονασμός να σημειώσουμε πως υπήρξε άριστος σπουδαστής. Ήταν όμως και άριστος σκοπευτής, ενώ από τις μεγάλες του αρετές ήταν η άμεση εκτέλεσε των αποστολών του. Ήταν ταχύτατος και αποτελεσματικός σε κάθε του ενέργεια.
Ιδιαίτερη έφεση είχε στις ξένες γλώσσες. Έτσι έμαθε στη συνέχεια αγγλικά και αργότερα τουρκικά και βουλγαρικά.
Ένα μικρό διάστημα υπηρέτησε με το βαθμό του Ενωμοτάρχη στο Χρωμοναστήρι και κατόρθωσε να εξουδετερώσει στο Βρύσινα τον διαβόητο Τούρκο Χαμουζά που ήταν φόβος και τρόμος.
Ένας σπουδαίος άνθρωπος
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912 διορίστηκε από την Κρητική Πολιτεία να υπηρετήσει στη συμπρωτεύουσα. Εκεί ανέδειξε όλα τα προσόντα του κι είχαν οι πάντες να μιλούν για ένα σπουδαίο άνθρωπο.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει γι’ αυτόν ο Σπύρος Φωτάκης, τις κρίσιμες στιγμές που ο Βενιζέλος προετοίμαζε την επανάσταση της Θεσσαλονίκης μια επιτροπή των Κρητικών που αστυνόμευαν την πόλη αποτελούμενη από μερικούς γενναίους και αποφασιστικούς άνδρες με επικεφαλής το μοίραρχο Τσάκωνα και βοηθό τον Γαβριλάκη που είχε το βαθμό του ανθυπασπιστή επισκέφθηκαν τον ίδιο τον Σαράιγ και του ζήτησαν να αναβάλει την απόφασή του για παράδοση στους Σέρβους, επειδή είχαν πληροφορίες πως θα ερχόταν ο Βενιζέλος με στρατό στο πλευρό της Αντάντ.
Αναγκαία μικρή αναδρομή
Να σημειώσουμε για όσους δεν γνωρίζουν ότι ο Μωρίς Πωλ Εμμανουέλ Σαράιγ, γεννημένος στην Καρκασσόν στις 6 Απριλίου 1856 και αποβιώσας στο Παρίσι στις 23 Μαρτίου 1929, ήταν Γάλλος στρατιωτικός.
Διετέλεσε δημόσιος αξιωματούχος στο υπουργείο Πολέμου από το 1900 ως το 1907, υπό τις κυβερνήσεις Βαλντέκ-Ρουσσώ, Κομπ, Ρουβιέ Β΄ και Γ΄, Σαριάν και τέλος με την Κλεμανσώ I.
Πιστός δημοκρατικός, ιδιαίτερα ενεργό στέλεχος εντός της Μασονικής Στοάς της Γαλλίας, στενός συνεργάτης του στρατηγού Αντρέ, ανέλαβε διοικητής της Στρατιωτικής Φρουράς του Κοινοβουλίου και στη συνέχεια Υπεύθυνος Πεζικού στο υπουργείο Πολέμου από τις 7 Μαρτίου 1907 ως τις 27 Μαρτίου 1911.
Ανέλαβε διοικητής της 12ης Μεραρχίας Πεζικού στις 27 Μαρτίου 1911, και στη συνέχεια της 4ης Μεραρχίας Πεζικού την 1η Οκτωβρίου 1913, χωρίς να έχει αναλάβει τη διοίκηση συντάγματος προηγουμένως.
Καθώς είχε ιδιαιτέρως κριτική στάση απέναντι στον στρατηγό Ζοφρ, απολύθηκε στις 22 Ιουλίου 1915.
Χάρη στις πολιτικές του διασυνδέσεις, έλαβε στις 3 Οκτωβρίου νέα θέση, αυτή του Εκστρατευτικού Σώματος της Ανατολής, Ανέλαβε τη διοίκησή του στη διάρκεια της επέλασης του Βαρδάρη τον Οκτώβριο του 1915, ξεκινώντας, την ίδια αυτή περίοδο, την εγκατάσταση του Στρατοπέδου της Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τους Βρετανούς συμμάχους του, ενώ, ταυτόχρονα, ανέλαβε διοικητής του εκστρατευτικού σώματος των Συμμαχικών Στρατευμάτων της Ανατολής(C.A.A) στις 16 Ιανουαρίου 1916.
Η διπλωματική ατμόσφαιρα που επικρατούσε εκείνη την περίοδο ήταν ιδιαιτέρως τεντωμένη, καθώς η Ελλάδα επέμενε στη διατήρηση της ουδετερότητάς της, ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος προσπαθούσε να διατηρήσει μια στάση ουδετερότητας, παρά τις όποιες δυσκολίες υπήρχαν σε αυτό. Έπρεπε, επίσης, να φιλοξενηθεί και να εξοπλιστεί, κατά τα γαλλικά πρότυπα, ο σερβικός στρατός μετά τον Αλβανικό Γολγοθά, κάτι που συνέβη στη Θεσσαλονίκη. Θα ήταν όμως καταστροφικό να παραδοθεί ο τόπος στους Σέρβους.
Ο Σαράιγ άκουσε τους Κρητικούς κι έτσι αποσοβήθηκε η παράδοση της Θεσσαλονίκης.
Πράγματι επακολούθησε η άφιξη του Βενιζέλου με τρεις μεραρχίες αρχικά στη Θεσσαλονίκη της Κρήτης, του Αρχιπελάγους και των Σερρών. Τα γεγονότα είναι γνωστά. Κι αν κάποιοι τα αγνοούν μπορούν να τα γνωρίσουν και μέσα από πηγές του διαδικτύου.
Μεγάλη η προσφορά του
Η προσφορά του Γαβριλάκη και στην περίπτωση αυτή ήταν πολύ μεγάλη.
Παντού ξεχώριζε με το ολύμπιο παράστημά του, την αρρενωπή ομορφιά του, τη γενναιότητα, το ήθος και τη λεβεντιά του. Υπέρμαχος της ελεύθερης βούλησης θαύμαζε, πάντα και στήριζε τις ανυπότακτες συνειδήσεις. Ήταν και το πρώτο στοιχείο που τον έφερε τόσο κοντά στον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Η γνωριμία του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο από τα Χανιά ήδη, δημιούργησε ανάμεσά τους μια βαθιά φιλία που εδραίωνε μια αμοιβαία εμπιστοσύνη.
Ο Γαβριλάκης θεωρείται από τους πιο αφοσιωμένους οπαδούς και φίλους του Εθνάρχη. Μια σχέση ζωής που έγινε αφορμή και για δοκιμασίες. Ήταν τόσο θερμός υποστηρικτής του ώστε και στο μοναδικό του γιο έδωσε το όνομα Βενιζέλος.
Η ευρύτατη γλωσσομάθειά του έπεισε τον Βενιζέλο να τον αξιοποιήσει σαν σύνδεσμο μεταξύ των τότε συμμάχων μας, αλλά και σαν κατάσκοπο στη Βουλγαρία και στην Τουρκία.
Η σπουδαία του προσφορά στην πατρίδα και οι ανεκτίμητες υπηρεσίες του οδήγησαν στην παρασημοφορία του με τον Μεγαλόσταυρο του Σωτήρος, που του απένειμε ο τότε βασιλιάς Αλέξανδρος.
Το 1917 ο Γαβριλάκης τάχτηκε ανεπιφύλακτα στο πλευρό του Βενιζέλου στο κίνημα της Θεσσαλονίκης στην περίοδο του πρώτου διχασμού.
Υπηρέτησε κυρίως στη Μακεδονία και στη Θράκη.
Το 1935 όταν ξέσπασε το κίνημα τάχτηκε και πάλι στο πλευρό του Βενιζέλου. Νέες διώξεις ακλούθησαν. Οι Βασιλόφρονες τον φυλάκισαν για δυο χρόνια στις φυλακές της Σπάρτης.
Αξίζει να αναφερθεί αυτό που επισημαίνει ο Σπύρος Φωτάκης:
Όταν δικαζόταν ο Γαβριλάκης κατάφερε να κατακτήσει τους δικαστές σε βαθμό ώστε να του πει ο πρόεδρος «Κύριε Γαβριλάκη αν μπορούσα θα σας αθώωνα. Τόσο καλή εντύπωση μου εκάματε. Αλλά έπρεπε να εφαρμόσω το νόμο».
Εκτός από τη φυλακή ο Γαβριλάκης αντιμετώπισε την απόταξη από το σώμα της Χωροφυλακής που τον άφησε χωρίς μισθό.
«Απού φελά παντού φελά…»
Άνθρωπος περήφανος δεν κάθισε με σταυρωμένα χέρια όταν αποφυλακίστηκε. Γύρισε στην Κρύα Βρύση και ασχολήθηκε με την πατρική περιουσία. Λέγεται ότι με τις αδελφές του μάζεψαν 1.813 οκάδες λάδι. Παντού ήταν χρήσιμος ο θαυμάσιος αυτός Κρητικός.
Όταν έλαβε χάρη από την κυβέρνηση Δεμερτζή έφτασε επάξια στο βαθμό του Υποστράτηγου, που ήταν κάτι σπάνιο για την εποχή.
Ο Γεώργιος Γαβριλάκης δεν σταμάτησε ποτέ τη δράση του. Στην Κατοχή ήταν ενεργό μέλος της Εθνικής Αντίστασης κατά των Γερμανών στην πόλη της Θεσσαλονίκης και είχε σώσει πολλούς Εβραίους από τους Γερμανούς χορηγώντας τους πλαστές ταυτότητες.
Η κοινότητα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης δεν ξέχασε ποτέ την ευεργεσία αυτή και τιμούσε τον Γαβριλάκη ιδιαίτερα.
Ο σπάνιος αυτός άνθρωπος ποτέ δεν ξέχασε το χωριό του κι ας έμενε στη συμπρωτεύουσα. Το σπίτι του ήταν πάντα ανοικτό σε φοιτητές παιδιά συγχωριανών του.
Πέθανε το 1973 σε βαθιά γεράματα και τάφηκε στη Θεσσαλονίκη που είχε αγαπήσει ιδιαίτερα. Η ταφή του έγινε με τις τιμές που του άξιζαν.
Αυτός ήταν ο Γεώργιος Γαβριλάκης, ο αφοσιωμένος φίλος του Ελευθερίου Βενιζέλου που τίμησε τον τόπο του. Και αξίζει πάντα την αναφορά της ευγνωμοσύνης μας για τη δράση του και τις πολύτιμες υπηρεσίες στην πατρίδα του.
• Πηγές
* Από το ημερολόγιο «Κρύα Βρύση: Οι Παλιοί Α(ν)θρωποι
*Αξιοποίηση στοιχείων (από προσωπικές τους εργασίες) που παραθέτουν οι Γιώργος Μαυροτσουπάκης, Θεόδωρος Πελαντάκης και Σπύρος Φωτάκης.
