Γύρω μας, καθημερινά, υπάρχουν, είτε τα βλέπουμε εμείς, είτε όχι, μοναδικά φαινόμενα, που μπορούν να συνενωθούν σε ομάδες διατηρώντας την αυτοτέλειά τους, οι οποίες έχουν ειδικούς νόμους και υπάγονται σε νόμους με γενική σημασία. Έτσι, το μοναδικό, το ειδικό και το γενικό είναι αλληλένδετα. Και η πραγματική γνώση θα πρέπει να γνωρίζει στον άνθρωπο το εν λόγω τρίπτυχο και να τον βοηθά να το προσλαμβάνει και να το κατανοεί.
Στην φύση και στην κοινωνία ο άνθρωπος, για να αντιμετωπίσει όσα έρχονται, με ή παρά τη θέλησή του, στο δρόμο του στηρίζεται στη γνώση όλων των τρίπτυχων (μοναδικό – ειδικό – γενικό) που τον περιβάλλουν και τον συντρέχουν να αντιληφθεί το περιεχόμενο και τη μορφή τους.
Η μορφή αφορά στην εξωτερική εικόνα κάθε φυσικής ή κοινωνικής οντότητας και ύπαρξης. Το περιεχόμενο σχετίζεται με όσα την συνιστούν στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους , που δεν είναι όμως απαραίτητα ισομεγέθη και όμοια ανάμεσά τους και με εκείνα που συναπαρτίζουν άλλες οντότητες ίδιας εξωτερικής μορφής. Στην περίπτωση που δεν είναι ισομεγέθη και όμοια, οι μορφές διαφοροποιούνται αν και μοιάζουν ίδιες.
Το δίδυμο «μορφή και περιεχόμενο» σχετίζεται με «την ουσία και το φαινόμενο» των στοιχείων της φύσης και της κοινωνίας. Ουσία και φαινόμενο ενώ φαίνονται διά γυμνού οφθαλμού ότι αποτελούν μιαν ενότητα και ότι συμπίπτουν, στην πραγματικότητα πρέπει να ψάξουμε για να βρούμε την ουσία και να την γνωρίσουμε πίσω από τα φαινόμενα.
Παρά ταύτα, θα ήταν λάθος να προσπαθήσουμε να μεταφέρουμε και να εφαρμόσουμε στην κοινωνία αυτούσιους και όλους τους κανόνες που διέπουν την ουσία και το περιεχόμενο, τη μορφή και το φαινόμενο όλων των τρίπτυχων (μοναδικό – ειδικό – γενικό) της φύσης. Στον αντίποδα, η κάθε κοινωνία των ανθρώπων έχει τους ξεχωριστούς δικούς της νόμους και κανόνες που σχετίζονται και με τις ψυχοπνευματικές και με τις σωματικές ιδιότητες των μελών της και με τους νόμους της υλικής παραγωγής στους κόλπους της.
Η απόλυτη γνώση του ανθρώπου για τους νόμους και τους κανόνες της φύσης και της κοινωνίας, όμως, δεν ολοκληρώνεται ποτέ, αλλά φτάνουμε όλο και πιο κοντά σε αυτήν όσο πλησιάζουμε και μελετούμε τα τρίπτυχα της φύσης και αναπτύσσεται η επιστήμη που εξετάζει την ουσία και το φαινόμενο της κοινωνίας. Για να είναι αποτελεσματική, λοιπόν, η μελέτη της φύσης και να είναι προσιτά και εύληπτα τα πορίσματα της επιστήμης, θα πρέπει να έχουμε καθαρό χωρίς παρωχημένες ιδεοληψίες ή υπό την επήρεια του φανατισμού και άλλων νοσηρών παθών (αρχομανία, φιλαργυρία, κενοδοξία π.χ.) πνευματικό και ψυχικό κόσμο.
Μονάχα τότε, οι φυσικοί και οι επιστημονικοί κανόνες γίνονται τα θεμέλια της ανθρώπινης ζωής και το εφαλτήριο των ανθρώπων και των κοινωνιών τους για πνευματική πρόοδο, υλική ευημερία και ηθική ακμή. Εσείς τι λέτε, αλήθεια, για όλα τούτα;
