Του ΜΑΝΟΛΗ Π. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗ
Ο φίλτατος Γιώργης Καράτζης χρόνια τώρα αποτραβηγμένος από την τύρβη και τους περισπασμούς της πόλης, όντας εγκάτοικος του «Ανεξάρτητου Κράτους της Στεφάνης», σε ένα ήρεμο και φυσικό περιβάλλον εμπνέεται, στοχάζεται και δημιουργεί.
Καθισμένος στο συμπαθητικό σπουδαστήριό του, παρακολουθεί από το ανατολικό παραθύρι του τις διαδοχικές εποχικές εκφάνσεις της φύσης, διαβάζει το ανοιχτό βιβλίο της, αποκωδικοποιεί τα μύχια σήματά της και αποκτά ακριβά μαθήματα, εμπειρίες, εικόνες, ακούσματα, μυρωδιές, χρώματα και όλα αυτά τα μετουσιώνει σε γνώση και πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία.
Το ανήσυχο πνεύμα του, άγρυπνο πάντα, οδηγημένο από μυστικές φωνές και πνευματικές ανάγκες παρατηρεί τα πάντα από τα πιο απλά τριξίματα της γης μέχρι τις περίπλοκες παγκόσμιες σχέσεις και καταστάσεις και προβληματίζεται. Κυκλοφορώντας σε ένα πεδίο απόλυτης ελευθερίας, που είναι το κυριότερο προαπαιτούμενο της όποιας δημιουργίας, ο Γιώργης μετατρέπει τους στοχασμούς και προβληματισμούς του σε ποίηση, μαντινάδες, μουσική.
Κι όταν οι δημιουργίες του ωριμάσουν, τις απογειώνει από το ιδεοδρόμιο που έχει φτιάξει στο βορειοδυτικό απόκρημνο μέρος του υποστατικού του και φτάνουν στα χέρια μας. Κάποτε αισθάνεται πως και ο ίδιος έχει βγάλει φτερά στους ώμους και στέργει να πετάξει στο άπειρο.
Μέχρι τώρα οι περισσότεροι ξέρουν τον Γιώργη Καράτζη ως ένα ποιητή και εκλεκτό μαντιναδολόγο. Πράγματι έχει τυπώσει μέχρι σήμερα τέσσερις ποιητικές συλλογές: («Εμινέ», 1988 και β’ έκδοση, 2000, «ΔιαΚρητικά», 1998, «Διαδρομές», 2006 και «Δίλογα», 2015 και έχει γράψει εκατοντάδες μαντινάδες που τις τραγούδησαν και τις τραγουδούν πολλοί σπουδαίοι Κρητικοί λυράρηδες. Παράλληλα ασχολείται και με τη μουσική στο πεδίο της σύνθεσης.
Εκτός από τα παραπάνω όμως ο Γιώργης παρακολουθεί από κοντά τα πολιτιστικά δρώμενα και συμμετέχει ενεργά. Έτσι έχει γράψει ποικίλα κείμενα που αναφέρονται σε βιβλιοπαρουσιάσεις, βιβλιοκριτικές, εισηγήσεις σε ημερίδες και συνέδρια, πολιτιστικές εκδηλώσεις, μουσικά έργα, ραδιοφωνικές παραγωγές, συνεντεύξεις κ. α. Ευχής έργο θα ήταν να βγουν και αυτά τα παραλειπόμενα στη δημοσιότητα.
Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι ο Γιώργης αποκόμισε πολλές εντυπώσεις και εμπειρίες από δύο σημαντικά για την ζωή του γεγονότα. Το ένα είναι η πολύχρονη φυλάκισή του στο Επταπύργιο και στον Κορυδαλλό λόγω της έντονης αντιστασιακής του δράσης στα πέτρινα χρόνια της χούντας. Στις φυλακές γνώρισε πολλούς επώνυμους κρατούμενους και, όπως ο ίδιος μου δήλωσε, εκεί ένιωσε ότι ξαναγεννήθηκε γιατί εκεί διαμόρφωσε τον τελικό χαρακτήρα του και την όποια αγωνιστική και πνευματική του προσωπικότητα. Ένιωθε πάντα «ελεύθερος πολιορκημένος».
Το δεύτερο, επίσης σημαντικό γεγονός, είναι τα αλλεπάλληλα ταξίδια και αποστολές του στη Βοσνία κατά τη δεκαετία του 1990 μαζί με άλλους φίλους στα πλαίσια μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας. Πρωτοστάτησε στη δημιουργία της «Κίνησης Φιλίας και Αλληλεγγύης προς τον Σερβικό λαό» και μετέφεραν συνολικά 460 τόνους κυρίως τρόφιμα και φάρμακα. αν κατατεθούν αυτές οι εντυπώσεις και εμπειρίες, θα αποτελούν πολύτιμες μαρτυρίες και τεκμήρια κυρίως για τις νέες γενιές και τους νέους αναγνώστες. Πολλά από τα ποιήματά του είναι εμπνευσμένα από τα βιώματα που απέκτησε από τα δύο αυτά γεγονότα.
Τώρα ο Γιώργης καταπιάστηκε με ένα δύσκολο και αμφιλεγόμενο είδος του λογοτεχνικού λόγου, τη σάτιρα, και ειδικότερα τη σατιρική ποίηση. Η ασχολία του με τη μορφή αυτή της ποίησης μου ήταν από παλιά γνωστή, γιατί σε ανύποπτο χρόνο μου είχε εκμυστηρευτεί ότι προτίθεται μελλοντικά να δημοσιεύσει σατιρικά του δημιουργήματα. Όπως με πληροφόρησε ο ίδιος, το πρώτο σατιρικό του τραγούδι το έγραψε στη φυλακή και αναφερόταν μάλιστα σε επώνυμα πρόσωπα που ήταν συγκρατούμενοί του.
Έχοντας έναν ευρύ κύκλο συγγενών, φίλων, γνωστών, χωριανών αλλά και προσώπων που είναι επώνυμα και κατέχουν θέσεις και αξιώματα, ο Γιώργης τηρώντας το μέτρο, τις αποστάσεις και τις ισορροπίες, περιγράφει με τάξη και κλιτότητα τις περιπέτειες, τη συμπεριφορά, τα κατορθώματα, τις ασχολίες, τα παθήματα, τις αστοχίες, τους ισχυρισμούς, τις αντιλήψεις, τις νοοτροπίες τους, τα πάθη κλπ. Και αυτό γίνεται με μεγάλη επιτυχία, σε ένα παιγνιώδες και φαιδρό γλωσσικό περιβάλλον, μιάς και ο Γιώργης είναι βαθύς γνώστης του κρητικού ιδιώματος, το οποίο χρησιμοποιεί εύστοχα, αβίαστα και ανεπιτήδευτα. Οι εικόνες, οι σκηνές, οι παρομοιώσεις, οι περιγραφές και η όλη σκηνοθεσία έχουν μια ζωντάνια και αμεσότητα που θέλγουν τον αναγνώστη, ο δε ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος στίχος με την ομοιοκαταληξία του δημιουργεί ευχάριστα ακούσματα.
Εκείνο όμως που δημιουργείται και εξάγεται από την ανάγνωση των σατιρικών ποιημάτων της συλλογής είναι το αβίαστο γέλιο και η χαρμόσυνη διάθεση, στοιχεία που είναι σε ανεπάρκεια στην αυχμηρή και αντιποιητική εποχή μας. Το γέλιο λιπαίνει και μακραίνει τη ζωή μας και, επειδή είναι καθαρά ανθρώπινο προνόμιο -είμαστε τα μόνα γελαστά ζώα-, πρέπει να το καλλιεργούμε και να το μεταδίδομε. Η σωστή σάτιρα γεννά και αυγατίζει το γέλιο, η κακή το εμποδίζει και το κόβει. Ο Γιώργης Καράτζης με τα σατιρικά του ποιήματα μας το εξασφάλισε.
Μου ζήτησε να αναλάβω τη φιλολογική επιμέλεια των ποιημάτων και δέχτηκα με προθυμία και χαρά να αναλάβω το υπούργημα αυτό. Η φροντίδα μου επικεντρώθηκε στο να πετύχω τη τυπολογική – γλωσσική εξομάλυνση, την ορθογραφική ομοιομορφία, να εφαρμόσω το πολυτονικό σύστημα, να επιμεληθώ τη εμφάνιση και σελιδοποίηση και να συντάξω το γλωσσάρι. Οι όποιες αβλεψίες και αστοχίες βαρύνουν αποκλειστικά εμένα.
Σου εύχομαι, αγαπητέ Γιώργη, να είναι καλοτάξιδο και το καινούργιο σου βιβλίο και περιμένομε με ανυπομονησία και το επόμενο είτε «έφιππο» είτε πεζό. Επιμέλεια έκδοσης βιβλίου: Ανδρέας Αεράκης.
Επιμέλεια κειμένων: Μανόλης Π. Χριστοδουλάκης
Σελίδες: 124
Παραγωγή: Αεράκης – Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι & Σείστρον.
