Με ικανοποίηση διαπιστώνουμε πόσο μεγάλη είναι η ανταπόκριση του αναγνωστικού μας κοινού από την πρώτη κιόλας συνέχεια της ενδιαφέρουσας συνέντευξης με τον μακροβιότερο, εν ζωή, βουλευτή του νομού μας, τον Γιώργη Περάκη.
Αυτό σημαίνει ότι πάντα διψάμε για την αλήθεια και νοιώθουμε την ανάγκη, κάποιες φορές, ενός απολογισμού ζωής. Αυτό περισσότερο για δική μας ισορροπία σκέψης, γιατί ποτέ η ιστορία δυστυχώς αν και επαναλαμβανόμενη δεν μας βοήθησε να αποφύγουμε δεινά. Και κάθε αναφορά σε γεγονότα φαίνεται να ωφελεί μόνο το συναίσθημα.
Φταίει το στραβό το ριζικό μας; Δεν αποκλείεται.
Στο διάστημα μεταξύ των δημοσιευμάτων δεχθήκαμε πολλές ερωτήσεις προς τον κ. Περάκη, που σίγουρα παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Ήταν αδύνατον όμως να αφιερωθεί χρόνος για την αποστολή και αναμονή απαντήσεων και στις πρόσθετες ερωτήσεις. Άλλωστε δεν είχαμε ποτέ σκοπό να «ανακρίνουμε» τον κ. Περάκη για το μέλλον της παράταξής του κι ούτε, πολύ περισσότερο να τον υποχρεώσουμε σε… απολογία, για τα όποια σοβαρά λάθη έχει υποπέσει το ΠΑΣΟΚ. Αυτά είναι θέματα που αναλύονται στα συνέδρια και στις εσωκομματικές διαδικασίες. Έτσι τουλάχιστον, επιτάσσει η δεοντολογία.
Εμείς υπηρετούμε την Ιστορία, η οποία και κρίνει πρόσωπα και γεγονότα. Επομένως δεν υπάρχει καμιά αρμοδιότητα σχολιασμού από πλευράς μας.
Αυτό μόνο που θα τολμούσαμε ίσως να προτείνουμε στους σημερινούς ταγούς της παράταξης αυτής, είναι να μελετήσουν τις πρώτες εκείνες περιόδους, που η αλλαγή είχε και ταυτότητα και υπόσταση, να μάθουν σε βάθος τι σημαίνει συνέπεια και να κατανοήσουν, όσοι δεν το έχουν ακόμα ενστερνιστεί, ότι αξίωμα δεν σημαίνει καλή θέση στις πρώτες σειρές των αιθουσών αλλά δουλειά και ευθύνη. Δεν εξασφαλίζεται η συμπάθεια στο κόμμα από τα Likes που βάζουν σωρηδόν συγγενείς και «κολλητοί» στο όνομα του κάθε παράγοντα, ανεξάρτητα της ανοησίας που αναφέρει. Αυτές οι πρακτικές δυστυχώς απογοητεύουν τους συνειδητούς οπαδούς κι έχουν αποπροσανατολίσει και αηδιάσει τον σημερινό ψηφοφόρο όπου κι αν πρόσκειται. Γιατί αυτές οι εσφαλμένες πολιτικές δεν είναι προνόμιο μιας παράταξης μόνο.
Η συζήτηση με τον κ. Περάκη ήταν μια όαση μέσα στην έρημο στόχων και ιδεολογικών σταθερών που μας ταλανίζει. Συνεχίζοντας, θέλαμε να κάνουμε με αυτόν τον αγωνιστή πολιτικό, μια ανταλλαγή απόψεων για τα έργα που θα έδιναν ζωή στον τόπο μας ή τουλάχιστον θα έσωζαν ζωές.
- Μια κατάρα για τον τόπο συνεχίσαμε τις ερωτήσεις μας, είναι το οδικό δίκτυο. Εσείς κάνατε ενέργειες και ερωτήσεις στη Βουλή σχετικά. Τι νομίζετε ότι φταίει και το ζήτημα παραμένει ως ήταν;
– Με ερωτήσεις πράγματι στη Βουλή ως αντιπολίτευση, είχα δώσει τα στοιχεία από τις αρμόδιες υπηρεσίες και στο νομό υπήρχαν 530 χλμ. χωματόδρομοι. Στην περίοδο της ΝΔ γινόταν κατά μέσο όρο 10 χλμ. το χρόνο. Με αυτούς τους ρυθμούς χρειάζονταν 53 χρόνια για να ασφαλτοστρωθούν. Στο τέλος της πρώτης οκταετίας του ΠΑΣΟΚ είχαν μείνει λιγότερο από 20 χλμ. σε χωριά τύπου ας πούμε Γουργούθων. Στο πρόγραμμα του 1985 που ως Υπουργός Δημοσίων Έργων γνωρίζοντας τις ανάγκες του νομού αλλά και της Κρήτης σε μεγάλα έργα δεν εδίστασα να τα χρηματοδοτήσω όλα και να ολοκληρωθεί ο Βόρειος Άξονας ειδικά στις παρακάμψεις με τα τότε σχέδια φυσικά.
Προωθήθηκε ο Νότιος και Κεντρικός Άξονας της Κρήτης και οι συνδετήριοι δρόμοι Βοράς – Νότος. Τώρα η τύχη τους αγνοείται. Έτσι για πρώτη φορά σίγουρα έως τότε η Κρήτη πήρε το δίκιο της.
- Ένα σχόλιο και για τη ζωοκλοπή…
– Αντί άλλου σχολίου παραπέμπω στα Πρακτικά της Βουλής της 14ης Νοεμβρίου 1978, όπου συζητήσαμε ερώτησή μου σε μια ολόκληρη συνεδρίαση μαζί με όλους τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ της Κρήτης, του Σ. Βαλυράκη, του Σ. Μιχελογιάννη, Α. Δαριβιανάκη, Κ. Ασλάνη, Α. Σκουλά, Εμμ. Δρεττάκη και Εμμ. Χατζηνάκη κι έτσι ξεκαθαρίσαμε τη θέση μας σ’ αυτήν τη μάστιγα. Και όταν ήρθε ο καιρός του ΠΑΣΟΚ με κύριο υπεύθυνο τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης, τον Γιάννη Σκουλαρίκη, με συσκέψεις στο υπουργείο και στην Κρήτη πάρθηκαν δραστικά μέτρα για την αντιμετώπισή της.
- Ξέρουμε τη στάση σας απέναντι στο «ρουσφέτι». Πιστεύετε ότι ο λαός έχει αλλάξει νοοτροπία;
– Το ΠΑΣΟΚ εξαρχής στάθηκε κατά του ρουσφετιού και με βρήκε σύμφωνο απολύτως.
Αλλά για να εξηγούμαστε σε ό,τι με αφορά ο πόλεμος κατά του ρουσφετιού δεν σημαίνει τον πολιτικό τον κακό άνθρωπο, που δεν θέλει καλό του άλλου. Σε όλη μου τη ζωή και μέχρι τώρα, αν μπορώ να βοηθήσω τον συνάνθρωπο σε κάτι σωστό, το πράττω.
Ανεξάντλητος χώρος ρουσφετολογίας υπήρξε ως φαίνεται από γενέσεως του ελληνικού κράτους η υγεία. Η εκμετάλλευση της ανάγκης και του πόνου, της αρρώστιας του παιδιού σου.
Τώρα με το ΕΣΥ του ΠΑΣΟΚ ο ασθενής δεν έχει ανάγκη τον βουλευτή για να μπει στο νοσοκομείο.
Με το νόμο του ΠΑΣΟΚ του αείμνηστου Σάκη Πεπονή εξυγιάνθηκε κατά το δυνατόν ο τρόπος προσλήψεως στο Δημόσιο χωρίς να λείπουν ίσως καταστρατηγήσεις.
Αλλά ο Πεπονής έχασε τις εκλογές.
Αυτοί οι δυο χώροι ήταν το 80% έως το 90% -ειδικά της Υγείας- του εύκολου ρουσφετιού και της αιώνιας ευγνωμοσύνης.
Από την άλλη το πολιτιστικό και το μορφωτικό επίπεδο των Ελλήνων έχει ανέβει εντυπωσιακά χωρίς προηγούμενο στην ιστορία μας και συνεχίζει και βοηθά στην αποφυγή της συναλλαγής. Δεν γνωρίζω τι γίνεται τώρα, αλλά πιστεύω αυτή η συναλλαγή που μειώνει την αξιοπρέπεια πολιτικού και πολίτη να έχει τουλάχιστον μειωθεί και στα συντηρητικά ακόμα κόμματα.
- Πώς νομίζετε ότι το Ρέθυμνο θα ανακάμψει αναπτυξιακά τώρα που οι τοπικοί παράγοντες κάνουν απλά διαχείριση πόρων χωρίς σχεδιασμό και όραμα λόγω και διεθνών συνθηκών;
– Για να απαντήσω στο ερώτημά σας θα χρειαζόμουνα κάποιον χρόνο για να πάω από τόπο σε τόπο σε κάθε υπηρεσία και σε κάθε φορέα και να έχω εικόνα πού βρίσκεται το Ρέθυμνο.
- Ανήκετε σε μια παράταξη που έφερε κοσμογονικές αλλαγές στον τόπο αλλά σήμερα η συμπεριφορά μελών και παραγόντων δεν θυμίζει τίποτα από το ένδοξο παρελθόν. Τι θα πρέπει ν’ αλλάξει κατά τη γνώμη σας; Σας ενόχλησε κάποια εσφαλμένη πολιτική της παράταξης όταν είχε τη διακυβέρνηση της χώρας;
– Έχω δώσει τη γνώμη μου κατ’ ιδίαν και όχι δημόσια σε κατ’ εξοχήν αρμόδιο του κόμματος και είμαι απόλυτος.
Να γίνει ό,τι λέω, δεν έχω αυταπάτες, αλλά dum spiro spero.
- Νομίζετε ότι οι γραμμές του Ανδρέα Παπανδρέου τηρούνται πλέον και σε ποιο βαθμό; Σας έλειψε τώρα με την ένταση στα ελληνοτουρκικά η δική του πολιτική σκέψη;
– Φοβάμαι πως όχι οι γραμμές, αλλά και ο ίδιος ο Αντρέας πάει να ξεχαστεί.
Από τότε που βασικές του παρακαταθήκες καταπατήθηκαν από τους κατ’ εξοχήν θεματοφύλακες, όπως «το ΠΑΣΟΚ δεν κληρονομείται».
Κάποτε είπε τη φράση που έμεινε ιστορική «Βυθίσατε το ΧΟΡΑ». Τώρα είναι στολίσκος από τουρκικά σκάφη.
Στις διεθνείς σχέσεις της χώρας ασφαλώς θα είχε πρώτη θέση.
- Είναι έργα που προωθήσατε, παλέψατε γι’ αυτά, (Πανεπιστήμιο, Λιμάνι, Παρακαμπτήριος, Βιβλιοθήκη, Πρότυπες καλλιέργειες, Ανασκαφές) αλλά δεν αναφέρεστε πουθενά. Ήταν δική σας επιλογή;
– Μόνο οι παπάδες και οι μητροπολίτες από μετριοφροσύνη και σεμνότητα και την προσδοκία το έργο τους να το κρίνει ο Θεός, ο οποίος «τα πάντα ορά» και να τους ανταμείψει αναλόγως αποφεύγουν να το δημοσιοποιούν, μήπως ο Ύψιστος τους κρίνει αλαζόνες και τα χάσουν όλα.
Κανένας πολιτικός νομίζω δεν επιθυμεί από την εποχή του Περικλέους να μείνει το έργο του και του κόμματός του μυστικό, εκτός αν είναι επιλήψιμο ή έχει άλλους σκοπούς που μπήκε στην πολιτική για να την χρησιμοποιήσει ως μέσο για άλλες επιδιώξεις.
Εγώ δεν ανήκω σε αυτήν τη δεύτερη κατηγορία. Αλλά σ’ εμένα λόγω ιδιότητας έλαχε ο κλήρος και το κύριο βάρος για την περίοδο 1977 – 1989 μαζί με όλους τους ανθρώπους του ΠΑΣΟΚ, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των συνεταιρισμών, υπηρεσιακούς παράγοντες, συλλόγους και την Οργάνωση του ΠΑΣΟΚ. Ανέλαβα το κύριο βάρος όσο μου αναλογούσε και ως όφειλα. Και παίρνω την ευθύνη πάνω μου για το Ρέθυμνο, που από «παντέρμο Ρέθυμνο» έγινε Ρέθυμνο.
Αντιγράφω από δημοσίευμα της 4.12.1999 των «Ρεθεμνιώτικων Νέων» ερωτήματά μου προς πάντα αρμόδιο και δηλώνω εξ αρχής πως αυτά έγιναν επί ΠΑΣΟΚ την πρώτη οκταετία:
– Πότε και από ποιους και από ποια κυβέρνηση ολοκληρώθηκε το λιμάνι του Ρεθύμνου για να δέχεται φέρυ-μποτ;
– Πότε και πώς αγοράστηκε το φέρυ-μποτ Αρκάδι και δρομολογήθηκε στο Ρέθυμνο;
– Πότε έγινε ο αγωγός αποχέτευσης και ο βιολογικός καθαρισμός του Ρεθύμνου;
– Πότε έγινε το Κλειστό Γυμναστήριο του Ρεθύμνου;
– Πότε έγινε το Στάδιο του Γάλλου;
– Πότε έγινε η Παράκαμψη του Ρεθύμνου;
– Ποιες ήταν οι χρηματοδοτήσεις επί ΝΔ και ποιες επί ΠΑΣΟΚ για το Νότιο Άξονα και για τους επαρχιακούς δρόμους;
-Ποιος θα υπενθυμίσει πως πριν το ΠΑΣΟΚ ήταν 530 χλμ. χωματόδρομοι για τα χωριά και πως με 10 χλμ. το χρόνο επί ΝΔ χρειάζονταν 53 χρόνια να ολοκληρωθούν και την πρώτη οκταετία του ΠΑΣΟΚ είχαν μείνει λιγότερα από 20 χλμ.;
– Πότε έγιναν τα λιμενικά στις Σίσες, Μπαλί, Πάνορμο, Πλακιά και Αγία Γαλήνη με προοπτική μαρίνας και λιμανιού Νότιας Κρήτης;
– Πότε έγιναν οι αγροτικές μονάδες από τις ενώσεις αγροτικών συνεταιρισμών και την ΑΣΕΑΡ;
– Πότε έγιναν απαλλοτριώσεις στο Λατζιμά με την προοπτική να λυθεί το μέγα πρόβλημα κεντρικού αεροδρομίου Κρήτης;
– Πότε άρχισε ο πακτωλός των χρηματοδοτήσεων για την Παλιά Πόλη του Ρεθύμνου, οι ανασκαφές στην Ελεύθερνα και άλλους αρχαιολογικούς χώρους και έργα πολιτισμού στην πόλη και στην ύπαιθρο του νομού;
– Πότε άρχισε η προσπάθεια να γίνει στο νομό πιλοτικό πρόγραμμα «στεριανού τουρισμού» και ποια ήταν τα κίνητρα για τον τουρισμό στο νομό επί ΠΑΣΟΚ;
– Πότε ήρθε ο ΟΑΔΥΚ και το ΙΓΜΕ στο Ρέθυμνο με το τεράστιο έργο στο υδάτινο δυναμικό;
– Πότε ξεκίνησαν τα κτιριακά συγκροτήματα του Πανεπιστημίου;
– Πότε πρώτη φόρα από το 1974 και ίσως πολλές δεκαετίες πριν το Ρέθυμνο και η Κρήτη πήρε το δίκιο της από τις δημόσιες επενδύσεις;
Για όλα αυτά και απέραντη σειρά άλλων μικρών, μεσαίων και μεγάλων έργων σε όλον το νομό υπάρχουν τα στοιχεία στις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς στην πρώτη οκταετία του ΠΑΣΟΚ.
Αυτά ρωτούσα πριν μια δεκαετία και απάντηση δεν πήρα.
Προειδοποιώ πως και στο μέλλον κάθε δεκαετία θα επανέρχομαι και θα προσθέτω και άλλα που δεν περιλαμβάνονται.
Ας μην ντρέπονται οι άνθρωποι του Κινήματος να δείχνουν το έργο του.
Είναι δικαίωμα, αλλά και χρέος και αν το κάνουν να μην εξοβελίζουν τους πρωτεργάτες.
- Ζήσατε την κόλαση της χούντας, υποφέρατε στα χέρια αναξίων πατριωτικά, και μάλιστα στα καλύτερα χρόνια της ζωής σας. Βλέποντας όμως σήμερα μια «κατάντια» θεσμών και αξιών έχετε ποτέ μετανιώσει για τις θυσίες σας;
– Σε σχέση με τη χούντα μέχρι αυτήν την ώρα δεν έχω αναφέρει πάνω από είκοσι λέξεις στο βιογραφικό μου, ίσα να ξεκαθαρίσω πως ήμουν αντίθετος από την αρχή μέχρι τέλους.
Θ’ αποφύγω περιγραφές που χρειάζονται σελίδες και θα εκστομίσω μια βαρύτατη φράση που με βοηθά η μαύρη συγκυρία που περνάμε, να γίνει κατανοητή. Και όποιος καταλάβει, κατάλαβε. Την πρώτη ώρα που έγινε η δικτατορία με την αρχή «όποιος δεν φοβάται το θάνατο δεν φοβάται τίποτα», αλλά και από την άλλη με τον Χάρο δεν έχω συμβόλαιο. Έβαλα το κεφάλι μου στον «ντορβά» για τη δημοκρατία.
Και θα με ρωτήσει κανείς, δηλαδή τι θα πει αυτό; Πώς αισθάνεσαι; Είναι πολύ απλό. Όπως αισθάνονται τώρα ιδιαίτερα οι χιλιάδες ηλικιωμένοι που μπήκε το κεφάλι τους στον «ντορβά» από τον κορωνοϊό χωρίς να το επιθυμούν και κάθε στιγμή είναι δυνατόν να τους μαζέψει ο ιός και να πάνε σαν το σκύλο στο αμπέλι. Ενώ όταν το αποφασίσεις μοναχός και είσαι αποφασισμένος να διακινδυνεύσεις τη ζωή σου για τις ιδέες σου είναι κάτι ευγενέστερο.
Αλλά έτσι κι αλλιώς το κεφάλι μου είναι στη θέση του και δεν μετανιώνω τίποτα.
- Σας λείπουν παλιοί σας σύντροφοι και ποιοι είναι αυτοί;
– Η απάντηση θα ήταν ευκολότερη αν με ρωτούσατε αν μένουν παλιοί σύντροφοι που μπορούμε πλέον να πιούμε όχι βέβαια κρασί, αλλά καφέ. Εγώ πάντως λέω «αντισκάρι».
- Έχετε μια θαυμάσια θεωρία περί εντιμότητας στην πολιτική. Τη θεωρώ απόσταγμα επιστημονικής πολιτικής σκέψης. Θα θέλατε να το σχολιάσουμε;
– Όταν ζεις σε τόπο που η εντιμότητα στην πολιτική θεωρείται προσόν, καταλαβαίνεις πού βρισκόμαστε. Σαν να λες δηλαδή αυτός ο Εύελπις είναι καλός γιατί είναι αρτιμελής. Θέλω να το εκλαμβάνω όταν το ακούω για τον εαυτό μου ως ευρύτερη έννοια. Όπως όταν λες αυτός είναι έντιμος επαγγελματίας, χτίστης, ράφτης, έμπορος, εννοείς ότι είναι ευσυνείδητος και σωστός σε αυτό που κάνει και όχι ότι δεν είναι απλώς κλέφτης.
- Ένα σχόλιο και για την πορεία του Πανεπιστημίου
– Για το Πανεπιστήμιο και τους ανθρώπους του, καθηγητές και φοιτητές και την τεράστια προσφορά τους στον τόπο, στην επιστήμη και τον πολιτισμό θα χρειαζόταν ολόκληρο βιβλίο.
Αλλά και μόνον η Ελεύθερνα, όνειρο και αγώνας που δικαιώθηκε, αξίζει την ύπαρξή του.
