Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΜΠΕΜΠΛΙΔΑΚΗ
Επισκέφθηκα στην «φιλόξενη αγκαλιά του Λυκείου Ρεθύμνης» την έκθεση την αφιερωμένη στα 200 χρόνια της Ελληνικής Παλιγγενεσίας «Δάκρυα σε φύλλα δάφνης».
Στην μέση της αίθουσας, ένας διάδρομος με αναρτημένες πινακίδες όπου αναγράφονταν τα σπουδαιότερα γεγονότα της Εθνικής εποποιίας. Ανάμεσα σε αυτά και γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Κρήτη, υπογραμμισμένα με άλλου χρώματος μελάνη. Κόκκινη για τα γεγονότα στο Νησί και μπλε για αυτά της κυρίως Ελλάδας.
Η πρώτη ισχυρή εντύπωση, σε αφήνει με ένα ερώτημα… Συνέβησαν όλα αυτά που αναφέρονται στις αναρτήσεις; Εδώ αναγράφονται μάχες, περιστατικά και γεγονότα τόσα, που είναι να απορείς. Πότε γινήκανε όλα αυτά; Όμως τα στοιχεία ατράνταχτα είναι εκεί και σε βομβαρδίζουν. 12, 18, 19, 20, 21 Μαΐου 1821. «Μεγάλη νίκη στα Δολιανά, στο Βαλτέτσι, σύλληψη του αρχιεπισκόπου Μελχισεδέκ στα Χανιά, το Μεσολόγγι κηρύσσει την επανάσταση, 4η σύσκεψη στην Παναγία την Θυμιανή στα Σφακιά». Ζωντανεύουν περιστατικά και γεγονότα. Συνειδητοποιείς τις πράξεις και την σημασία τους. Τα διαβάζεις κι αναρωτιέσαι. Τι άνθρωποι ήταν όλοι τούτοι που έκαναν τέτοια ανδραγαθήματα; Σαν και μας ήταν, σκέφτομαι, μόνο που είχαν ένα μεγάλο σκοπό και μεγάλα ιδανικά. Αγωνίσθηκαν με γενναιότητα και επιμονή. Δεν λογάριασαν θυσίες και κόστη.
Ανάμεσα στις ημερομηνίες και τα γεγονότα παρεμβάλλονται κείμενα με στιγμιότυπα, ιστορίες, σχόλια. Γραπτά που προσδίδουν ενδιαφέρον και μας κάνουν να πλησιάσουμε πιο κοντά και να κατανοήσωμε περισσότερο αυτά που συνέβησαν τότε.. Τους ανθρώπους και τις πράξεις τους, κοντά στα γραπτά και φωτογραφίες. Πάρα πολλές φωτογραφίες: Αυτών που έκαναν έργο όλον τούτο τον αγώνα.
Μαζί και δυο ενδιαφέροντες χάρτες. Ένας της Ελλάδας και άλλος ένας της Κρήτης. Με σημειωμένα πάνω τα πεδία των μαχών. Ειδικά αυτός της μεγαλονήσου είναι τόσο πυκνός που λες, όλη επαναστάτησε. Δεν υπήρξε τόπος που να μην αιματοκυλίστηκε, που να μην είχε αγώνες και θυσίες.
Στο βάθος μια Ελληνική σημαία. Δίπλα της το λάβαρο των Σκορδίληδων (αντίγραφο, προσφορά για την έκθεση της οικογένειας Νίκου Αγγελάκη), που υψώθηκε στην Παναγία την Θυμιανή στην αρχή του αγώνα στην Κρήτη. Και κάποια σημαδιακά κείμενα που δείχνουν το ποιόν και τον χαρακτήρα αυτών που αγωνίστηκαν. Με όπλα, με επιστολές, με χρήματα. Με όποιον τρόπο μπορούσε ο κάθε ένας.
Στο έβγα της έκθεσης ένα μικρό βιβλίο μας περιμένει. Ένα «Χρονολόγιο Θησαυρός», με τον ίδιο τίτλο, «Δάκρυα σε φύλλα Δάφνης», όπου αναγράφονται ημερομηνίες και περιστατικά. Ένα βοήθημα για όσους θέλουν να μάθουν τα ακριβή γεγονότα. Δίδονται όλα συνοπτικά. Πολύτιμο για όλους. Ο μελετητής θα βρει στοιχεία. Ο απλός αναγνώστης θα συνειδητοποιήσει το μέγεθος του παράτολμου αυτού εγχειρήματος με το καλό τέλος-της Επανάστασής μας.
Μεγάλα μαθήματα ιστορίας μας δίνει τούτη η εξαιρετική έκθεση. Την φετινή χρονιά εξ αιτίας της επετείου των 200 χρόνων όλοι μιλάμε για την Επανάσταση. Μα πόσα ξέρουμε εν τέλει γι’ αυτήν, πέρα από μερικά μεγάλα ονόματα και μερικά σημαδιακά περιστατικά; Εδώ σε λίγες πολυδουλεμένες και καλοδουλεμένες σελίδες ανακαλύπτεις το εύρος και το βάθος αυτού του αγώνα. Μέσα σε 10 ταραγμένα χρόνια στον Μοριά και την Ρούμελη με νίκες, με ήττες, με διχογνωμίες και με λάθη κάποιοι άνθρωποι που τους έλεγαν τρελούς τα κατάφεραν να πετύχουν το ακατόρθωτο, το αδύνατο και να αναχθούν στους ήρωές μας.
Ταυτόχρονα την ίδια 10ετία κάποιοι κουζουλοί αγωνίστηκαν το ίδιο γενναία και παράτολμα στην Κρήτη. Μόνο που ο δικός τους αγώνας δεν στέφτηκε από την ίδια επιτυχία. Ο πόθος για την λευτεριά είναι ο ίδιος και οι αγώνες το ίδιο μεγαλειώδεις και παράτολμοι. Μα τα παιχνίδια των ισχυρών ανέβαλαν την δικαίωση για εβδομήντα χρόνια. Στην έκθεση τούτη μαθαίνουμε για την Κρητική Επανάσταση που επειδή δεν ευτύχησε να έχει αίσιο τέλος, παραμένει εν πολλοίς άγνωστη.
Το Λύκειο γράφει στο βιβλιαράκι του πως με τούτη την θαυμάσια έκθεση εκπληρώνει ένα χρέος.
Εμείς βλέποντάς την, μαθαίνωμε. Μαθαίνωμε μέσα από το παρελθόν το ποιοι ήμασταν και το ποιοι μπορούμε να είμαστε. Μαθαίνωμε για τους γύρω μας και για τα παντός είδους παιχνίδια εξουσίας που παίζουν.
Προπάντων μαθαίνωμε ότι όταν θέλεις κάτι πάρα πολύ και αγωνιστείς γι αυτό με ζέση, με γενναιότητα, υπομονή και επιμονή στο τέλος θα τα καταφέρεις να πετύχεις τον στόχο σου.
Θερμές ευχαριστίες στο Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνης για τούτη την εκπληκτική έκθεση μνήμης και ιστορίας.
