Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών και η Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών της Τέχνης (ΕΕΙΤ) συνδιοργανώνουν διήμερη επιστημονική συνάντηση με τίτλο «Ιστορία της τέχνης: η συγκρότηση του επιστημονικού πεδίου στην Ευρώπη και οι εξελίξεις στην Ελλάδα (18ος-19ος αι.)» και θα πραγματοποιηθεί στο Ρέθυμνο, στον χώρο του Ινστιτούτου, την Παρασκευή 3 και το Σάββατο 4 Οκτωβρίου.
Οι ομιλητές και ομιλήτριες προέρχονται από Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού και η γλώσσα της συνάντησης είναι τα ελληνικά.
«Αν στο πρώτο συνέδριο ιστορίας της τέχνης, που επίσης είχε πραγματοποιηθεί στο Ρέθυμνο τον Οκτώβριο του 2000, βασικό ερώτημα που είχε τεθεί ήταν «ποιοι είμαστε», σήμερα, μια δεκαπενταετία σχεδόν αργότερα, έχοντας προσδιορίσει λίγο περισσότερο τη φυσιογνωμία της επιστήμης μας στην Ελλάδα, είμαστε ίσως πλέον σε θέση να στραφούμε στο ερώτημα «από πού προερχόμαστε;».
Στόχος λοιπόν της συνάντησης είναι η διερεύνηση του σύνθετου τρόπου με τον οποίο η ιστορία της τέχνης συγκροτείται ως ακαδημαϊκός και ερευνητικός κλάδος από τα τέλη του 18ου έως και τις αρχές του 20ού αιώνα, και πώς οι ιστορικοί της τέχνης διαμόρφωσαν μέσα από την επικοινωνία με τα συγγενή πεδία, έναν ιδιαίτερο επιστημονικό χώρο χρησιμοποιώντας μια ξεχωριστή μεθοδολογία. Παράλληλα, στη συνάντηση επιχειρείται μια χαρτογράφηση της κατάστασης της ιστοριογραφικής έρευνας στην Ελλάδα και διεθνώς, σε συνάρτηση -ειδικά για τα ελληνικά δεδομένα- με τη διαπίστωση ότι μέχρι πρόσφατα η ιστορία της τέχνης ήταν τυπικά αλλά και επί της ουσίας ανύπαρκτο επιστημονικό πεδίο» αναφέρουν οι διοργανωτές.
Να σημειωθεί ότι στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, εκπονούνται αρκετά ερευνητικά προγράμματα ιστορίας της τέχνης, ενώ η ιδέα για τη δημιουργία της ΕΕΙΤ (Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών της Τέχνης) προέκυψε στο Ρέθυμνο το 2000, όταν στο Πανεπιστήμιο Κρήτης πραγματοποιήθηκε το πρώτο συνέδριο ιστορίας της τέχνης.
Το πλήρες πρόγραμμα της διημερίδας, έχει ως εξής:
Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2014
10:00-10:30
Χαιρετισμός από τον διευθυντή του ΙΜΣ, Χρήστο Χατζηιωσήφ.
Χαιρετισμός από τον πρόεδρο της ΕΕΙΤ, Νίκο Δασκαλοθανάση.
Έναρξη των εργασιών: Άννυ Μάλαμα.
Πρωινή συνεδρία: Ιστορία της τέχνης και συγγενή πεδία. Πρόεδρος: Τιτίνα Κορνέζου.
10:30-11:00 Γιάννης Γαλανόπουλος: Η ιστορία της ελληνικής τέχνης στους δρόμους της λογιοσύνης του Γ. Μ. Βιζυηνού (1849-1896): ένα κείμενο του 1888.
11:00-11:30 Κάτια Παπανδρεοπούλου: H ανάδειξη της ιστορίας της τέχνης ως εθνικής αφήγησης από τη γαλλική τεχνοκριτική (1880-1910).
Διάλειμμα.
12:00-12:30 Λουίζα Αυγήτα: Κοιτάζοντας το παρελθόν μέσα από το μέλλον: τα κείμενα του William Morris για την τέχνη.
12:30-13:00 Κωνσταντίνος Στεφανής: Η εισαγωγή του όρου catalogue raisonné στην Αγγλία και η χρήση του σε καταλόγους των αρχών του 19ου αιώνα.
13:00-13:45 Συζήτηση.
Απογευματινή συνεδρία: Ιστορία της τέχνης, γεωγραφία και περιοδολόγηση-Ιστορία της τέχνης και θεσμοί. Πρόεδρος: Εργίνα Ξυδούς.
17:00-17:30 Διονύσης Μουρελάτος: Η μελέτη της βυζαντινής τέχνης τον 19ο αιώνα στην Ελλάδα. Η περίπτωση του Γεωργίου Λαμπάκη.
17:30-18:00 Νικόλαος Γραίκος: Το ατελέσφορο εγχείρημα κατασκευής της νεοελληνικής εκκλησιαστικής τέχνης κατά τον 19ο αι.: ερωτήματα για το «θεώρημα» της «βελτιωμένης» βυζαντινής ζωγραφικής.
18:00-18:30 Ελεονώρα Βρατσκίδου: Ιστορία της τέχνης και καλλιτεχνική εκπαίδευση: η πρακτική θεμελίωση μιας επιστήμης στην Ελλάδα του 19ου αιώνα.
18:30-19:15 Συζήτηση.
19:15-19:45 Παναγιώτης Ιωάννου: Ερευνητικό Πρόγραμμα στο ΙΜΣ: «Τέχνη ζωγραφιάς του Π. Δοξαρά, αλληλογραφία Γ. Μηνιάτη, κείμενα περί τέχνης 18ου-19ου αι.».
Σάββατο 4 Οκτωβρίου
Ιστορικοί της τέχνης και ζητήματα μεθοδολογίας. Πρόεδρος: Παναγιώτης Ιωάννου.
10:00-10:30 Ελένη Γέμτου: Η ιδέα της εξέλιξης της τέχνης στους Winckelmann, Goethe και Κουμανούδη.
10:30-11:00 Αμαλία Παπαϊωάννου: Μεθοδολογικά προβλήματα της ιστορίας τέχνης της εποχής του Διαφωτισμού: η περίπτωση του Giovanni Battista Piranesi και η σύγχρονη ιστοριογραφία για τη θεωρία της διακόσμησης της περιόδου 1750-1800.
11:00-11:30 Διάλειμμα.
11:30-12:00 Παρασκευή Γκινοσάτη: Morelli, Charcot, Bertillon: η καταγραφή της λεπτομέρειας ως ερμηνευτικό εργαλείο στην ιστορία της τέχνης, την νευροψυχιατρική και την εγκληματολογία κατά τον 19ο αιώνα.
12:00-12:30 Άρης Σαραφιανός: Η «Πρόοδος της Ευγενικής Κοινωνίας» και η γέννηση της ιστορίας της τέχνης: προοδευτικοί ευπατρίδες και η ιστορική αυτονομία της πολιτιστικής σφαίρας (Βρετανία, περίπου 1800).
12:30-13:15 Συζήτηση.
13:15-14:30 Συζήτηση στρογγυλής τράπεζας-εισηγητής: Νίκος Δασκαλοθανάσης.
Οργανωτική επιτροπή: Παναγιώτης Ιωάννου, Τιτίνα Κορνέζου, Άννυ Μάλαμα, Εργίνα Ξυδούς, Άρης Σαραφιανός, Κωνσταντίνος Στεφανής.
Η παρακολούθηση των εργασιών της συνάντησης θα είναι ελεύθερη και ανοιχτή σε κάθε ενδιαφερόμενο.