Σε ισχύ τίθεται με την νέα χρονιά το τέλος ταφής απορριμμάτων για τους δήμους της χώρας δημιουργώντας ένα ακόμα δυσβάσταχτο οικονομικό βαρίδιο για τους ΟΤΑ. Το υπουργείο περιβάλλοντος θα ξεκινήσει να εφαρμόζει οριζόντια από φέτος – μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά που συνδυάζει φαινόμενα πρωτοφανούς ακρίβειας και συνεχιζόμενη πανδημία το θεσπισμένο από το 2012 τέλος ταφής των απορριμμάτων, το οποίο όμως έως τώρα δεν είχε εφαρμοστεί. Το υπουργείο με τον νόμο που ψηφίστηκε φέτος αντικατέστησε το τέλος κυκλικής οικονομίας επαναφέροντας το τέλος ταφής και προβλέποντας μάλιστα μεγαλύτερες προσαυξήσεις από τις αρχικά θεσμοθετημένες, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2022, καθώς επίσης και οριζόντια επιβολή, η οποία δε συνυπολογίζει την πρόοδο των έργων επεξεργασίας απορριμμάτων που έχουν ξεκινήσει σε ορισμένους δήμους. Το τέλος ταφής επιβάλλεται στους δήμους, αλλά αναμένεται πρακτικά να
μετακυλιστεί στους δημότες μέσω των δημοτικών τελών.
Το δημοτικό συμβούλιο Ρεθύμνου τουλάχιστον για φέτος αποφάσισε να διατηρήσει σταθερά τα δημοτικά τέλη και να μην επιβάλλει αύξηση πάρα το γεγονός ότι το κόστος που καλείται να πληρώσει για το τέλος ταφής απορριμμάτων ανέρχεται σε 806.000 ευρώ τον χρόνο. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Ρεθύμνου το κόστος αυτό είναι δυσβάσταχτο, καθώς δεν έχει συνυπολογιστεί η τεράστια αύξηση που έχει επιφέρει το κόστος της ενέργειας. Μέσα σε πέντε χρόνια, με δεδομένο ότι το τέλος αυξάνεται κάθε χρόνο, το ποσό αυτό θα φτάσει το 1.5 εκ ευρώ. Σε σχετικές δηλώσεις ου στα ΡΝ, ο δήμαρχος Ρέθυμνου Γιώργος Μαρινάκης, ανέφερε ότι το τέλος αυτό συνεπάγεται με μια αύξηση 12-15% ετησίως των δημοτικών τελών:
«Είναι άλλο ένα βάρος το οποίο επωμίζονται οι δημότες μας. Ο δήμος Ρεθύμνου στον προϋπολογισμό του 2022, δεν έχει συμπεριλάβει το τέλος αυτό. Για το δήμο Ρεθύμνου το ποσό αυτό είναι 806.000 ευρώ αρχικά και θα αυξάνεται κάθε χρόνο, το οποίο αντιστοιχεί περίπου σε ένα ποσοστό 12-15% αύξηση των δημοτικών τελών. Μόνο αυτό το τέλος, χωρίς να υπολογίζουμε την τεράστια αύξηση της ανταποδοτικότητας από το ενεργειακό κόστος, για το οποίο δεν ελήφθηκε κανένα μέτρο για την αυτοδιοίκηση .Ούτε για το δήμο ούτε για τις ΕΔΕΥΑ. Και είναι παράλογο διότι τιμωρούνται οι δημότες, ενώ δεν είναι υπεύθυνοι για το ότι το έργο στο ΧΥΤΑ Αμαρίου είναι υπόεξέλιξη . Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι τώρα που δεν το κάναμε και αν το κάναμε θα μπορούσαμε να μειώσουμε τα απορρίμματα με τους καφέ κάδους. Αυτό θα μπορούσε να το πει το Ελληνικό Δημόσιο μετά την λειτουργία του εργοστάσιου. Για αυτό ζητά σύσσωμη η αντιπολίτευση την αναστολή του τέλους, τουλάχιστον για ένα χρόνο για να υπάρχει πραγματικά βάση σε αυτή τη διεκδίκηση και μάλιστα στο προηγούμενο συμβούλιο της ΚΕΔΕ, η εισήγηση που έγινε από τους εισηγητές και μάλιστα από δημάρχους που υποστηρίζουν τον κυβερνητικό κόμμα, ήταν να γίνει δικαστική διερεύνηση για να προσβληθεί με οποιοδήποτε νόμιμο τρόπο η επιβολή αυτού του τέλους,το οποίο δεν είναι δυνατόν να αποφύγει να το επιβάλλει ο δήμος ή να μην το πληρώσει, γιατί διαφορετικά υπόλογοι με τη προσωπική τους περιουσία είναι όλη η οικονομική επιτροπή και ο δήμαρχος. Έχουν φτιάξει αυτή τη δικλείδα και είναι προφανές ότι δεν θα δεχτεί κανείς να του βάλουν δέσμευση στην προσωπική του περιουσία 800.000 ευρώ. Φέτος ο δήμος θα πληρώσει το ποσό αυτό, χωρίς να επιβαρύνουμε τους δημότες μας. Ελπίζουμε, γιατί δεν ξέρουμε ακόμα πως εξελίσσεται το ενεργειακό κόστος. Από όλη τη χώρα δέχομαι, ως πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ, παράπονα για την υπερδιόγκωση των λογαριασμών της ενέργειας που αφορά φυσικά και τους δήμους (σε μικρότερο βαθμό) από τις ΕΔΥΕΑ».
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου τόνισε πως πρόκειται για ένα υπέρογκο ποσό και στο εξής θα πρέπει να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους. Ο δήμος, όπως είπε, έχει κάνει προετοιμασία με αγορά απορριμματοφόρων και προμήθεια καφέ κάδων για ανακύκλωση, ώστε να περιορίσει τα οργανικά απορρίμματα, όμως πρόσθεσε ότι αναπόφευκτα, τα τιμολόγια θα αλλάξουν και θα υπάρξει δίκαιη ανακατανομή, ώστε να πληρώνουν εκείνοι που παράγουν οργανικά απορρίμματα. Ειδικότερα, είπε: :«το ποσό αυτό για το τέλος ταφής απορριμμάτων θα αυξάνεται κάθε χρόνο κατά 5 ευρώ ο τόνος. Δηλαδή του χρόνου θα ‘ναι 28 ευρώ και μπορεί να φτάσει τα 57ευρώ. Είναι παράλογο. Εμείς σαν δήμος κάνουμε προετοιμασία. Θα πάρουμε απορριμματοφόρα, έχουμε αραγγείλει καφέ κάδους θα κάνουμε συνεργασία και με τους ξενοδόχους και με τους επιχειρηματίες εστίασης, που είναι οι μεγάλοι καταναλωτές, παραγωγοί οργανικών απορριμμάτων, που αυτοί είναι που χρεώνονται αυτή τη στιγμή με αυτό το υπέρογκο ποσό . Γιατί το ποσό αυτό αφορά τα οργανικά απορρίμματα. Πρέπει όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους, γιατί φυσικά τα τιμολόγια θα αλλάξουν και φυσικά θα επιβαρύνουν αυτούς που παράγουν το απόρριμμα. Δεν μπορεί να πληρώνει εκείνος που δεν παράγει ή παράγε ελάχιστα οργανικά απορρίμματα. Θα γίνει δίκαια κατανομή αυτού του βάρους αναλόγως της ποσότητας τους απορρίμματος». Ο Γιώργος Μαρινάκης, αναφέρθηκε και στην συνάντηση που έγινε στην ΚΕΔΕ με τον πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς, η οποία, όπως είπε δεν είχε κανένα θετικό αποτέλεσμα. «Δυστυχώς δεν είχε θετικό αποτέλεσμα η συνάντηση στην ΚΕΔΕ. Θεωρώ ότι ο πρωθυπουργός δέχεται εσφαλμένες εισηγήσεις από τους αρμοδίους υπουργούς, γιατί γνωρίζω ότι ο κ. Πέτσας έκανε προτάσεις στη θετική κατεύθυνση, αλλά δεν βρήκε κατανόηση προφανώς από τους συναρμόδιους υπουργούς» είπε.
20 ευρώ ο τόνος αποβλήτων το 2022.
Το τέλος ταφής απορριμμάτων έχει στόχο τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή, καθώς η Ελλάδα παραμένει ουραγός στην ανακύκλωση και υπολογίζεται ότι ποσοστό έως και 80% των αποβλήτων εξακολουθεί να θάβεται. Την έναρξη της επιβολής του εντός ολίγων ημερών υπενθύμισε
στους ενδιαφερόμενους ο υπουργός, Κώστας Σκρέκας με ειδική εγκύκλιο. Υπενθυμίζεται ότι το τέλος ταφής υπολογίζεται ως εξής:
Ευρώ ανά τόνο αποβλήτων από 1/1/2022 και
• αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των 35 ευρώ ανά τόνο έως το 2025.
• Από την 1η Ιανουαρίου 2026 το τέλος ταφής ορίζεται σε 45 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και
αυξάνεται στην τιμή των 55 ευρώ ανά τόνο από την 1η Ιανουαρίου 2027, η οποία και παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη.
Το μέγιστο ύψος του τέλους ταφής με τον ισχύοντα νόμο είναι σημαντικά αυξημένο από το αρχικά θεσμοθετημένο, καθώς προβλέπεται ότι θα φτάνει στα 55 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων που οδηγείται σε ταφή αντί για το μάξιμουμ των 35 ευρώ που είχε αρχικώς προβλεφθεί.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι παρά το γεγονός ότι οι ΦΟΔΣΑ όφειλαν – βάσει του νόμου – να έχουν ήδη συνυπολογίσει το τέλος ταφής κατά την κατάρτιση κανονισμού τιμολόγησης και να έχουν εντάξει στον προϋπολογισμό τους το αντίστοιχο ποσό, το υπουργείο διαπίστωσε από την διαβίβαση κανονισμών τιμολόγησης την παράλειψη ένταξης του τέλους ταφής τόσο στον κανονισμό όσο και στον προϋπολογισμό τους.
Αυτός είναι και ο λόγος της έκδοσης της εγκυκλίου από τον υπουργό περιβάλλοντος, ο οποίος ζητεί από τους Φορείς που δεν έχουν εντάξει το τέλος ταφής στην τιμολογιακή τους πολιτική και στον προϋπολογισμό τους, να συμμορφωθούν άμεσα προβαίνοντας σε αναθεώρηση του προϋπολογισμού και της τιμολογιακής πολιτικής. Ο κ. Σκρέκας προειδοποιεί μάλιστα ότι σε διαφορετική περίπτωση θα βρεθούν αντιμέτωποι όχι μόνο με κυρώσεις, αλλά και με προσαυξήσεις του τέλους.
Υπενθυμίζεται ότι τα έσοδα του τέλους ταφής αποδίδονται στο Πράσινο Ταμείο και διατίθενται, με βάση τα ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα που αυτό εκπονεί σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) κατά 50% στους Δήμους και τους ΦοΔΣΑ, με σκοπό την ενίσχυση δράσεων πρόληψης, χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης, καθώς και εν γένει αναβάθμισης του περιβάλλοντος, κατά 40% σε δήμους που έχουν υψηλές επιδόσεις στη χωριστή συλλογή και την ανακύκλωση με σκοπό την ενίσχυση αντίστοιχων με τις προαναφερόμενες δράσεις και κατά 10% για τη χρηματοδότηση έργων έρευνας και τεχνολογίας για την ανακύκλωση και εν γένει τη διαχείριση των αποβλήτων.
Παράλληλα, προβλέπεται σαφής μηχανισμός ελέγχου και επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση μη καταβολής του τέλους ταφής. Το τέλος ταφής υπολογίζεται ανά εξάμηνο με βάση τις πραγματικές ποσότητες αποβλήτων που διατέθηκαν στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ).
Οι υπόχρεοι υποβάλλουν στον Ε.Ο.ΑΝ. έως τις 31 Μαρτίου και έως τις 30 Σεπτεμβρίου στοιχεία σχετικά με τον υπολογισμό του τέλους ταφής για το β’και α’εξάμηνο αντίστοιχα και αποδίδουν το οφειλόμενο ποσό έως τις 30 Απριλίου και έως τις 30 Οκτωβρίου για το β’και α’εξάμηνο αντίστοιχα.
Ειδικά για το 2022, την πρώτη χρονιά εφαρμογής, τα στοιχεία για τον υπολογισμό ταφής του α’ εξαμήνου θα πρέπει να αποβληθούν έως 30/9/2022 και το οφειλόμενο να αποδοθεί έως 30/10/2022. Τα στοιχεία του β’ εξάμηνου του 2022 υποβάλλονται αντιστοίχως έως 31/3/2023 και το οφειλόμενο ποσό καταβάλλεται έως 30/4/2023.
Το τέλος ταφής συνυπολογίζεται κατά την κατάρτιση του κανονισμού τιμολόγησης των ΦοΔΣΑ, συμπεριλαμβάνεται στο ετήσιο κόστος διαχείρισής τους και κατανέμεται στο σύνολο των Ο.Τ.Α.. α’ βαθμού, σύμφωνα με τον κανονισμό τιμολόγησης.
