Η ημέρα έφερε στη μνήμη όλων μας τα γεγονότα, πριν 40 χρόνια, του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη 1973, άλλοι τα έζησαν σαν φοιτητές από κοντά, και άλλοι τα έζησαν στα σχολεία τους. Στη διαδρομή η φιλόλογος κυρία Έλσα Πολάκη ανάλαβε να μας τραγουδήσει μερικά από τα περίφημα τραγούδια του Πολυτεχνείου, όπως τα τραγουδούσε με τους μαθητές της, στις ημέρες γιορτής του Πολυτεχνείου και όλοι μαζί σιγοτραγουδήσαμε : Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία ..,Ένα το χελιδόνι.., Όταν σφίγγουν το χέρι.., τραγούδια που σου φέρνουν δάκρυα, ανατριχίλα και εξέγερση ψυχής.
Τραγουδώντας περάσαμε μπροστά από το επιβλητικό μεσαιωνικό κάστρο Ιντζεδίν που στέκεται ψηλά στην είσοδο του μεγάλου κόλπου της Σούδας. Με μια μικρή διακοπή έγινε υπενθύμιση ότι το κάστρο αυτό κτίστηκε το 1872 και πήρε το όνομα του γιου του Σουλτάνου Ιντζεδίν. Ειπώθηκε ότι το κάστρο είχε χρησιμοποιηθεί αργότερα ως φυλακή πολιτικών κρατουμένων, στις οποίες φυλακίστηκε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος στην αρχή της πολιτικής σταδιοδρομίας του και επαναχρησιμοποιήθηκε σαν φυλακή το 1948, όταν μεταφέρθηκαν εκεί πολιτικοί κρατούμενοι από τη Γαύδο. Προχωρήσαμε στο Σέλινο με προορισμό την Κάντανο. Λόφοι και κοιλάδες εναλλάσσονται και απέραντοι ελαιώνες καλύπτουν τα εδάφη μέχρι εκεί που βλέπει το μάτι σου. Οι ελιές της περιοχής έχουν αρκετή «βεντέμα», είναι καλοστρωμένες με πολύχρωμα ελαιοδίχτυα και φαίνεται ότι αυτός ο εύφορος και ευλογημένος τόπος καλλιεργείται από εργατικούς ανθρώπους . Η κυρία Έλσα Πολάκη μας λέει αναλυτικά την ιστορία της Καντάνου.
«Η Κάντανος πρωτοστάτησε σε όλες τις κρητικές επαναστάσεις την τουρκοκρατία… Στη σύγχρονη ιστορία η Κάντανος έγραψε μια λαμπρή σελίδα. Στις 23 του Μάη 1941 οι κάτοικοι της περιοχής κάθε ηλικίας και φύλου κτύπησαν τους Ναζί, που προέλαυναν προς την Κάντανο, με τα πρωτόγονα μέσα που διέθεταν σκότωσαν αρκετούς και τους υπόλοιπους ανάγκασαν να υποχωρήσουν. Την επόμενη μέρα οι γερμανοί επέδραμαν με μεγάλες δυνάμεις και με στούκας κατόρθωσαν να προχωρήσουν και να μπουν στην Κάντανο στις 25 του Μάη. Οι Γερμανοί μπήκαν στο χωριό, σκότωσαν όσους βρήκαν, το έκαψαν και το κατάστρεψαν τελείως, και τοποθέτησαν επιγραφή στα γερμανικά που έλεγε: «Δια την κτηνώδη δολοφονία Γερμανών αλεξιπτωτιστών, αλπινιστών και του μηχανικού, από άνδρας, γυναίκας, παιδιά και παπάδες μαζί και διότι τόλμησαν να αντισταθούν κατά του Μεγάλου Ράιχ, κατεστράφη την 3-6-1941 η ΚΑΝΤΑΝΟΣ εκ θεμελίων για να μην επαναοικοδομηθεί πλέον ποτέ.»
Άλλη επιγραφή έλεγε στα γερμανικά και στα Ελληνικά: Εδώ υπήρχε η Κάνδανος. Κατεστράφη προς εξιλασμό της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτικών.»
Η Κάντανος ανοικοδομήθηκε και πάλι ωραιότερη από τους ηρωικούς κατοίκους της».
Φορτισμένοι από την Ιστορική αναδρομή φθάσαμε στο μνημείο των πεσόντων της Καντάνου, όπου αποτίσαμε φόρο τιμής στους πεσόντες.
Ένα καφεδάκι στο καφενείο, πλάι στους συμπαθείς και υπερήφανους κατοίκους της, ήταν ότι πρέπει να χαλαρώσομε και ξεκινήσαμε για τα Καστανοχώρια. Συναντήσαμε μικρά ορεινά χωριά μέσα σε καταπράσινα τοπία από ελαιώνες, καστανιές και πλατάνια με εξαιρετική φυσική ομορφιά. Προχωρήσαμε προς την Ι. Μονή της Παναγίας Χρυσοσκαλίτισσας. Ένα εντυπωσιακό, κατάλευκο κτίσμα, χτισμένο ψηλά πάνω σε ένα μεγάλο βράχο με θέα στο Λιβυκό πέλαγος. Ο ηγούμενος, που μας περίμενε, μας διηγήθηκε τις ιστορίες της μονής, της εικόνας κοίμησης της Θεοτόκου, του χρυσού σκαλοπατιού και δώρισε στον καθένα μας μικρό αντίγραφο της θαυματουργής εικόνας.
Το μεσημεριανό μας φαγητό το απολαύσαμε στο χωριό Έλος. Μια ταβέρνα που περιστοιχίζεται από πανύψηλα πλατάνια και μια θέα καταπράσινου τοπίου. Το νοστιμότατο φαγητό, τα οφτά κάστανα που μας προσέφεραν και η εξυπηρέτησή τους μας άφησαν απόλυτα ικανοποιημένους και αφού κάμαμε τη βόλτα και χαλαρώσαμε, πήραμε το δρόμο της επιστροφής με μεγάλο κέφι.
Άλλη μια αξέχαστη εκδρομή προστέθηκε στον κατάλογό μας.
Θεόδωρος Μαράκης