Μια ισχυρή σεισμική δόνηση ταρακούνησε το Ρέθυμνο… Και την ώρα που ολόκληρη η πόλη «χόρευε» στο «χορό» των Ρίχτερ, δύο αμέριμνοι τουρίστες που περπατούσαν κοντά στα τείχη του φρουρίου της Φορτέτζας ξαφνικά έπεσαν αιμόφυρτοι στο έδαφος, καθώς καταπλακώθηκαν από πέτρες που υποχώρησαν από το γωνιακό μέρος του μνημείου επί της οδού Κατεχάκη. Ο ένας μάλιστα εγκλωβίσθηκε και τραυματίσθηκε σοβαρά, ενώ ο άλλος, ελαφρύτερα.
Άμεσα σήμανε συναγερμός και ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός ήταν επί ποδός. Τα σωστικά συνεργεία έσπευσαν στην περιοχή για την παροχή βοήθειας. Πυροσβέστες απεγκλώβισαν τους τραυματίες και ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ τους μετέφεραν στο νοσοκομείο, ενώ τα συνεργεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, έστησαν άμεσα σκαλωσιές για να ελέγξουν τις «πληγές» που άφησε στο μνημείο ο σεισμός…
Όλα τα προαναφερόμενα προφανώς και δεν συνέβησαν χθες το πρωί, αλλά αποτέλεσαν το σενάριο της άσκησης προσομοίωσης που έγινε με επιτυχία για την αντιμετώπιση ενδεχόμενου σεισμού στο ιστορικό φρούριο της πόλης μας. Πρόκειται δηλαδή, για την δεύτερη άσκηση προσομοίωσης που έκανε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος «STORM/Ηοrizon 2020» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις στα μνημεία. Η πρώτη είχε διεξαχθεί το προηγούμενο διάστημα μέσα στο ιστορικό φρούριο και αφορούσε στην καταστροφή των αρχαίων μετά από έντονη βροχόπτωση.
Την χθεσινή άσκηση παρακολούθησαν εκπρόσωποι αντίστοιχων υπηρεσιών Αρχαιοτήτων από την Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιταλία, την Αγγλία, την Αυστρία και την Πορτογαλία. Μιλώντας μας σχετικά η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, Αναστασία Τσιγκουνάκη σχολίασε ότι «έχουν έρθει όλοι οι εταίροι του προγράμματος από επτά χώρες, διότι ακολουθεί και η επιτελική συνάντηση που θα γίνει και που θα είναι η τελευταία του προγράμματος που ολοκληρώνεται στα τέλη Μαΐου. Ουσιαστικά αυτό που έχουμε κάνει είναι να δημιουργήσουμε μια πλατφόρμα όπου εκτός των άλλων, υπάρχουν στοιχεία και όλες οι απαραίτητες οδηγίες, ενώ είναι συνδεδεμένη με τα ρωγμόμετρα που έχουμε τοποθετήσει σε διάφορα σημεία του φρουρίου και βλέπουμε εάν υπάρχει κάποια διαστολή ή κάποιες άλλες αλλαγές. Μέσα από τα στοιχεία αυτά έρχεται σήμα σε μας ότι κινδυνεύουν τα μνημεία και απευθείας γίνονται ειδοποιήσεις. Συνεπώς προσπαθήσαμε να δούμε την εφαρμογή της, τους χρόνους κ.α.».
Επιπλέον η κα Τσιγκουνάκη τόνισε πως είναι η πρώτη φορά που η Εφορεία Αρχαιοτήτων κάνει κάτι αντίστοιχο για τα μνημεία της πόλης, ενώ χαρακτήρισε την όλη προσπάθεια ως κάτι πολύ σημαντικό, που συμβάλλει, όπως πρόσθεσε στον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών για την διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. «Είναι τόσο μεγάλο το φρούριο –είπε- που θα πρέπει κανείς να αξιολογήσει τι ακριβώς χρειάζεται από σκαλωσιές, υλικά και εξοπλισμό σε περίπτωση που έχουμε τέτοια έντονα συμβάντα, ώστε να μπορέσουμε να αντιδράσουμε άμεσα και ουσιαστικά. Σε γενικές γραμμές πάντως, είμαστε σε ετοιμότητα και αυτό είναι πολύ θετικό».
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, πρόσθεσε ακόμα ότι «από αυτές τις ασκήσεις που γίνονται στην Τουρκία, στη Ρώμη, στην Πορτογαλία, στην Αγγλία κ.α. παίρνουμε τα στοιχεία για να δούμε πώς θα καλυτερεύσουμε την προετοιμασία και πώς θα βελτιώσουμε την πλατφόρμα αυτή που έχει χρήσιμα στοιχεία, κατευθύνσεις και οδηγίες. Έχουμε πολύ έμπειρους τεχνίτες, αλλά μπορεί μακροπρόθεσμα να μην έχουμε αντίστοιχο προσωπικό και να πρέπει να τους δώσουμε εμείς οδηγίες απευθείας μέσω των κινητών τηλεφώνων για το τι πρέπει να κάνουν. Όλα τα στοιχεία είναι περασμένα στο σύστημα για να γνωρίζει ο καθένας τι πρέπει να κάνει. Άλλωστε, στο πλαίσιο του προγράμματος έχει δημιουργηθεί η πλατφόρμα καταγραφής και παρακολούθησης των στοιχείων της φύσης. Σε αυτή την πλατφόρμα έχουμε δώσει όλα τα στοιχεία, όπως για παράδειγμα από την άσκηση αυτή στην Φορτέτζα, αλλά και οδηγίες για το τι πρέπει να γίνει σε κάθε περίπτωση».
Στο «μικροσκόπιο» πάντως, του ευρωπαϊκού προγράμματος έχουν τεθεί μνημεία της πόλης του Ρεθύμνου, με σκοπό να «θωρακιστούν» από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τις φυσικές καταστροφές. Πρόκειται για το φρούριο της Φορτέτζας, τον ενετικό φάρο και το παλιό σαπουνοποιείο που βρίσκεται στην οδό Μοσχοβίτου.
Οι υπηρεσίες που συμμετείχαν στην άσκηση
Αναφερόμενος στην εν λόγω άσκηση ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Ρεθύμνου, Παναγιώτης Καράμπελας, τόνισε ότι οι υπηρεσίες που συμμετείχαν έδειξαν πως μπορούν να ανταπεξέλθουν σε παρόμοια περιστατικά. «Και αυτό το σκοπό είχε η άσκηση που έγινε και θεωρείται επιτυχημένη. Όλοι μας πάντως βρισκόμαστε σε καλό επίπεδο συνεργασίας», σχολίασε χαρακτηριστικά.
Σημειώνεται ότι η εν λόγω άσκηση έγινε σε συνεργασία με την Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Κρήτης, της Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ρεθύμνου, της Αστυνομικής Διεύθυνσης, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και του Λιμεναρχείου Ρεθύμνου. Στην άσκηση συμμετείχαν επίσης, το ΕΚΑΒ και ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός.