Παρά το προχωρημένο της ηλικίας της αλλά και το βεβαρυμμένο ιστορικό της υγείας της, είχε μια ιδιαίτερη ζωντάνια, μία νηφαλιότητα μια δημιουργική ήρεμη δύναμη που σε εντυπωσίαζε. Η ματιά της σε καθήλωνε και ο λόγος της σε γλύκαινε. Γνώρισα τις ανησυχίες της, την δραστηριότητά της, το πάθος της για την ευόδωση της ίδρυσης του μουσείου των μαχών της Κρήτης, κυρίως την μεθοδικότητα, την συνέπεια αλλά και την αποτελεσματικότητά της.
Είχε μία ξεχωριστή ευγένεια, σοβαρή τόσο που δεν σου άφηνε περιθώρια να αντιδράσεις και πάντα αφοπλιστικά χαμογελαστή. Είχε τον σπάνιο συνδυασμό της ξεχωριστής διεθνούς προσωπικότητας με το υψηλό αίσθημα πατριωτικής πίστης.
Στην ίδια ποτέ δεν άρεσαν οι κολακείες, ήταν χορτασμένη αλλά και αναθρεμμένη σε ένα εξαιρετικό περιβάλλον. Ήταν μια ξεχωριστή γυναικεία προσωπικότητα που πράγματι παρά το προχωρημένο της ηλικίας της θα λείψει. Διότι μέχρι και την τελευταία στιγμή της ζωής ήθελε να προσφέρει. Το κυριότερο όμως ήθελε να προσφέρει ιδιαίτερα στο Ρέθυμνο. Θα κατανοήσατε ότι αναφέρομαι στην προσωπικότητα της Βιργινίας Ε. Τσουδερού.(1924-2018).
Μου προξένησε άσχημη εντύπωση η απουσία των σημερινών πολιτικών από την εξόδιο ακολουθία της πλην ελαχίστων που διέκρινα, όπως τον Κωστή Χατζηδάκη, τον Απόστολο Κακλαμάνη, την Άννα Ψαρουδα Μπενάκη, τον Μυταρακη, τον Κατρούγκαλο, την Λουκα Κατσέλη, την Κέλυ Μπουρδάρα, τον Απος. Κακλαμάνη, τον Λιβάνη, τον Σαρειδάκη, την Γιαννάκου η οποία μίλησε για την προσωπικότητά της και συγκράτησα, ότι σαν πολιτικός ήταν μεν αυστηρή με τους πολιτικούς της αντιπάλους αλλά όχι εχθρική. Αυτήν την διαφορά πολιτικού αντιπάλου και του εχθρού δεν την έχουν αντιληφθεί οι σημερινοί πολιτικοί, όπως τόνισε. Αισθητή όμως ήταν και η απουσία των Κρητών, είτε αρχών είτε φορέων είτε σωματείων που η ίδια είχε στο παρελθόν προικίσει και ενισχύσει με διαφόρους τρόπους, ενώ διέκρινα μόνον τον γιατρό και εξάδελφο της κο Γιάννη Τσουδερό, τον κο Νίκο Δασκαλαντωνάκη, τον κο Κωστή Καλλέργη (Κιγκ), τον κ. Νίκο Κουτρουμπά.
Όταν ένας άνθρωπος είναι δοτικός δεν χρειάζεται να το καυχάται ή να μένει στα λόγια αλλά να το δείχνει με τις πράξεις του. Μία τέτοια προσωπικότητα, υπήρξε κατ’ εξαίρεση η Βιργινία Τσουδερού, που παρά του ότι ήταν πολιτικός και ως εκ τούτου αυτοί μένουν ως γνωστόν στα λόγια, μέσα από το πλήθος των πράξεών της, είχε όνειρο αλλά και σκοπό στα ύστερα της ζωής της, να δημιουργήσει κάτι μεγάλο στο Ρέθυμνο που θα έμενε εσαεί αλλά και θα γινόταν πόλος έλξης κυρίως των νέων ανθρώπων, ένας φάρος πολιτισμού. Αυτό ήταν το περίφημο «μουσείο μαχών της Κρήτης».
Αναρωτιέμαι πως η ίδια κατάφερε να ιδρύσει το μουσείο θρακικών μελετών σε έναν τόπο που δεν τον βίωσε αλλά ούτε την γνώριζαν οι κάτοικοι όμως την αγάπησαν σφόδρα και πως ο τόπος της εκεί που γεννήθηκε και που ήταν γνώριμη, της απέρριψαν την πρόταση μουσείου μαχών τη Κρήτης και της γκρέμισαν το όνειρό της, χωρίς να ζητήσει καμία οικονομική απολαβή ή ενίσχυση περί τούτου. Αυτό την είχε προβληματίσει, την είχε αποκαρδιώσει και της είχε προκαλέσει παραπικρασμό.
Και έπεσαν τα μούτρα μου όταν στους επικήδειους λόγους της ακούστηκαν από Μακεδονικούς συλλόγους τόσο καλά λόγια και από την πλευρά της Κρήτης δεν υπήρξε κάποιος, να αναφερθεί σε κάτι αντίστοιχα μεγάλο. Ξένοι μη Κρητικοί εκθείαζαν το έργο της και την προσφορά της. Η εύκολη απάντηση φυσικά είναι ότι ο κάθε τόπος τρώει τα παιδιά του. Και ως απόδημοι εμείς τουλάχιστον το έχουμε βιώσει πολύ καλά στο πετσί μας.
Είχα την αγαθή τύχη να με εντάξει στο σωματείο της με το τίτλο «οι φίλοι του μουσείου των μαχών της Κρήτης» (καταστατικό έγκρισης 5/2/2004) αποτελώντας μέλος του διοικητικού συμβουλίου με πρόεδρο την ίδια και μέλη προσωπικότητες του Ρεθύμνου όπως τον γιατρό Γιάννη Τσουδερό, τον πρέσβη επί τιμή Χρήστο Ζαχαράκη, τον Βαγγέλη Στεφανάκη, τον Αριστείδη Λιαναντωνάκη κ.ά. με σκοπό την ίδρυση ενός διαδραστικού μουσείου με αναφορά στην μάχη της Κρήτης.
Αιτήθηκε λοιπόν το 2010 εγγράφως (πρακτικό 3/15-3-10 του Δημοτικού Συμβουλίου και απόφασης 136) από το Δήμο Ρεθύμνου το θολωτό της φορτέτσας με κάποια μικρά κτίσματα που υπήρχαν επάνω σε αυτή ως αποθήκες για την ίδρυση του εν λόγω μουσείου. Και ενώ αρχικά φάνηκε ότι εγκρίθηκε το αίτημά της και με προέτρεψε ως πληρεξούσιο δικηγόρο του σωματείου να στείλω ακόμη και σχέδιο σύμβασης στο Δήμο Ρεθύμνου, στην πορεία καταβαραθρώθηκε με φτηνές και ανούσιες δικαιολογίες.
Το Ρέθυμνο, έχασε την μεγάλη ευκαιρία, διότι θα είχε σήμερα ένα εξαιρετικό και μοναδικό μουσείο με ανταποδοτικά τέλη που θα είχε διεθνή εμβέλεια και απήχηση, με περισσή επισκεψιμότητα αλλά και διατήρηση της ιστορίας του τόπου μας. Το αξιοπερίεργο ήταν ότι η ίδια η Βιργινία Τσουδερού ενώ είχε αναθέσει σε ειδική αρχιτέκτονα μουσειολόγο την εκπόνηση των έργων ανακατασκευής του μουσείου δι’ εξόδων της, είχε δρομολογήσει και είχε εξασφαλίσει πόρους για την προεργασία και την συντήρηση αυτού, εντούτοις για άγνωστο μέχρι στιγμής λόγο, ενώ αρχικά είχε εγκριθεί στην πορεία απερρίφθη από τον Δήμο Ρεθύμνου. Η ίδια δεν απαίτησε τίποτα από κανέναν. Όλα τα είχε τακτοποιήσει με απόλυτη τάξη, νομιμότητα, και αθόρυβα. Το λυπηρό είναι ότι ακόμη μετά από χρόνια η φορτέτσα παραμένει ένα στοιχειωμένο ερείπιο με εμφανή τα σημάδια εγκατάλειψης και μη εξωραϊσμού της. Αναλογιστείτε αν την είχαν αφήσει να κάνει το μουσείο των μαχών της Κρήτης, τι κόσμημα θα υπήρχε μέσα στο Ρέθυμνο.
Αναρωτιέμαι πότε το Ρέθυμνο θα αντιληφθεί το καλό του και θα αποτινάξει από πάνω του κάθε παράσιτο και κάθε έναν που εκκολάπτεται και δημιουργεί σαν την αράχνη ιστούς που το ακινητοποιεί και το κατατρώει και δεν το αφήνει να προοδεύσει;; Πότε περιμένει να αντιδράσει δραστικά; Άραγε όταν θα σαπίσει ή όταν το εγκαταλείψουν οι λίγοι εναπομείναντες ονειροπόλοι παθιασμένοι Ρεθεμνιώτες που καθημερινά υπομένουν και ευελπιστούν με σκοπό να προσφέρουν…! Εύχομαι να το πράξει άμεσα πριν είναι αργά διότι η προχωρημένη σήψη ως γνωστόν δεν επιδέχεται ίασης!!
* Ο Γεώργιος Βλατάκης είναι πρόεδρος Ιστορικού Συλλόγου Αποδήμων Ρεθυμνίων Αττικής «Το Αρκάδι»
