Η δημιουργικότητα κοινός παρονομαστής της τέχνης και της εκπαίδευσης

Η δημιουργικότητα αποτελεί τον κοινό παρονομαστή της τέχνης και της εκπαίδευσης, τις οποίες «παντρεύουν» δυο πανεπιστήμια και ένα μουσείο για να υλοποιήσουν σειρά δράσεων και προγραμμάτων, που θα ενώσουν τις δύο επιστήμες και θα τις φέρουν κοντά καθιστώντας κοινωνούς τους εκπαιδευτικούς αλλά και τους καλλιτέχνες. Ο λόγος για τη συνεργασία δυο ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας και ειδικότερα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και συγκεκριμένα του Εργαστήριου Προηγμένων Μαθησιακών Τεχνολογιών στη Διά Βίου και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση – Ε.ΔΙ.Β.Ε.Α., του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας, του Ιονίου Πανεπιστημίου και συγκεκριμένα του Εργαστήριο Διαδραστικών Τεχνών – In.Arts Ιονίου Πανεπιστημίου με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης. «Σύγχρονη Τέχνη Νέων Μέσων και Δημιουργικότητα στην Εκπαίδευση» ήταν το θέμα του φεστιβάλ που ξεκίνησε την Τετάρτη και ολοκληρώθηκε χθες στο Ρέθυμνο, όπου οι διοργανωτές μέσα από ομιλίες, εκθέσεις και βιωματικά εργαστήρια είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και να δρομολογήσουν νέες πρακτικές για τη χρήση εφαρμογών στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Όπως ανάφερε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο καθηγητής του παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, διευθυντής του Ε.ΔΙ.Β.Ε.Α. του Πανεπιστημίου Κρήτης, Παναγιώτης Αναστασιάδης, η συνεργασία αυτή αποτελεί μα καινοτομία και δημιουργεί συνεκτικούς δεσμούς της τέχνης και της εκπαίδευσης με γνώμονα πάντα την δημιουργικότητα και την χρήση των νέων μέσων και τεχνολογιών. Η δημιουργικότητα άλλωστε, όπως ο ίδιος τονίζει, είναι το νέο στοιχείο της σημερινής εποχής -όπου η επιστήμη και η τεχνολογία έχουν εξελιχτεί- και μπορεί να καταστήσει ελκυστική την τέχνη για τους μικρούς μαθητές.

Ειδικότερα, ο ίδιος μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε πως ο στόχος είναι η διασύνδεση και η επικοινωνία της τέχνης με την εκπαίδευση και μεταξύ άλλων τόνισε: «Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης και το Τμήμα Τεχνών – Νέων Μέσων του Ιονίου Πανεπιστημίου που διοργανώνουν το φεστιβάλ, που έχει σαν στόχο να φέρει πιο κοντά δυο ρεύματα, δυο επιστήμες, οι οποίες μέχρι τώρα δεν συνομιλούν μεταξύ τους: την τέχνη και τα νέα μέσα. Από τη μια και τα παιδαγωγικά και την εκπαίδευση από την άλλη την τέχνη. Αυτός είναι ο κυριότερος στόχος. Κοινός παρανομαστής αυτής της προσπάθειας είναι η έννοια της δημιουργικότητας. Σε μια εποχή που τα πράγματα τρέχουν με τόσο γρήγορο ρυθμό και είμαστε σε αχαρτογράφητα ύδατα, χρειαζόμαστε φαντασία, πρωτοτυπία, καινοτομία. Όλα αυτά είναι τα στοιχεία της δημιουργικότητας. Αυτό που έχει αλλάξει σε σχέση με παλαιότερα είναι ότι σήμερα η δημιουργικότητα έχει αναδειχτεί ως μια από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στα αχαρτογράφητα ύδατα. Αυτό έχει αλλάξει, οπότε η τέχνη, τα νέα μέσα, η παιδαγωγική, η εκπαίδευση πρέπει να δούμε πως θα συνομιλήσουν» και πρόσθεσε ότι «με τον τρόπο αυτό δίδεται η δυνατότητα στα παιδιά να έρθουν σε επαφή με την τέχνη και να δουν πως η τέχνη μπορεί να τους βοηθήσει στην καθημερινότητά τους».

Στο πλαίσιο της συνεργασίας των δυο ακαδημαϊκών ιδρυμάτων του νησιού θα διαπιστωθούν οι εφαρμογές των νέων τεχνολογιών του τμήματος Οπτικοαουστικών Μεσών – Νέων Τεχνών του Ιονίου Πανεπιστημίου στο χώρο της εκπαίδευσης. Ο πρόεδρος του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας Νίκος Κανελλόπουλος μιλώντας στα «Ρ.Ν.» αναφέρθηκε στις γνώσεις των αποφοίτων του τμήματος που λειτουργεί τα τελευταία έξι χρόνια και που αποτελούν όπως είπε ένα συνδυασμό καλλιτεχνών και τεχνοκρατών. Τα έργα των φοιτητών του τμήματος του Ιονίου Πανεπιστημίου εκτέθηκαν στον 1^ο όροφο στο Σπίτι του Πολιτισμού και μέσα από την συνεργασία του με το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστήμιου Κρήτης εξετάζονται οι τρόποι εφαρμογής των νέων τεχνολογιών στο χώρο της εκπαίδευσης, με στόχο μέσα από την επαυξημένη πραγματικότητα να δοθούν νέα κίνητρα στους μαθητές να ασχοληθούν με την τέχνη κι όχι μόνο.

Ο κ. Κανελλόπουλος στον σύντομο χαιρετισμό του τόνισε την σημασία των νέων τεχνολογιών και νέων μέσων τέχνης επισημαίνοντας πως απαιτείται εκπαίδευση του προσωπικού, με δεδομένο ότι η τεχνολογία και επιστήμη διαρκώς εξελίσσονται, ενώ σημείωσε πως οι μελέτες δείχνουν ότι υπάρχουν θέσεις εργασίας κενές, αφού δεν υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό για να τις καλύψει: «Τα νέα εργαλεία που θα αντικαταστήσουν τα βιβλία και τα οποία βγαίνουν εκτός οθόνης, στον τρισδιάστατο χώρο, θα δημιουργήσουν μια επανάσταση όχι μόνο στην παγκόσμια αγορά και στην οικονομία αλλά και στην εκπαίδευση. Όχι μόνο στο επίπεδο του πανεπιστημίου, αλλά στο κέντρο της βιομηχανίας. Είναι επίσης πολύ σημαντική η δια βίου μάθηση. Υπολογίζουμε ότι το 30% των επαγγελματιών θα πρέπει να περάσει πάλι από εκπαίδευση. Η τεχνολογία «καταστρέφει τη γνώση και δημιουργεί καινούριες και αυτή την στιγμή οι μελέτες δείχνουν ότι στην Αμερική τουλάχιστον υπάρχουν 3,5 εκ. νέες εργασίες και μόνο 1,5 εκ. θα καλυφθούν, γιατί δεν υπάρχουν αρκετοί να καλύψουν τις υπόλοιπες, δηλαδή είναι το αντίθετο από αυτό που πιστεύουμε. Έχουμε κενές θέσεις εργασίας και δεν έχουμε ειδικούς να προσλάβουμε σε αυτές τις εργασίες γιατί η εκπαίδευση έχει μείνει πίσω σε παγκόσμιο επίπεδο» ανέφερε μεταξύ άλλων στο χαιρετισμό του.

Μιλώντας στα «Ρ.Ν.», για την σύμπραξη του Ιονίου Πανεπιστήμιου με το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ο κ. Κανελλόπουλος υποστήριξε: «Αυτό που ενδιαφέρει στην προκειμένη περίπτωση είναι αυτή η υβριδικότητα που προσπαθούμε να εμφυσήσουμε στους φοιτητές μας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, δηλαδή έχουμε τεχνοκράτες και καλλιτέχνες. Όχι να είναι διαφορετικές οντότητες, αλλά στο ίδιο άτομο να έχουμε την γνώση την τεχνοκρατική και την καλλιτεχνική. Το αποτέλεσμα είναι ότι έχουμε μια νέα μορφή επαγγελματία καλλιτέχνη, τον οποίο ονομάζω τεχνοκράτη αλλά και καλλιτέχνη, που στα αγγλικά το λέμε technartist, ο οποίος έχει την δυνατότητα να δημιουργήσει καλλιτεχνικά έργα ακριβώς όπως οι συνάδελφοί του από μια σχολή καλλιτεχνική, όπως η Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών, αλλά επιπλέον έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει προγραμματισμό, ηλεκτρονικά την τεχνολογία της επαυξημένης πραγματικότητας που είναι μια πολύ νέα τεχνολογία στη παγκόσμια αγορά, όπου η πληροφορία βγαίνει εκτός της οθόνης στον τρισδιάστατο χώρο. Αυτό γίνεται όχι με εικονική πραγματικότητα δηλαδή με οθόνες – γυαλιά οθόνης αλλά με γυαλιά κανονικά, τα οποία παίρνουν και ένα σήμα από τον υπολογιστή παράλληλα και έτσι έχουμε την πραγματικότητα που βλέπουμε στο οπτικό νεύρο αλλά και όλη την άλλη πληροφορία που μας δίνει η εφαρμογή, την οποία έχουμε κατασκευάσει – αναπτύξει μέσα από τους technartist που «παράγουμε» στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Αυτοί λοιπόν οι καλλιτέχνες είναι μια νέα μορφή -εδώ και έξι χρόνια έχουμε αυτά τα νέα πτυχία- είμαστε το μοναδικό Τμήμα στην Ελλάδα που το κάνει αυτό -έχουμε τη χαρά να τους φέρουμε εδώ να δείξουν τα έργα τους στην έκθεση και συγχρόνως να ανταλλάξουμε πληροφορίες με τους συναδέλφους του Παιδαγωγικού Τμήματος του Π.Κ. για να δούμε πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί η νέα τεχνολογία μέσα από εφαρμογές για την εκπαίδευση, όχι μόνο για την τέχνη αλλά για την εκπαίδευση. Αυτό είναι το εγχείρημά μας. Να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να εφαρμόσουμε την επαυξημένη πραγματικότητα, την οπτικοακουστική τεχνολογία γενικότερα σε θέματα εκπαίδευσης. Δηλαδή μέχρι τώρα είχαμε τα βιβλία για να εκπαιδεύσουμε μαθητές και φοιτητές, είχαμε τα σλάιντς και το βίντεο, τώρα δεν θα έχουμε οθόνη, θα υπάρχει κάτι που το βλέπουμε στον τρισδιάστατο κόσμο. Το οπτικό νεύρο ξεγελιέται και νομίζει ότι αυτό που βλέπει είναι πραγματικό, ενώ με την εικονική πραγματικότητα αυτό δεν συμβαίνει γιατί βλέπουμε μια τηλεόραση».

Η Μαριάννα Στραπατσάκη ήταν η εμπνεύστρια για την σύζευξη του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης με τα δύο πανεπιστήμια, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» είπε: «Είναι μια πολύ καλή συγκυρία και πραγματικά το οφείλουμε -εκτός από εμένα που είχα την ιδέα- στην κα Μαραγκού, γιατί αμέσως μόλις της είπα την ιδέα μου, ήταν ενθουσιώδης για να την στηρίξει μέσω του Δήμου, στον οποίο ανήκει το Μουσείο και στην συνέχεια ο κ. Χρηστίδης που ανταποκρίθηκε αμέσως. Είναι πολύ σημαντικό αυτό που συμβαίνει γιατί πρέπει οι καλλιτέχνες των νέων μέσων να συνεργαστούν με τους εκπαιδευτικούς, ώστε τα καινούρια μαθήματα που θα βγουν μέσα από το διαδίκτυο να έχουν και μια υψηλή αισθητική και όχι μόνο γνώση. Θα πρέπει η συνεργασία αυτή να συνεχιστεί και θεωρώ ότι αυτά τα δύο τμήματα των ΑΕΙ μπορούν να την συνεχίσουν αυτή την συνεργασία με τη στήριξη του Μουσείου, το οποίο με τις εκδηλώσεις και τις ενδιαφέρουσες εκθέσεις που κάνει κρατά το επίπεδο αισθητικής σε αυτή την πόλη πάρα πολύ υψηλό».