Η ενδοχώρα της Κρήτης ευνοεί τις διακρίσεις και την ανισότητα των δυο φύλων, αφού διατηρούνται σε μεγάλο βαθμό τα στερεότυπα και οι παραδοσιακοί ρόλοι των δύο φύλων. Η ανισότητα αυτή εστιάζεται ως προς τη θέση της γυναίκας με την απασχόληση, ενώ αναδεικνύεται η δυσκολία συνδυασμού των αυξημένων οικογενειακών υποχρεώσεων, οι οποίες θεωρείται ότι αφορούν αποκλειστικά τη γυναίκα.
Τα παραπάνω συμπεράσματα προκύπτουν μεταξύ άλλων από τη διαδικτυακή έρευνα που έγινε με τη συμμετοχή αιρετών και υπαλλήλων από την Περιφέρεια Κρήτης και τους δήμους Ηρακλείου και Χανίων, στο πλαίσιο του προγράμματος «εξειδίκευση του πρότυπου συστήματος ένταξης της ισότητας των φύλων σε περιφέρειες και δήμους της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης».
Η στήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης και η ανάληψη σχετικών πρωτοβουλιών, που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών αλλά και την προώθηση της ισότητας στην κοινωνία, αποτελεί τον βασικό στόχο του έργου, που υλοποιεί πιλοτικά η Περιφέρεια Κρήτης.
Ουσιαστικά ο σκοπός του προγράμματος είναι να ευαισθητοποιηθούν και να ενεργοποιηθούν οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και να προχωρήσουν σε πολιτικές τέτοιες που θα ενισχύουν το ρόλο της γυναίκας και οι οποίες θα επεκτείνονται στις τοπικές κοινωνίες.
Σύμφωνα μάλιστα με τη γενική γραμματέα Ισότητας των Φύλων του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Φωτεινή Κουβέλα, που βρέθηκε χθες στο Ρέθυμνο, τόσο οι δήμοι όσο και οι περιφέρειες έχουν τα θεσμικά εργαλεία, τα οποία καλούνται να αξιοποιήσουν και να προχωρήσουν σε συγκρότηση σχετικών επιτροπών ισότητας, οι οποίες θα είναι εκείνες που θα προωθούν τα συγκεκριμένα ζητήματα.
Ειδικότερα σε σχετικές δηλώσεις της στα «Ρ.Ν.» στο περιθώριο της χθεσινής ημερίδας με θέμα «Πολιτικές ισότητας των φύλων στην τοπική αυτοδιοίκηση – Η πολιτική δράση της Περιφέρειες Κρήτης η κ. Φωτεινή Κουβέλα ανέφερε: «Σήμερα τα δικαιώματα των γυναικών λόγω της κρίσης και των μνημονιακών πολιτικών έχουν καταστρατηγηθεί και η ίδια η ισότητα, η έννοια της ισότητας που είναι δημοκρατικό δικαίωμα για τις γυναίκες έχει οπισθοχωρήσει. Άρα λοιπόν εμείς πρέπει να το επαναφέρουμε πάλι στο προσκήνιο και να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα της γυναίκας, την ισότητα σε όλα τα επίπεδα της ζωής της, στην υγεία, στην παιδεία, στην εργασία, στη βία. Όλα αυτά θέλουν επεξεργασία και θέλουμε και συγκεκριμένες πολιτικές. Η παρουσία μου στην εκδήλωση αυτή σηματοδοτεί την αναγκαιότητα ότι αυτές οι πολιτικές πρέπει να περάσουνε μέσα απ’ την τοπική κοινωνία, μέσα στην τοπική αυτοδιοίκηση που είναι οι Περιφέρειες και οι Δήμοι που ασκούν μια εξουσία που είναι πιο κοντά στον πολίτη και στην πολίτισσα, που σημαίνει ότι πιο εύκολα μπορούν να περάσουν αυτές οι πολιτικές στην κοινωνία και να συμβάλλουν στη νέα ανάπτυξη της κοινωνίας. Είναι χαρακτηριστικός δείκτης το αν υπάρχει ισότητα, τι επίπεδο δημοκρατίας υπάρχει, είναι ανθρώπινο δικαίωμα η ισότητα. Άρα λοιπόν εμείς θα προσπαθήσουμε να περάσουμε αυτή την άποψη και μέσα στην τοπική αυτοδιοίκηση και ενώ οι δήμοι πρέπει να κάνουν όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να προωθήσουν την ισότητα».
Η Γενική Γραμματέας Ισότητας των φύλων του ΥΠΕΣ, υποστήριξε ότι σε κάθε περιφέρεια είναι υποχρεωτική η συγκρότηση περιφερειακής επιτροπής της ισότητας, ενώ στους δήμους όχι, ωστόσο, όπως ανέφερε, μπορούν να προχωρήσουν στην υπογραφή της ευρωπαϊκής χάρτας, ως μια κίνηση δεσμευτική για την υποστήριξη των δικαιωμάτων των γυναικών.
Η ίδια αναφέρθηκε σε μια σειρά πρωτοβουλιών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας, όπως την επικαιροποίηση του εθνικού προγράμματος για την ισότητα με συγκεκριμένες πολιτικές για τα θέματα της ανεργίας, της εργασίας, της βίας, της παιδείας, της υγείας, τη συγκρότηση επιτροπής που θα επεξεργαστεί τις πολιτικές αυτές, αλλά και τη σύσταση επιτροπής, με την οποία θα επικυρωθεί η συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, που όπως τόνισε είναι ένας ολοκληρωμένος νόμος για τη βία κατά των γυναικών: «Με αυτή τη συνθήκη, αφού περάσει βέβαια απ’ τη βουλή, θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε αυτές τις πολιτικές στη δική μας τη νομοθεσία. Υπάρχουν τα προγράμματα, τα οποία προσπαθούμε να ανταποκρίνονται στη σημερινή συγκυρία της στοχοποιημένης κοινωνίας -κυρίως η στοχοποίηση αφορά περισσότερο τις γυναίκες- η ανεργία αφορά περισσότερο τις γυναίκες, καθώς καταγράφεται μέχρι και 60% ανεργίας. Επίσης οι μητέρες προσπαθούν να συνδυάσουν την οικογενειακή με την επαγγελματική ζωή, ωστόσο σήμερα λόγω ανυπαρξίας του κοινωνικού κράτους εξαιτίας των προηγούμενων πολιτικών, όλα αυτά τα επωμίζεται η γυναίκα και ο ρόλος της καθίσταται ακόμη πιο δύσκολος. Υπάρχουν κι άλλες σκέψεις, και προτάσεις και για διάφορους νόμους που πρέπει να τους διορθώσουμε ».
Η κ. Κουβέλα αναφέρθηκε στις 62 δομές που υπάρχουν στη χώρα και αφορούν σε συμβουλευτικά κέντρα για τις κακοποιημένες γυναίκες στους ξενώνες και υπογράμμισε πως βούληση της κυβέρνησης είναι να στηριχτούν με κάθε τρόπο οι γυναίκες και να υπάρξει υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. «Πρώτα πρώτα θεωρούμε ότι οι ίδιες οι γυναίκες πρέπει να ασχοληθούν με αυτό το θέμα, να αναδειχθεί δηλαδή πάλι ένα φεμινιστικό κίνημα με τα προβλήματά μας. Τα εργαλεία τα έχουμε, είναι στη δική μας βούληση. Τουλάχιστον η κυβέρνηση η σημερινή έχει αυτή τη θέληση και τη βούληση, μέσα από τις εξαγγελίες τις προγραμματικές που έκανε ο αρμόδιος υπουργός έχουμε δεσμευθεί ως κυβέρνηση να προωθήσουμε απ’ τα πρώτα θέματα, τα θέματα ισότητας».
«Η κοινωνία της Κρήτης ευνοεί τις διακρίσεις των δύο φύλων»
Η κοινωνία της Κρήτης ευνοεί τις διακρίσεις και ανισότητες των δυο φύλων, ενώ η κατάσταση είναι εντονότερη στην ενδοχώρα του νησιού, προκύπτει από την έρευνα που έγινε από την «ΕΤΑΜ ΑΕ και Αναπτυξιακή Ηρακλείου», και αφορούσε στην εξειδίκευση του Πρότυπου Συστήματος Ένταξης της Ισότητας των Φύλων και στην ανάπτυξη και πιλοτική εφαρμογή περιφερειακών και τοπικών προγραμμάτων Ισότητας στην Περιφέρεια Κρήτης και στους Δήμους Ηρακλείου και Χανίων. Την παρουσίαση, στη διάρκεια της χθεσινής ημερίδας έκανε ο Νίκος Δρακωνάκης, διευθύνων σύμβουλος της ΕΤΑΜ.
Αναφερόμενος στα συμπεράσματα της έρευνας υπογράμμισε πως αναδείχτηκε η ανάγκη συστηματικής ενημέρωσης και επιμόρφωσης των στελεχών, μιας και η διάκριση των δυο φύλων είναι έντονη σε κάποιες περιοχές του νησιού. Στη διάρκεια της παρουσίασης μεταξύ άλλων ανέφερε: «Στις απαντήσεις που δόθηκαν κυριαρχεί η άποψη ότι η κοινωνία της Κρήτης συνεχίζει να ευνοεί τις διακρίσεις και τις ανισότητες μεταξύ των δυο φύλων. Συγκεκριμένα, το ζήτημα των ανισοτήτων παρουσιάζεται κυρίως στην ενδοχώρα της Κρήτης, όπου διατηρούνται σε μεγάλο βαθμό, μέχρι και σήμερα, τα στερεότυπα και οι παραδοσιακοί ρόλοι των δύο φύλων. Επιπρόσθετα αναδεικνύεται η δυσκολία συνδυασμού των αυξημένων οικογενειακών υποχρεώσεων, οι οποίες θεωρείται ότι αφορούν αποκλειστικά τη γυναίκα, με το δικαίωμα και τη δυνατότητα για εργασία. Οι απαντήσεις που πήραμε εκφράζουν την άποψη ότι η προώθηση των θεμάτων της ισότητας των φύλων συνδέεται άμεσα με τη δικτύωση φορέων, υπηρεσιών και της κοινωνίας των πολιτών. Επίσης, αναδεικνύεται και η ελλιπής ροή της στοχευόμενης πληροφορίας, δεν αφορά μόνο το εσωτερικό περιβάλλον των φορέων αλλά και το εξωτερικό, επηρεάζοντας σημαντικά το συντονισμό των δράσεων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Ταυτόχρονα, αναδείχτηκε η ανάγκη μιας πιο οργανωμένης και συστηματικής ενημέρωσης και επιμόρφωσης των στελεχών ως προς τα ζητήματα που πραγματεύεται η ισότητα των φύλων και τον τρόπο που αυτά εφαρμόζονται σε διαφορετικά πεδία δράσης. Επίσης, αναδεικνύεται η σημασία της υιοθέτησης μιας ολοκληρωμένης επικοινωνιακής πολιτικής, με στόχο την ευρύτερη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση φορέων, υπηρεσιών και δημοτών αναφορικά με την ισότητα των φύλων. Ειδικά σε αυτό το σημείο, αποδείχθηκε ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη μετάδοση των αρχών της ισότητας σε παιδιά και νέους. Παράλληλα τονίζεται και ο ρόλος που θα πρέπει να έχουν τα ΜΜΕ».
Το πρόγραμμα Ισότητας των Φύλων της Περιφέρειας Κρήτης
Για το περιεχόμενο του περιφερειακού προγράμματος Ισότητας των Φύλων στην Κρήτη την περίοδο 2014-2016 μίλησε η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή. Όπως ανέφερε η Περιφέρεια Κρήτης από το 2011 έχει υπογράψει την ευρωπαϊκή χάρτα για την ισότητα των δυο φύλων και με σειρά δράσεων την προωθεί.
«Ζητούμενο αποτελεί η προαγωγή ενός καινοτόμου μοντέλου σχεδιασμού και άσκησης περιφερειακής πολιτικής με επίκεντρο την αειφορική αναπτυξιακή στρατηγική και βασικές αρχές αυτές της καθολικής πρόσβασης, των ίσων ευκαιριών, της μη διάκρισης, της δημοκρατίας, της συμμετοχικότητας και της Ισότητας των Φύλων. Η πολιτική που εφαρμόζουμε προς αυτήν την κατεύθυνση λαμβάνει υπόψη και συμβαδίζει με το συνολικό στρατηγικό προσανατολισμό για την Κρήτη, στοχεύοντας στην επίτευξη πολλαπλασιαστικών ωφελειών και ουσιαστικών αποτελεσμάτων με διάρκεια στο χρόνο» ανέφερε μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό της.
Με κεντρικό σύνθημα «Μια κοινωνία με ισότιμα, μέλη χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις» ο σχεδιασμός της Περιφέρειας βασίζεται σε πέντε στρατηγικούς στόχους.
1. Επικοινωνία και το συντονισμό των πολιτικών και δράσεων σε επίπεδο Κρήτης.
2. Ανάπτυξη συνεργασιών με την Κοινωνία των Πολιτών και την ενθάρρυνση μηχανισμών δικτύωσης και σταθερών διαύλων επικοινωνίας.
3. Στρατηγικές και μέτρα για την αλλαγή νοοτροπίας, την άρση των στερεοτύπων και την καταπολέμηση των έμφυλων διακρίσεων και προκαταλήψεων.
4. Ενίσχυση, βελτίωση και επέκταση παροχών και υπηρεσιών, με ιδιαίτερη βαρύτητα στη στήριξη δράσεων που ενθαρρύνουν την ενεργή συμμετοχή των γυναικών στις τοπικές οικονομίες, καθώς και στην καταπολέμηση όλων των αρνητικών φαινομένων με αυξητικές διαστάσεις (π.χ. ανεργία, φτώχεια, φαινόμενα βίας, ρατσισμού και ξενοφοβίας κ.λπ.).
5. Υποστήριξη κάθε δράσης που στοχεύει στην ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, στοχεύοντας στην κατάργηση των αρνητικών παραδοσιακών στερεοτύπων των φύλων.
«Ζητούμενο πρέπει να είναι η αλλαγή νοοτροπίας στον τρόπο σχεδιασμού και προγραμματισμού που εφαρμόζουμε στην καθημερινή πρακτική των Υπηρεσιών μας. Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι Υπηρεσίες μας σε πολλές περιπτώσεις αναλαμβάνουν δράσεις που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τις κεντρικές αρχές της Ισότητας των Φύλων, χωρίς όμως να το επικοινωνούμε στο ευρύ κοινό, γεγονός το οποίο θα πρέπει επίσης να αλλάξει» υπογράμμισε η κ. Λιονή.
Με αφορμή τη χθεσινή ημερίδα σε γραπτή ανακοίνωσή της η περιφερειακή σύμβουλος Ρεθύμνου Κυριακή Κλάδου μεταξύ άλλων τονίζει: «Η μεγαλύτερη παρουσία των γυναικών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά εξίσου και στην Κυβέρνηση, προσθέτει στην πολιτική ζωή της χώρας τον έμφυτο ανθρωπισμό και δυναμισμό που τις διακρίνει, και παράλληλα προσδίδει μία διαφορετική, περισσότερο αντιπροσωπευτική παράμετρο στους δημοκρατικούς θεσμούς. Όσο πιο πολλές γυναίκες συμμετέχουν ενεργά στις πολιτικές δραστηριότητες, τόσο πιο ισορροπημένες αποφάσεις λαμβάνονται στα κέντρα λήψης των αποφάσεων και περισσότερο πραγματικά ολοκληρωμένες και βιώσιμες λύσεις δίνονται. Τόσο όσον αφορά κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα, καθώς και σε σχέση με ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θεμελιωδών ελευθεριών και ίσων ευκαιριών. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι πολιτικές για την ισότητα των φύλων έχουν ως στόχο την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και τη βέλτιστη αξιοποίηση των ανθρωπίνων πόρων, συμβάλλοντας στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής που αποτελεί κεντρική πολιτική ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε σχέση με την τοπική αυτοδιοίκηση, το Συμβούλιο Δήμων και Περιφερειών της Ευρώπης, εξέδωσε την «Ευρωπαϊκή Χάρτα για την Ισότητα των Φύλων στις Τοπικές Κοινωνίες». Μέσα από αυτή τη δράση, οι τοπικοί φορείς καλούνται να δεσμευτούν για την εκπόνηση και υλοποίηση διευρυμένου σχεδίου δράσης για την ουσιαστική εξασφάλιση της ισότητας των φύλων σε όλους τους τομείς της ζωής».