Οι αδελφικές σχέσεις της Μεγαλονήσου Κύπρου με την Κρήτη, είναι βαθιά ριζωμένες από την κύπρο-μινωική εποχή μέχρι και τις μέρες μας.
Γνωρίζουμε οι Έλληνες Κύπριοι και Κρητικοί και όλα τα Ελληνόπουλα ποιοι ήταν οι Κύπριοι και οι Κρήτες ήρωες του έθνους την εποχή του 1821;
Διδάσκονται μόνο τους ήρωες του έθνους όπως τον Κολοκοτρώνη, τον Κανάρη και τον Καραϊσκάκη.
Τα Κυπριόπουλα και τα Κρητικόπουλα παραμένουν ανιστόρητα και σε ο,τι σχετίζεται με τους Έλληνες ήρωες από τα δυο νησιά.
Και στα Ελληνικά σχολικά βιβλία οι αναφορές εστιάζονται μόνο στους Πελοποννήσιους και τους Μακεδόνες ήρωες. Που είναι η Κύπρος και που είναι η Κρήτη;
«Διά σας ηρώων κοπάδια δεν φτάνει η Χίος, η Κύπρος των Κυδωνιών, δεν φθάνουσιν της Κάσσου και της Κρήτης αι κατοικίαι».
Πάνω από εκατό εθελοντές Κύπριοι συμμετείχαν στην Κρητική Επανάσταση (1821-1829). Μερικοί από αυτούς:
-Πέτρος Γεωργίου Μαλλάριος-πολέμησε στην Κρήτη (Νεόκαστρον -Μυλοπόταμος) όπου και πληγώθηκε το 1824.
-Παντελής Γεωργίου Ορφανός -υπηρέτησε ως αξιωματικός στις μάχες της Κρήτης(Φραγκόκαστρο και αλλού).
-Βασίλειος Ανδρέου -πολέμησε(1826-1828) υπό τον Χατζημιχάλη στην Κρήτη.
-Αγγελής Μιχαήλ-αξιωματικός, στις μάχες της Κρήτης.
Στην Κρητική Επανάσταση των ετών 1866-1869 πάνω από 400 Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν κοντά στους ηρωικούς Κρητικούς, αδελφούς τους για την απελευθέρωσή τους και την Ένωσή τους με την Μητέρα Ελλάδα.
Τότε τα δυο μαγαλονήσια, Κύπρος και Κρήτη, ήταν κάτω από την κατοχή των Οθωμανών Τούρκων, όπως και τα άλλα σκλαβωμένα εδάφη των Ελλήνων.
Η στρατολόγηση Κυπρίων εθελοντών και η αποστολή τους στην Κρητική Επανάσταση έγινε μυστικά από τους Τούρκους κατακτητές, όπως και ο εθνικός έρανος υπέρ του αγώνα των Κρητών για την ελευθερία. Η προσφορά των Κυπρίων έφτασε στις τέσσερις χιλιάδες τούρκικα γρόσια.
Οι Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν υπό τον Ταγματάρχη Πεζικού του Ελληνικού Στρατού, Ιωάννη Ζυμβρακάκη, ενάντια στον Οθωμανικό τουρκικό στρατό του Μουσταφά Παρά Κιριτλί.
Συνεχίζουμε την καταγραφή ορισμένων από τους Κυπρίους εθελοντές:
-Βρυωνίδης Παναγιώτης, Λοχαγός του Πυροβολικού του Ελληνικού Στρατού, 23 χρόνων, εκ Λεμεσού. Βρήκε ηρωικό θάνατο στη μάχη στο Βαφέ της Κρήτης, στις 12 Οκτωβρίου του 1866.
-Ιωάννης Βαρνάβα, εκ Λεμεσού. Βρήκε ηρωικό θάνατο στη μάχη στο Βαφέ της Κρήτης, στις 12 Οκτωβρίου του 1866.
-Σώζος Λοΐζου, εκ Λεμεσού. Τραυματίστηκε στο χέρι στη μάχη στο Βαφέ της Κρήτης, στις 12 Οκτωβρίου του 1866.
-Δαμιανός Χατζηαντωνίου, Κύπριος εθελοντής. Έπεσε στη μάχη στην επαρχία Μαλεβιζίου Κρήτης, το 1866.
-Αντώνης Βασιλείου, Κύπριος Πυροβολητής στον Κρητικό Πόλεμο. Έπεσε στη μάχη στην επαρχία Μαλεβιζίου Κρήτης το (1866-1869).
-Α. Μήτσας, Κύπριος εθελοντής. Πολέμησε στην επαρχία Μαλεβιζίου Κρήτης(1866-1869).
-Γ. Ζήκος, Κύπριος εθελοντής. Πολέμησε στην επαρχία Μαλεβιζίου Κρήτης(1866-1869).
-Φάνης Μιχαλόπουλος, Κύπριος εθελοντής. Πολέμησε στην Κρητική Επανάσταση (1866-1869).
-Μιχαήλ Κωνσταντινίδης, Κύπριος εθελοντής. Πολέμησε στην Κρητική Επανάσταση (1866-1869).
-Μιχαήλ Κωνσταντινίδης, Κύπριος εθελοντής. Πολέμησε στην Κρητική Επανάσταση (1866-1869).
-Σωτήρης Μαριανθούσης, Κύπριος εθελοντής. Πολέμησε στην Κρητική Επανάσταση (1866-1869).
Πηγές: -Ελληνικό Προξενείο Κύπρου, έτος 1866.
– Γενικά Αρχεία του Κράτους.
-Αρχείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρίας της Ελλάδος στην Αθήνα.
– Αρχεία Χειρογράφων, Εθνική Βιβλιοθήκη Αθήνας.
– Εθνική Βιβλιοθήκη Αθηνών.
– Αρχείο Αγωνιστών Αθηνών.
– Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών.
*Ο Αντώνης Κυριάκου Γεωργίου είναι ιστορικός -ερευνητής
