Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΟΥΝΗ
Οι αποφράδες μέρες του Σεπτέμβρη με τις θλιβερές αναμνήσεις της κατοχικής περιόδου μας περιβάλλουν περήφανα με πατριωτικές εξορμήσεις ενάντια στον εχθρό. Ήταν μεσημεριανή ώρα στο Βυζάρι που μέναμε στην κατοχή όταν χτύπησε η πόρτα. Εγώ είχα τον πατέρα μου ετοιμοθάνατο και έτρεξα προς την αυλή. Ένα τζιπ με δύο ένοπλους Γερμανούς, οι οποίοι καθιστοί είχαν στο μέσον τον γιατρό Ιάκωβο Σταυρουλάκη. «Λεωνίδα, παιδί μου» μου είπε ο γιατρός. «Όπως βλέπεις είμαι δέσμιος. Στους Ποταμούς διεξάγεται μια πατριωτική εξόρμηση, μια μάχη με νεκρούς και τραυματίες. Ο Γερμανός αξιωματικός μου πήρε τη σημαία του Ερυθρού Σταυρού και την έβαλε στο δικό του αυτοκίνητο. Δεν μπορώ να κινηθώ, οι τραυματίες έχουν άμεση ανάγκη περίθαλψης αλλά κινδυνεύω να σκοτωθώ. Τρέξε παιδί μου στη γυναίκα μου να κόψετε ένα κομμάτι άσπρο σεντόνι και γαζώσετε επάνω ένα σταυρό από την κόκκινη ρόμπα της». Έτρεξα, κόψαμε το σεντόνι και βάλαμε το σταυρό από τη ρόμπα και του το έφερα. «Παιδί μου, θα κάψουν λέει τα χωριά και πάλι. Δεν ξέρω τι τύχη με περιμένει. Ίσως με εκτελέσουν. Σε παρακαλώ λέγε σε όλους ότι έκαμα το καθήκον μου σε όλη μου τη ζωή σαν άνθρωπος, σαν γιατρός αλλά και σαν εκπρόσωπος της Ερυθρού Σταυρού». Το αυτοκίνητο έφυγε αμέσως.
Η μάχη των Ποταμών έληξε με πλήρη επιτυχία και αξιόλογη φθορά του εχθρού. Δυστυχώς υπήρξαν και θύματα δικών μας ανθρώπων. Ο Ιάκωβος εξετέλεσε ακέραιο το καθήκον του σαν γιατρός σε νεκρούς και τραυματίες. Και πάλι αγέρωχος στο φαρμακείο του επέστρεψε την επομένη. Όπως μας είπε, ο αξιωματικός που του πήρε τη σημαία μιλούσε γαλλικά. Τον παρακάλεσε να ακούσει τη μαρτυρία του ως εκπροσώπου του Ερυθρού Σταυρού. Μπήκαν στο γραφείο του Γερμανού διευθυντή της Σχολής Ασωμάτων. Εκεί κατέθεσε εγγράφως ότι στην επίθεση και συμπλοκή ουδεμία ευθύνη φέρει η περιοχή.
Ξένοι ήταν οι επιτιθέμενοι. Οι κάτοικοι των χωριών της περιοχής είναι αθώοι άνθρωποι, φιλήσυχοι και φιλειρηνικοί και δεν θέλουν περαιτέρω ολοκαυτώματα. Όσον αφορά την περίθαλψη Γερμανών τραυματιών από τον ίδιο, επικαλέστηκε και τη μαρτυρία του παρισταμένου Γερμανού διευθυντή της Σχολής. Η κατάθεση και μαρτυρία μεταβιβάστηκαν στο Γερμανικό Αρχηγείο των Χανίων τηλεφωνικώς και ασφαλώς επέδρασε στην απόφαση ακύρωσης επιβολής αντιποίνων. Αυτή η απόφαση, όπως μας έλεγε, εξεδόθη το απόγευμα πολύ αργά. Την επομένη ο γιατρός ήταν πάλι κοντά στους ασθενείς της κλινικής του.
Το έργο του Ιάκωβου γενικά σαν γιατρού της περιοχής Αμαρίου στις δύσκολες εποχές είναι καθαρά φιλανθρωπικό. Δεν ήταν φιλοχρήματος. Στους οικονομικά αδύνατους εκείνων των χρόνων ποτέ δεν έπαιρνε χρήματα. Οι αποστάσεις των ασθενών δεν τον εμπόδιζαν ακόμα και νυχτερινές ώρες να τρέχει με το αλογάκι του και μια άσπρη κάσκα, που φορούσε πάντα και στα πιο απόμακρα χωριά. Στην κλινική του στο Βυζάρι όχι μόνο θεράπευε ασθενείς αλλά και φιλοξενούσε χωρίς πληρωμή συγγενείς ασθενών. Την ιατρική περίθαλψη εφάρμοζε από ανάγκη για όλες τις παθήσεις, μη εξαιρουμένου και του τοκετού. Μαμόγιατρο τον αποκαλούσαν. Όταν ήμουν μικρός τα καλοκαίρια με χόρευε στα γόνατά του μαζί με μια ζουρίδα που είχε μερέψει. Μετά το θάνατο του πατέρα μου και καθ’ όλη τη διάρκεια περίθαλψης των πολεμοπαθών των πυρποληθέντων χωριών του Κέδρους στάθηκα στο πλευρό του Ιάκωβου. Καταγραφή πυροπαθών, διανομές εφοδίων εξωτερικού και Αυστραλών, διακίνηση ρουχισμού και τροφίμων, έγγραφα και καταστατικό γύρω από την ίδρυση της Παιδικής Στέγης Ασωμάτων, την οποία ο Ιάκωβος είχε ιδρύσει και η οποία τόσο αποδοτικά λειτούργησε. Το μεγάλο καφενείο του Γιώργη Αγγελιδάκη στο Βυζάρι είχε μετατραπεί σε γραφείο μας και ως αποθήκη της οποίας τα κλειδιά μου παρέδωσε. Ο ανθρωπιστής γιατρός πεθαίνοντας άφησε μια εξαίρετη κόρη καθόλα αντάξια του πατέρα της, την ιατρό κ. Αμαλία Τσαπάρα, η οποία μαζί με τον εξαίρετο σύζυγό της Νικόλαο Τσαπάρα, ιατρό, έχουν αφήσει έντονη την επιστημονική τους σφραγίδα σε πολλά θεραπευτήρια, Βενιζέλειο Ηρακλείου κ.τ.λ.
Το Διοικητικό μας Συμβούλιο τοπικού τμήματος Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού υπό την προεδρία κ. Στάθη Ηλιάκη, ιατρού, κατά καθήκον έκανε τιμητικές εκδηλώσεις για τον ανθρωπιστή γιατρό σε Ρέθυμνο, Χανιά, Ηράκλειο και Αθήνα.
Η φωτογραφία του, κατόπιν ενεργειών μας, έχει αναρτηθεί στη μεγάλη αίθουσα του κεντρικού κτιρίου του Ερυθρού Σταυρού στην Αθήνα. Στις εκδηλώσεις στο Ρέθυμνο συμπαραστάτες στη μνήμη του όπως πάντα το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνης και η αλύγιστη πένα της εκλεκτής δημοσιογράφου κ. Εύας Λαδιά. Νομίζω η πολιτεία και ο Δήμος Αμαρίου θα πρέπει να αναγνωρίσει κάποιες υποχρεώσεις έστω και τόσο αργά.
