Η υγειονομική κρίση προκάλεσε τεράστιο πλήγμα στις επιχειρήσεις εστίασης. Οι επιχειρηματίες του Ρεθύμνου μετρούν απώλειες που κυμαίνονται από 65% και φτάνουν το 80%, για όσους επαγγελματίες άνοιξαν τα καταστήματα τους μετά την καραντίνα .
Οι Ιούνιος ήταν μήνας «νεκρός» για τον κλάδο. Μετά τις 10 Ιουλίου φάνηκε τα καταστήματα εστίασης να κινούνται λόγω της έλευσης τουριστών, κίνηση που φυσικά ήτα πολύ χαμηλότερη σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, η οποία όμως διήρκησε έως και τις 15 Αυγούστου ενισχυμένη σε πολύ μικρό ποσοστό ωστόσο και από τον εσωτερικό τουρισμό. Ενώ ο τελευταίος ουσιαστικά μήνας του καλοκαιριού, δηλαδή ο Σεπτέμβριος που τα παρελθόντα έτη ήταν ο καλύτερος μήνας σε κίνηση και σε εισπράξεις, ο κλάδος τοπικά κατέγραψε δραματική μείωση τζίρου.
Για «δραματικές απώλειες» λόγω των υγειονομικών μέτρων στον συνολικό τζίρο των εποχιακών επιχειρήσεων εστίασης, κάνει λόγο ο κ. Ανδρέας Κλαψινός, επιχειρηματίας και πρόεδρος του συλλόγου εστίασης.
«Όσον αφορά τον Σεπτέμβριο είδαμε μικρή διαφορά μόνο για λίγες ημέρες. Δεν μας ικανοποίησε. Παραδοσιακά καλός μήνας ο Σεπτέμβρης και δυστυχώς ο κόσμος έφευγε από τις 11:30. Μόνο από τις 5-15 Σεπτέμβρη είδαμε μία μικρή άνοδο στην κίνηση. Τα καταστήματα φέτος έχουν σημειώσει δραματική πτώση τζίρου στο 60-70% στους δε εποχιακούς συναδέλφους, που άνοιξαν φέτος, έχει φτάσει μέχρι και το 80%».
Ανάλογο κλίμα μας περιγράφει και ο κ. Χάρης Αυγουστάκης, επιχειρηματίας και μέλος του ΔΣ του σωματείου εστίασης Ρεθύμνης αφού, όπως τονίζει, άλλα περίμεναν για τον Σεπτέμβριο και άλλα τελικά είχαν να αντιμετωπίσουν.
«Ο Σεπτέμβριος παρόλο που περιμέναμε ότι θα ήταν καλός μήνας, λόγω της έξαρσης των κρουσμάτων και της απαγόρευσης κάποιων χωρών, ήταν πολύ χειρότερος από ό,τι υπολογίζεται. Θα ήταν ο καλύτερος θετικός μήνας για εμάς».
Όπως εξηγεί ο κ. Όθωνας Χριστουλακης, επιχειρηματίας και μέλος της επιτροπής τουριστικής ανάπτυξης και προβολής του δήμου Ρεθύμνης, πρόκειται για μια πρωτόγνωρη συνθήκη, η οποία έχει εξασθενίσει τον κλάδο, χωρίς να μπορούν και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες να σχεδιάσουν τα μελλοντικά τους βήματα.
«Δεν μπορούμε να την ονομάζουμε σεζόν. Δεν υπάρχει καμία σχέση με το τι έκαναν μέχρι τώρα επιχειρηματικά τα μαγαζιά μας. Αυτή τη στιγμή στον τζίρο τον οποίο έχουμε κάνει στους μήνες που λειτουργήσαμε, η ύφεση η οποία έχουν υποστεί οι επιχειρήσεις μας και γενικά παρατηρώ στην αγορά είναι στο 80% σε σχέση με το 2019. Ο Σεπτέμβριος ήταν καθοριστικός. Όλα αυτά που βιώνουμε τώρα είναι καινούρια κι πρωτόγνωρα για εμάς. Εμείς πάμε «μέρα-μέρα» και ανοίγουμε το μαγαζί μας χωρίς να γνωρίζουμε αν θα έχουμε δουλειά ή όχι ή τι νέα ανακοίνωση θα προκύψει».
Οι καλές καιρικές συνθήκες που επικρατούν μέχρι στιγμής στην Κρήτη συνέβαλαν καθοριστικά στην παράταση της σεζόν μέχρι και τα τέλη Νοέμβρη, με τις αρνητικές εκτιμήσεις που αρχικά είχαν κάνει οι επιχειρηματίες, να διαψεύδονται. Τα κέρδη του Οκτωβρίου παρουσιάζουν πτώση 60% σε σχέση με πέρυσι, ωστόσο μέχρι στιγμής φαίνεται να υπάρχει μία μικρή έστω τόνωση της κίνησης.
«Περιμέναμε ο Οκτώβριος να είναι πολύ χειρότερος. Πριν από 20 ημέρες λέγαμε ότι η σεζόν θα κλείσει τέλη του Σεπτέμβρη, κάτι που άλλαξε. Ο καιρός είναι καλός, οι τουριστικές εταιρείες θέλουν να προωθήσουν λίγο παραπάνω την Κρήτη για να μειώσουν τις φετινές του απώλειες και έτσι δίνεται η δυνατότητα σε κάποια ξενοδοχεία να μείνουν ανοικτά μέχρι και τέλος Οκτωβρίου και σε κάποια μαγαζιά της εστίασης να έχουν κάποιους τουρίστες παραπάνω. Στην παλιά πόλη κυκλοφορούν περισσότεροι τουρίστες από όσους υπολογίζαμε ότι θα είχαμε, με την κίνηση να είναι αυξημένη 5-10% σε σχέση με αυτό που υπολογίζαμε πριν από 25 μέρες», εξηγεί ο κ. Αυγουστάκης.
Δώρον άδωρον η παράταση λειτουργίας κατά μια ώρα, προβλέπεται πολύ δύσκολος και ο χειμώνας
Χωρίς αντίκρισμα θεωρούν οι εκπρόσωποι του κλάδου σε αυτή τη φάση την παράταση του ωραρίου λειτουργίας κατά μια ώρα, αφού πλέον θα κλείνουν στη 1 (καθώς ο νομός Ρεθύμνου βρίσκεται στο επίπεδο 1 του υγειονομικού χάρτη).
«Σε κάθε περίπτωση είναι θετικό, διότι ο πελάτης απολαμβάνοντας την αναψυχή του επισκεπτόμενος τους χώρους μας έχει μια πολύ καλύτερη συμπεριφορά, χωρίς το άγχος να φύγει ή να φάει βιαστικά. Οι Έλληνες συνήθιζαν να βγαίνουν ακόμα και στις 11 η ώρα για φαγητό. Οπότε είναι εντελώς διαφορετικό το να έχεις 1 ώρα μπροστά σου ή να έχεις δύο. Θα δώσει το δικαίωμα μιας παράτασης στη διασκέδαση, ειδικά στους νέους, να φεύγουν κάπως πιο χαλαρά και όχι καταπιεστικά. Τα εστιατόρια και οι ταβέρνες μένουν ανέπαφες από αυτήν την εξέλιξη διότι ούτως ή άλλως το πελατολόγιό τους είναι τέτοιο που 12 η ώρα έκλειναν, ενώ τώρα για μια παρέα θα αναγκαστούν να μείνουν μέχρι 1 η ώρα ανοικτές» αναφέρει ο κ. Όθωνας Χριστουλάκης. Συνιστά παρόλα αυτά αλληλεγγύη ανάμεσα στους συναδέλφους εστίασης και σεβασμό στην τήρηση των μέτρων, γιατί «ο κορονοϊός υπάρχει και θα είναι δίπλα μας για πολύ καιρό ακόμα. Όσο πιο γρήγορα μάθουμε να συμβιώνουμε με αυτόν τόσο το καλύτερο για την οικονομία τη πόλης μας».
«Δώρον άδωρον» χαρακτηρίζει το μέτρο ο κ. Ανδρέας Κλαψινός, εξηγώντας πως θα έπρεπε να τεθεί σε ισχύ πολύ νωρίτερα, για να φανεί κάποιο θετικό αποτέλεσμα: «Στην καθαρή εστίαση, τα εστιατόρια και τις ταβέρνες δηλαδή δεν θα ευνοηθούν σημαντικά, διότι η σεζόν έχει τελειώσει, οι περισσότεροι συνάδελφοι έχουν κλείσει και ελάχιστοι έχουν παραμείνει ανοικτοί. Οπότε είναι δώρον άδωρον. Θα έπρεπε να έχει τεθεί σε ισχύ τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο, που ομολογουμένως δεν είχαμε τα ίδια κρούσματα. Αυτοί που θα ευνοηθούν είναι τα καφέ-μπαρ, που δουλεύουν αμιγώς με νεολαία, στο παραλιακό κυρίως μέτωπο. Εμείς που θα μείνουμε ανοικτά όλο τον χρόνο θα το σκεφτούμε αν θα παραμείνουμε σε λειτουργία, διότι τα προβλήματα είναι απίστευτα και θα τα συναντήσουμε μπροστά, μας από τέλος Οκτώβρη και αρχές Νοέμβρη».
«Θα μπορούσε να έχει γίνει εξ αρχής, όμως σίγουρα θα βοηθήσει. Δεν θα επαναφέρει την εστίαση και την αναψυχή στα κανονικά της επίπεδα, νομίζω όμως ότι θα δώσει ειδικά στο κομμάτι της εστίασης μία «ανάσα» γιατί η μία ώρα αυτή για αρκετά καταστήματα, ήταν ώρα αιχμής. Θα ενισχύσει την αύξηση του τζίρου», συμπληρώνει ο κ. Αυγουστάκης.
Οι επιχειρηματίες του κλάδου γνωρίζουν ότι θα έχουν να αντιμετωπίσουν έναν πολύ δύσκολο χειμώνα, αφού αφενός τουρισμός δεν θα υπάρχει και αφετέρου ο ντόπιος πληθυσμός, σε περίπτωση που εμφανιστούν κρούσματα κορονοϊού τοπικά, ενδέχεται να αποφύγει εσωτερικούς χώρους και ένα τρίτο ζήτημα έχει να κάνει με τους εσωτερικούς χώρους των καταστημάτων εστίασης και τους περιορισμούς στον αριθμό των τραπεζοκαθισμάτων.
Όπως δηλώνει ο κ. Κλαψινός, είναι μία φυσική συνθήκη, την οποία δεν μπορεί κανείς να ελέγξει: «Δεν θα μείνουν πολλοί ανοικτοί στην αμιγώς εστίαση γιατί θα συναντήσουμε από τον επόμενο μήνα μία παράμετρο που δυστυχώς δεν μπορούμε να ελέγξουμε, τον καιρό. Όσο είναι ο καιρός καλός, ο κόσμος κάθεται ακόμα έξω με όλα τα υγειονομικά μέτρα και τις αποστάσεις. Όταν θα μπούμε όμως μέσα λόγω της κακοκαιρίας δεν θα υπάρχουν πολλοί συνάδελφοι με αρκετό χώρο λόγω της πληρότητας, για να εξυπηρετήσουν τον κόσμο, ειδικά στην Παλιά Πόλη. Δεν το βιώσαμε το καλοκαίρι, αλλά τώρα θα δυσκολευτούμε. Θα συνεχιστεί η κατιούσα και δεν είμαστε αισιόδοξοι για τον χειμώνα. Απλά ελπίζουμε η Κρήτη να έχει λίγα κρούσματα και να μην προχωρήσουμε σε lockdown τοπικό».
«Ο χειμώνας θα είναι μακρύς και δύσκολος. Ας μην ξεχνάμε ότι ενδεχομένως μέχρι και τον ερχόμενο μήνα, σχεδόν το σύνολο της δραστηριότητάς μας γίνεται σε εξωτερικούς χώρους και οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Όταν αναγκαστούμε να μπούμε μέσα, δεν γνωρίζουμε τι θα αντιμετωπίσουμε. Είναι μία χρονιά όπου τα πάντα αλλάζουν από βδομάδα σε εβδομάδα», προσθέτει ο κ. Αυγουστάκης.
